Milyar dolar koşusu

MİLYAR DOLAR, HER ŞEYDEN ÖNCE  psikolojik bir sınır. İnsanı motive eden, hırslandıran ve heyecanlandıran bir aşama. Kendimizi başka bir ligin oyuncusuymuş gibi hissediyoruz. İşin duygusal boyutunun dışında çalışanların duruşu değişti. Bu yıl şirket içi toplantılarımızda 'Biz bir milyar dolarlık şirketiz, böyle davranamayız' veya 'Milyar dolarlık şirket gibi tepki vermeliyiz'cümlelerini çok sık kurduk." 2010 yılında cirosunu 591 milyon dolardan 1 milyar dolara taşıyan Er-Bakır'ın genel müdürü Macit Taşkın'ın gurur dolu sözleri bunlar. Taşkın, milyar dolarlık şirketler kulübüne girince yaşadıkları psikolojik değişimi bu sözlerle anlatıyor. Ama büyük ölçekli şirket olmanın getirilen bunlarla sınırlı değil. "Milyar Dolarlık Şirket: Hızlı Büyüyen Şirketler İçin İş Modeli Girişimci Rehberi" (Billion Dollar Company: An Entrepreneur's Guide to Business Modelsfor High Growth Companies) adlı kitabın yazarı Robert Bob Hacker, milyar dolar ciroya ulaşmanın şirketlerin belli bir ölçeği yakalaması için çok önemli olduğuna dikkat çekiyor. Hacker, "Şirketler bu ölçeğe nadiren ulaşabilir. Ulaşanlar da önemli bir rekabet avantajı sağlar. Ayrıca bu ciro sınırını aşan şirketler global pazarlara, sermayeye ve finansal alternatiflere daha kolay ulaşabiliyor. Bu fırsatlar onları daha da büyütüyor" diyor. Bu kritik ciro eşiğini geçmek, büyük oynayanlar için de çok önemli. Dünyada en büyükler arasına girmek içinse şart. Öyle ki 4,3 milyar dolar cirolu Seaboard dünyanın en büyük 500'üncü şirketi. 2010 cirolarına göre sıralanan Capital500 listesinde ise 53 milyarder var. Cirosu 500 milyon dolar ile 999 milyon dolar arasında değişen milyar dolarlık şirketler kulübüne aday ise 71 şirket bulunuyor.

ANAHTAR BÜYÜKLÜK
Son 5 yıla bakıldığında Türkiye'de 2006 yılında 38, 2007'de 47, 2008'de 56, 2009'da 45 ve 2010'da 53 şirketin bu kritik sınırı aştığı görülüyor.Milyar dolarlık şirket olmanın en büyük getirisi iseitibar. Emory Üniversitesi'nden Dr. Jagdish N. Sheth, 1 milyar dolarlık cironun büyükler arasına girme konusunda da anahtar büyüklük olduğunu söylüyor. "Bu aynı şekilde S&P 500 listesi için de böyle. Yatırımcılar uzun vadede bu büyüklükteki şirketlere yatırım yapmayı tercih ediyor" diyor. Uzmanlar, ayrıca milyar dolarlık şirket olmanın kredibilite, yabancı ilgisi ve prestijin dışında yetenekleri çekmede de şirketi öne geçirdiğini belirtiyor. Milyar dolarlık ciro şirketler için çok büyük anlamlar ifade eden bir hedef. Aksa Yönetim Kurulu Üyesi ve Akkök İcra Kurulu Üyesi Mustafa Yılmaz, bu eşiğin kendileri için ifade ettiklerini şöyle anlatıyor: "Milyar dolar, ortaya koymuş olduğunuz değeri, sektördeki pazar payınızı ve konuya odaklanmanızı net olarak ifade etmek açısından büyük önem taşıyor. Sadece Türkiye'de değil, global anlamda da milyar dolarlık şirket olarak tanımlanmak önemli bir itibar sağlıyor. Yüksek kredibilite, rahat finansal kaynak bulma gibi önemli avantajlar söz konusu. Aynı zamanda bu büyüklüğün üzerindeki şirketler pazara yön vermek konusunda daha etkin bir role sahip." Teknosa Genel Müdürü Mehmet T. Nane ise "1 milyar dolar ciroya ulaşmak, pazarlık gücü açısından çok önemli. Halka arzı düşünen şirketler için özellikle yatırımcılar açısından da önemli olduğunu söyleyebiliriz" diye konuşuyor.~

  Milyar Dolarlık ciroya ulaşmak için hangi stratejileri izleyecekler? Görsele tıklayın

MİLYARLIKLAR NE KAZANDI?
Capital500 araştırmasında 2010 cirosuyla milyar dolarlık şirketler arasına katılan 9 şirket var: Polimeks İnşaat, Sarkuysan, ErBakır, Hyundai Assan, Tema Mağazacılık, Mey İçki, Borçelik, Ağaoğlu ve Kroman Çelik. Hyundai Assan Yurtiçi Satış, Pazarlama ve Satış Sonrası Genel Müdürü Ümit Karaarslan, 1 milyar dolar cirolu olmanın farkını nasıl yaşadıklarını söyle anlatıyor: "İzmit Fabrikamız, Hyundai'nin Kore'den sonra deniz aşırı ülkelerde yatırım yaptığı ilk üretim tesisi. Hyundai Motor Company nezdinde stratejik öneme sahip. Bu nedenle bu anlamlı eşiği aşmak bundan sonraki iş planımız doğrultusunda bize fazlasıyla güç veriyor" diyor. 2010'da cirosunu 680 milyon dolardan 1 milyar dolara taşıyarak bu özel kulübe giren Sarkuysan'ın genel müdürü Hayrettin Çaycı ise "Çıtayı daha da yükseltmede bizi cesaretlendiriyor. Pazarda her açıdan söz sahibi olduk. Milyar dolarlık şirket olmak bütün sanayi, ticari ve sosyal ilişkilerimizi çok olumlu etkiliyor" diye konuşuyor. Borçelik Genel Müdürü Erkan Kafadar ise milyar dolarlık şirket olmanın, rekabet güçlerini ve pazar paylarını daha da artıracağına dikkat çekiyor.



TAKİPTEKİLER HEDEFE ODAKLANDI
2010 cirolarına göre sıralanan Capital500 listesinde 53 milyarder şirket var. Ama 2011'de bu sayının epey artacağı öngörülüyor. Capital500 listesinde cirosu 500 milyon dolar ile 749 milyon dolar arasında 46, 750 milyon dolar ile 999 milyon dolar arasında ise 25 şirket bulunuyor. Bu şirketlerin önemli bir kısmı ise 2011 yılı sonunda ciroda 1 milyar dolara ulaşacağına inanıyor. Örneğin, 1 milyar dolarlık şirketlerin en güçlü adayı olan 981 milyon dolar cirolu Tiryaki Agro Gıda'nın CEO'su Süleyman Tiryakioğlu, 2011'de 1 milyar doları rahatlıkla aşacaklarını söylüyor. Yine 980 milyon dolarlık cirosuyla GSD Dış Ticaret de 2011'de bu özel kulübe dahil olan şirketler arasına girme hedefinde. Genel müdür Nihat Yalçıntaş, "Haziran sonu itibarıyla 540 milyon dolar ihracat rakamına ulaştık. Mevcut koşullar içinde bu yılın sonunda 1 milyar doları aşarız" diyor. Vestel Şirketler Grubu CEO'su Ömer Yüngül, 2011'de yüzde 15-20 arası bir oranda büyümeyi hedeflediklerini belirtirken "Bu yılın sonunda milyar dolar çıtasının belli bir oranda üstüne çıkacağımızı öngörüyoruz" diye konuşuyor. 924 milyon dolar cirolu Gübretaş'ın genel müdürü Mehmet Koca ise iddiasını şu sözlerle ortaya koyuyor: "Son 3 yılda Türkiye'nin en hızlı büyüyen şirketi olduk. 60'ıncı kuruluş yıldönümümüzün kutlanacağı 2012'ye yeni rekorlar ve yeni başarılarla ulaşmayı hedefliyoruz. 2011 sonu itibarıyla 1,98 milyar TL konsolide ciro hedefimiz var. Yani 1 milyar doların üzerine rahatlıkla çıkmış bir şirket olacağız.

"HEDEF İÇİN YATIRIM ATAĞI
Milyar dolarlık şirketler kulübünün adayları arasında yatırım söylemleri öne çıkıyor. Şirketlerin özellikle AR-GE yatırımlarını artırarak dünya pazarlarında yenilikçi ürünleriyle boy gösterme planları dikkat çekici. Örneğin Assan Alüminyum Genel Müdürü Remzi Örnek, 2013 yılında 1 milyar dolar ciroya ulaşacaklarını söylerken eylem planını şöyle açıklıyor: "Yüksek marjlı örneğin boyalı alüminyum rulo gibi ürünlerle önümüzdeki dönemde 250 bin ton üretim kapasitesine çıkmayı planlıyoruz. Ortalama tonunu 4 bin dolara satarsak 1 milyar dolar ciroya ulaşabiliriz." Kastamonu Entegre de yatırımlara devam eden şirketlerden biri.

2010 yılında"Milyar Dolar" kulübüne üye şirket sayısı 53 oldu. Tablo için görsele tıklayın

Şirketin genel müdürü Haluk Yıldız, inşası devam eden Adana MDF ve Romanya yonga levha tesislerinin devreye girmesiyle ciroda bu anlamlı hedefe 2012'de ulaşacaklarını söylüyor. Yıldız, yurt dışında büyümeye öncelik verdiklerini belirtirken devam ediyor: "5 yıl içinde yurtiçinde ve yurtdışında yeni yatırımlar planladık. Bunlar tamamlandığında üretim kapasitemiz iki katına çıkacak ve Türkiye'nin global şirketleri arasındaki yerimizi sağlamlaştıracağız." ~
Bosch Sanayi ve Ticaret A.Ş.'nin Genel Müdürü Steven Young, Bosch Türkiye'nin, dünyadaki Bosch üretim tesisleri arasındaki öneminin çok büyük olduğunu bu nedenle Türkiye'de yeni yatırımlarla büyüyeceklerini söylüyor. Young, 2013'e kadar 400 milyon Euro yatırım yapacaklarını açıklıyor. Koluman Motorlu Araçlar ise 1 milyar dolara ulaşma takviminde 2015'i hedef belirledi. Şirketin yönetim kurulu üyesi ve pazarlama ve satış direktörü Kaan Saltık, stratejilerini şöyle açıklıyor: "2015 yılına kadar Koluman marka treyler ve lisanslı, lisansız üstyapı paletimizi geliştirmek için 10 milyon dolar yatırım yapacağız. İhracat projelerimizi hayata geçirmek ve yurtdışı faaliyetlerimizi artırmak içinse yurtdışı iştiraklere 25 milyon dolar yatırım planladık."

1 Milyar dolara ulaşma takvimini görmek için görsele tıklayın

YENİ PAZARLARDA BÜYÜYECEKLER
Çıtayı yükseğe koyan şirketlerin büyük kısmı yeni pazarlarda büyümelerini hızlandırma ve böylece milyar dolar ciroya ulaşma hedefinde. Emory Üniversitesinden Dr. Jagdish Sheth de "Şirketler milyar dolar ciro hedefine ulaşmak için global rekabet avantajlarından emin olmalı. Sadece yerel pazarda güçlü olmak yeterli olmaz" diyerek yeni pazar arayışındakileri destekliyor. STFA Deniz İnşaat, 1 milyar dolara 2015'te ulaşmayı hedefliyor. STFA İnşaat Grubu Başkanı Hasan Tahsin Bağcı, 5 yıllık planları hakkında şunları söylüyor: "Yurtdışı çalışmalarımızda çeşitlendirmeye gideceğiz. Özellikle Doğu ve Batı Afrika ülkeleri, Orta Asya, BDT Ülkeleri ve Doğu Avrupa ülkeleri yeni hedef pazarlarımız olacak. Gerek mevcut pazarlarda gerekse potansiyel yeni pazarlarımızda stratejik işbirliklerimizi geliştirmeye ağırlık vereceğiz." Bu özel kulübe 2013'te girmeye aday olduğunu açıklayan Hayat Kimya ise Ukrayna, Bulgaristan, Cezayir, Suriye ve İran'ın ardından Mısır ve Rusya'ya da üretim tesisleriyle girecek. Şirket yeni pazarlarla hem yurtiçi hem yurtdışında yüzde 30 büyüme hedefinde. Kibar Dış Ticaret Genel Müdürü ve Yönetim Kurulu Üyesi Serdar Koçtürk, 2012 yılında dünya piyasalarında bir çöküş yaşanmazsa ciroda 1 milyar doları aşacaklarını düşünüyor. Koçtürk'ün hedefinde yeni pazarlar var. Koçtürk, "Küresel kriz sonrası riskleri daha iyi yönetmek adına pazar çeşitlendirmesi çalışmalarımız yoğunlaştı. Bu sayede bir bölgede sorun yaşarken diğer bölgede telafi etme imkanı ortaya çıkıyor" diyor.