Eskiden birkaç sektörle uğraşan şirket CEO’ları şimdi onlarca sektörün
verisini tutmak zorunda. Pek çok projeyle uğraşıp, yüzlerce insanla ve
paydaşla ilişkilerini yönetmeleri gerekiyor. Teknolojinin sunduğu
nimetler, CEO’lara bu konuda yardımcı olsa da sonuçta her gün binlerce
yeni bilgiyi yorumlamak zorunda kalmaları onları sıkıştırıyor.
“Checklist Manifesto” kitabının yazarı Atul Gawande, “Her geçen gün daha
da karmaşıklaşan iş hayatında çözümün ve işleri daha iyi yapabilmenin
yolu mütevazı bir kontrol listesi tutmaktan geçiyor” diyor. İşte
Gawande’yi haklı çıkaran kontrol listeli CEO’lar...
YIL 2007... KALİFORNİYA'DA KURULU Pabrai Yatırım Fonları şirketinin
yönetici ortağı Mohnish Pabrai, 500 milyon dolarlık bir portföyü
yönetiyor. Pabrai, yatırım yapmadan önce yüzlerce işi inceliyor, hemen
her hafta para kazanacağını düşündüğü bir iş için heyecanlanıyor. Ancak
ne kadar titiz davransa da bazı yatırım kararları başarısız oluyor. Bir
gün, 650 bin dolar bağış karşılığında Warren Buffett’la bir akşam
yemeğine çıkıyor. Buffett’ın potansiyel yatırımları değerlendirirken
zihinsel bir kontrol listesi tuttuğunu öğreniyor. “Ben Warren değilim,
IQ’m da 300 değil” diye düşünüp, zihinsel değil yazılı bir kontrol
listesi geliştiriyor.
Pabrai, bu yolu denedikten sonra oldukça başarılı oldu. Hatta bir yılın
sonunda servetini 2’ye katlayarak dikkatleri üzerinde topladı. En
önemlisi kontrol listesi kullanırken yatırım kararlarını daha hızlı ve
daha sistemli verebildiğini gördü. 2008 sonlarına doğru piyasalar inişe
geçerken ve hissedarlar panik içinde hisselerini elden çıkarmaya
çalışırken ilgilenilecek çok sayıda iş vardı. Pabrai, bir mali dönem
içinde 100’den fazla şirketi inceleyip bunlardan 10 tanesini portföyüne
kattı. Kontrol listesi olmasaydı o sırada analiz işinin üstesinden
gelemeyeceğinin de farkındaydı. Bir yıl sonra Pabrai’nin yatırımları
yüzde 160 değer kazandı. Tek bir hata bile yapmamıştı. Bunu da kendi
deyimiyle “yazılı kontrol listesinin gücüne” borçluydu.
HATALARI AZALTIYOR
Sadece Pabrai değil, son dönemde pek çok üst düzey yönetici kontrol
listesi tutuyor. Kontrol listeleri onların hata oranını azaltıyor ve
işin daha sistematik ilerlemesini sağlıyor. Boydak Holding CEO’su Memduh
Boydak da kontrol listesinin gücüne inanan isimlerden biri. Boydak,
hemen her süreçte kontrol listesi kullanıyor. Grup için önem taşıyan
konu başlıklarından uzak kalmamak, hata yapmamak ve kritik önemdeki
konuları atlamamak için bu listelere büyük önem verdiğini söylüyor.
Kontrol listesi tutmanın faydasını her zaman gördüğünü ifa-
de eden Boydak şöyle devam ediyor:~
“15 günde bir kontrol listelerimi güncelliyorum. Özellikle inovasyon,
tasarım, yeni yatırımlar gibi konularda mutlaka kendi kontrol listemi
tamamlamaya özen gösteriyorum.” İnoksan Yönetim Kurulu Başkanı Vehbi
Varlık da her işini zamanında ve doğru şekilde yapmak için kontrol
listesi tutuyor. Kontrol listesinin hızlı akan iş hayatında takip veya
kontrol etmesi gereken görevleri önceden belirlemek için faydalı
olduğuna dikkat çeken Varlık, “Hem zamanı verimli kullanabilmek hem
süregelen işleri takip edebilmek için kontrol listesi büyük katkı
sağlıyor” diye konuşuyor. Kontrol listesini her gün yeniden asistanıyla
birlikte oluşturan Varlık, tamamladığı işleri siliyor, yerine yeni
gelenleri ekliyor. Ayrıca, her pazartesi kontrol listesini gündemine
göre revize ediyor ve haftalık, aylık olarak düzenliyor. Genel
programları ise yıllık takvime işliyor.
