Salgında da yatırımı sürdürdük

Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hanefi Öksüz ile grubun pandemide performansını, yatırımlarını ve krizlere dayanıklı olma sırrını konuştuk...

7.06.2021 00:30:000
Paylaş Tweet Paylaş
Salgında da yatırımı sürdürdük

Özlem Aydın Ayvacı

[email protected]

Kipaş Holding, son 3 yılda TL cirosunu 2’ye katladı. 2023’e kadar 5 yılda 1 milyar doları aşkın yatırımı hayata geçirmiş olacaklarını aktaran Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı HANEFİ ÖKSÜZ, iki yeni yatırım yaptıklarını söylüyor. Grubun devam edenlerle birlikte yeni yapacağı yatırımların tutarı 550 milyon dolara ulaşacak. Pandemi döneminde kendilerinin de sıkıntı çektiğini anlatan iş insanı, “2020’nin sonuna doğru düzelme başladı. Biz de büyümeye devam ederek 1 milyar dolar ciroyu aştık” diye konuşuyor.

ipaş, Türkiye’nin en köklü sanayi gruplarından biri. Tekstilde 40 yıla yaklaşan deneyimine son yıllarda çimento, kağıt ve enerjiyi de ana sektörler olarak ekleyen grup, bu zamana kadar pek çok krizden yara almadan çıktı. İstikrarlı büyüyen grup, son 3 yılda da cirosunu TL cinsinden 2’ye katladı ve 2020 sonunda 1 milyar dolar ciro eşiğini geçti. Holdingin yönetim kurulu başkanı Hanefi Öksüz, pandemiden dolayı yılın ilk yarısında zorluklar yaşadıklarını söylüyor. Tekstilde üretim kesintilerine gittiklerini, daha sonra ihracat talebinin artmasıyla yılı büyümeyle kapattıklarını anlatıyor. 2020 yılında ilk fazını üretime alacakları Söke Kağıt Fabrikası yatırımlarını 8 ay gecikmeyle önümüzdeki ay açacaklarını açıklayan Öksüz, Kahramanmaraş’ta tekstilde ve kağıtta hammadde olarak kullanılan nişasta yatırımına da başladıklarını belirtiyor. “Kahramanmaraş’ta iki büyük yatırım planladık. Biri nişasta fabrikası bir diğeri kağıtta MC kağıtları yatırımı. 2022 ve 2023’te devreye alacağımız bu yatırımların da toplam tutarı 300 milyon doları bulur” diye konuşan Öksüz, krizlere dayanıklı şirket olmanın formülünü şöyle açıklıyor: “Borçlanmada 3-4 yılı geçmeyecek yatırımlara giriyoruz. İhracata yönelik ya da ithalatı azaltacak sektörlerde yatırım yapıyoruz. Farklı sektörlere yatırım yaparak yumurtaları aynı sepete koymuyoruz.” Kipaş Holding Yönetim Kurulu Başkanı Hanefi Öksüz ile grubun pandemide performansını, yatırımlarını ve krizlere dayanıklı olma sırrını konuştuk: 

 2020 pandemi etkisinde geçti, süreç devam ediyor. Siz neler yaşadınız? 

 Pandemiden bazı sektörler zararlı, bazıları kârlı çıktı bazıları da etkilenmedi. 2020 Mart ortasında başlayan pandemiyle birlikte tekstilde üretimi birkaç ay kısmak zorunda kaldık. Çimento da etkilenmişti ama şu anda bu sektörlerimiz iyi gidiyor. İlk dönemde ihracatta da bayağı sıkıntı çektik. Yüklediğimiz malları bile müşteri almak istemedi. Bir kısmını durdurduk, erteledik, depolarımız doldu. Bu dönemi atlattık. 2020 yılının sonuna doğru düzelme başladı. Yatırımlarımız da bu süreçten ister istemez etkilendi. Söke’deki büyük kağıt fabrikası yatırımımız pandemi dolayısıyla gecikti, 8 ay gibi bir kaybımız oldu. Ama yatırımımızın sonuna geldik. Bir ay içinde üretime geçme aşamasına geleceğiz. Ama pandemi bir hayli etkiledi. Altından kalkamayacak bir sorunla karşılaşmadık ama hem yatırımlar aksadı hem bazı sektörlerde üretim etkilendi.

2020’de büyüme nasıl gerçekleşti? 

 Büyümeye devam ettik. Özellikle çimentoda yüzde 17 büyüdük, kağıtta ise büyümemiz yüzde 23-24’e ulaştı. Tekstil de bir miktar büyüdü. Grup cirosu 1 milyar doların üzerine çıktı. 

 Bugün gündeminizin en önemli maddeleri neler? 

