Anadolu’da Bilişim Devrimi

İstanbul, Türkiye’de teknolojinin, bilişimin başkenti konumunda... Yabancıdan yerliye, bütün dev şirketlerin neredeyse burada... Bir de İzmir ve Ankara var. Her şey bu illerin çevresinde dönüyor gi...

1.07.2002 03:00:000
Paylaş Tweet Paylaş

İstanbul, Türkiye’de teknolojinin, bilişimin başkenti konumunda... Yabancıdan yerliye, bütün dev şirketlerin neredeyse burada... Bir de İzmir ve Ankara var. Her şey bu illerin çevresinde dönüyor gibi... Oysa, son yıllarda başlayan, krize rağmen son dönemde dikkati çeken bir Anadolu gerçeği de var. Bazıları kendi markasıyla bilgisayar üretiyor, bazıları Bilişim 500’de yerini alıyor... Aralarında Hong Kong’a bilgisayar satanlar bile var... Özellikle de sanayinin geliştiği yerlerde... İstanbul’daki bilişim şirketleri de bu gerçeğe dikkat çekiyor...

Türkiye, son 10 yılda iyice kendini hissettiren bir “Anadolu kaplanları” gerçeğini yaşıyor... Edirne’den Gaziantep’e, Anadolu’yu saran bu sanayi devrimi sonucunda, ülkenin dört bir yanında fabrikalar yükseldi, çok sayıda girişimci doğdu. Hatta aralarından dünya çapında ihracat yapanlar bile çıktı...

Şimdi ise bilişim sektöründe benzer bir hareketin izleri görülüyor. Ekonomik krizle birlikte büyük darbe alsa bile, Anadolu’da yeni ekonomide canlanma olduğu dikkatlerden kaçmıyor. Kayseri, Konya, Gaziantep gibi illerde “markasız” bilgisayar üreten şirketler doğuyor, yerel internet servis sağlayıcılar krize rağmen ayakta durmayı başarıyor.  "Anadolu Kaplanları" olarak anılan Gaziantep, Denizli, Adana, Kayseri, Eskişehir, Şanlıurfa ve Kahramanmaraş gibi illerden şirketler, Bilişim 500 sıralamasına girmeyi başarıyor.

Genellikle bilgisayar ve OEM satışı konularında faaliyet gösteren Anadolu şirketleri arasında kendi yazılımını, hatta bilgisayarını üretenler, internet servis sağlayıcıları, devlet kurumlarının otomasyon projelerini A'dan Z'ye yürütenler de bulunuyor. Bazı girişimciler, Şanlıurfa’da ürettiği bilgisayarı Hong Kong’a ithal ediyor.

Teknolojinin yönü konusunda ip uçları veren Microsoft’un satışlarından da benzer mesajlar çıkıyor. Şirketin satışları arasında Anadolu’nun payı artarken, büyük illerde satış gerilemeleri dikkati çekiyor.

Ege illerinde hareket var

Geçtiğimiz yıl en büyük düşüş kaydeden sektörlerden biri de yüzde 65 ile bilgisayar teknolojileri oldu. Microsoft Türkiye’nin satışları 2001'de bir önceki yıla göre İstanbul'da yüzde 5 ve Ankara'da yüzde 1 geriledi. Ancak, özellikle Ege'nin pek çok ilinde ve Gaziantep'te payını artırdı.

Microsoft Türkiye KOBİ Satış Müdürü Tansu Yeğen, özellikle Antalya, Adana, Denizli, Gaziantep, Konya, Kayseri, Trabzon, Eskişehir ve Kocaeli'yi bilgisayar teknoloji pazarında önemli potansiyele sahip iller olarak sayıyor.  Microsoft olarak Anadolu'daki yatırımlarına devam edeceklerini belirten Tansu Yeğen "Türkiye'nin bilgisayar teknolojilerindeki en büyük problemi kullanıcı sayısının çok düşük olması" diyor.

Bursa'nın girişimcileri

“Yeni ekonomi” alanında Anadolu’nun önde gelen illerinden bir tanesi de Bursa. Tekstil sanayinin lokomotifi olan Bursa, teknoloji sektöründe de büyük şirketlere ev sahipliği yapıyor. Şehrin en büyük OEM satıcısı Ge-Tek Elektronik, 2000 yılında Bilişim 500 araştırmasında 207'inci sırada yer aldı.

Markalı bilgisayar satışında ise Bursa'nın en büyük şirketi olan AGB Elektronik’in atağı dikkati çekiyor. Şirket, Bilişim 500 araştırmasında bu başarısını ortaya koydu. Çünkü, 2000 yılı rakamlarına göre, 3 büyük il dışındaki en büyük 10 bilişim şirketi arasında 5’inci oldu.

Bursa'nın yazılım devleri ise Byte Bilgisayar, Most Yazılım ve Elsan Bilgisayar Sistemleri olarak sıralanıyor. Şehrin en büyük internet yatırımcısı ise 6-7 yıllık bir şirket olan Bursa Net olarak anılıyor. Bursa Net, performansı ile şehirde örnek olarak gösterilen bilişim şirketlerinden bir tanesi.

Antep'te üretim yapılıyor

Gaziantep, bölgede teknoloji açısından en gelişmiş il konumunda. Yüksek teknoloji üreticilerinin de bulunduğu Gaziantep'te kendi markasıyla üretim izni alan 2 şirket faaliyet gösteriyor. Ayırca, çok sayıda “no-name” (markasız) bilgisayar üreticisi de var.

Bölgenin en büyük OEM toptancısı Güneş Bilgisayar, aynı zamanda kendi markası olan Xenon marka bilgisayarları üretiyor. Şehrin en büyük yazılım üreticileri ise Ansa Bilgisayar ile Merkez Yazılım ve Internet Hizmetleri. Bu iki şirket de kendi yazılımlarını üretiyor.

Kahramanmaraş ise diğer alanlardaki başarısını teknolojide gösteremiyor. Şehirde bilişim 500 listesine giren şirket şimdilik yok. Yazılım satışında en büyük isimler iseMim Bilgisayar ve Erce Bilgisayar... En büyük OEM ve markalı bilgisayar satıcıları ise Proton Bilgisayar ve yine Erce Bilgisayar.

Şanlıurfa ithalatçı

Şanlıurfa Sanayi ve Ticaret Odası Başkanı İsmail Demirkol, bilgi teknolojilerinde son yıllarda hızlı bir değişim olduğunu söylüyor. "Singapur ve Hong Kong gibi geniş bölgelerden ithalat yapılıyor. Bilgisayar ithalatçıları da buradan Türkiye'nin 60-70 iline tırlarla pazarlama yapıyorlar" diyen Demirkol Güney Doğu Asya'ya ihracat avantajımızı kullanamadığımızı ifade ediyor.

Daha çok bilgisayar satışına odaklanan Şanlıurfa'lı bilgisayar şirketler arasında en büyükleri Naturel Bilişim Hizmetleri, Bilban Bilgisayar Eğitim, Mikro Bilgisayar, Gözlem Bilgisayar ve Urfa Net yer alıyor.

Doğu Anadolu'da ise Elazığ teknoloji sektöründe başı çeken il konumunda. Şehirde yazılım satışı ve eğitim konusunda faaliyet gösteren Biltem Bilgisayar, 2000 yılında “Bilişim 500” listesine 401'inci sıradan girmişti. Şehrin en büyük bilgisayar satıcılarından bir tanesi Akbil Bilgisayar ve İndex Bilgisayar ise daha çok teknik destek hizmetleri ile ön plana çıkıyor.

Denizli teknolojide de başarılı

Ege Bölgesi'nde adını tekstil ile duyuran ve ülke ihracatında önemli bir yere sahip olan Denizli, teknoloji sektöründe de başarılı. Ticaret Odası Elektronik Eşya ve Elektronik Servis Sağlayanlar Komitesi Başkanı Mustafa Kaygın, şehirde sanayileşme hızlı olduğu için bunun teknolojiye yansıdığını belirtiyor. Kaygın’a göre, Denizli’nin en büyük bilişim şirketlerini ise markalı ve OEM bilgisayar satışı yapan firmalar oluşturuyor.

Dosbil Bilgisayar, Aybil Bilgisayar, Hecom Bilgi İşlem ve Datanet Bilgisayar, öne çıkan bilişim firmaları... Yazılımda ise Skynet Bilgi Teknolojileri başı çekiyor. Denizli'de 100'e yakın firma teknoloji sektöründe faaliyet gösteriyor. Ancak, Denizli’de OEM toptancısı ve internet servis sağlayıcısı yok.

Kayseri ve Konya’da neler var?

Konya, Orta Anadolu'da önemli bir teknoloji odağı olarak öne çıkıyor. Özellikle OEM pazarında bölge çapında faaliyet gösteren firmalar var. Bu firmalar arasında Biosis Bilgisayar başı çekiyor. Ayrıca, Belya Bilgisayar, Bilda Bilgisayar, Alamaç Bilgisayar ve Entegre Bilgisayar’ın da önemli bir ağırlığı var.

Konya'da kendi yazılımını üreten şirket yok. Ancak, hazır yazılım konusunda faaliyet gösteren Açılım Bilgisayar, Bilişim 500’e Konya'dan giren tek isim olma özelliğini taşıyor. Biosis, Bio Pc ve Belya Bilgisayar, kendi markası olan Alliance bilgisayarlarını üretiyor.

Kayseri de teknoloji yarışında diğerlerinden geri kalmıyor. Her yıl Bilişim 500’e 4-5 isim veren şehirde faaliyet gösteren büyük şirketler daha çok otomasyon ve internet üzerinde çalışıyor. Şehrin önemli bilişim firmaları arasında Kuşoğlu Bilgisayar, Netcom Bilgisayar, İpek Bilgisayar, Ar-Ge Bilgi İşlem, Olimak, Tennur, Mega, Kaysan, Kay Net ve Medya Mouse bulunuyor. Kayseri'nin en büyük OEM toptancısı Kare Bilgisayar aynı zamanda kendi markasını üretiyor.

Eskişehir, OEM'de tecrübeli

İki üniversiteye ev sahipliği yapan Eskişehir, 2000 yılında iki şirketini Bilişim 500 listesine soktu. Eskişehir Ticaret Odası Yönetim Kurulu Üyesi Gürcan Banger, şehirde 200'e yakın teknoloji şirketinin faaliyet gösterdiğini belirtiyor.

Türkiye'de ilk OEM yapan firmalardan birinin Optimal Bilgisayar olduğunu söyleyen Banger, şehirdeki firmaların ticari vizyon problemi yaşadığını belirtiyor. Önemli bölümü Eskişehir içine çalışan firmalar arasında yazılımda Eroğlu Bilgisayar, bilgisayar satışında Optimal Bilgisayar, Anadolu Bilgisayar ve Ateks Bilgisayar başta geliyor.

Karadeniz çok iddialı

Samsun ve Trabzon, teknoloji sektöründe de bölgeyi elinde tutuyor. Trabzon'un en büyük yazılım firması olan Akgün Bilgisayar, Bilişim500 sıralamasında 375'inci olmuştu. Son dönemlerde yıldızı parlayan şirket, yazılımın yanı sıra, OEM ve markalı ürün satışı, teknik hizmet ve otomasyon hizmeti de veriyor. Trabzon'un, hatta bölgenin en büyük OEM toptancıları ise Analiz Bilgisayar ve Sarılar Bilgisayar. Şehrin diğer büyükleri arasında Erişim Bilgisayar, Murat Bilgisayar ve Dinamik Bilgisayar’ın isimleri geçiyor.

Samsun Sanayi ve Ticaret Odası'ndan aldığımız bilgilere göre, şehrin belli başlı bilişim şirketleri Vip Bilgi İşlem ve Otomasyon, Perspective Elektronik, Sıla Bilgisayar Sistemleri, Altun Bilgi İşlem,  Gergef Bilgisayar ve Samsun Bilgisayar Hastanesi olarak sıralanıyor.

Güney’in liderleri

Adana ve Antalya, Güney’in yıldızı parlayan iki ili olarak öne çıkıyor... Adana'da faaliyet gösteren en büyük bilişim şirketi Maya Bilgisayar, markalı -OEM bilgisayar ve yazılım satışı yapıyor, ayrıca kendi bilgisayarını üretiyor. Sampaş, Çizgi ve İnterCOM, şehrin diğer önemli OEM toptancı ve satıcıları arasında yer alıyor.

Antalya, 2000 yılında, 2 şirketini Bilişim 500 listesine soktu: “Tuluklar Elektronik ile Bilser Bilgi İşlem”... Şehrin en büyük OEM toptancısı Demirezen Bilgisayar. Ayırca, Interdiscount Bilgisayar, Sektör Bilgisayar, Mutasyon Bilgisayar ve Akbim Bilgisayar şirketleri de öne çıkıyorlar. Antalya'da kendi yazılımlarını üreten şirket bulunmuyor. Ancak, Total Net hazır yazılım satışı ve uygulaması konusunda faaliyet gösteren büyük şirketlerin başında geliyor.

ANADOLU'NUN OEM BİLGİSAYAR DEVLERİ

MAYA BİLGİSAYAR (Adana) : Güney'in en büyük toptancılarından biri olan Maya, Gateway bilgisayarlarının Türkiye dağıtıcısı. Kişisel bilgisayarlar, sunucular, taşınabilir bilgisayarlar, ağ ve iletişim ürünleri, yazıcılar, PC bileşenleri (OEM) ve yazılım ürünleri pazarlıyor.  www.mayanet.com.tr

DEMİREZEN BİLGİSAYAR (Antalya) : Antalya'nın en büyük OEM dağıtıcısı... Aynı zamanda Arena'nın distribütörlüğünü de yapıyor. www.demirezen.com

GE-TEK ELEKTRONİK (Bursa) : Bursa'nın en büyük OEM toptancısı. Ürün yelpazesi içinde PC, çevre birimleri, PC bileşenleri (OEM), ağ ve iletişim ürünleri, tüketim malzemeleri ,yazılım ve tüketici elektroniği ürünleri bulunuyor. 1999 yılında Sart Market, 2000 yılında ise Gem-Soft adıyla yeni iştirakler kurdu. www.getek.com.tr

OPTİMAL BİLGİSAYAR (Eskişehir) :  Türkiye'nin ilk OEM bilgisayar yapan firmalarından olan Optimal, 1983 yılından beri faaliyet gösteriyor.Arena distribütörlüğü de yapan şirket 2000 yılında Bilişim 500 listesine, 421'inci sıradan girmişti. www.optimal.com.tr

GÜNEŞ BİLGİSAYAR (Gaziantep) : Kendi markası olan XENON bilgisayarlarını üretiyor. Gaziantep'teki iki üretim izni alan şirketten bir tanesi. Bölgenin en büyük OEM toptancısı. Çeşitli OEM ürünleri ithalatını da yapıyor. E-GoldCom ile Web üzerinden satış yapmaya hazırlanıyor.  www.gunesbilgisayar.com.tr

KARE BİLGİSAYAR (Kayseri) : Kayseri'nin en büyük OEM satışı yapan firması. 2000 yılında Bilişim 500 listesine 209'uncu sıradan giren şirket, aynı zamanda Kare Bilgisayar adıyla üretim yapıyor. www.kare.com.tr

BİOSİS BİLGİSAYAR (Konya) : Toplam 17 ilde 435 bayi ile çalışan Biosis Bilgisayar, sadece Konya'nın değil, bölgenin de en büyük OEM toptancılarından bir tanesi. 1996 yılında kurulan şirket kendi markası olan Bio Pc'yi üretiyor. www.biosis.com.tr

“KONYA, DENİZLİ VE GAZİANTEP KENETLENEREK ÖNE ÇIKIYOR”

Tansu Yeğen/Microsoft Türkiye KOBİ Satış Müdürü

ANADOLU ÖNE ÇIKIYOR: Türkiye’de bilgisayar teknoloji pazarı, 2001 yılında yüzde 65'e yakın bir gerileme yaşadıysa da, teknolojiye yatırım yapan şirketler sayesinde bilgisayar şirketleri ayakta kalabildi. 2001 yılında satışlarımız daha fazla Anadolu odaklı oldu. İstanbul ve Ankara'da satışlar düşerken İzmir ve Antalya, Denizli, İçel, Muğla gibi çevre illerdeki satışlarımızda ciddi artışlar yaşadık.

DOĞU’NUN POTANSİYELİ Anadolu'yu Doğu ve Batı diye ayırırsak, Doğu'daki bilgisayar teknoloji pazarı ciro olarak Türkiye için önemli bir potansiyel oluşturmuyor. Bu, şirketlerin buraya yatırım yapmamasından kaynaklanıyor. Ancak, baktığınızda Trabzon'da, Malatya'da, Gaziantep'te ciddi fırsatlar var. Erzurum'da, Erzincan'da çok ciddi çalışan eğitim kuruluşları ve bayi kanalları görüyoruz. Buraya yönelik stratejinin sadece Microsoft tarafından değil, çok daha yukarıdan geliştirilmesi lazım.