HER PROJEYE BİR LİSTE
Bazı iş insanları kontrol listesiz yaşayamayacak kadar listesine bağlı.
Örneğin Turgut Aydın Holding CFO’su Can Ersöz, her projede bir kontrol
listesi kullandığını söylüyor. Kontrol listesinin işin takibini ve buna
yönelik toplantıların verimliliğini artırdığını belirten Ersöz şöyle
devam ediyor:
“Her konuya göre kontrol listemi yeniden oluşturuyorum. Kontrol
listesinin en önemli özelliği hangi işi, kimin, ne zamana kadar
yapacağını göstermesi. Ciddi koordinasyon gerektiren işler başta olmak
üzere şirket alımı, satımı gibi işlemlerde muhakkak kontrol listesi
kullanıyorum. Kontrol listelerimi de özellikle avukat,
mali müşavir, denetçi ve ilgili iş liderleriyle birlikte oluşturuyorum. Sürecin her aşamasında da eksikleri ekliyorum.���
Teknosa Genel Müdürü Mehmet Nane, hataları en aza indirgemek için
kontrol listesi tuttuğunu belirtiyor. Nane, “Böylelikle işleri önem
sırasına göre sıralayabiliyor, zamanı daha verimli kullanabiliyorum”
diye konuşuyor. Her gün kontrol listesini yenileyen Nane, her proje için
de ayrı kontrol listesi tutuyor. Üstelik bu listelerinin tamamını
aksiyona geçiriyor. Nane, bir süreci başlatırken kontrol listesinde
mutlaka yer verdiği maddeleri ise şöyle ifade ediyor: “Planlama
toplantısı, ekibin oluşturulması ve görev dağılımı, yol haritasının
hazırlanması, belirli periyodlarla süreç ve gelişim toplantıları
organize edilmesi, test aşaması, projenin hayata geçirilmesi, sonuç ve
değerlendirme.”
SADECE HAYATİ KONULAR
Ode Yalıtım Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, kontrol listelerini çok
önemsediğini söylüyor. Her şeyin çok çabuk değiştiğine dikkat çeken
Turan, kontrol listesi tutmanın gerekliliğine şöyle dikkat çekiyor: “Bu
kadar esnek koşullarda sayısız değişkeni değerlendirip karar vermek
elbette çok zor. Dolayısıyla yapabileceğiniz en önemli şey her zaman
hazırlıklı olmak, hızlı karar vermek ve bunu uygulamaya geçirmek için
bir eylem planını hazır tutmak. Kontrol listelerini hızlı karar vermeye
olanak sağladığı için önemsiyorum.” Kontrol listesinde sadece hayati
konulara yer verdiğini belirten Turan, ayrıntıları eleyip, esas hedef
için önemli kriterleri belirleyip buna göre bir kontrol listesi
hazırlamanın çok faydalı olabileceğini düşünüyor. Turan, şöyle devam
ediyor:
“Kontrol listelerimin aralığı esas olarak, projenin ya da takip ettiğim
işin niteliğine bağlı olarak değişir. Günlük rutin işlerin dışında bazı
projeler için aylık bazıları için yıllık kontrol listeleri kullanıyorum.
Kapasite
kullanım oranı, verimlilik, maliyet, pazar payı gibi göstergeleri aylık
takip ederken bazı konulardaki kontrollerimi ise daha uzun zaman
aralıkları ile yaparım.”
NE KADARI UYGULANIYOR?