Devam eden mevcut yatırımları bir an önce üretime geçirmek için çalışıyoruz. Sanayicinin boş durması mümkün değil. Yeni pek çok yatırımımız var. Darboğaz yatırımlarımız, enerji modernizasyon yatırımlarımız devam ediyor. Mevcut sektörlere yeni yatırımlarımız olacak. Ayrıca yeni bir sektöre girdik. Şu anda tekstil ve kağıdın hammaddesi olan büyük bir nişasta fabrikası yatırımına başladık. 

 Bu yeni yatırımın detayları neler? 

 Kahramanmaraş’ta iki büyük yatırım planladık. Biri nişasta fabrikası diğeri MC kağıtları. Şu anda yatırıma başladık. 2022 ve 2023’te devreye alacağız. Bu iki yatırımın maliyeti toplamda 300 milyon doları bulur.

Söke’deki yatırım ne kadardı? 

 Söke’deki kağıt yatırımımızın ilk fazına 550 milyon dolar yatırım yaptık. İkinci faza yatırım bedelimiz 250 milyon dolar olacak. O yatırımın da makinelerini bağlamış durumdayız. 

 Bu yatırımla kağıttaki kapasiteniz nereye ulaşır? 

 Şu anda kağıtta 400 bin ton yıllık kapasitemiz var. Bununla birlikte 1,1 milyon ton olacak. Yani kapasiteyi 3’e katlıyoruz. Avrupa’daki büyüklerle hemen hemen aynı olacağız. Daha sonra 1,5 milyon tona kadar çıkacak. Avrupa’daki liderlerden biri olacağız. 

 Gündemde 550 milyon dolar daha yatırım var o zaman değil mi? 

 Evet. 

 Tekstil açısından 2021 nasıl geçiyor? 

 Tekstilde büyük bir entegre tesise sahibiz. Kipaş Mensucat, pamuktan bitmiş ürüne üretim yapıyor. İpten dokumaya dokumadan boyaya nihai bitmiş kumaş üretiyoruz. Tekstilde ilave iplik yatırımlarımız devam ediyor. İplik kapasitemizi modernize ediyoruz, kapasitesini de bir miktar artırıyoruz. Tekstil sektörü şu anda geçen yıla göre çok daha iyi gidiyor. Özellikle ihracata dönük üretim yapan sektörlerde pandemi döneminde de fazla sıkıntı çekilmedi. Şu anda da bu sektörler iyi durumda. Avrupa’nın siparişleri devam ediyor. Geçen yıla göre tekstil talebi yüzde 20-30 arttı. 

Enerji yatırımlarınız ne durumda?

 Enerji, pandemiden etkilenmedi. Jeotermal, hidrolik ve rüzgar enerji santrallerimiz var. Toplam kurulu gücümüz 250 megavat. Dağıtımda da varız. Orada da AKEDAŞ’ın ortaklarından biriyiz. Kahramanmaraş ve Adıyaman bölgeleri bizde. Bir de fabrikalarımızın içinde kojenerasyon tesislerimiz var. 

 Enerjideki yatırımlarınız tamamen yenilenebilir enerji alanında mı? Burada büyüme planınız nedir? 

 Enerjide yenilenebilir enerjideyiz. Burada yeni yatırım planımız yok. Pandemide elektrik talebinde sanayide düşüş oldu. Ama enerjinin ticareti, pazarlanması çok farklı olduğu için üretici hissetmiyor. 

 Peki çimentoda ne gibi gelişmeler oldu? 

 Çimento, 2020’de sıkıntılıydı. Türkiye’de inşaat sektörü pandemi dolayısıyla durma noktasına gelmişti. Çimento fabrikalarını durdurmak çok zor, bunlar devamlı çalışması gereken tesisler. Türkiye’deki çimento üreticilerinin çoğu ihracat bağlantıları yaptı. Birden bire iç piyasa açılıp, ihracat bağlantıları da artınca sektör olumlu bir sürece girdi. Çimento şu an talep edilen bir ürün. Tabii dünyada kömür, çimentonun en büyük girdilerinden birisi. Navlun bedelleri de çok yükseldi. Dolayısıyla çimentonun maliyetleri bir hayli arttı ama artan talep bunu dengeledi. Genel olarak çimento sektörü şu anda iyi durumda. KÇS Kahramanmaraş Çimento, çimento, gaz beton ve hazır beton üretimi yapıyor. 

Cironuzda sektörel ağırlık nasıl değişti?

 Ciromuzun yüzde 35-40’ı tekstilden geliyor. Dört ana sektörümüz var. Tekstili kağıt, çimento ve enerji takip ediyor. Kağıt sektörünün payı, yeni yatırımla artacak. Yeni yatırımlarımız zaten kağıt sektöründe. İhtiyacımız olan bazı ürünleri üretmek için nişasta yatırımımız var. Ayrıca tekstilin içinde yatırımlar var. Büyük bir iplik tesisi kuruyoruz. İhracatta tekstilde güçlüyüz, çimento da bir sıçrama yaptı. Kağıtta da ihracatımız oldukça iyi. Grup olarak 200 milyon dolara yakın ihracatımız var. Bunun yüzde 40’ı tekstil, yüzde 30’u kağıt, bir o kadar da çimento ve diğerleri... 

 AB’ye ihracat için gündemde Yeşil Mutabakat var. Sizin hazırlıklarınız ne durumda? 

 Artık alıcılar, doğaya mümkün olduğunca zarar vermeyen ürün talep ediyor. Özellikle yenilenebilir enerji kaynakları kullanmamız isteniyor. Ayrıca üretimde geri dönüşüm kullanıyoruz. Ürünlere yüzde 10-15 geri dönüşümden elde edilen elyaf kattığımızda, tekstilde alıcı bu ürünlere daha çok talep gösteriyor. Pamukta da organik pamuk kullanmamız isteniyor. Tamamen yüzde 100 organik pamuk ve geri dönüştürülmüş elyaftan üretim yapamayız, ama bu çevreci ve doğaya zarar vermeyen üretimin içine girdik. Çoğunu yurt dışından tedarik ediyoruz ama yavaş yavaş organik pamuk geliştirmeye çalışıyoruz. 

 2021’e hangi hedeflerle girdiniz? Grubun hedefi nedir? 

 2021’de iyi bir büyüme oranı yakalayacağımızı tahmin ediyorum. Yeni tesisler de devreye giriyor. Şu an sektörlerimize olan talep de iyi. Tüm tesislerimiz tam kapasite çalışıyor. Kipaş Holding olarak dünyadaki yeni teknolojileri takip ederek ve kullanarak, kentimize, ülkemize yeni yatırımlar kazandırmak en önemli hedefimiz. 

 Toplam kaç fabrikanız var?

Toplamı 60’a yaklaşıyor. Şu anda 11 bin kişilik istihdama ulaştık. Şimdi yeni tesis için de alımlara başladık. 2021’de de yeni istihdam yaratmaya devam ediyoruz. Son dönemde bine yakın yeni istihdam yarattık. 

 Üretimin geleceğine dair neler söylemek istersiniz? 

 Yeni teknolojiye çok duyarlıyız. Bir yatırım yapmadan ve devam eden yatırımlarımızda yeni teknolojilerden nasıl istifade edebiliriz diye mutlaka araştırmalar yapıyoruz. Yeni teknolojileri takip edemezsek, iş dünyasına ayak uyduramazsak tesis biter, çalışmaz. Yeni teknoloji insanların yaşamına çok büyük faydalar sağlayacak. Daha az hammaddeyle daha kaliteli ürünler üreteceğiz; daha az enerji kullanarak doğaya daha az zarar vererek üretim yapacağız. Bu değişime ayak uydurmak zorundayız. Ayak uydurmazsak ayakta kalamayız. 

 Tarımda büyümeyi düşünüyor musunuz? 

 Kipaş olarak tarım alanı bakımından Türkiye’nin en büyük 16’ncı işletmesiyiz. Bizim için büyük bir iş değil ama Türkiye’de sıralamaya giriyoruz. Pamukta çeşitleri geliştiriyoruz. Üzüm bağlarımız ihracata yönelik. 8 bin dönüm kadar bir alan üzerinde üretim yapıyoruz. Kahramanmaraş’ta sarı çeltik pirinci, buğday, mısır, pamuk, soya fasulyesi, hayvan yemi gibi pek çok tarımsal ürün üretiyoruz. Babadan kalma bir tarım arazisi ama sonra satın almalarla genişlettik.


“KENDİMİZİ TACA ATAMADIK”

“YETENEK ARIYORUZ”
Ortakların yetenekli çocuklarını şirkete alıyoruz. Maalesef insanların bütün evlatları aynı yetenekte olmuyor. Ama şirket çok önemli, şirket varsa aile var. Dolayısıyla yeni nesilde en akıllıların gelip bu işleri devam ettirmesi lazım. Benim beş çocuğum var. Üç kızım şirkette çalışıyor. Ortağımın iki oğlu var, onlar da yönetim kurulunda. Buna çok önem veriyoruz. Yeni kuşakla 7-8 yıldan beri çalışıyoruz. Ama hala kendimizi taca atamadık. Kızlarımdan İrem, çimento ve enerjiye bakıyor. Sinem, kağıda ve eğitime bakıyor. Deniz, ambalaj tesisimizle ilgileniyor. İbrahim Bey’in büyük oğlu Halit, tekstile, onun küçüğü Hikmet de grubun mali işlerine bakıyor.

“HEYECANI KAYBETMEMELİ” Hep tırmanıyoruz ama istiyorum ki grup önüne gelen fırsatları değerlendirsin. Belli bir yaşa geldim. Tabii ki eski enerjimiz yok. Türkiye’de sanayi şirketlerini yönetmek kolay değil. Bazen insan bıkıyor, bunu yaşadığımız günler çok oluyor. Ama hiçbir şey bize heyecanımızı kaybettirmedi. Bizim belli bir yaşa gelmemiz şirketin heyecanını engellesin istemiyorum. Genç nesil omuzlayıp götürecek.



“BİR ARAYA GELİP BÜYÜK YATIRIMLAR YAPMALIYIZ”

DOĞRU YATIRIM
Aktif, dinamik bir ülkeyiz. Türk insanı çalışkan ve cesur. Bunun sanayide de faydasını görüyoruz. Daha iyi noktalara da gelebiliriz. Doğru yatırımlar ve tasarrufa çok dikkat etmeliyiz. Artık Türkiye’de sanayi kendi ihtiyacını üretebiliyor. İran’da, Irak’ta hep Türk malları görürsünüz. Sadece iç tüketimimizle değil ihracatla da kalkınan bir ülkeyiz.

FARKLI BİR TÜRKİYE Doğru yatırım, bulunduğumuz yöreye ya ihracata dönük ya Türkiye’nin ithalatını ortadan kaldıracak yatırım yapmaktır. Artık Türkiye, eski teknolojinin kullanılacağı bir ülke değil son teknolojiyi kullanan bir ülke. Sanayileşmeyi doğru yatırımlarla yapmalıyız. Bunlar çok pahalı yatırımlar ama Türk sanayicisi bir araya gelip büyük yatırımlar yapmalı. Türkiye’de sanayi gelişiyor ve sanayinin bu ilerlemesini takdir etmek lazım.



“40 YILDA TÜM KRİZLERDEN ÇIKTIK”

“DAYANIKLI OLMALI” 
40 yıllık iş yaşamımda pek çok kriz yaşadım. Hepsinden de çıktık. Tekstilde 40 yıla yaklaşıyoruz. Her zaman ürettiğiniz ürüne ihtiyaç vardır; yeter ki bu ürünü üretirken verimli, kaliteli ve ucuz üretin. Bir de finans bakımından kaldırılamayacak risklere girmemeli. Maalesef Türkiye’de finans konusunda büyük sürprizler oluyor. Bir bakıyorsunuz bankalar kredileri kesiyor, bir bakıyorsunuz döviz yükseliyor. Bütün bu dalgalara karşı gemimiz dayanıklı olmalı.

NE YAPIYOR? Krizlerin faydaları da var zararları da... Örneğin döviz aşırı artınca kurlar ihracatta size destek oluyor. Ayrıca TL ile maliyetleriniz de bir anda düşüyor. Ama bir anda banka borçlarınız 2-3’e katlanıyor. Bugün borçlu olmayan sanayici yok. Bu yatırımlar peşin parayla yapılmaz. Krizlerde birden bire yeni kaynaklar, musluklar kapanıyor. Piyasadan alacaklarınızda sıkıntılar yaşamaya başlıyorsunuz.

3-4 YIL KURALI Borçlanmada 3-4 yılı geçmeyecek yatırımlara giriyoruz. Bir de tesiste grup içinde değişik sektörlerde fabrikalarımız olduğu için sektörün birindeki zorlanmada diğerinin desteği oluyor. Dolayısıyla diyorlar ya ‘yumurtaların hepsini aynı sepete koyma, düşerse hepsi kırılır.’ O şekilde birbirinin desteğiyle bu krizleri aşıyoruz.



KİPAŞ’IN YATIRIM AJANDASI


  1. Grup ciromuz 1 milyar doların üzerine çıktı. 
  2. Özellikle çimentoda yüzde 17, kağıtta ise yüzde 23-24 büyüdük. 
  3. Darboğaz yatırımlarımız, enerji modernizasyon yatırımlarımız devam ediyor. 
  4. Mevcut sektörlere yeni yatırımlarımız olacak. 
  5. Kahramanmaraş’ta iki büyük yatırım planladık. Biri nişasta fabrikası, diğeri MC kağıtları. 
  6. Söke’deki kağıt yatırımımızın ilk fazına 550 milyon dolar yatırım yaptık.
  7. Yeni iki yatırımın maliyeti toplamda 300 milyon doları bulur.
  8. Söke’deki kağıt tesisimize 250 milyon dolar daha yatırım yaparak toplamda 800 milyon dolara ulaşacağız.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz