Nil Dumansızoğlu/Capital.com.tr
Otomobil sektörünün köklü şirketlerinden Tofaş, yılda 400 bin araçlık üretim kapasitesine ve
6 bin 500 çalışana sahip. Şirket, 2014 yılında, 7,4 milyar TL satış geliri ve 574 milyon TL net kâr elde etti. Yeni model projeleri kapsamında 330 milyon Euro tutarında yatırıma imza attı. Tofaş, son günlerde ise Renault fabrikasındaki işçilerin başlattığı ve Tofaş, Coşkunöz ve Mako'da çalışan işçilerin de katılımıyla genişleyen iş bırakma eylemleriyle gündemde. İşçi eylemleriyle gündeme oturan Tofaş fabrikasında hangi markaların üretimi gerçekleşiyor? Tofaş, Türkiye'nin otomobil tarihinde yaptığı hangi atılımlarla yer alıyor?
İşte Tofaş'ın kısa tarihi...
1994 yılında 1 milyonuncu, 2003 yılında ise 2 milyonuncu araç töreni yapıldı.
Fiat Doblo modelinin diğer pazarlar için yenilenmesinin 2015’e kadar tamamlanması hedefleniyor. Tofaş, 520 milyon dolarlık yatırım gerçekleştirdiği yeni binek otomobil projesi kapsamında da, 2015-2023 yılları arasında, 580 bin 000 adet araç üretmeyi ve bu rakamın üçte birini ihraç etmeyi planlıyor.
1994 yılında Tofaş AR-GE merkezi kuruldu. Bugün 17 bin metrekare olan AR-GE merkezi, Fiat-Chrysler’ın Avrupa’daki 2 AR-GE merkezinden biri konumuna geldi.
Fabrika açılışı, dönemin Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay ve Başbakanı Süleyman Demirel tarafından, 12 Şubat 1971 yılında yapıldı.
Şirketin CEO'luğunu yapmış olduğu isimler: Gıuseppe Guarnero ,Temel Atay, Jan Nahum Ceo, Antonio Bene, Diego Avesani Ceo , Alfredo Altavilla, Ali Pandır Ceo, Kamil Başaran. 2015'in Ocak ayından itibaren ise Tofaş'ın CEO'luk görevini Cengiz Eroldu devraldı.
Bu modelleri sırasıyla Tipo, Uno, Siena, Palio, Marea, Brava, Albea, Doblo, ve Linea modelleri izledi. 2007 yılı sonunda Fiorino modelinin üretimine başlandı. Tofaş 2009'da yeni Doblo'yu, 2012'de ise yeni Linea'yı üretmeye başladı.
Şirket son günlerde ise işçi eylemleriyle gündemde. Oyak Renault ve Tofaş’ta işçilerin ücret artışı talebiyle başlattıkları eylemler devam ediyor. Türk Metal Sendikası’nın örgütlü bulunduğu Bosch’ta çalışan işçilere, geçen nisan ayında imzalanan toplu sözleşme kapsamında yüksek oranda zam verilmesi, Oyak Renault ve TOFAŞ başta olmak üzere aynı sendikanın örgütlü bulunduğu otomotiv ve yedek parça fabrikalarındaki yaklaşık 20 bin işçinin tepkisine yol açtı. İşçilerin talepleri ise şöyle:
-İşten atmama garantisi verilsin.
-Türk Metal’in temsilcilik tabelası sökülsün, temsilcili odasında işçilerin şu an sözcülüğünü yapan temsilciler otursun.
-Ücretler Bosch sözleşmesi baz alınarak artırılsın.
-Varılan anlaşma altında işçilerin temsilcileriyle birlikte protokol altına alınsın.
Açılıştan sonra gerçekleşen fabrika gezisinden bir kare...
Tofaş, Bursa Fabrikası’nda, Minicargo projesi kapsamında Fiat, Citroen, Peugeot markalarına, Yeni Doblo projesi kapsamında ise Fiat, Opel ve Vauxhall markalarına üretim yapıyor.
Tofaş'ın temelleri 1968 yılında Koç Topluluğu'nun kurucusu Vehbi Koç tarafından atıldı.
Murat 124 modeli ile seri üretime başladı. Tofaş’ın efsanevi modeli Murat 124, bir döneme damgasını vurdu. Özellikle 1970’lerin ortasında, Murat 124 sahibi olmak bir statü simgesiydi. Ekonominin krizde olduğu, arz-talep dengesinin bozulduğu bu yıllarda otomobil almak için zaten sıra beklemek gerekiyordu.
Murat 124’ün, ardından gelen “Kuş” serisinin (Şahin, Doğan, Kartal ve Serçe) Türk otomobil tarihinde önemli bir yeri var.