2014'ün unutulmayanları

Türkiye, 2014'e 12 milyar 473 milyon dolarla cumhuriyet tarihinin en yüksek ocak ayı ihracatıyla başladı. Sosyal paylaşım sitesi Twitter ile video paylaşım sitesi YouTube'a erişimin bir süre engellenmesi en fazla gündem oluşturan olayların başında geldi.

2013'ü 151,7 milyar dolar ihracatla önceki yılın gerisinde kapatan Türkiye, yıla rekorla başladı. Ocak'ta gerçekleşen 12 milyar 473 milyon dolarlık ihracat, cumhuriyet tarihinin en yüksek ocak ayı ihracat rakamı oldu.

NÜFUS ARTIŞI NASIL OLDU?
Türkiye nüfusu ise 2013'te bir önceki yıla göre binde 13,7 artışla 76 milyon 667 bin 864 kişi oldu. Nüfusun yüzde 50,2'sini erkekler, yüzde 49,8'ini kadınlar oluşturdu. Tüketici fiyatlarında yıllık enflasyon, 2013 sonu itibarıyla yüzde 7,40, üretici fiyatlarında ise yüzde 6,97 oldu. Türkiye ile İran arasında 10 yıldır müzakereleri süren tercihli ticaret anlaşması imzalandı. Yılın ilk çeyreğinde Türkiye'nin 5. uydusu TÜRKSAT 4A, Kazakistan'ın Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı. Bu dönemdeki önemli olaylardan biri de Amerikan Merkez Bankası (Fed) Başkanı Ben Bernanke'nin görev süresini doldurması oldu. Fed yeni başkanı Janet Yellen, yemin ederek görevine başladı.

KREDİ GÖRÜNÜMÜ NE OLDU?
Bazı uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları Türkiye'nin kredi görünümünü değiştirdi. Standard & Poor's (S&P), Türkiye'nin kredi notu görünümünü "durağan"dan "negatif"e, Japon kredi derecelendirme kuruluşu R&I (Rating and Investment Information) ise "pozitif"ten "durağan"a çevirdi. Her iki kuruluş da Türkiye'nin kredi notunu "BB+" olarak korudu. İlk çeyreğe damgasını vuran olaylarından biri de Twitter ve Youtube'a erişimin engellenmesi oldu.

TWITTER'A ERİŞİM ENGELLENDİ
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı (TİB), açılan sahte hesaplarla bazı vatandaşların kişilik haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle verilen mahkeme kararları doğrultusunda sosyal paylaşım sitesi Twitter'a erişimi engelledi. TİB, "Suriye" konulu toplantının, yasa dışı dinleme yoluyla elde edilen kaydının YouTube'da yayımlanması üzerine siteye erişimi idari kararla durdurdu. Filyos Limanı'nın altyapı yapım işi ihalesinde en düşük teklifi 472 milyon 512 bin 96,38 lira ile Nas İnşaat, YSE İnşaat ve Detaş İnşaat'ın oluşturduğu konsorsiyum, Milas-Bodrum Havalimanı terminallerinin işletme hakkının devrine ilişkin ihalede de en yüksek teklifi 717 milyon Euro ile TAV Havalimanları Holding verdi.

2014'ÜN İKİNCİ ÇEYREĞİ NASILDI?
Türkiye ve dünya ekonomisinde bahar aylarında önemli gelişmeler yaşandı. İstanbul'a yapılacak 3. havalimanın temelleri atıldı. Japonya'da üretilen ve Türk mühendislerinin de üretim ve testlerinde görev aldığı TÜRKSAT 4B uydusunun yapımı tamamlandı. Öte yandan Fed, aylık 45 milyar dolarlık tahvil alım miktarını 10 milyar dolar azaltarak 35 milyar dolara indirdi. İlk çeyreğin sonunda çekirdek enflasyon yıllık yüzde 9,32 ile son 7 yılın en yüksek seviyesine ulaştı.

ERİŞİM YASAĞI KALDIRILDI
Nisan ayında Twitter için uygulanan erişim engeli kaldırıldı. Gölbaşı Asliye Ceza Mahkemesi, video paylaşım sitesi YouTube'a erişimin engellenmesi kararını kaldırdı. YouTube'a erişim engeline ilişkin mahkeme kararlarını sitesinden kaldıran TİB, Ata­türk Aley­hi­ne İş­le­nen Suç­lar Hak­kın­da Ka­nun uyarınca idari tedbir uygulandığını bildirdi. YouTube'a erişim engelli Haziran ayında kaldırıldı. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody's, Türkiye'nin kredi not görünümünü "durağan"dan "negatif"e çevirdi, notunu "Baa3" olarak teyit etti.

