Anadolu heyecanı

Anadolu’nun yükselişinin ilk sinyallerini bankacılık vermişti. Şimdi bu trend finansın diğer alanlarına da yansıdı. Sigortadan leasinge, BES’den faktoringe kadar finansın tüm alanları, Anadolu’da müşteri avına çıktı. Bu avın nedeni ise Anadolu’daki hızlı büyüme. Anadolu’nun prim üretimindeki yüzde 25 payının, 5 yıl içinde yüzde 30’a ulaşması bekleniyor. Leasingde müşterilerin yarısının Anadolu’dan geleceği öngörülüyor. Faktoringde müşterilerin yüzde 30’u şimdilik Anadolu’dan. 5 yıl içinde bu oranın yüzde 65’e çıkacağı tahmin ediliyor.

Bankacılık sektörünün Anadolu stratejileri, finans dışı oyunculara da yansıyor. Türkiye Bankalar Birliği’nin (TBB) yayınladığı son rapora göre 2002’den 2011 sonuna kadar geçen 10 yıl içinde, 3 büyük il dışında kalan bölümün kredilerden aldığı pay yüzde 39’dan yüzde 46’ya çıkmış durumda. Bu tablonun benzerini sigorta, leasing ve faktoring alanlarında görmek isteyen yöneticiler, Anadolu’da müşteri avına çıkıyor.

İstanbul, İzmir, Ankara dışında kalan Anadolu illerinde ekonominin hızlanmasıyla finans sektörlerine talep artıyor. Bugün GSYH’nin bölgesel dağılımına bakıldığında İstanbul yüzde 22, İzmir ve Ankara ise yüzde 8 pay alıyor. Anadolu’nun payı ise yüzde 62 olarak belirleniyor. Türkiye ticaretinin yaklaşık yüzde 51 Marmara Bölgesi, İzmir ve Ankara merkezli. Burada diğer illere kalan yüzde 49’luk pasta, sigortadan leasinge tüm sektörlerden şirketlerin iştahını kabartıyor.

Sigorta alanında Anadolu’daki otomobil ve konut alımlarının artması, güçlü bir potansiyel doğuruyor. Aynı şekilde leasing ve faktoring alanında yeni kanun, KOBİ’lere ve dolayısıyla Anadolu’ya yayılmanın yolunu açıyor. Bu yılın ilk 4 ayında 400 binin üzerinde katılımcı alan bireysel emeklilik sisteminde de Anadolu’dan gelen katılımcıların ağırlığı hissedilmeye başlandı. Tüm bu alanlarda büyükşehirlerin doygunluğa ulaşmasıyla hem müşteri adedi hem cirodaki etkinlik anlamında Anadolu’dan güçlü bir beklenti var. Bankacılık dışı finans alanları için önümüzdeki 5 yılda bu trend daha da gelişecek gibi görünüyor.~

PAYI DÜŞÜK AMA YÜKSELECEK
Gerçekten de bugün sigortada, müşteri sayısı anlamında Anadolu’nun bugünkü payı yüzde 35. Ancak sigorta şirketlerinin yöneticileri, Anadolu’daki sigortalıların daha çok trafik ve DASK gibi zorunlu poliçelere sahip olduğuna dikkat çekiyor. Yani burada farklı branşlarda gidecek uzun bir yol var. “Sektörde Anadolu’nun ağırlığı ve önemi giderek artıyor” diyen Aksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, son 10 yılda ekonominin daha iyi gitmesi ve küçük illerde de sanayileşmeyle kalkınma programlarının hayata geçirilmesiyle Anadolu'nun etkinliğinin yükseldiğine inanıyor.