Peki kontrol listelerinin ne kadarı hayata geçiriliyor? İnci Holding
Yönetim Kurulu Üyesi Meral İnci Zaim, kontrol listelerinin yüzde 90’ını
uyguladığını söylüyor. Kontrol listesini Microsoft Outlook üzerinde
şirket ve konulara göre giren Zaim, “Zamanımı ve önceliklerimi iyi
planlamam için kontrol listesi çok önemli” diyor. Zaim, her sabah gününü
verimli geçirmek, yapması gereken işleri unutmamak ve düzene koymak
için kontrol listesini gözden geçiriyor. Yaptığı işleri listeden
çıkarıp, yeni işleri listeye ekliyor. Zaim ayrıca günlük kontrol
listelerinin yanı sıra bazı projeler için makro düzeyde kontrol listesi
hazırladığını söylüyor ve “Böylece süreçleri iyi takip ediyor ve nereden
verimlilik elde edebileceğimi daha rahat görebiliyorum” diye
konuşuyor.Hyundai Türkiye Genel Müdürü Ümit Karaarslan da kontrol
listeleri konusunda hassas.~
Karaarslan, “Güncel değişimler ve pazardaki hareketlilik iç ve dış
dinamiklerin birlikte yürütülmesini gerektiriyor. Bu nedenle kontrol
listeleri çok önemli” diyor. Kontrol listelerini yıl sonlarında, yeni
yıl için yıllık ve yıllık listenin ay ve haftalara bölünmüş ve
güncellenmiş haliyle kullandığını belirtiyor. Projelerde de mutlaka
rakamsal hedefler doğrultusunda kontrol listesi oluşturduğunu vurgulayan
Karaarslan, kontrol listesinin en az yüzde 80’ini hayata geçirdiğini
belirtiyor.
Kiğılı CEO’su Hilal Suerdem de kontrol listesine sadık yöneticilerden.
Suerdem, kontrol listelerinin yüzde 90’ını hayata geçirdiğini söylüyor
ve devam ediyor: “İşin yapısına göre kontrol listemin başlıkları
değişir. Olmazsa olmazlar arasında, proje başlama-bitiş çizelgeleri,
zamanlama, uygulama, kontrol etme başlıkları var.”
NEREDE TUTULUYOR?
Özdoğan Grubu Yönetim Kurulu Üyesi Ali Özdoğan tam bir teknoloji
tutkunu. Bu nedenle kontrol listelerini de elektronik aletler üzerinde
tutuyor. Bu yöntemin arşivleme ve her yerden ulaşım konusunda avantaj
sağladığını düşünen Özdoğan, “Kontrol listesinin özellikle zaman odaklı
çalışma ve istenilen süreçlerde hatırlatma özelliklerinden
faydalanıyorum” diyor. Özdoğan “Bu sayede takip etmem gereken konulardan
kopmuyor ve yürütme sürecinde almam gereken aksiyonları, önceden
öngörebiliyor ve erken önlem alma avantajını kullanıyorum” diye devam
ediyor.
AE Arma-Elektropanç, 3 kıtada, 8 ülkede, 26 şantiyede çalışmalarını
sürdüren bir şirket. Şirketin yönetim kurulu başkanı Kemal Kızılhan,
birden fazla projeyi tek dokümanda kolayca görebilmek için temel bir
kontrol listesi kullandığını söylüyor. Kızılhan, bu listede her ülke
adının altında projelerin adları, başlangıç tarihleri, yapım aşamasında
takip edilmesi gereken önemli noktalar ve teslim tarihlerinin
bulunduğunu belirtiyor.
Bilkom Genel Müdürü Cömert Varlık ise 360 derece Apple altyapısını
ofisinde kullandığı için Mac, iPad ve iPhone cihazlarında iCloud
üzerinden senkronize iCalendar uygulamasıyla kontrol listesi tutuyor.
“Reminders” uygulamasını ise küçük notları için yine cihazlarında
senkronize şekilde kullanıyor. Varlık, ayrıca her toplantı ve
planlamasında mutlaka not kağıtları, defter ve kalemlerini de yanında
bulunduruyor. ~
DR. MERİÇ BEBİTOĞLU / ATLAS HALI GN. MD.
"BÜYÜK RESME ODAKLANMAMI COK KOLAYLAŞTIRIYOR"
ÖNCELİK SIRALAMASI
Özellikle stratejik çalışmalar öncesi kontrol listesi tutuyorum. Şirket
yönetimi bir bütün. Bu nedenle kontrol listesi, paralel yürümesi gereken
işlerin görünmesini ve öncelik sıralaması yapmayı sağlıyor. Böylece
çalışmalarımda daha düzenli bir yol izleyebiliyorum. Ayrıca büyük resme
odaklanmayı kolaylaştırıyor. HAFTALIK TUTUYORUM
Kontrol listelerimi haftalık olarak hazırlıyorum. Bitmeyen işler yeni
haftaya devrediyor ve ajandamdan çıkana kadar güncellenerek yerini
korumuş oluyor. Kontrol listesi hazırlamak konunun tümüne hakim olmayı
da beraberinde getiriyor. Konuyla ilgili bir eksik olduğunda devreye
girmek ve kontrol kolaylaşıyor. EKSİKSİZ TAMAMLANMALI
Hazırlanan kontrol listesini eksiksiz olarak tamamlamak çok önemli. Bu
nedenle listemi yüzde 100 oranında aksiyona geçirdiğimi söyleyebilirim.
Çünkü henüz tamamlanmayan işler, güncel bitiş tarihleriyle birlikte yeni
kontrol listesine devrediyor. Kontrol listemde yerine getirilmesi
gereken işlerin son bitiş tarihleri ve kimin sorumluluğunda olacağının
belirlenmesi somut sonuçlar elde edilmesi bakımından olmazsa olmazlarım.
ATUL GAWANDE / CHECKLIST MANIFESTO YAZARI
"KONTROL LİSTESİ HAYAT KURTARIR"
TEKNOLOJİNİN YAPAMADIKLARI
Teknolojinin yapabileceklerimizin kapasitesini artırdığı kesin. Bununla
birlikte teknolojinin yapamadığı pek çok şey var: Öngörülemez olanla
başa çıkmak, belirsizliği yönetmek, yüksek bir binayı inşa etmek, hayat
kurtaran bir ameliyat yapmak gibi. İNSAN HATA YAPAR
Ne kadar uzmanlaşsak, ne kadar konumuza hakim olsak ve en iyi
teknolojileri kullansak da karar verici hep insan. insan da her zaman
hata yapar. Hataları minimum düzeye indirebilmenin, verimi
artırabilmenin en kolay yolu iş süreçleri için kullanılacak bir kontrol
listesi. Her geçen gün daha karmaşıklaşan iş hayatında çözümün ve işleri
daha iyi yapabilmenin yolu mütevazı bir kontrol listesi tutmaktan
geçiyor. KAZANIMI ÇOK
Bir işi sadece kontrol listesi ile takip etmek, maddi ve manevi büyük
kazançlar sağlayabildiği gibi meslek gruplarına göre değişkenlik
gösterebilecek çok daha farklı kazanımları da mümkün kılıyor. Her
meslekten çalışan, özellikle karar verici pozisyondaki yöneticiler
kontrol listesi tutmalı. Aslında işini doğru yapmak isteyen herkesin
kontrol listesi olmalı. KÖSTEK OLMAMALI
Şüphesiz kontrol listeleri destek yerine köstek olan, kemikleşmiş
zorunluluklar haline gelmemeli. En basit kontrol listesinin bile sıkça
gözden geçirilmesi ve sürekli geliştirilmesi gerekir. Havayolu
şirketlerinin bütün kontrol listelerinin üzerine tarih atmaları boşuna
değil. Listelerin zaman içinde değiştirilmesi gerekir. Kontrol listesi
bir yardımcı. Eğer yardım edemiyorsa doğru değildir.
ŞENOL ŞANKAYA / YEŞİM TEKSTİL CEO’SU
"TÜM İSLERİM İÇİN KONTROL LİSTESİ KULLANIYORUM
DAHA VERİMLİ
Görev alanıma giren konuları zamanında ve atlamadan takip etmek için
kontrol listesi tutuyorum. Liste sayesinde takip ettiğim konuları doğru
zamanda yaparak daha verimli çalışıyorum.~ DETAYLI PLANLAR
Kontrol listelerimi daha çok aylık, haftalık ve günlük olarak tutuyorum.
Aylık listemde genel olarak yapılacak konular başlıklar halinde yer
alırken haftalık ve günlük kontrol listelerimde yapacağım işlerin alt
aksiyonları oluyor. Özellikle günlük listemde yer alan maddeler daha
detaylı oluyor. TAMAMINI GERÇEKLEŞTİRİYORUM
Proje bazında da yapılacak işleri zaman zaman ayrı bir kontrol listesi
olarak tutuyorum. Tüm işlerim için kontrol listesi kullanıyorum. Planlı
bir kişi olduğum için genelde kontrol listemi birebir aksiyona
geçiriyorum. TARİH SIRALAMASI
Bir süreci başlatırken kontrol listemde mutlaka hangi işi ne zaman
yapacağıma dair tarih sıralamam olur. Ayrıca yapılacak işlerle ilgili
kimlerle görüşeceğim ve neleri delege edip, neleri kendimin takip
edeceğine dair başlıklar bulunur.
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?