ÖZELLEŞTİRMELER NASIL GEÇTİ?
Öte yandan yılın ikinci çeyreğinde önemli özelleştirme ihaleleri gerçekleştirildi. Kemerköy ve Yeniköy termik santrallerinin özelleştirme ihalesinde en yüksek teklifi, 2 milyar 671 milyon dolarla IC İçtaş Enerji Üretim ve Ticaret AŞ verdi.

Çatalağzı Termik Santralinin özelleştirme ihalesinde en yüksek teklif, 351 miyon dolar ile Demir Madencilik Petrol Ürünleri Enerji İnşaat Liman Gemi-Yat Yapım Turizm Nakliyat Sanayi ve Ticaret AŞ'den geldi. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonunun (TMSF) düzenlediği BMC Ticari ve İktisadi Bütünlüğü'nün satış ihalesinde tek teklifi, 725 milyon lira ile iş adamı Ethem Sancak'ın sahibi olduğu ES Mali Yatırım ve Danışmalık AŞ verdi. Mayıs ayının ilk günü İstanbul Atatürk Havalimanı'nda bin 267 uçak trafiği ile tüm zamanların rekoru kırıldı.

GSYH NE OLDU?
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Lütfi Elvan, Aralık 2013'ten beri 299 lira olarak uygulanan iç hat uçuş bileti tavan fiyatının 309 lira olarak revize edildiğini açıkladı. Dünya Bankası'nın, satın alma gücü paritesine (PPP) göre yaptığı hesaplamalarda Türkiye'nin Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) 1 trilyon 315 milyar dolara ulaştı.

TÜRKSAT 4B'NİN YAPIMI TAMAMLANDI
Türkiye, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın da katıldığı törenle Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi (CERN) ile ortak üyelik anlaşması imzaladı. TİM'in raporuna göre, Tüpraş, 2013'te 4 milyar 135 milyon dolar ile en fazla ihracat yapan firma oldu Türkiye'nin önemli projelerinin başında yer alan İstanbul'a yapılacak üçüncü havalimanının temeli atıldı. Japonya'da üretilen ve Türk mühendislerinin de üretim ve testlerinde görev aldığı TÜRKSAT 4B uydusunun yapımı tamamlandı. Öte yandan Fed, aylık 45 milyar dolarlık tahvil alım miktarını 10 milyar dolar azaltarak, 35 milyar dolara indirdi.

2014'ÜN ÜÇÜNCÜ ÇEYREĞİ NASIL GEÇTİ?
Yılın üçüncü çeyreğinde cari açık son 3,5 yılın en düşük seviyesini gördü. Türkiye, Mali Eylem Görev Gücü listesinde, koyu gri listeden gri listeye yükseldi. Milli Piyango İdaresine ait şans oyunlarının lisansının 10 yıl süreyle özelleştirilmesine ilişkin ihalede, en yüksek teklifi 2 milyar 755 milyon dolarla Net Şans-Hitay Ortak Girişim Grubu verdi. yılın üçüncü çeyreğinde ekonomide cari açıktan iyi haberler gelirken, yılın ön önemli özelleştirmelerinden biri olan şans oyunları ihalesi gerçekleştirildi.

HÜKÜMET PROGRAMI AÇIKLANDI
Yeni hükümetin kurulmasının ardından Hükümet Programı açıklandı. Başbakanlık'tan Hükümet Programı ile ilgili yapılan açıklamada, "12 yılda rekorlar kırarak büyüyen Türkiye'mizin ikinci atılım döneminde mali disiplin, katma değerli istihdam, Ar-Ge, nitelikli genç nesiller, artacak tasarrufların doğru alanlara yönlendirilmesi öncelikler olacaktır. Yeni Türkiye, yeni ekonomi ile büyüyecektir" denildi. Programda, 2014-2018 döneminde kamu yatırımlarının 350 milyar doları aşağı belirtildi.

CARİ AÇIK İÇİN NE SÖYLENDİ?
2014 yılında cari açığın yaklaşık yüzde 6 düzeyine kadar gerilemesinin beklendiğine yer verildi. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre, Türkiye'nin Temmuz ayında cari işlemler açığı 2 milyar 634 milyon dolar olurken, yıllıklandırılmış bazda cari işlemler açığı 48 milyar 485 milyon dolarla son 3,5 yılın en düşük seviyesine geriledi.

Türkiye, Mali Eylem Görev Gücü listesinde, koyu gri listeden gri listeye yükseldi. Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı, Uluslararası Para Fonu İcra Direktörlüğü görevine atandı. Türksat 4A haberleşme uydusu, hizmet vermeye başladı. Türkiye'de 831 bin 871 megavatsaatlik elektrik tüketimiyle günlük bazda yeni bir rekor kırıldı.

ŞİMŞEK'TEN KULÜPLERLE İLGİLİ AÇIKLAMA
Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, kulüplerin mali açıdan bir an önce kendilerine çeki düzen vermeleri gerektiğini ifade ederek, Mali Suçları Araştırma Kurulunun, kulüplere bir ekip göndereceğini ve buralardaki parasal ilişkilerin bir süre izleneceğini belirtti. Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulunun yeni başkanının İktisadi Kalkınma Vakfı Başkanı Ömer Cihad Vardan olduğunu açıkladı.

REKORTMEN ŞİRKET İTALYANLAR'IN OLDU
Türkiye'nin fındık ihracat rekortmeni Oltan Gıda, çikolata üreticisi İtalyan Ferrero'ya satıldı. Rusya Federal Veterinerlik ve Bitki Sağlığı Gözetim Servisi (Rosselhoznadzor), Aynes Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Pınar Süt Mamulleri Sanayi AŞ ve Unilever Sanayi ve Ticaret Türk AŞ'ye Rusya'ya süt ve süt ürünü ihracatı yapma lisansı verdi. Brent türü ham petrolün varil fiyatı, 100 dolar sınırının altına inerek, yaklaşık 15 ayın en düşük seviyesini gördü.

2014'ÜN SON ÇEYREĞİ NASIL GEÇİYOR?
Türkiye, yılın son çeyreğinde dünyanın en büyük ekonomilerinin oluşturduğu G-20'nin dönem başkanlığını üstlendi. Yılın dördüncü çeyreğinde ekonomide 2015-2017 dönemine yönelik strateji ve hedefler açıklandı. 2015-2017 dönemine ilişkin Orta Vadeli Program'da (OVP) büyüme tahmini, bu yıl için yüzde 3,3'e çekilirken, 2015 yılı için büyüme yüzde 4'e revize edildi, 2016 ve 2017 yıllarında ise yüzde 5'lik büyüme öngörüldü.

G20 DÖNEM BAŞKANLIĞI TÜRKİYE'NİN
Kişi başına düşen milli gelirin yıl sonunda 10 bin 537 dolar, 2017 sonunda ise 12 bin 229 dolar olması öngörüldü. Programa göre, bu yıl ortalama işsizlik oranı yüzde 9,6 olacak, 2017'de ise yüzde 9,1'e düşecek. Yıl sonunda enflasyonun yüzde 9,4 olması öngörülürken, enflasyon hedefi gelecek yıl için yüzde 6,3, 2016-2017 için yüzde 5 olarak belirlendi. OVP'ye göre, bütçenin, 2015'te 20 milyar 963 milyon lira açık vermesi beklenirken, bütçe giderlerinin 472 milyar 943 milyon lira, bütçe gelirlerinin ise net 451 milyar 979 milyon lira olması öngörüldü.

DOLAR 2.41 LİRAYI GEÇTİ
Türkiye, G20 Dönem Başkanlığını üstlendi. Başbakan Ahmet Davutoğlu, Onuncu Kalkınma Planı kapsamında öncelikli dönüşüm programlarına ilişkin eylem planlarını açıkladı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Mukim Öztekin, sağlık sorunları nedeniyle görevinden ayrıldı. Yaklaşık 6 aydır içinde bulunduğu düşüş eğilimini sürdüren Brent petrolün varil fiyatı, Temmuz 2009'dan bu yana ilk defa 59 doların altına inerek 58,50 dolara kadar geriledi.

Dolar/TL bankalararası piyasada 2,4126'yı görerek tüm zamanların en yüksek seviyesini gördü. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Fitch Ratings Türkiye'nin "BBB-" yatırım yapılabilir notunu ve "durağan" görünümünü teyid etti, herhangi bir değişiklik yapmadı. Standard & Poor's da Türkiye’nin 'BB+' olan kredi notunu, 'negatif' olan not görünümünü teyit etti. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Türkiye'nin Mali Eylem Görev Gücünün (FATF) hem izleme sürecinden hem de listelerinden çıktığını bildirdi.

KUYUMCULARLA İLGİLİ ÖNEMLİ GELİŞME
BDDK, kredi kartlarıyla gerçekleştirilecek kuyumla ilgili harcamalarda taksit uygulanamayacağına yönelik mevzuat hükmünü kaldırdı. Yeni düzenlemeyle söz konusu harcamalara 4 taksit getirildi. TBMM Genel Kurulu'nda, elektronik ticaretin düzenlenmesine ilişkin kanun tasarısı kabul edilerek yasalaştı. Eski Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı, Uluslararası Para Fonundaki (IMF) icra direktörlüğü görevine resmi olarak başladı. Uluslararası Para Fonu küresel ekonomideki dengesiz iyileşmenin devam ettiği gerekçesiyle büyüme beklentilerini aşağı yönlü revize etti. ABD Merkez Bankası (Fed), parasal genişlemeye son verdi. Kanadalı enerji şirketi Valeura, Trakya'da 3 yerde doğalgaz bulduğunu açıkladı.


Devam  i in: http://www.cnbce.com/haberler/ekonomi/ekonomide-2014-boyle-gecti
Copyright © cnbce.com