Gözler Suriye'de

İhracatta istikrarlı yükseliş

16.03.2017 12:16:580
Paylaş Tweet Paylaş
Gözler Suriye'de

UN
GÖZLER SURİYE’DE
LİDER Türkiye un üretimi, yıllık 12 milyon ton civarında. İhracat edilen un miktarı ise son 4 yılda yüzde 40 artışla 2,8 milyon tona ulaştı. 10 yıl önce sadece 40 ülkeye ihracat yapan Türkiye, bugün 159 ülkeye ihracat gerçekleştiriyor. 2015/16 sezonunda dünya un ticaretinin yüzde 30’unu yaparak un ihracatında dünya 1’incisi olan Türkiye un sanayi, yıllık yüzde 12,3’lük bir büyüme ortalamasına sahip.

KAPASİTE Avrupa’da ortalama un sektörü kapasite kullanımı yüzde 65 iken Türkiye’de bu oran yüzde 45. Tarım politikaları ve teşvik mevzuatının geçmişteki uygulamaları sonucu oluşan mevcut kapasite, sektörün gelişimini olumsuz etkiliyor ve global piyasalardaki rekabetini sınırlıyor. Mevcut kapasitelerin lisansa bağlanması ve yeni yapılacak yatırımların bu lisanslar çerçevesinde değerlendirilmesinin durumu iyileştireceği düşünülüyor.

POTANSİYEL 2015 sonu itibariyle Türkiye un ihracatının yüzde 60’ından fazlası Irak, Sudan ve Suriye’ye gerçekleştirildi. Özellikle Irak’a yapılan ihracat, 2008 sonrasında hızla yükselerek 2015 sonunda 1 milyon tonu geçti. Bu gelişmelerle birlikte Türkiye, Irak ihracat pazarının tek oyuncusu haline geldi. TUSAF Başkanı Eren Günhan Ulusoy, “Benzer süreçlerin Suriye’de de gerçekleşme ihtimali, Suriye ihracatının büyüme potansiyelini gösteriyor” diyor.

MARGARİN
GELECEKTEN UMUTLU
REKOR Margarin sektörü, iç pazarda son 10 yılda yüzde 22,8 büyüyerek 634 bin tona ulaştı. Pazarların değişkenliği nedeniyle bazı yıllarda ihracat miktar bazında 100 bin tonlara kadar düşse de sektörün ortalama ihracatı 150 bin ton civarında. İhracat pazarları Ortadoğu, Kuzey Afrika, Balkanlar ve CIS ülkeleri olan sektör, 2016’nın ilk 10 ayında 155 bin ton dış satım gerçekleştirerek ihracatta tüm zamanların rekor seviyelerine ulaştı.

EV DIŞI Sektörde üretimden kullanıcıya doğrudan yapılan B2B (ev dışı) satışlar, son 10 yılda yüzde 84,9 artarak 477 bin tona yükseldi. Bu yükselişte son yıllarda dışarıda yeme alışkanlığının ve paketlenmiş gıda ürünlerinin tüketiminin artması rol oynadı. Sektör, 2016 yılını daha önceki yıllarda olduğu gibi yanlış bilgilerle mücadele ederek geçirdi. Diyetisyen, akademisyen, tıp doktorları, üniversite öğrencileri, ev hanımları ve medyayı kapsayan geniş kitlelerin doğru bilgilere ulaşmasını sağlamak amacıyla çeşitli toplantılar gerçekleştirildi.

HACİM Margarin tüketiminin 2016 sonunda yüzde 1-2 büyümesi bekleniyor. Sektörün cirosal büyüklüğünün ise yüzde 5’in üzerinde bir büyümeyle 4 milyon TL’ye ulaşacağı öngörülüyor. Türkiye’nin halen 2’nci büyük sektörü olan gıda pazarının önümüzdeki 5 yılda Türkiye’nin en büyüğü olması bekleniyor. Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD) Başkanı Metin Yurdagül, “Margarin de bu büyümeden olumlu etkilenerek hacmini artıracak” diyor.

 ZÜCCACİYE

AFRİKA HAZIRLIĞI

PERFORMANS Zücaciye sektörünün üretim hacminin yıllık 6,7 milyar dolar, yurt içi büyüklüğünün ise 10 milyar dolar olduğu tahmin ediliyor. Sektör 1 milyon civarında istihdama sahip. Pazarın ihracatı son 10 yılda değer olarak yaklaşık 3 kat, kilogram bazında ise yaklaşık 2 kat arttı. Zücaciye sektörü, 2015 yılında gerçekleştirdiği 3,9 milyar dolar ihracat ve 1,7 milyar dolar ithalatla Türkiye’de cari fazla veren ender sektörlerden biri konumunda.

SORUNLAR Kurumsallaşmaya geçiş, markalaşma ve inovasyon sektörün en çok sıkıntı çektiği konuların başında geliyor. Sektörün bir diğer sorunu da hammadde girdileriyle enerji ve işçilik maliyetleri. Ayrıca ithalata getirilen yüksek oranlı gümrük vergileri ve fonlar, küçük elektrikli ev aletlerindeki ÖTV, sınır ticareti ve kayıt dışı haksız rekabet sektörün üzerinde yük oluşturuyor.

HEDEFLER Türkiye ile Afrika arasında gelişen ticaret hacmine paralel olarak zücaciye sektörü de Afrika ülkelerine açılmak için çalışmalar yapıyor. Sektör ithalatını da azalmak amacıyla ikame ürünlerin yurt içinden temini için gayret sarf ediyor. Zücaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Başkanı Ömer Ertuğrul Erdoğan, “Üretim hacmimizi 5 yıl içinde 10 milyar dolar seviyesine yükseltme amacındayız. Ayrıca 5 yılda dünya ihracat pastasındaki payımızı yüzde 5’lere çıkarmayı hedefliyoruz” diyor.

 MAKİNE

GLOBAL GÜÇ PEŞİNDE

İHRACAT Makine sektörümün 2015 yılı ihracatı 11,9 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken ithalat tutarı 23 milyar dolar oldu. Aynı yıl içerisinde makine üretimi ise yaklaşık 25 milyar dolara ulaştı. Makine sektörü 2015’te Türkiye’nin toplam ihracatından yüzde 8,25 oranında pay aldı. 2016 yılı ilk 9 aylık verilerine göre sektörün ihracatı bir önceki yıla oranla yüzde 2,7 oranında azalırken ithalatı yüzde -6,5 oranında değişim gösterdi.

YENİ PAZARLAR Komşu ülke pazarları yatırıma uygun şartlara sahip olmadığı için hedef konumundan çıksa da ambargonun kalkmasıyla İran yeni bir pazar olarak ciddi önem kazandı. Makine sektörü ayrıca Çin ve Hindistan pazarındaki payını da artırma peşinde. Yerli malı makineye pozitif ayrımcılık sağlanmasına yönelik çalışmalar ise sektörün bir diğer önemli konusu.

VİZYON 2016 yılında makine ihracatının 10 aylık geçici TÜİK verileriyle yapılan tahminlere göre yaklaşık yüzde 2 artması bekleniyor. Ancak ithalatın payının düşme eğiliminde yükselişe dönmesiyle beraber 2016 yılında sektörün yüzde 1 seviyelerinde daralabileceği öngörülüyor. Makine İmalatçıları Birliği (MİB) Başkanı Ahmet Özkayan, “Önümüzdeki yıllarda imalatımızın katma değerini hem ara ürünlerde hem de nihai ürünlerde yükselterek, küresel alanda rekabet gücümüzü artırmayı hedefliyoruz” diyor.

AKARYAKIT
ZARAR Akaryakıt sektörü, Aralık 2016 itibariyle 90 dağıtıcı, 107 depolama tesisi, 13 bine yakın bayisi ve 250 binden fazla doğrudan istihdamıyla faaliyetlerini sürdürüyor. Sektör, 2014 ve 2015 yıllarını zararla kapattı. Hiçbir dağıtıcı firma, kurumlar vergisi sıralamasında ilk 100’e giremedi. Buna rağmen sektör tüketimde 2015’te yüzde 14 artış yakaladı. Bu büyümede özellikle kayıt dışıyla mücadelede sağlanan başarı önemli rol oynadı.

TÜKETİM 2015 toplam motorin türleri tüketimi, 2014 yılına göre yüzde 15,6 artarak yaklaşık 24,7 milyon m³ oldu. Son yıllarda artış gösteren benzin tüketimi ise 2015’te 2014 yılına göre yüzde 9,1 artarak yaklaşık 2,8 milyon m³’e ulaştı. 2014’te 5,1 milyon m³ olan LPG otogaz tüketimi de 2015’te yüzde 8,1 artarak 5,5 milyon m³ olarak gerçekleşti.

YATIRIM Tüketici tercihlerine imkan tanıyan daha kaliteli ve çeşitli mal ve hizmetlerin sunulduğu, daha rekabetçi ve verimli bir serbest akaryakıt piyasasının gelişmesi ve bunun sürdürülebilirliğinin sağlanması, sektörün önümüzdeki dönemdeki en önemli odak konusu. Petrol Sanayi Derneği (PETDER) Genel Sekreteri Niyazi İlter, “Bunun için özel sektör, kamu ve STK’lar iş birliği içerisinde çalışmalıyız. Ancak bu şekilde sektörün gelişmesi için ihtiyaç duyduğu yatırımları yapacak yerli ve yabancı yatırımcılara uygun iş ve yatırım ortamı sağlanabilecektir” diyor.

BİTKİ ÇAYI
DEĞİŞİM BEKLENMİYOR

BÜYÜME Sağlıklı yaşam trendinin yükselişiyle birlikte poşetli bitki çayı pazarı, son 5 yılda diğer çay kategorileriyle kıyaslandığında hızlı bir şekilde büyüyor. 2016 yılında sektörün cirosal büyüklüğü 150 milyon TL’nin üzerine çıktı. 2010 yılında 560 milyon poşetlik bir büyüklüğe sahip olan pazar yüzde 60’ın üzerinde gelişerek 2015 yılında 900 milyon poşet büyüklüğe ulaştı.

RİSKLER Açıkta satılan ürünlerin yarattığı sağlık riskleri, sektörü olumsuz etkiliyor. Bu ürünler, belli standartlara bağlı olarak üretilmedikleri, saklanmadıkları ve kontrol edilmedikleri için güvenli değil. Sektör temsilcileri sağlık açısından önem taşıyan bu nedenlerden dolayı tüketicileri, önümüzdeki dönemde açıkta satılan bitki çaylarının riskleri konusunda bilgilendirmeye devam edecek.

ÖNGÖRÜ Özellikle kadın tüketicilerin yoğunlaşan ilgisi son dönemde poşetli bitki çayı pazarının büyümesinde önemli rol oynuyor. 2016 sonunda sektör büyüklüğünde bir değişim beklenmese de pazarın 2017’de yüzde 4 büyümeyle yaklaşık 160 milyon TL ciroya ulaşması öngörülüyor. Mutfak Ürünleri ve Margarin Sanayicileri Derneği (MÜMSAD) Başkanı Metin Yurdagül, “Avrupa ülkeleriyle karşılaştırıldığımızda pazarın daha gidecek çok yolu olduğunu söyleyebiliriz” diyor.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz