15 kaplan 5 bin fabrika

Anadolu'nun 18 büyük ilinde, 2001 'de 7 bin 703 fabrika varken bu sayı yüzde 139'luk artışla bugün 18 bin 381 'e ulaştı. Önümüzdeki 5 yılda ise 15 şehirde 5 bine yakın yeni fabrika kurulması bekleniyor Gaziantep, Kocaeli, Kayseri gibi Anadolu kaplanları, yeni yatırımların adresi olmaya devam edecek. Gıda, enerji, makine, tarımsal üretim alanları öne cıkacak. Bazı illerdeki sektörel kümeleşmeler ise yeni yatırımların yönünü etkileyecek. Mustafa Boydak, sadece Anadolu'nun I^L değil, Türkiye'nin en büyük gruplarından birini yönetiyor. Bundan 3 yıl önce Kayseri'de 1.000 fabrika olduğunu ve bu sayının 5 yıl içinde 1.600'e çıkacağını söylemişti. Kayseri Sanayi Odası (KAYSO) Başkanı unvanıyla 5 yılda 500 yeni fabrika hedefiyle sanayi odaklı büyüme vizyonunu şehrin önüne koymuştu. Aradan geçen 3 yılda, biraz da ekonomik krizin etkisiyle çok fazla yeni fabrika devreye girmese bile, 1.070 adet fabrikasıyla Kayseri, Türkiye'nin önemli üretim merkezlerinden biri. 2001 yılından bu yana geçen 10 yıllık sürede Kayseri'de 417 yeni fabrika üretime başladı. Bunların büyük kısmı mobilya, tekstil, elektrikli ev aletleri ve madencilik sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Boydak, bugün ise İstanbul ve Marmara Bölgesi'nde yoğunlaşmış sanayinin, Kayseri'ye geleceğine inanıyor ve şöyle devam ediyor: "Onlar için hazırlık yapıyoruz. Önümüzdeki 5 yıl içinde fabrika sayımız 1.600'e çıkacak. Ama bundan sonraki süreçte şirketlerin adedini artırmaktan ziyade, mevcutları daha rekabet edebilir hale getireceğiz. Tabii ki adet de artacak, ama önceliğimiz mevcutların içini daha da doldurmak." Kayseri, aslında Türkiye'nin yeni sanayileşme hamlesinin en tipik örneği. Kayseri'deki sanayileşme atağı Konya'dan Denizli'ye, Kahramanmaraş'tan Malatya'ya, Uşak'tan Hatay'a Anadolu'nun dört bir yanında devam ediyor. Son 10 yılda Anadolu'nun en önemli sanayi merkezlerinde fabrika sayısı 20 bine yaklaştı. Gelecek 5 yılda Anadolu'daki 15 ilde yaklaşık 5 bin yeni fabrika kurulması hedefleniyor.

18 İlde fabrika sayısının nasıl değiştiğini görmek için görsele tıklayın

FABRİKA ŞAMPİYONLARI
Son 10 yılda fabrikalaşmada en hızlı Anadolu şehri Malatya oldu. Malatya'ya yatırım yapanlar, ilin fabrika sayısını bu dönemde yüzde 219 artırarak 885'e ulaştırdı. Teşvik yasası ile atılıma geçen Malatya, son 7 yılda çıkarılan iki teşvik yasasından da aslan payını kapmayı başardı. 2004'te çıkarılan 5084 Sayılı Teşvik Kanunu çerçevesinde ilde irili ufaklı 30'a yakın yatırım yapıldı ve en az 10 bin kişiye iş imkanı sağlandı. Malatya ekonomisi, son teşvik paketinden de memnun. Şehirde son olarak hayata geçen 20 milyon dolar değerindeki boru fabrikası, 10 milyon dolar değerindeki alabalık tesisleri ile Eczacıbaşı'nın nükleer tıp yatırımları, bu durumu anlatan örnekler arasında. İlin yatırımcı akınına uğradığını söyleyen Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hasan Hüseyin Erkoç, hedeflerinin de büyüdüğünü söylüyor. "Halihazırda 2 OSB'deki tüm arsalar, 286 şirkete tahsis edildi ve tamamı doldu. Yoğun arsa talepleri karşısında yatırım alanı olarak her 2 OSB toplamından büyük, 3'üncü OSB ile ilgili çalışmalar son aşamaya geldi. Parsel dağıtımına 2011 yılının son çeyreğinde başlanacak. 5 yıl içinde 3'üncü OSB alt yapısı tamamlandığında fabrika sayımızın hızla artarak 1.250'ye ulaşacağını tahmin ediyoruz" diyor.
Erkoç şöyle devam ediyor: "Yatırımlar için altyapıyı hazırlamaya çalışıyoruz. Ulaşım, demiryolu ve havayolu bakımından köprü niteliği olan ilimize yatırımcıları davet etmekteyiz. 5 yılda 365 yeni fabrika bekliyoruz."
Düzce de teşvik kapsamından sonra büyüme trendine girdi. İlde 5084 sayılı "Yatırım ve İstihdamın Teşviki Hakkındaki Kanun" kapsamına alınmasıyla sanayileşmenin yapısında bir değişim görüldü. Mevcut küçük çaplı sanayi kuruluşlarına 1'inci ve 2'nci OSB'lerin eklenmesiyle Düzce'de büyük çaplı fabrikalar kuruldu. Son 10 yılda ise yatırımcılar, Düzce'nin fabrika sayısını yüzde 205 oranında artırdı ve 351'e taşıdı. Bu fabrikaların 22 binden fazla kişiye istihdam sağladığını söyleyen Düzce Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Metin Büyük, yeni yatırımları çekmeye devam edeceklerini söylüyor.~

3 İLİN MÜTHİŞ ATAĞI
Malatya ve Düzce'nin yanı sıra Gaziantep, Antalya, Konya ve Kütahya da son 10 yılda fabrika sayısını yüzde 100'ün üzerinde artırarak Anadolu'nun en hızlı sanayici illeri oldu. Son 10 yılda Anadolu'nun sanayisiyle öne çıkan 18 ilinde 10 bine yakın yeni üretim tesisi hayata geçirildi. Bu yatırımların neredeyse yüzde 20'sini tek başına Gaziantep çekti. 10 yılda 2 bin 115 yeni tesisin faaliyete geçtiği Gaziantep, en çok tesisin açıldığı il ünvanını aldı. Gaziantep, 5 yılda, bin 158 yeni fabrika hedefiyle yatırım çekmede liderliğini bırakmayacağa benziyor. Kocaeli de 10 yılda 932 yeni fabrika ile bu alanda Gaziantep'i izledi. Kocaeli Sanayi Odası Başkanı Ayhan Zeytinoğlu, fabrika sayılarının gelecek 5 yıl içinde 3 bine ulaşacağını söyleyerek iddialı bir hedef ortaya koyuyor. 778 yeni fabrika hedeflediklerini belirten Zeytinoğlu, "Bölgemizde gelişen teknoloji ve bölgede yer alan teknoparklar ile yazılım sektöründe önemli bir gelişim yaşanıyor. Deniz taşıtları ve otomotiv sektörleri de Kocaeli'nin yükselen trendleri arasında" diyor. 778 yeni fabrika hedefleyen Kocaeli, otomotiv, plastik, kimya ve makine sektörlerinin merkezi konumunda. Ancak bu kez il, ağır sanayi yatırımları beklemiyor. Kocaeli Sanayi Odası, ildeki sanayinin yüksek teknolojili ve çevreyle dost üretime doğru şekillenmesini destekliyor. Kocaeli, yazılım ve deniz taşıtları sektörüyle ilgili yatırımlar bekliyor.

Yeni fabrikalar hangi sektörlerden gelecek görmek için görsele tıklayın

REKORLARLA GEÇEN YILLAR
Anadolu'da son 1 yılda çok farklı sektörlere yatırım yapıldı. Gıdadan metale, madencilikten enerjiye, tekstilden çimentoya ve demir çeliğe kadar onlarca sektöre yatırım aktı. Kahramanmaraş da farklı sektörlerden önemli yatırım çeken ve ihracatını önemli oranda artıran illerden biri oldu. Teşvikin etkisiyle her sektörden yatırım çekti. Yatırımlar özellikle tekstil, enerji, inşaat malzemeleri ve çimentoya yoğunlaştı. 1,3 milyar dolar büyüklüğünde devam eden yatırımların yüzde 59,3'ü enerji, yüzde 25,1'i tekstil, yüzde 4,9'u plastik ve PVC sektörlerine yapıldı. Kahramanmaraş bu süreçte önemli bir başarı hikayesi de yazdı. Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası (KMTSO) Başkanı Kemal Karaküçük, bu öyküyü şöyle anlatıyor: "2011 yılına rekor kırarak başlayan Kahramanmaraşlı sanayici, hem üretimde hem ihracatta rekor kırıyor. Ülkemizin ihracat ortalamasını neredeyse üçe katladık. Kahramanmaraş'ta yatırımlar ve üretim alanları sürekli artıyor. Bizler şehrin tacir ve sanayicilerinin temsilcisi olarak yeni OSBIer kurmak için çaba gösteriyoruz. Enerji üretiminde ülkenin başkenti konumuna geldik. Enerji tüketiminde ise Türkiye'nin sanayide en çok enerji kullanan 10 şehrinden biri olduk. Yani Kahramanmaraş Türkiye'nin altın madeni oldu. Hem üretiyoruz hem ihracat yapıyoruz."

HER SEKTÖRDEN YATIRIM
Konya, yeni fabrikalar için oldukça umutlu bir diğer il. Bugün de Türkiye'nin toplam sanayi üretiminin yüzde 4'ünü gerçekleştiren Konya, bu oranla Türkiye 5'incisi. Konya Sanayi Odası Başkanı Tahir Büyükhelvacıgil, "Konya 9 OSB'si, özel organize sanayi bölgeleri ve küçük sanayi siteleri ile Anadolu'nun üretim merkezi konumunda. Bu konumumuzu önümüzdeki yıllarda sürdüreceğiz" diye konuşuyor. Konya'nın önde gelen sanayicileri, Konya'nın 5 yılda en az 400 yeni fabrikaya daha ev sahipliği yapacağını düşünüyor. Son 10 yılda 417 yeni fabrikanın açıldığı Kayseri de yeni yatırımları çekme konusunda oldukça iddialı. KAYSO Başkanı Mustafa Boydak, 5 yılda 530 yeni fabrika hedefliyor. Sakarya da farklı sektörlerden önemli yatırım çeken illerden biri oldu. Son bir yılda şehre yapılan yatırımlara baktığımızda otomotiv yan sanayi, tekstil, gıda, süt ve süt ürünleri ve mobilya sektörlerinin ağırlığını görüyoruz. Yine Denizli'de son bir yılda öne çıkan sektörler gıda ve içecek, mermer-traverten, makine ve motorlu araçlar oldu. Uşak'ta cam suyu imalatı ile çadır imalatı yatırımları artarken Afyonkarahisar'da et ve süt ürünlerine yatırım yapıldı.~


ÜRETİMİN YÖNÜ DEĞİŞİYOR
Beklenen yeni fabrika yatırımları bazı illerde üretimin yönünü değiştirebilir. Örneğin tekstilin en önemli merkezlerinden biri olan Denizli, yeni yatırımlarını farklı sektörlerden bekliyor. Denizli Sanayi Odası Başkanı Müjdat Keçeci, Denizli'de ev tekstilinin yerini gıda ve içecek sanayinin alacağını tahmin ediyor. Keçeci'ye göre önümüzdeki 5 yılda inşa edilmesi beklenen 294 yeni fabrikanın büyük kısmı, gıda ,içecek ile mermer-traverten ve makine sektöründen olacak. Keçeci, bu yeni yatırımlarla birlikte 5 yıl sonra Denizli sanayisinin yüzde 10,3'ünün gıda ve içecek sektöründe, yüzde 10'unun mermer-traverten sektöründe, yüzde 8,4'ünün ise ev tekstili sektöründe üretim yapıyor olacağını tahmin ediyor. Uşak Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Kuvvet ise Uşak'ta özellikle geri dönüşüm, tekstil, deri ve deri ürünlerine doğru bir gidişin söz konusu olduğunu belirtiyor ve şöyle devam ediyor: "Uşak'ın Türkiye ekonomisine katkısı bakımından baktığımızda şüphesiz en önemli sektör son zamanlarda hızla büyüyen geri dönüşüm sektörü. Yaklaşık 6 bin kişinin istihdam edildiği geri dönüşüm sektöründe önemli bir merkez haline geldik. Üretim sırasında atık haline gelen mamullerin depolanmasının ya da yok edilmesinin hem çevreye olan zararını hem maliyetini düşündüğümüzde bu atıkları tekrar ekonomiye kazandırmanın katkısı ikiye katlanmakta. Gerek bölgemizin gerek ilimizin kalkınması için önem arz eden geri dönüşüm sektörüne teşvik ve destek verilmesi gerekmekte." sanayine yönelik yatırım sürüyor. Bu eğilim, özellikle