Global KOBİ'ler

Ayçe Tarcan Aksakal
aaksakal@capital.com.tr

Oba Makarna, 11 yıl önce ekonomik kriz nedeniyle el değiştirmek zorunda kaldı. Gaziantepli Özgüçlü Ailesi tarafından satın alınan marka, ihracata ağırlık vererek kısa sürede zor günleri atlattı ve cirosunu 750 milyon TL’ye, ihracatını ise 563 milyon TL’ye yükseltti. Türkiye’nin en fazla ihracat yapan 145’inci şirketi oldu. Oba Makarna’nın CEO’su Alpaslan Özgüçlü, yurt dışına ilk kez Afrika pazarı ile açıldıklarını söylüyor. Yönetici, önümüzdeki dönemde hedeflerinde Güney Amerika, Uzakdoğu, Güney Kore ve Japonya pazarlarının olduğunu açıklıyor. Sadece Oba Makarna’nın değil, bugün birçok KOBİ’nin hedefi ayakta kalabilmek için yeni pazarlara girip daha fazla ülkeye ihracat yapmak. “Global düşün, yerel hareket” felsefesi yerini “Global düşün, global hareket” trendine bırakmış durumda. Çünkü artık KOBİ’ler yurt dışı rotalarını oluşturup stratejilerini buna göre belirliyor. Yükselen trendlerden biri de yurt dışında ofis açmak. Berlin, Londra, Silikon Vadisi ve Dubai KOBİ’lerin yurt dışında ofis açmak için tercih ettiği lokasyonlar arasında yer alıyor.Son 3 yılda yurt dışı pazarlara açılan ve başarılı olan KOBİ’lerin bunu nasıl başardığını araştırdık. İşte Kamerun’dan Almanya’ya, İtalya’dan Azerbaycan’a KOBİ’lerin yurt dışında başarılı olma reçeteleri…

NASIL BAŞARDILAR?
İhracatta başarılı olan KOBİ’lerin en önemli özelliği teknolojileri, farklılıkları ve kaliteleri... Değer zincirini iyi analiz etmek, en iyisini yapmaya çalışmak, markalaşmak, hedef pazarın beklentilerini doğru anlamak ve doğru partner da başarı faktörlerinden. 2013’te Uluslararası Marka Liderleri Zirvesi Lob’in Europe’ta Avrupa’nın En İyi Otomobil Tasarımı, 2014’te ise IMA IMPACT Teknoloji Zirvesi’nde otomobil tasarımında teknolojiyi en iyi kullanan firma ödüllerini kazanan Dizaynvip’in kurucusu Erbakan Malkoç, “Yurt dışında başarılıyız, çünkü daha önce hiç yapılmayanı yapıyoruz” diyor. Üretimlerinin yüzde 80’ini ihraç ettiklerini belirten Malkoç, bu yılki hedeflerinin dünyanın ilk konuşan arabasını hayata geçirmek olduğunu belirtiyor. Avrupa ve Orta Doğu’nun en önemli bilişim fuarlarından DISTREE 2017’de şarj ve enerji çözümleri konusunda yılın firması seçilen Tunçmatik’in yönetim kurulu başkanı Mehmet Özer, özgün tasarım ve teknolojik yeniliklerle uluslararası pazarlarda yer edindiklerini ve fark yarattıklarını söylüyor. Kuru gıda sektörüne tohum işleme ve iyileştirme makineleri üreten Akyürek Technology’nin yönetim kurulu üyesi ve TÜGİAD Çukurova Şube Başkanı Gül Akyürek de 100 yıllık geçmişi olan Avrupalı rakipleri karşısında farklı ve inovatif pazarlama stratejileri sayesinde başarılı olduklarını belirtiyor.

ÜRETİMDE FARK YARATTILAR
KOBİ’ler için üretim süreçlerinin her aşamasına hakim olmak da ihracatta başarıyı getiriyor. Organickid Genel Müdürü Merve Akıncı, ihracattaki başarılarını iplikten ambalaja kadar üretim süreçlerinin tümünü kendi bünyelerinde gerçekleştirmelerine bağlıyor. Üretim sürecinde fark yaratarak rakiplerinin önüne geçtiklerini anlatan Akıncı, “İmalat kalitesini yüksek standartlara oturttuğumuz için dünya çapındaki müşterilerimizin kalite ve hizmet beklentisini karşılayabildik ve bu da Avrupa pazarında başarıyı yakalamamızı sağladı” diyor. İnternet yazılımları alanında Perzonalization markasıyla hizmet veren SK Bilişim Teknolojileri’nin kurucu ortağı İlke Karaboğalı, kendi teknolojilerini geliştirdikleri için yurt dışında avantaj yakaladıklarını belirtiyor. İstanbul’da 3 bin 500 metrekare büyüklüğünde üretim tesisi olan Abacı Giyim’in genel müdürü Yusuf Taşdemir, üretim sürecinin tamamına hakim olduklarını belirterek “Üretimde kullanılan kumaşların bir kısmını kendimiz üretiyoruz. İplikten cekete ve pantolona dönüşen üretim sürecimiz bulunuyor. Bu süreç, bizi kalite ve fiyat konusunda rakiplerimizden bir adım öne geçiriyor” diyor. Yurt dışı otoriteler tarafından kabul görmek ve referans alınmak da KOBİ’leri ihracatta öne geçiriyor. Taşdemir, Hollanda Ticaret Bakanlığı tarafından kabul görmüş ve referans gösterilen bir firma olmanın yurt dışında güvenirliliği sağladığını belirtiyor.

GELİRLER ARTACAK
Büyük şirketler gibi KOBİ’ler de gelirleri içinde ihracatın payını artırmanın peşinde. 2017 için ihracat trendindeki artış beklentisi dericilerden hububatçılara kadar hemen her sektördeki KOBİ’yi kapsıyor. Geçen yıl cirosunun yüzde 15’ini ihracattan elde eden Viking Temizlik, bu yıl cirosunun yüzde 24’ünü yurt dışından elde etmeyi hedefliyor. Şirketin genel müdürü Hayrettin Avcı, genel ciro içinde yurt dışı gelirlerinin payını minimum yüzde 20’de tutmak istediklerini belirtiyor. Avcı, “Bu yıl stratejik olarak belirlediğimiz pazarlarda sadece tonaj ve ciroya değil marka bilinirliğine ve penetrasyona da ağırlık vereceğiz” diyor. Son 3 yılda ABD, Asya Pasifik ve Latin Amerika’ya yönelerek ihracatını yüzde 30 artıran data center ve fiber optik üreticisi Canovate de 2017’de ihracatını artırmayı planlıyor. Şirketin yönetim kurulu başkanı Can Gür, “2016 ihracatımız 15 milyon dolardı. Bu yıl 21 milyon dolar ihracat hedefliyoruz” diyor. Yurt dışındaki ilk mağazasını 2 yıl önce Azerbaycan’da açan Loda Mobilya, Suudi Arabistan’dan İsrail’e kadar 10’dan fazla ülkeye ihracat yapıyor. Şirketin yönetim kurulu başkanı Davut Karaçak, son 3 yılda ihracatın payını yüzde 35’lere çıkardıklarını, hedeflerinin bu oranı yüzde 60 seviyesine çıkarmak olduğunu belirtiyor.