ANADOLU’NUN CAZİP İLLERİ Türkiye'de bilgisayar teknolojisinde İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa'yı bir sınıfa koyabilirsiniz. Bunlar, bilgisayar teknolojisi pazarının en yüksek olduğu illerdir. Diğer iller olarak Antalya, Adana, Denizli, Gaziantep, Konya, Kayseri, Trabzon, Eskişehir ve Kocaeli'yi sayabiliriz. Bunlar Anadolu'da bilgisayar teknolojisi pazarı açısından en önemli şehirler. 

KONYA-DENİZLİ VE G.ANTEP: Bugün Konya'da çok ciddi şekilde teknoloji üreten ve teknolojiyi İstanbul'daki kurumlardan bile daha üst düzeyde kullanan şirketler var. Konya, Denizli ve Gaziantep'teki bilgisayar şirketleri birbirleriyle çok kenetlenmiştir. Gaziantep'te, Ansa Bilgisayar'ın şu anda bir bakıma bayrağını taşıdığı bir başlık altında tüm bilgisayar şirketleri buluşmuştur.
 
“GAZİANTEP’DE BÜTÜN İMKANLARI ZORLUYORUZ”

M. Savaş Gültekin/Gaziantep Bilişim İşadamları Derneği

ÜRETİCİLER DÜNYA ÖLÇEĞİNDE Gaziantep’deki bilişim sektörü, teknik açıdan mevcut imkan ve piyasa şartları içinde oldukça üretken. Ve yeni ürünler ve hizmetler üretebilmek, ulusal olarak kendini kabul ettirmek için elinden geleni yapıyor.

Şimdilik üretim yapan birkaç firma var. Ancak, ürünler gayet iyi ve dünya ölçeğinde. Burada şu anda özellikle internet ve web teknolojileri üzerine üretimler yapılıyor. Zaman içinde çok daha iyi olacağını ümit ediyor ve çalışmalarımızı bu yönde sürdürüyoruz.

GAP BİLİŞİM FUARI’NA DESTEK Gaziantep Bilişimci İşadamları Derneği olarak sektörü geliştirmek ve kalkındırmak için bütün imkanları zorluyoruz. Üyelerimize fırsat eşitliği yaratacak çalışmalar yapıyoruz. Hizmetlerde fiyat ve kalite standartlarını belirlemeye çalışıyoruz.

Ayrıca, bu yıl Gaziantep'te çok geniş çaplı katılım sağlanan GAP BİLİŞİM 2002 Fuarı’nın organizasyonunu bir fuar şirketi ile yaptık, sponsor olduk. 

"Gelecek vaat eden şehirler var"

Murat Gün / Meteksan Sistem Pazarlama ve İş Geliştirme Direktörü

DONANIM AĞIRLIKLI Bilişim sektörünün yaklaşık yüzde 70’i İstanbul firmalarından oluşuyor. Ankara dışında, Anadolu’da faaliyet gösteren firmalara baktığımızda, genel olarak çözüm sunma kapasiteleri daha kısıtlı, donanım ağırlıklı, ancak konumları gereği müşterilerle yakın ilişkileri olan firmalardan oluştukları görülüyor.

ÖNE ÇIKAN İLLER Anadolu’da teknolojik açıdan en fazla gelişme gösteren illere baktığımızda Gaziantep, Adana, Denizli, Kayseri, Eskişehir, Kocaeli, Bursa gibi sanayi şehirleri ön plana çıkıyor. Türkiye’de kişi başına düşen milli gelirin en yüksek olduğu illere baktığımızda Kocaeli, İstanbul ve Yalova ilk 3 sırayı alıyor. İstanbul zaten sektörün kalbi konumunda. Kocaeli sanayi yatırımlarının önemli merkezi, Yalova ise sürdürülen girişimlerle bir “silikon vadisi” olma yolunda.

ÜÇ İLE DİKKAT Anadolu’da yukarıda sayılan illere ek olarak gelişime açık iller olarak Kahramanmaraş, Çorum, Konya sayılabilir. Büyük bilişim firmalarının zaman zaman Anadolu’da bilişim projeleri gerçekleştirdiğini de görmekteyiz. Anadolu, bilişim sektörü için önemli bir potansiyel pazar olmaya devam ediyor. 


 

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz