Zaman vaatli rekabet

Beyaz eşya sektörünün en güçlü markalarından Miele, 17 dakikada bulaşık yıkayan makine üretmeye başladı. Amerikalı tüketici elektroniği üreticisi Viking Range, 2,5 kiloluk tavuğu 28 dakikada pişiren fırın yaptı. Delta Havayolları check-in işlemini kısaltmak için daha az seçenek sunan, müşterinin hızlıca check-in yapabileceği ekranları havalimanlarına yerleştirdi. Bu ekranlar sayesinde havayolu müşterileri en fazla 1 dakikada işlemlerini gerçekleştirebiliyor.
Hepsi bu kadar değil. Tanzanya’da lüks bir turizm şirketi, tüketicilerden gelen talepler üzerine, normalde 9 güne yaydığı safari turunu 2 güne indirgedi.
Dream Dinners adlı bir şirket evde yemek pişirmeye vakti olmayanlar için yemeklerini alıp çıkabilecekleri bir sistem kurdu.
Tüm bu şirketlerin ortak noktası, müşterilerine değer olarak “zaman sunarak” farklılaşmaya çalışmaları. Bazı şirketler “fiyat”, bazıları “kalite” ya da “servis” konusunda vaatte bulunup, farklılaşırken, günümüzün “zaman kıtlığını” keşfedenler ise süreye odaklanıyorlar. Geliştirdikleri vaatlerde, ürün ve hizmetlerini zaman tasarrufuna uygun şekilde tasarlıyorlar.
Accenture’ın son yaptığı bir araştırmaya göre, ürün ya da hizmetlerini müşteri zamanına değer katacak şekilde oluşturan markalar hem daha az maliyetli hem daha dikkat çekici ürünler ortaya koyabiliyor.
Hızın cirolarına olumlu katkısını her geçen gün daha net gören şirketler, bugünlerde bu konudaki performanslarını geliştirmeye odaklanıyor. Beyaz eşyadan, akaryakıta, bankacılıktan gıdaya farklı sektörlerden birçok şirket, müşterilerinin hayatını kolaylaştıran, zaman konusunda fark yaratan ürün ve hizmetler peşinde koşuyor.

BEYAZ EŞYADA HIZ ARTIYOR
Zamandan tasarruf denilince akla ilk olarak daha kısa sürede işlevini yerine getiren cihazlar geliyor. Son dönemde beyaz eşya sektöründe pazarlama faaliyetleri de zaman noktasına yoğunlaştı. Sektörün önde gelen oyuncuları, tüketicilerine daha az zamanda çalışan cihazlar vaat ediyor.
Örneğin, Profilo, çamaşır makineleriyle bu konuda oldukça hızlı bir performans sergiliyor. Markanın MultiPlus serisi çamaşır makineleri ekspres 15 dakikada yıkama özelliğine sahip. Ayrıca Profilo’nun 40 dakikada kurutma yapan kurutma makineleriyle, yine aynı sürede yıkayan bulaşık makineleri de bulunuyor. Zamandan tasarruf sağlayan ürünlerin giderek daha fazla ilgi gördüğünü kaydeden Profilo Pazarlama Müdürü Bahriye Bayraklı Tavukçuoğlu, “Her ürünümüzde zaman tasarrufu ihtiyacına yönelik programlar yer alıyor. Dolayısıyla güncel olan bu trend satışımızı yüzde 100 oranında etkiliyor” diyor.
Bosch’da da zaman tasarrufunu ön plana çıkaran ürünlerin sayısı her geçen gün artıyor. Tüm ürün gamlarında zamandan tasarruf sağlayan farklı özellikli ürünler olduğunu kaydeden Bosch~ yetkilileri, 6 kişilik yemek takımını 30 dakikada yıkayan bulaşık makinelerinin yanında, dünyanın ilk kısa yıkama programının ise Bosch Maxx 7 ve Logixx8 VarioPerfect çamaşır makinelerinde hayata geçtiğini kaydediyor. Bosch Ev Aletleri Pazarlama Müdürü Neylan Süer, “Süper-Kısa 15 programında yıkama, durulama ve sıkma işlemi sadece 15 dakikada bitiyor” diye konuşuyor.
Bosch’un el aletleri kategorisindeki cihazları da zaman tasarrufuna odaklanmış durumda. Birkaç ürünün özelliğini tek üründe birleştiren bu ürünlerin satışının arttığına dikkat çeken Süer, zaman tasarruflu ürünlerin toplam cironun yüzde 50’sinden fazlasını oluşturduğunu kaydediyor.

BANKACILAR FARK ATIYOR
Son yıllarda özellikle bankacılık alanında zaman konusunun altı sıklıkla çiziliyor. Birçok banka reklamı, en kısa sürede krediyi kendilerinin verdiği, internetten bir tıkla bankacılık işlemlerini yapmanın mümkün olduğu mesajlarıyla tüketiciye ulaşmaya çalışıyor.
Bu alanda en iddialı bankalardan biri İş Bankası… Müşterilerine optimum zamanda en uygun hizmeti sunma felsefesiyle hareket eden banka, bankamatik, internet bankacılığı, telefon bankacılığı gibi ürün ve hizmetleri ile Türk bankacılık sektöründe öncü oldu. Yine Ar-Ge gündemlerinde hizmet kalitesi ve hızını yükseltmek olduğunu belirten banka yetkilileri, “Rekabette hızlı hizmet veren öne çıkacak. Şu anda test çalışmalarını yaptığımız yeni uygulamalarımız piyasada önemli farklar yaratacak” diyor.
Yapı Kredi de zaman konusunda müşterilerine ciddi katma değer sağlayacak çözümler sunma konusunda öne çıkan bankalardan. Banka, son olarak müşterilerinin çaba ve zaman harcamadan kendilerine ulaşması konusunda bir çözüm geliştirdi. Yapı Kredi Çözüm Hattı adını taşıyan bu uygulama sayesinde internette yanlış şifre giren bir banka müşterisi, hemen banka tarafından aranıyor. Yeni şifre alması konusunda bu konuda hiç zaman kaybetmeden yardım alıyor. Bu uygulamanın müşterilerinde ciddi bir memnuniyet yarattığını ifade eden Yapı Kredi yetkilileri, “Önümüzdeki dönemde ‘Yapı Kredi Çözüm Hattı’ aramalarımızın kapsamını genişleteceğiz. Müşterimizin bankaya ulaşma ihtiyacı duyduğu tüm anlarda biz müşterilerimize ulaşarak işlemlerinde yardımcı olmaya hedefliyoruz” diye konuşuyor.
~
PERAKENDE NE YAPIYOR?
Zaman tasarrufu kimi zaman müşterinin aldığı hizmeti en konforlu ve kısa sürede alması anlamına da gelebiliyor. Perakendenin birçok kolu da müşterilerine adeta zaman satıyor. Türkiye’nin en büyük organize perakende zinciri Migros müşterilerine daha az zamanda alışveriş ortamı sunma peşinde. Şirketin bu konudaki son uygulaması ilk kez İstanbul Ataşehir’de pilot çalışma olarak devreye koyduğu jet kasa projesi. Jet kasalar normal kasalara oranla müşterilerin işlem hızını yüzde 35’e varan oranlarda aşağı çekiyor. “Jet Alışveriş” sloganıyla hayata geçen bu proje kapsamında alışverişini tamamlayan müşteriler hiç sıra beklemeden, jet kasalarda ürünlerini kendileri okutup, ödeme işlemini gerçekleştiriyor.
Petrol Ofisi de Positive Card programıyla müşterilerine araçtan inmeden ödeme imkanı sunuyor. Bu sistemle PO istasyonlarından 100 TL’lik akaryakıt alanlar araçtan inip markete gitmiyor, sıraya girmiyor ve işlemin gerçekleşmesi için beklemiyor. Bu sisteme dahil olanlar araç içinde sadece kartlarını kullanarak yaklaşık 1,5 dakikada ödeme işlemlerini yapıp istasyondan ayrılıyor.
Beymen de müşterilerinin harcayacağı zamanı göz önünde bulundurarak hizmetler geliştiriyor. Bu hizmetlerden biri de hediye danışmanlığı. Müşterilerinin alışverişe çıkarken kısıtlı bir zamanda ihtiyaçlarını tamamlamaya çalıştıklarını gözlemleyen Beymen, telefonda hediye danışmanlığı servisi veriyor. Müşteriler, özel eğitimli Beymen satış personeli tarafından danışmanlık hizmeti alıyor ve mezuniyetten emekliliğe, terfiden tebriğe tüm özel günler için farklı kategorilerde sunulan kişiye özel seçenekler arasından dilediklerini telefonla seçebiliyor. Ayrıca hediyenin konusuna uygun özel “mesaj kartları” ve Türkiye’nin her yerine gönderim imkanı sunan “adrese teslim” uygulamaları da bu hizmetin içinde yer alıyor.

TAŞIMACILIK DA HIZLANIYOR
Taşımacılık başlı başına zamanla yarışan bir sektör. Bu nedenle sektörde hızın önemi kritik. Lojistik sektörünün uluslar arası devi DHL Express de hız konusuna ciddi bir önem veriyor.
Hızlı akan iş hayatında daha hızlı hareket edebilmek adına DHL Express müşterilerine Express 9, Express 12 ve Onboard Courier (Uçucu Kurye) hizmetlerini sunuyor. Express 9 ve Express 12 ürünlerinde, müşterilerin~ gönderileri normal toplama saatinde toplanıyor ancak daha hızlı dağıtılıyor. İş hayatının hızlı temposunun taşımacılık sektöründe de hızı gerektirdiğini kaydeden DHL yetkilileri, “Hızlı hizmetlerimizle gönderiler DHL tarafından alıcılarına müşterinin tercihine bağlı olarak sabah saat 9’dan ya da öğlen saat 12’den önce teslim ediliyor. Uçucu kurye hizmetinde ise teslim edilmesi ya da teslim alınması istenen acil ve öncelikli gönderi için özel olarak bir DHL personeli görevlendiriliyor. Bu kişi istenen ülkeye giderek talep edilen toplama ve dağıtımı yaparak, müşteriye özel hizmet sunuyor” diye konuşuyor. Zamandan tasarruf sağlayan gönderi hizmetlerinin müşteri memnuniyetini artırdığını ifade eden yetkililer, özellikle bankacılık ve denizcilik gibi erken teslimata ihtiyaç duyan sektörlerin bu hizmetlerini aktif olarak kullandıklarını söylüyor.
Her yıl rekor sayıda yolcu ve araç taşıyarak dünyanın sayılı taşımacılık kuruluşları arasında yer alan İDO, yolcuların işlemlerini hızlandırmak için 2009 yılında İDOMATİK adını taşıyan kioskları devreye soktu. Bilet işlemlerinin yüzde 47’sini internet ve çağrı merkezi üzerinden gerçekleştiren İDO yolcuları, satın aldıkları biletleri terminallerde bulunan bu kiosklar sayesinde gişede bekleme yapmadan bastırabiliyor. Gişeden yapılan bilet işlemlerinde bir biletin basımı ortalama 1,5 dakika alırken, bu işlem kiosklar üzerinden sadece 10 saniyede tamamlanabiliyor. Gişede görev yapan bir personel günde en fazla 500 adet bilet kesebilirken, İDOMATİK’ler en yoğun günlerde 20 bin adedin üzerinde bilet basımı gerçekleştirebiliyor. Şu anda İDO’nun toplam 85 iskelesinde 53 adet İDOMATİK görev yapıyor.

DÜNYADAKİ ŞİRKETLER NE GİBİ ÖRNEK UYGULAMALAR YAPIYOR?
TEKNOLOJİYLE ZAMANI KISALTANLAR Teknolojiyle zamanı kısaltanlar arasında beyaz eşya sektörü önde geliyor. Örneğin Viking Range şirketi, 2, 250 gramlık tavuğu 28 dakikada pişirebilen fırın, Miele 17 dakikada yıkayabilen bulaşık makinesi yaptı. Havayolları da teknolojiyi etkin kullananlar arasında… Delta Havayolları havayollarında check-in işlemini kısaltmak için daha az seçenek sunan, müşterinin hızlıca işlem yapacağı check-in ekranlarıyla zamanı kısaltıyor. Bu uygulama ile check-in işlemi en fazla 1 dakika sürüyor.

ZAMANI TÜKETİCİ YÖNETİYOR Hizmet sektöründe müşterinin zamanı kendi yönetmesi en önemli konulardan biri. Bunun farkına varan Malezya’daki bir sushi restoranı müşterilerinin istedikleri gibi kendi~ siparişlerini verebilecekleri bir sistem geliştirdi. Bu sistem aracılığıyla müşteriler garson çağırmak zorunda kalmadan, dokunmatik ekranlar aracılığıyla isteklerini belirtebiliyor. Ticaretin farklı kolları da tüketiciyi zamanla sınırlamama yöntemini uyguluyor. Bir yüzük şirketi olan Blue Nile, satışlarını elektronik ortam üzerinden gerçekleştiriyor. Yüzük satın almak isteyen kişi de bir mağazada baskı altında tercih yapmak zorunda kalmak yerine, ekran karşısında seçimlerini özgürce yapıyor. Her ne kadar bu modelin başarısız olduğu söylense de Blue Nile, 2007 yılında 319 milyon dolar gelir elde etti ve pazardan yüzde 4 pay almayı başardı.

DREAM DINNERS AYDA 20 SAATİ KORUYOR Zaman konusu yeni iş alanları da yaratıyor. Örneğin, çalışan ve yemek yapmaya zamanı olmayanları hedef alan bir girişimci Dream Dinners’ı hayata geçirdi. Dream Dinners, bir yiyecek franchise şirketi. 2002 yılından itibaren faaliyet gösteren şirket müşterileri için online bir mönü sunuyor. Müşteriler bu mönüden istedikleri yemeği diledikleri kadar sipariş ediyor. İstedikleri saatte de yemekler evlerine ulaştırılıyor.Dream Dinners yaptığı araştırmalarla bu hizmetle müşterilerinin ayda 20 saatini koruduğunu ortaya koydu.

ÖMER YÜNGÜL/VESTEL ŞİRKETLER GRUBU İCRA KURULU BAŞKANI
KADININ ZAMANI AZALDI VESTEL YIKAMA SÜRESİNİ KISALTTI
TASARRUFA ODAKLI Vestel’in Ar-Ge çalışmalarının temeli, üstün teknolojisiyle tüketicilerin hayatını kolaylaştıran ürünler geliştirmek. Zamandan tasarruf sağlayan ürünlerin geliştirilmesine de Ar-Ge çalışmalarımız kapsamında büyük önem veriyoruz.

YIKAMA SÜRESİ 12 DAKİKA Bu yıl pazara sunduğumuz Vestel TwinJet çamaşır makinesi hem zamandan hem enerjiden tasarruf sağlıyor. TwinJet, çamaşır yıkama süresini 12 dakikaya düşürüyor ve A enerji sınıfı çamaşır makinelerine oranla da yüzde 35 daha az enerji harcıyor.

2 KATI ZAMAN TASARRUFU Vestel TwinJet, Süper Kısa Yıkama Programı ile az kirli çamaşırları sadece 12 dakika içinde yıkama imkanı sunuyor. Bu sayede tüketiciler ilk yıkadıkları çamaşırları asmadan ikinci yıkama bitmiş oluyor. TwinJet, normal kirli çamaşırları 60 derecede yıkamak için harcanan 150 dakikalık süreyi ise yalnızca 60 dakikaya indiriyor.
~
ÇALIŞAN KADIN ETKİSİ Tüketiciler böylelikle bir film izleyebilecekleri 90 dakikalık bir zaman kazanmış oluyor. Faaliyet gösterdiğimiz sektörde, beyaz eşya ürünlerinin çoğunluklu kullanıcıları olan kadınların çalışma oranındaki artış göze çarpıyor. Çalışan kadınların zaman darlığı ise zamandan tasarruf sağlayan beyaz eşya ürünlerinin daha fazla talep görmesi sonucunu doğuruyor.

ÖMER ALTIKARDEŞLER/GROUP SEB ÜRÜN MÜDÜRÜ
“TÜM ÜRÜNLERDE ZAMAN TASARRUFU SAĞLIYORUZ” 
ZAMAN KISITLI VE DEĞERLİ Günümüz yaşam koşullarında herkesin zamanı çok kısıtlı ve bu yüzden de çok değerli. Tüketicilerimiz de bu kısıtlı zamanlarını daha kaliteli ve verimli olarak değerlendirmek istiyor. Groupe SEB olarak biz ürünlerimizle, tüketicilerimizin ev işlerine harcadığı zamanı kısaltarak işten arta kalan zamanı kendilerine ayırmalarını sağlamaya çalışıyoruz.

3 SANİYEDE SICAK SU Hemen hemen tüm ürünlerimiz bu hedefi gerçekleştirmeye yönelik bazı özellikler taşıyor. Ürünlerimiz içinde, normal tencerelere oranla 3 kat daha hızlı pişirme yapan Clipso düdüklü tencerelerimizi, sadece 3 saniyede sıcak su elde etmenizi sağlayan “Quick and Hot”ı ve ütüleme süresini yüzde 50 oranında kısaltan buhar jeneratörlerimizi en belirgin örnekler olarak gösterebiliriz.

SATIŞLARDAKİ PAYI ARTIYOR Temelde bu özellikten yola çıkılarak üretilmiş olan ürünlerimizin toplam satışlar içindeki payı giderek artıyor ve zaman içinde daha da artacağını düşünüyoruz. Özellikle evdeki işlere çok kısıtlı zaman ayırabilen tüketiciler için zamandan tasarruf sağlayan ürünler büyük kolaylık sağlıyor. Dolayısıyla bu ürünleri özel olarak talep eden, ilgilenen bir kitle olduğunu söyleyebiliriz. Talebin zamanla daha da artacağını öngörüyoruz.
~
KEMAL UYAN/MASTERCARD GÜNEYDOĞU AVRUPA İŞ GELİŞTİRME DİREKTÖRÜ
"BEKLEMEYİ YÜZDE 40 AZALTIYOR"
MASTERCARD’IN PAYPASS HIZI Günümüzde tüketiciler ve işyerleri kendilerine hız kazandıracak ürünleri ve hizmetleri tercih ediyor. MasterCard’ın, 2000 yılında, temassız ödemelerin altyapısını oluşturan teknik iletişim protokolünü hazırlamasıyla ilk kez hayata geçen MasterCard PayPass, tüketicilere hızla ödeme yapma imkanı sunuyor.

KASA İŞLEMİNDE TASARRUF MasterCard PayPass, günlük alışverişlerde nakit yerine geçen hızlı ve kolay bir ödeme yöntemi. MasterCard PayPass kullanıcıları, 35 TL’nin altındaki alışverişlerinde, kartlarını okuyucudan geçirmeye, slip imzalamaya ve şifre girmeye gerek olmadan, sadece terminale dokundurarak, ödemelerini gerçekleştiriyor. MasterCard PayPass kullanıldığında bozuk para aramaya, imza ve şifreyle uğraşmaya gerek kalmaması kasa işlemlerini hızlandırıyor.

DÜNYADA BÜYÜK İLGİ GÖRÜYOR Bu da düşük miktarlı alışverişlerin sıkça yapıldığı ve hızın önem kazandığı fast-food restoranlar, süpermarketler, gazete bayileri, eczaneler, sinemalar gibi işyerlerinde, toplu taşımada ve stadyumlar gibi kalabalık mekanlarda büyük kolaylık sağlıyor. Tüketicilerin hız ihtiyaçlarına cevap veren bir ödeme çözümü olarak ortaya çıkan MasterCard PayPass tüm dünyada büyük ilgi görüyor. 

YÜCEL ERSÖZ/PEPPERS&ROGERS ORTAĞI
“ZAMAN KAZANDIRMAK REKABETTE KALICI FARK YARATIR” 
YARIŞ HENÜZ BAŞLAMADI Türkiye’de zamanın değeri henüz toplumun büyük çoğunluğu tarafından tam anlamıyla kavranabilmiş değil. Akıp giden zamanın ülke ekonomisine ve bireylerin kişisel gelişimine olumsuz etkisi azımsanmayacak boyutta. Bu nedenle zamanla yarış henüz ciddi olarak üzerinde düşünülmeye başlanmış bir kavram olamadı.

SÜREÇLER İYİ TASARLANMALI Pek çok sektördeki şirketler müşterilerine zaman kazandıran öneriler sunarak rekabette kendi lehlerine kalıcı bir fark yaratabilir. Özellikle iş süreçlerinin iyileştirilmesiyle çok önemli farklar yaratılabilir. Bunu yapabilmenin sırrı süreçleri iyi tasarlamak, olası riskleri doğru yönetmek ve müşterinin gereksinimlerini en az bürokrasi ile karşılamayı hedeflemekte.~
ÇAĞRI MERKEZİ LABİRENTİ Hizmet sektöründe pek çok şirkette süreçlerin iyi tasarlanmamış olduğunu görüyoruz. Örneğin Amazon.com’da bir tek tuşa basarak aldığınız kitabın bir kaç gün içinde kapınıza gelebilmesini sağlarken, pek çok hizmet kuruluşumuzda en basit işlemler için dahi çağrı merkezinde bir labirenti andıran menüde kaybolabiliyorsunuz. Üstelik maliyet hedefleri nedeniyle çağrı merkezini aradığınızda bir müşteri temsilcisine ulaşmanız olanaksız oluyor.

ŞİRKETLER CİDDİYE ALMALI Zamanın değeri konusunda duyarlılık henüz yeni yeni gelişmeye başladığından Türkiye’de ürün tasarımında tüketiciye zaman kazandıran özelliklere önem verilmesinin tek başına ürünü başarılı kılmaya yeteceğine inanmıyorum. Ancak aynısı süreç tasarımında geçerli değil. Ülkemizde şirketler bunu çok ciddiye almak zorunda. Süreçleri çok iyi tasarlamak, tasarım sırasında olası senaryoları ve riskleri çok iyi düşünmek ve yönetmek başarıyı getirecektir.