İsveç çeliği ve kraliyet gala yemeği

Bu sürede iki İsveç kralı (sonuncusu 2006’da Kral XVI’ncı Gustav olmak üzere) ülkemizi ziyaret etti. Resmi ziyarete Başbakan Yardımcısı Babacan, Dış İşleri Bakanı Davutoğlu ve AB Bakanı Bağış yanında 100 işadamıyla katıldı. İsveç’e 4 Nisan 2008’de Başbakan Erdoğan resmi ziyarette bulunmuş ve bu ülkenin en önemli şirket başkanları ve CEO’larıyla -benim de katıldığım- verimli bir toplantı yapmıştı. Bu toplantıda ele alınan 3G yatırımları gibi konuların büyük bölümü, 2008-2009 yıllarında sonuçlandırıldı. Erdoğan’ın, Ericsson CEO’sunun ‘3G ihalesinin ne zaman yapılacağı’ sorusuna verdiği cevap şuydu: “Bu yıl sonu tamamlanmış olur!” Nitekim verdiği sözü tuttu ve ihale 2008 sonunda tamamlandı. 2009’un ilk aylarında Türkiye, bu yeni teknolojiye kavuştu ve dünyanın en hızlı geliştirilen uygulamalarını devreye soktu. 3G’nin altyapılarını da Ericsson, Çin şirketi Huawei ile ortaklaşa kısa sürede gerçekleştirdi. İsveç Başbakanı Fredrik Reinfeldt, kralın gala yemeğinde bana, “Başbakan Erdoğan bu yıl eylül ayında İsveç’e resmi ziyarette bulunacak. Bu ziyarette siyasi, sosyal ve ekonomik ilişkilerimizin yeni bir ivme kazanacağına inanıyorum” dedi.

SAAB'IN TALEBİ
Gül, resmi ziyaretin başarılı geçmesi için 4 Mart 2013 günü Tarabya’daki Cumhurbaşkanlığı köşkü Huber’de heyete katılacak işadamlarıyla 2 saatlik bir toplantı yaptı. Bu toplantıda öne çıkan konulardan biri de; üstün havacılık teknolojisi geliştirmiş olan Saab ile yolcu ve savunma uçağı yapımında işbirliği yapılmasıydı. Şubat 2013’te Savunma Sanayi Müsteşarlığı ve THY heyeti İsveç’te Saab ile görüştü. Gül, bakanlar ve işadamları tarafından 11-12 mart 2013 günleri bu konuda Türkiye’nin yaklaşımı İsveç otoritelerine aktarıldı. Bu temaslar sonucunda Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TAİ) ile Saab arasında geçen Mart ortasında bilgi alış verişini kapsayan “teknik destek anlaşması” imzalandı. Anlaşmada TAİ’nin ileride Saab’ın uçak tasarım ekipmanlarını da alabileceğine ilişkin madde bulunuyor. Türkiye’nin yolcu ve savunma uçağına, Saab’ın da pazara gereksinimi var. Görüşmelerde Saab, teknoloji transferi için çok yüksek bedel talep etti. Türkiye buna yanaşmadı; bunun yerine pazarın dinamiğinden akıllıca yararlanmasını önerdi. Stockholm’de  11 Mart 2013 günü Saab’ın başkan yardımcısı Rustan Ni-cander’e neden bu kadar yüksek bedel istediklerini bizzat sordum. Cevabı şu oldu: “Her şey görecedir (rölatif); pazarlıklarda bir noktada buluşuruz.” Saab’ın İskandinav iç hatlarında çalıştırdığı pervaneli yolcu uçaklarıyla 10 Mart günü uçtum. Jet uçaklardan daha sessiz ve 10 bin metrenin üzerinde seyrediyor. Yolcu uçağı yapımı için büyük uğraş ve yatırım içinde olan bir Türk sanayicimiz bana Stockholm’de, “Türkiye pervaneli uçak yapımını dışlamamalı; bunlar güvenli ve konforlu uçaklardır. Daha az yatırım harcaması gerektirir; ülkemizin teknik ve finansman gücüyle bağdaşır” dedi.

KRAL GUSTAV
Gül’ün İsveç ziyareti, son 30 yıldaki en kalabalık ve başarılı olanıdır. Kraliyet ailesi ve İsveç hükümeti büyük ilgi gösterdi. Kral Gustav, iki tarafın CEO’larıyla ve sonrasında tüm işadamlarıyla yapılan toplantıları izledi. Babacan’ın ve Hisarcıklıoğlu’nun konuşmalarını alkışladı. Türkiye’yi İsveç, stratejik işbirliği yapılacak ülkelerin başında değerlendiriyor. İşadamlarımız da yeni ortaklıklara ve işbirliklerine zemin hazırlayacak çok sayıda proje bazında görüşmeler yaptı. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 4 milyar dolar civarında ve yetersiz. Bunu birkaç yılda iki katına çıkacak şartlar fazlasıyla mevcut.~
Bunun için karşılıklı yatırımların Afrika, Irak, Orta Asya ve Ortadoğu’da işbirliklerini geliştirmek ve hızlandırmak şart. İsveç nüfusunun yüzde 8’i (677 bin kişi) her yıl Türkiye’yi ziyaret ediyor. Bu rakamı 1 milyona çıkararak 9’unculuktan üçüncülüğe yükseltmek mümkündür.

SARAYDA GALA YEMEĞİ
İsveç Kralı Gustav ve eşi Kraliçe Silvia, Gül ve eşi Hayrünnisa onuruna 11 Mart 2013 gecesi, ülkenin en önemli kışlık kraliyet sarayında (Eastern Wing) 4 saat süren muhteşem bir “gala yemeği” verdi. Galaya katılan iş dünyamızın önde gelen isimleri M. Emin Karamehmet, Leyla Alaton, Ali Sabancı, Zeynel A. Erdem, Halit Cıngıllıoğlu, Osman Okyay, İbrahim Hattat ve Hasan Arat idi. Gül ve eşi, 12 Mart akşamı Stockholm’ün en görkemli konser salonunda kral ve eşi Silvia onuruna Güher-Süher Pekinel kardeşlerin muhteşem piyano resitali eşliğinde 300 kişilik davet verdi. İsveç, çok varlıklı bir high-tech ve endüstri ülkesi. Son 30 yıldır dünyanın en inovatif ve rekabetçi ülkeleri arasında daima ilk 5 içinde yer alıyor ve 50 ‘dünya markasına’ sahip. İsveç dışında değerlendirdikleri 222 milyar dolarlık yatırım fonlarının sadece yüzde 2’si Türkiye’ye geliyor. İskandinavya’nın merkezi olan İsveç ile geliştirilecek her tür ilişki, iki ülkenin de dünyadaki itibarını artırıcı etki yaratır. İsveç, Finlandiya ile birlikte AB tam üyeliğimizi en güçlü destekleyen ülkedir.