Kentsel dönüşümle ilin çehresi değişecek

Türkiye'nin Venedik'i olarak anılmaya başlanan Eskişehir, üniversitelerinin yarattığı hareketlilikle gayrimenkulde yatırımcılar için cazibe merkezi haline geldi. Parsel bazında riskli bina sayısı ile İstanbul ve Ankara'dan sonra üçüncü en büyük şehir olan Eskişehir'de TOKİ'nin Odunpazarı Belediyesi ile başlattığı Karapınar Vadisi projesinin bin 536 konutluk ilk etabı sona erdi. Emlak piyasası temsilcileri ise özel sektör yatırımlarının hızlanması dileğinin altını çiziyor.

Nüfusu bir milyonu bulan Eskişehir, iki üniversite, bir açık öğretim fakültesi ve meslek yüksekokulları ile Türkiye’nin üniversite kentlerinden biri. Türkiye’nin Venedik’i olarak anılmaya başlanan Eskişehir, üniversitelerin yarattığı hareketlilikle yatırımcılar için cazibe merkezi haline geldi. Kentsel dönüşüm çalışmaları ile Eskişehir’in çehresinin daha da güzelleşmesi, sosyal ve ekonomik olarak ayrı bir havaya bürünmesi hedefleniyor. Öyle ki, Büyükşehir Belediyesi’nin verdiği bilgilere göre Eskişehir’de sadece vatandaşların risk tespiti yaptırdığı bağımsız birim sayısı 1000’e ulaştı.

Eskişehir kent merkezi, Porsuk nehri ve çevresindeki alüvyon zemin üzerinde, sıvılaşma riski taşıyan alanlarda 1970’den bu yana gelişme gösterdi. Bitişik nizam mevcut yapılaşma durumunun az katlıdan çok katlıya geçişi, apartmanlaşmayla devam eden süreçte kent merkezinde sıkışık, yoğun bir konut dokusu oluştu. Bu yoğun konut dokusu aynı zamanda yetersiz yeşil alan ve sosyal donatı alanının var olmasına yol açarken eklemlenerek büyüyen merkez ulaşım problemlerini artırdı. Eskişehir, güneyinde yer alan havaalanı ve ova yapısıyla yerleşime uygun olmayan bir durum sergilerken, kent Bursa yolü güzergahında gelişme eğilimi gösteriyor. Bunu yanında kentin güneydoğusunda yer alan TOKİ yatırımları da bu bölgedeki konutları artırdı.

Son 10 yılda Eskişehir’e 8 bin 205 konut, 9 okul, 10 spor salonu, 4 cami, 6 ticaret merkezi, sosyal tesisler, karakol ve 4 kreş yaptıran TOKİ, 48 hektarlık (480 dönüm) alanda üç yıl önce bir kentsel dönüşüm projesi başlattı. Alanönü, Karapınar, Huzur ve Erenköy mahallelerini içine alan bin 536 konutluk “Karapınar Gecekondu Önleme ve Dönüşüm Projesi” kapsamında 5 yıldızlı otel alanı, kültür ve kongre merkezi ile alışveriş merkezi yapılacak. Eskişehir tarihinin ilk kentsel dönüşüm projesi olan Odunpazarı Belediyesi Karapınar Vadisi Projesi’nin birinci etabı kapsamında inşa edilen bin 536 konutun yapımında sona ulaşıldı. İkinci etabın ise kısa süre içinde başlaması hedefleniyor.~
1980 BİNA DÖNÜŞTÜRÜLECEK
Kentsel dönüşüm bu anlamda şehirde en çok risk taşıyan, aynı zamanda en yoğun ticari ve konut alanı olan kent merkezi başta olmak üzere, kent bütününde kapsamlı ve bütüncül bir anlayışla afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hedefleniyor. Bu durum da, şehirde yerel idare, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, sivil toplum kuruluşları ve halkın katılımıyla gerçekleştirilecek uzun soluklu bir proje olarak ela alınması gerekiyor. Bu amaçla Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nün girişimleriyle Valilik bünyesinde “Kentsel Dönüşüm Çalışma Grubu” oluşturuldu.

Büyükşehir Belediyesi, Odunpazarı ve Tepebaşı Belediyeleri, inşaat mühendisleri, şehir planlamacıları ve Mimarlar Odası’nın temsilcileri ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü temsilcilerinden oluşan çalışma grubu, geçtiğimiz aylarda yaptıkları toplantılarla kentsel dönüşüm için yol haritası belirledi. Nasıl bir kentsel dönüşüm programı izlenmesi gerektiği, yol haritası izlenmesi gerektiği, yol haritasının nasıl olması gerektiği, çoğunlukla kent merkezinde yer alan afet riskli alanlarda dönüşüm eylem planı konularında hedefler belirlendi.

Bakanlar Kurulu kararı ile Tepebaşı ilçesi, Mustafa Kemal Paşa, İhsaniye, Hacıalibey, Yeni, Işıklar ve Mamure mahalleleri ile Odunpazarı İlçesi, Deliklitaş ve Kurtuluş mahalleleri sınırları içinde bulunan 56.4 hektarlık alan ile Odunpazarı İlçesi Gündoğdu Mahallesinde 27 hektarlık alan riskli alan ilan edildi. Bu alanlarda bulunan yaklaşık toplam bina sayısı 1980, yaklaşık nüfus ise 15 bin 125. Bunun yanı sıra Eskişehir’de parsel bazında bireysel riskli bina başvurusu oldukça fazla iken, bu sayıyla Türkiye’de üçüncü sırada bulunuyor. Öte yandan marka kent olma potansiyel, İstanbul-Ankara Hızlı Tren Projesi ile ulaşım olanaklarının güçlenmesi, mevcut kentsel dönüşüm projeleri, yükselen kent imajı ve termal turizm potansiyeli yatırımcıları çeken yönler olarak dikkat çekiyor.

Bu yatırımlardan biri de bu yıl Mart ayında şehre yatırım yapan Özdilek. Eskişehir’in merkezinde atıl kalmış un fabrikası, Özdilek Grubu’nun ilk konut projesi olan Eskişehir Loft Projesi ile hayat buldu. Un fabrikasının yönetim binası olarak kullanılan iki katlı yapı onarılarak müze kafeye dönüştürüldü. 16 milyon TL’ye mal olan projeyle ilgili konuşan Özdilek Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Hüseyin Özdilek şunları söyledi: “Loft Projesi ile fabrika ve endüstriyel yapıların yoğunlukta olduğu Tepebaşı bölgesi günümüzde modern, Eskişehir’in Avrupai ve entelektüel havasına uygun modern bir bölgeye dönüştü. Aynı zamanda bir üniversite kenti de olan Eskişehir, Loft Projesi ile sahip olduğu modern havayı pekiştirecek” diyor.~

TURİZM YATIRIMLARI
Bu girişimlerin yanı sıra, Türkiye’nin Venedik’i olarak nitelendirilen Eskişehir, Büyükşehir Belediyesi’nin hayata geçirdiği Porsuk Çayı projesiyle kente özgün bir görünüm kazandırdı. Yılda 750 bin ziyaretçiyi ağırlayan kent, turizm yatırımcılarının da ilgisini çekti. Eskişehir’in gözde yatırım bölgelerinden olan eski fabrika bölgesinde otel yatırımları artıyor. Kentte 14 yıl önce 8 olan otel sayısı 20’ye çıktı.

Kenti 12 kilometre boyunca baştanbaşa bölen Porsuk Çayı üzerine gezen bot ve gondolları ile Venedik’e benzetilen Eskişehir için belediye de kent turizminin öncüsü olacak projeler üretmeye devam ediyor. Bu projeler arasında tiyatro, opera, senfoni orkestrası gibi kültürel projeler hayata geçerken, TMO Siloları, eski sebze ve meyve hali, eski mezbaha gibi kentin kültürel değerlerine de restorasyon ve dönüşüm projeleri ile yeni işlevler kazandırılması hedefleniyor.

“770 HEKTARLIK REZERV ALANI BELİRLENDİ”
Ekim 2013 itibariyle 741 konut, 154 işyeri olmak üzere toplam 805 bağımsız bölüm riskli olarak belirlendi. Yıkılan bina sayısı ise 56 iken, toplam 44 kişiye kira yardımında bulunuldu. Bu doğrultuda afet riski altındaki alanlar ile riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenilemelere dair usul ve esasları belirleme amaçlı 6306 Sayılı Kanun'dan faydalanan 2 bin 377 kişi bulunuyor. Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Şube Müdür Vekili Murat Kayalı, “Bu sıralama hem riskli alanlardaki dönüşüme ne kadar ihtiyaç olduğunu hem de Eskişehirlilerin kentsel dönüşüme sıcak bakışını ortaya koyuyor” diyor.

Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi amacında kullanılmak üzere 770 hektarlık alan Kocakır mevkiinin rezerv alanı ilan edildiğini hatırlatan Kayalı, “Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi kapsamındaki olanaklar, kent merkezindeki riskli binalara yönelime de yol açtı. Müteahhitlerde arsa temin ederek inşaat yapmak yerine riskli binaların dönüştürülmesini sağlama eğilimi ortaya çıktı. Kent merkezindeki rant artışı nedeniyle arsaların neredeyse arsa sahibine yapılan inşaatın yüzde 50'yi aşan oranlarda verilmesini getiriyor” diyor.