Sektörün prim üretiminde de benzer bir tablo söz konusu... Axa Sigorta CEO’su Cemal Ererdi, sektörün genelinde prim üretiminde 3 büyük ilin yüzde 75’i gerçekleştirdiğini, kalan yüzde 25’in Anadolu illerinden türediğini açıklıyor. Ererdi, sektörde bugünkü ekonomik koşulların devamı halinde 5 yıl sonra Anadolu illerinin portföy ve prim üretiminde payının 5 puan artabileceğini öngörüyor. Bu da Anadolu’nun müşteri sayısında yüzde 40 ve prim üretiminde yüzde 30’a varan pay alacağını ortaya koyuyor.

Bu artışın özellikle KOBİ kaynaklı ve otomobil, konut branşlarında olması bekleniyor. Ererdi, “Anadolu illerinde sigortalılığın öncelikli hızlı büyüme gösteren KOBİ’lerde artacağını bekliyoruz. Bunu takiben otomobil ve konut sahipliğinin artmasıyla bireysel sigortalarda hem adetlerde hem primsel büyüme bekliyoruz” diyor. Uğur Gülen de bu branşların yanında Irak, Azerbaycan, Suriye’ye yapılan ticaret hacminin artışıyla bu ülkelere yakın bölgelerde nakliyat ve kasko sigortalarının artacağını öngörüyor.

BES'DE HIZLI BÜYÜME
Anadolu, bireysel emeklilik sisteminde de güçlü bir büyümeye sahip. Bu yıla tüm katılımcılara verilen yüzde 25 gelir vergisi teşvikiyle hızlı başlayan BES’de, Anadolu illerinden gelen katılımcı sayısı artıyor. 2008 yılı başında üç büyük il dışından sisteme dahil katılımcıların toplam içindeki payı yüzde 47,5’ti. 2013’ün başında ise bu rakam, toplam katılımcı sayısının yüzde 51’ine kadar yükseldi. Yani son 5 yıl içinde Anadolu illerinden BES'e katılan kişi sayısında yüzde 3,5 artış yaşandı.

2013 ilk çeyrek verilerine göre neredeyse her üç katılımcıdan biri, yani sistemin yüzde 31'i İstanbul'da bulunuyor. Ankara ve İzmir ise sistemdeki katılımcı sayısından yüzde 9 ve yüzde 8 pay alıyor. Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) Yönetim Kurulu Başkanı ve Vakıf Emeklilik Genel Müdürü Mehmet Bostan, Anadolu’da yükselişi şöyle yorumluyor: “BES’e her bölgeden çok yoğun ilgi görüyoruz. Fakat özellikle üç büyük il dışındaki ilgi, daha fazla.” Bostan, 5 yılda Anadolu’dan gelen katılımcıların sistemde yüzde 55’e geleceğini öngörüyor.~

Bireysel emeklilik sisteminde fonların illere göre dağılımı yapılmıyor. Ancak Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Mete Uğurlu, “Marmara Bölgesi yüzde 50 oranıyla katkı payı tutarında ilk sırada. Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerinden ise toplam katkı payının yüzde 4’ü geliyor. Biz Anadolu illerinin değişen teşvik modeliyle fon tutarında da paylarını artıracağını düşünüyoruz” diye konuşuyor. AvivaSA CEO’su Meral Eredenk ise yakın vadede Uğurlu kadar optimist değil: “Kısa dönemde üç büyük ilde yerleşik kurumların sisteme daha fazla yöneleceğini ve il dağılımının fazla değişmeyeceğini düşünüyoruz. Ama Anadolu’daki potansiyel çok önemli... Anadolu’nun, kalkınmanın devam etmesiyle pazardan alacağı pay artacaktır.”

LEASINGDE TABLO NASIL?
BES’deki talebin benzeri leasing alanında da görülüyor. 2012 yıl sonu rakamlarına göre üç büyük ilin finansal kiralama alacakları içinde payı yüzde 62,4. Sektörde hacmin yüzde 37,6’sı diğer iller tarafından gerçekleştiriliyor ve Anadolu’dan gelen talepte de son dönemde ciddi bir artış var. Garanti Leasing Genel Müdürü Ünal Gökmen, son dönemde gözlemledikleri talep artışını şöyle aktarıyor:

“Gaziantep civarından halı yatırımları, Maraş’ta iplik, dokuma ve metal işleme ürünleri canlılığını koruyor. Denizli’de iplik ve tekstil, Bursa’da dokuma ve tekstil, Antalya, Bodrum, Marmaris, Kapadokya’da yeni turizm yatırımlarına yönelik ciddi talep alıyoruz. Konya ve Muğla'dan oto yan sanayine yönelik yatırımlar geliyor. Erzurum, Trabzon, Samsun ve Diyarbakır civarında inşaatta, altyapıda ve enerji yatırımlarında son dönemde talepte hızlı artış gözlemliyoruz.”

Finansal Kiralama Derneği (FİDER) Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Taşar, “Anadolu illerinden gelen hacmin, yakın gelecekte 10 puanlık bir artışla yüzde 40-45 aralığına çıkması çok makul olur, Yatırım teşvik listesindeki illerde yapılan yatırımların bir kısmı, finansal kiralamayla fonlanacağı için bu illerin sektörden alacağı pay da yükselecek” diyor.

Müşteri adedi anlamında da leasing sektöründe Anadolu’nun payı yüzde 40’ları buluyor. Şirket yöneticileri, 5 yıl içinde bu oranın yüzde 50’ye çıkacağını tahmin ediyor. Sektörün lider oyuncusu Yapı Kredi Leasing de Anadolu'da payını artırma üzerine planlar yapıyor. Şirket, Anadolu'da leasing işlemlerinde ağırlıklı olarak inşaat makineleri ve üretime yönelik makine yatırımlarının artacağını öngörüyor. Gelecekte Anadolu'da büyümenin son dönemde oluşan sat-geri kirala ve operasyon leasing ürünlerinden gelmesi bekleniyor.~

FAKTORİNGDE REKABET YOĞUN
Faktoring sektörü de Aralık 2012'de yayımlanan kanunla Anadolu’da yeni bir açılım yapma peşinde. Artık şube açabilen faktoring şirketleri, hem kendi teşkilatları hem de bağlı oldukları bankaların şubeleriyle ülkede tabana yayılma yarışında. Bunun bir örneğini TEB Faktoring veriyor. Şirketin genel müdürü Çağatay Baydar, 14 şubelerinden 9’unun Anadolu'da bulunduğu belirtiyor. “Bu yatırımların sebebi, gelen taleplerdeki artış dolayısıyla bölgelere yakın olma arzumuz. Bugün ciromuzun yüzde 40'ı Anadolu'dan geliyor. Bu rakamı yüzde 60'a çıkarmayı hedefliyoruz” diyor.

Tam Faktoring Genel Müdürü Hasan Anlar da son dönemde KOBİ’lerin hızlı finansmana ulaşmalarını sağlayan faktoringe önemli talep gösterdiğini belirtiyor. Zaten şirketlerin verilerinden de Anadolu'nun payının arttığı net olarak görülüyor. Garanti Faktoring’in 2008 cirosunun yüzde 19’u, 3 büyük il dışından gelirken 2012 sonunda bu oran yüzde 31’e çıktı. Şirketin genel müdürü Hulki Kara, “Şube ağlarının ve faktoringin bilinirliğinin artmasıyla Anadolu illerinin sektör cirosundan bugünkünden en fazla yüzde 10 puanla yüzde 35- 40 pay alacağını düşünüyoruz” diyor.

Bugün sektörde müşteri adedinde de 3 büyük şehir dışındaki illerin payı yüzde 30. Yöneticiler bu payın, 2018’de yüzde 45-50’e kadar çıkabileceğini öngörüyor. Faktoring Derneği Başkanı Zafer Ataman, “2010’da yaptığımız algı araştırması, Anadolu'da faktoringin bilinirliğinin az olduğunu gösteriyordu. Biz de üç yıldır farklı illerde KOBİ'lere ve ihracatçılara sektörü anlatıyoruz. Bilinirlilik artıkça Anadolu'da yaygınlığı hızlanacak” diyor. Hulki Kara'ya göre gelecekte bu alanda büyüme, finansman gereksinimlerine yönelik ürünlerin yanında şirketlerin artan cirolarına paralel alacaklarını garanti altına alma ihtiyaçlarıyla büyüyecek. ~

METE UĞURLU / ANADOLU HAYAT EMEKLİLİK GENEL MÜDÜRÜ
HAREKET NEREDEN GELECEK?
ÖNCÜ İL MUĞLA
2013 ilk çeyrek sonu itibariyle Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerimizdeki katılımcı sayısının toplama oranı sadece yüzde 6. Henüz bu illerde sisteme katılımlar arzu edilen seviyede değil,., 2012 sonu nüfus verilerine göre emeklilik ürününe sahiplik oranı en yüksek iller sırasıyla Muğla, İstanbul ve Antalya. Önümüzdeki dönemde, sisteme yeni katılımların penetrasyon oranı düşük iller lehine gelişeceğini söyleyebiliriz, Özellikle Güneydoğu ve Doğu Anadolu bölgelerimizdeki iç ve dış siyasi istikrarın sağlanmasının akabinde, sağlanacak ekonomik kalkınma neticesinde bu bölgelerden katılımın artacağını öngörüyoruz.
POTANSİYELE OYNAYACAĞIZ
Bugün bireysel emeklilik sektörünün büyük şehirler lehine geliştiğini, sektörde faaliyet gösteren şirketlerin dağıtım kanalları ve satış organizasyonlarının bu illerde yoğunlaştığını söyleyebiliriz. Ancak Anadolu illerinde büyüme anlamında daha fazla potansiyel bulunuyor, Yakın gelecekte bölgesel gelişmelere göre katılımcı tabanının bu illere doğru yaygınlaşacağını öngörüyoruz, Anadolu Hayat Emeklilik olarak satış stratejimizi, gelişmeler paralelinde kurgulamayı hedefliyoruz, Penetrasyon oranı arzu edilen seviyede olmayan il ve bölgelerde gerçekleştirdiğimiz yerel iletişim faaliyetlerimize yıl boyunca devam etmeyi planlıyoruz,

ÜNAL GÖKMEN / GARANTİ LEASİNG GENEL MÜDÜRÜ
TALEBİN YÖNÜ
SEFERBERLİK
Önümüzdeki yıllarda işlem hacminin büyük kısmının, Anadolu'dan geleceği düşüncemiz devam ediyor, Anadolu çok hızlı gelişiyor, her tarafta bir yatırım seferberliği var. Bizde bu paralelde Anadolu'daki ekiplerimizi artırmaya devam ediyoruz. Sektörde sözleşme adedinde 10 yıldır birinci durumdayız. Bu yıl da müşteri yaygınlığını ön planda tutarak KOBİ'lerin adetsel payını artırmak için çalışıyoruz. 2013 başından bu yana Anadolu'daki satış ekibimizi sürekli olarak artırıyoruz.
CİRO PAYI
Anadolu'da tekstil, turizm ve inşaat alanlarında talebin öncü olacağını düşünüyoruz. Garanti Leasing'in mevcut müşteri portföyü içinde Anadolu'nun payı yüzde 45. Burada sektörün 5 puan önünde ilerlediğimizi söyleyebilirim.~
Son 5 yılda bu oranı artırmak için çalıştık. Hedefimiz bu oranı yüzde 55'lerin üzerine ulaştırmak. Mevcut ürünlerimiz için özellikle Anadolu'da banka limitlerini doldurmak istemeyen, uzun vadede borçlanmak isteyen KOBİ'leri hedefliyoruz. 2013 Ocak ayından itibaren gerçekleştirdiğimiz yeni işlemlerin yüzde 55'i Anadolu'dan geliyor. Önümüzdeki 5 yıl içerisinde bu oranın yüzde 60-65'lere ulaşacağını düşünüyoruz.