Bora Böcügöz / Kentbank Hazine Müdürü Yatırım alternatifleri azaldı. Yüksek getiriye alışkın yatırımcı, alternatif peşinde. Mevduat, Hazine bonosu, repo oranları düşük. Borsa riskli, döviz mevdua...
Bora Böcügöz / Kentbank Hazine Müdürü
Yatırım alternatifleri azaldı. Yüksek getiriye alışkın yatırımcı, alternatif peşinde. Mevduat, Hazine bonosu, repo oranları düşük. Borsa riskli, döviz mevduatının faiz oranları da bir hayli düştü. Bu ortamda, fon yöneticilerinin önerileri arasında ‘Eurobond’ tahvilleri önemli bir yer almaya başladı. Kentbank Hazine Müdürü Bora Böcügöz, Eurobond’larla ilgili yatırımcıların merak ettiği soruları yanıtladı.
Merkez Bankası’nın 2000-2002 para ve kur programını uygulamaya başlamasının ardından, piyasalarda dengeler yeniden oluşmaya başladı. Faizlerde yaşanan düşüş ve döviz kurlarının artışındaki yavaşlama, yatırımcı cephesindeki arayışları artırdı. Yıllardır faiz ve dövize yatırım yapanlar, yeni durum karşısında farklı enstrümanlar aramaya koyuldu.
Düşük faizli ortamın en gözde yatırım aracı olarak borsa öne çıkıyor. Ancak, dalgalı seyri ve risk yapısı, borsayı her yatırımcı için güvenli kılmıyor. Bu durumda da yatırımcı yeni, ancak daha istikrarlı enstrümanlar arıyor. Mevduat ve bono faizleri de düşük. Döviz mevduatına verilen yıllık yüzde 15-18 faiz oranları da geçmişte kaldı.
Bu ortamda, pek öne çıkmayan, ancak daha önce yine Capital’de dikkat çektiğimiz bir enstrüman var: Eurobond’lar...
Gerçekten de bankacılar, yeni olmasına rağmen, son dönemde bu yatırım aracına ilginin arttığını söylüyorlar. Özellikle de yabancılardan büyük talep gören Eurobond’lar, yerliler için de güvenli bir yatırım aracı...
Eurobond’u öne çıkaran birkaç önemli faktör var. Birincisi, getirisi, diğer döviz cinsi enstrümanlara göre çok daha yüksek. Ayrıca, riski düşük ve vergi avantajı var.
Daha çok büyük yatırımcıların ve firmaların ilgisini çeken Eurobond’lar, henüz organize bir piyasası olmadığı için, küçük yatırımcılar tarafından çok fazla tanınmıyor. Türkiye’de aktif olarak 20’ye yakın bankanın işlem yaptığı Eurobond’ların, döviz yatırımından vazgeçemeyen ve devlet güvencesi almak isteyen tasarruf sahipleri için son derece uygun bir enstrüman olduğu belirtiliyor.
Kentbank Hazine Müdürü Bora Böcügöz, Türkiye’nin tam istikrar ortamına geçmesinin ardından Eurobond’ların daha çok ön plana çıkacağını söylüyor. Bu enstrümanın kısa vadede küçük yatırımcıya hitap etmediğini belirten Böcügöz, “Eurobond’lar doları olan ve döviz cinsi enstrümanlara yatırım yapmak isteyen yatırımcılar için uygun. Türkiye’de hala TL cinsinden getiriler yüksek. Bu nedenle klasik yatırımcının bu enstrümanlara ilgi göstermesi, en azından şu an için mümkün değil. DTH faizleri yüzde 10’ların altına oturursa Eurobond’lar daha anlamlı hale gelir. Döviz seven yatırımcı için son derece mantıklı” diyor.
Kentbank Hazine Müdürü Bora Böcügöz ve uluslararası sermaye piyasaları yetkilisi Miryam Maştaoğlu, Eurobond’la ilgili yatırımcıların merakını giderecek soruları yanıtladı.
Eurobond nedir?
Bir firmanın ya da ülkenin yabancı para cinsinden yurtdışında borçlanmasıdır. Bu borçlanma, yabancı bir ya da birkaç bankanın aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Türkiye için konuşacak olursak bu borçlanmalar, yen, İtalyan Lireti, dolar ya da Euro gibi değişik para birimleri üzerinden yapılabiliyor.
Nasıl işlem yapılıyor? İkincil piyasası var mı?
Yurtdışından da yurtiçinden de işlem yapmak mümkün. Bankalar arası işlemlerde karşılıklı kotasyonlar giriliyor ve fiyatlar alınıyor. Bu arada yurtdışından da sürekli olarak kotasyon alıyoruz ve işlemlerimizi gerçekleştiriyoruz.
Müşteri için yapılan işlemlerde de, yatırımcı bize almak istediği miktarı bildirir. Biz de işlemini gerçekleştiririz. Ancak, küçük yatırımcı için Eurobond’lara ulaşmak biraz zor. Çok uzun vadeli bir yatırım aracı olması nedeniyle, küçük yatırımcının da fazla ilgisini çekmiyor.
İkincil piyasası var. Ama çok likit olmadığı için satıcı bankanın size vereceği fiyatları, edeceği fiyatlar üzerinde iskonto ediyorsunuz. Bu nedenle, satarken piyasa fiyatlarına göre bir miktar kaybınız olabilir. Organize bir piyasa olmadığı için, de “X bankasındaki fiyatı beğenmedim Y bankasına gideyim” deme şansınız da yok. Bankanın size kote edeceği fiyata katlanmak zorundasınız.
Eurobond alım satımı için herhangi bir alt limit var mı? Herkes alabilir mi?
Kotasyonlar 500 bin dolar ve katları şeklinde verildiği için, biz de alt limiti 500 bin dolar olarak belirledik. Ancak, geniş bir müşteri tabanı olduğunda talepler tek tek toplanıp, daha sonra paylara bölünerek işlem yapılabiliyor. Böyle durumlarda da 10 bin doların altına işlem yapmak mümkün olmuyor.
Hangi saatler arasında işlem yapılıyor?
Eurobond’lar dış piyasalarda da işlem gördüğü için, neredeyse günün her saatinde işlem yapılabiliyor. Ancak, Londra Borsası’nın açık kaldığı saatler (10.00 – 17.00), en çok işlem gördüğü saatlerdir. New York Borsası’nın açılmasının ardından da işlemler yapılıyor. Ancak, bunlar çok yoğun değil.
Eurobond fiyatları en çok nelerden etkileniyor?
Eurobond fiyatları en çok yabancılarınTürkiye’ye bakışından etkileniyor. Türkiye’nin içindeki ekonomik ve siyasi gelişmeler de tabii ki çok önemli. Örneğin, ekonomik programın ilk aylarında enflasyonun yüksek çıkması, Eurobond fiyatlarını olumsuz etkilemişti.
Bu arada yurtdışı piyasalardaki olumlu veya olumsuz gelişmeler de Eurobond’ların fiyatları ve getirisi üzerinde direkt olarak etkili oluyor. Örneğin spread’in (Türk Eurobond’un faiz oranının aynı vadedeki ABD bonosunun faizine oranı) sabit kalması halinde tahvil yatırımcısına para kazandırmayacaktır.
Yatırımcılar Eurobond faiz ya da fiyatlarını nereden takip edebilir?
Organize bir piyasa olmadığı için, müşteri Eurobond fiyatlarını daha çok bankalar aracılığıyla takip edebilir. Bankaların Reuters’taki Eurobond sayfalarından da izlenebilir. Bunun yanı sıra, Bloomberg’den de Eurobond’lar hakkında bilgi almak mümkün. Ancak, Reuters ya da Bloomberg’i olmayan müşteriler, bankaları arayıp her konuda direkt olarak bilgi alabilir.
Eurobond’lar yatırım için sizce cazip mi?
Eurobond’lar cazip bir yatırım aracı. Hem getirisinin yüksek olması hem de vergi avantajı sunması, yatırımcı açısından oldukça avantajlı. Bu arada yabancı paranın getirdiği avantaj da göz ardı edilmemeli.
Yatırımcı iyi bir nokta yakaladığında çok iyi getiriler elde etmesi mümkün. Ayrıca, Eurobond’ların kupon ödemeleri de oldukça iyi.
Bu arada mevduatlara göre daha avantajlı görünüyor. Çünkü, yatırımcı vadesi gelmeden önce mevduatını bankadan çekmek istediğinde, sadece ana parasını geri alıyor. Oysa Eurobond’lar vadesi gelmeden önce satılmak istendiğinde, yatırımcı, o güne kadar elde ettiği getirisini de alabiliyor.
Riski var mı?
Diğer yatırım araçlarına göre daha risksiz. Hem iç hem de dış gelişmelerden etkilenmesi nedeniyle riskini önemli oranda dağıtıyor.
Eurobond’larla daha çok kimler ilgileniyor? Bütün bankalardan Eurobond işlemi yapmak mümkün mü?
Şu ana kadar daha çok şirketler ilgi gösterdi. Ancak, yatırımcılar da hemen her gün telefon açıp Eurobond’lar hakkında bilgi almaya başladı. Meblağlar büyük olduğu için hem firmalar hem de yatırımcılar biraz ürkek davranıyor. Fakat işlem hacmi her geçen gün artıyor.
Her bankanın Eurobond portföyü var. Ancak, şu anda piyasada aktif olan 15 – 20 banka var. Bunların 5 – 6’sı Eurobond’ları müşteriye de satıyor. Diğer bankalar ise daha çok kendi portföyleri için alıyor.
Türk Eurobond’larına mı, yoksa ABD ya da Avrupa Eurobond’larına mı yatırım daha cazip?
Yatırımcılar, dolar cinsinden Avrupa ülkelerinin tahvili ya da ABD tahvili yerine, Türk tahvillerini tercih etmeli. Çünkü, Hazine Müsteşarlığı’nın yılbaşında ihraç ettiği 30 yıl vadeli tahvillerinden alırsanız, ABD tahvillerine göre 5 puan daha fazla kazanıyorsunuz.
Bu arada, Türkiye’nin istikrar programı şu anda rayında gidiyor. Bu da kredi notunun artmasında etkili olacak. Dolayısıyla “spread”ler düştüğü için, “capital gain” (alım – satım kazancı) sağlayacaktır. 30 yıllık tahvillerin şu ana kadar ki getirisi yüzde 11-12 civarında. Bu gözardı edilmemeli.
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?