İstatistikler oldukça çarpıcı… Global İK
şirketi Challenger, Gray &Christmas’ın yaptığı araştırmaya göre,
2008 yılında dünyada 1.482, 2009 yılında ise 1.227 CEO görevinden
ayrıldı. Bu sayı, 2004 yılında sadece 663’tü.
İstatistikler de gösteriyor ki dünyada “CEO” koltuğunda oturan
yöneticilerin yerleri, her geçen gün daha da kayganlaşıyor. Spencer
Stuart’ın yaptığı araştırmaya göre de 2009 yılında S&P 500
şirketlerinin yüzde 10’u, CEO’larını değiştirdi.
Peki bu tablo dünyanın her tarafından aynı mı? Pek sayılmaz… Çünkü,
Türkiye’de çok farklı bir tablo gözleniyor. Özellikle holding
yapılarında ve aile şirketlerinin başında onlarca yıldır aynı koltukta
oturan CEO’lar var.
Uzmanlara göre Türkiye’de bir yıl içinde görevinden ayrılan CEO sayısı
da oldukça az. HRM Kurucu Ortağı Aylin Coşkunoğlu, Türkiye’nin ilk 500
şirketinde, üst düzey yöneticilerin işten çıkarılma ya da istifaya
zorlanma oranının yüzde 2-3’ü geçmeyeceğini söylüyor.
Stanton Chase Türkiye’nin, Türk şirketlerine yönelik yaptığı CEO devir
hızı araştırmasına göre ise Türkiye’de ilk 100 şirketin CEO’su ortalama 4
yıldır görevinin başında. Ancak, bu ortalama CEO devir hızını tam
olarak yansıtmıyor. Stanton Chase Türkiye Yönetici Ortağı Çağrı Alkaya,
araştırmaya konu olan CEO’ların hala görevde olduklarını söylüyor ve
ekliyor:
“Bunlar, bir sonraki kuşağın atadığı CEO’lar. Bu nedenle hala
görevlerinin başındalar. Daha uzun yıllar da görevlerinin başında
kalabilirler.”
ANLAŞMALI BOŞANMA GİBİ!
Dünyada 2009 yılında görevinden ayrılan 1.227 CEO’nun 355’i istifa
ederek görevini bırakmış durumda. Emeklilik nedeniyle ayrıldığını
açıklayanların sayısı 251, şirket içinde yönetim kuruluna ya da başka
bir pozisyona kaydırılanların sayısı ise 231. Türkiye’den en büyük
farklılık ise bu CEO’ların ayrılışlarının ve ayrılma nedenlerinin
kamuoyuyla tüm şeffaflığıyla paylaşılıyor olması… Bunun yanında CEO’lar
istifa ettiklerinde de anlaşmaları gereği almaları gereken bonusu
alabildikleri için istifa etmeyi kendileri tercih edebiliyor.
HRM Kurucu Ortağı Aylin Coşkunoğlu, Türkiye’de üst düzey ayrılışların
daha çok “anlaşmalı boşanma” formatına sokulmaya çalışıldığını söylüyor.
Batıda bu tür ayrılışların tüm şeffaflığıyla lanse edildiğini
belirtiyor ve ekliyor:
“CEO ayrılışları Türkiye’de herkesin bildiği, ancak bilmezden geldiği
bir oyuna dönüştürülüyor. Örneğin tüm dünya Citigroup’un eski CEO’su
Charles Prince’in işten çıkarıldığı için ne kadar tazminat alacağını
detayına kadar biliyor. Bizde ise birdenbire üst düzey yöneticiler
emekli olmaya karar verdiklerini açıklayarak koltuklarını boşaltıyor.
Kısa bir süre sonra ise bu emekli olmaya karar veren yöneticiler, bir
başka şirketin yöneticisi ya da kendi danışmanlık firmasının sahibi
olarak karşımıza çıkıyor.”