Telekom operatörleri için işbirliği zamanı

Telekom sektöründe oyunun kuralları yeniden yazılıyor. Kârsızlık sorunu çeken sektöre gelir getirecek yeni çözümler aranıyor. Accenture türkiye genel müdürü tolga ulutaş, türkiye’de telekom operatörlerinin maliyetlerini kontrol etmek adına yeni altyapı yatırımlarında işbirliğine gideceklerini öngörüyor. Sağlık, kamu ve finans gibi farklı sektörlerden kurumlarla da ortak çalışarak yeni katma değerli ürünlerin piyasaya sunulması gündeme gelecek. Ulutaş’a göre açık inovasyon anlayışıyla kuluçka şirketlere kucak açacak bir ekosistem de kurulmalı. Ulutaş, “Türkiye’de telekom şirketleri ya global şebekenin parçası haline gelmeli ya da hızla bölgesel şebekeye dönüşmeli” diyor.  Accenture, 27,9 milyar dolarlık cirosuyla dünyanın en büyük yönetim ve teknoloji danışmanlık şirketlerinden biri. Özellikle telekomünikasyon, üretim ve bankacılık sektörlerine yoğunlaşıyor. Dünyanın en büyük 10 telekom operatörüyle çalışan Accenture, Türkiye’de de tüm telekom şirketlerine danışmanlık hizmeti veriyor. Accenture Türkiye Genel Müdürü Tolga Ulutaş, bu sektörde tüketiciye değer katan ve rekabet ortamında fark yaratan yapıların nasıl tasarlanacağı, nasıl yönetileceği üzerine çalıştıklarını belirtiyor. Ulutaş, telekom sektöründe değişmesi gereken oyun kurallarını, bu alanın geleceğini analiz ediyor:

İŞ MODELİ SON 5 YILDIR AYNI
Telekom sektöründe çalıştığımız iş modeli, son 5 yıldır pek değişmedi. Son dönemde gelir yaratan kalemlere önemli bir ekten olarak mobil data işi eklendi. Ama diğer yandan baktığınızda teknoloji dünyasında çok büyük değişiklikler yaşanıyor, sosyal medya ve bugünün güçlü teknoloji şirketlerinin büyük kısmı son 5 yılda kuruldu. Teknoloji ve tüketici elektroniğinde yaşanan bu büyük değişimin telekomünikasyon alanına gelir etkisi çok sınırlı oldu, sadece mobil data düzeyinde kaldı. Telekomünikasyon şirketleri büyük değişimin altyapısı olarak yer aldılar, gelirden pay alamadılar.~

KÂRLILIKTA SORUN VAR
Sektörde kârlılığın artırılması konusunda net çözüm bulunamadı. Telekom şirketleri çok yüksek bir rekabetle çalışıyorlar. Bu sektörü, fiyat rekabeti ve emtialaşmaya doğru götürdü. Bu ortamda şirketlerin farklılaşması gerekiyor. Ya farklılaşacaklar ya da iyice daralan kâr marjlarıyla yaşamaya çalışacaklar... Aslında telekom sektörünün elinde çok güçlü varlıklar var: Çok sayıda müşteriye ulaşımı olan, her ay bu müşterilerine fatura kesebilen, çağrı merkezi yetenekleri oturmuş bir sektörden bahsediyoruz. Bir de işin doğası gereği, müşterilerin 3-4 operatörle çalışması kolay değil, bu ilişkiden de yararlanmak lazım. Ancak sektör bu varlıkların gelire dönüşmesinde net gelişme sağlayamadı.

RAKİPLER BİRLİKTE YATIRIM YAPACAK
Yakın gelecekte bu kâr sorunu yaşayan şirketleri bir de kötü haber bekliyor. 4G ve fiber yatırımları yapmaları gerekecek. Hem rekabet nedeniyle fiyatlarını sürekli aşağı çekiyorlar hem bir sonraki jenerasyon için yatırım yapmaları şart. Mobil datadan gelen gelirlerin hızla arttığı bir gerçek ama incelediğinizde data gelirleri de yapılacak bu yatırımı haklı çıkartacak seviyede değil. Dünyada da aynı konu gündemde. FT’nın bir haberine göre Deutsche Telekom, France Telecom, Telefonica ve Telecom Italia gibi büyük operatörler konsolide tek şebeke kurmak için görüşüyor. 320 milyonluk ABD pazarında 2 dominant telekom operatörü var oysa 500 milyonluk Avrupa Birliği pazarında 40’ı aşan operatör mevcut. Oyuna geriden başlayan ABD pazarı operatörleri hem datanın oyuna dahil olması hem konsolide pazar yapısı sayesinde Avrupa’yı yenilikçilik ve kârlılıkta geçmiş durumda.

GLOBAL ŞİRKETLER DAHA ŞANSLI
Bu şekilde tüm operatörlerin ayrı ayrı yatırım yapmaları mümkün değil. Türkiye’ye de bu resim yansıyacak. Türk telekom şirketleri de birleşerek fiber ve 4G altyapı yatırımlarını işbirliğiyle yapacak diye düşünüyorum. Bu konuda global telekom şirketleri daha şanslı olacak. Türkiye’de de bu sektördeki şirketlerin ya global bir şebekenin parçası haline gelmeleri ya da hızla bölgesel bir şebeke haline dönüşmeleri gerekiyor. Yoksa önümüzdeki yatırım dalgasında sıkıntı başlayacak. Bu, gayet net görünüyor. Türkiye coğrafi özellikleri nedeniyle de çok yatırım isteyen bir ülke... O nedenle Türkiye’de telekom sektöründe, maliyetleri kontrol etmek adına yeni altyapı yatırımlarında rakipler arası işbirliği göreceğiz.~

YENİ GELİR NEREDEN GELECEK?
Türkiye’de telekom şirketleri yakın geçmişe kadar mevcut iş modelleri ile gerekli parayı kazanıyorlar, kârlılık yaratıyorlardı. Ama artık “yeni gelir nereden gelecek” sorusuna cevap bulmaları gerekecek. Telekom şirketlerinin operatör olmaktan çıkıp pazarlama şirketi olmaya doğru dönüşmeleri gerekiyor. Bugün telekom şirketlerinin internet siteleri sadece bilgi veriyor, bu kanaldan bir ürün ya da hizmet almanız çoğu kez
mümkün olmuyor. Örneğin Amazon gibi internet siteleri ise sürekli ürün, hizmet satma üzerine kurulu. Telekom şirketlerinin de aynı Amazon örneğindeki gibi kendi ürünlerini ve ötesinde yeni başka hizmetleri satması gerekiyor. İnternet sitesi üzerinden bulut bilişim üzerine kurulu birçok teknoloji hizmeti satılmaya başlayacak.

TEKNOLOJİ OPERATÖRÜNE GEÇİŞ
Şirketler işin pazarlama ve satış alanlarını yeniden şekillendirilmek zorundalar. İnternet gibi dijital kanallardan satacakları teknoloji hizmetleri geliştirmeliler. Telekom şirketleri zaten başarılı bir şekilde teknoloji üretiyor. Bugüne kadar erişim teknolojisini bir servise çevirip satıyorlardı, bundan sonra bilgi işlem teknolojisini servise çevirme yolunda adımlar atacaklar. Bulut bilişim hizmetleri bunun bir adımı... Bunun ilerisinde yeni dikey hizmetler yaratılmalı. Son dönemde “internet of things” yani objelerin, makinelerin ve insanların ortak sosyal medyası üzerine kâr üretebilen ve tüketicinin yaşam döngüsüne dahil olan modeller fark getirecek. Onun için de çeşitli endüstrilerle birlikte çalışmaları gerekiyor. Lojistikte araçların takibi gibi işlerle bunun ilk örneğini gördük. Bir sonraki aşamada örneğin enerji şebekelerinin, üretim bantlarının, otomobillerinin servis amaçlı idare edilmesi gibi işlere girilecektir.

SAĞLIK, KAMU, FİNANSTA YENİ HİZMETLER
Aynı şekilde sağlık, kamu ve finans tarafında pek çok farklı hizmet verme fırsatı var. Örneğin telekom şirketi, hükümete “e-devlet ajandanızı alalım, yatırımı biz yapalım ve hizmet bizim yetkinliklerimiz üzerimizden sağlansın” diyebilir. Böylece tüm kamu ve eğitim portalları ortak bir platform üzerinden hizmet verebilir. Sağlıkta da yasa yapıcının içine girmesi gereken konular var, ardından burada da önemli hizmetler verilebilir. Örneğin telekom operatörleri ofis işleri için kuracakları bir sistemle eğitimli ve bugün çalışmayan kadınların iş hayatına kazandırılmasında önemli rol oynayabilir. Aynı şekilde finans tarafında telekom hizmetlerinin daha derinleşeceğini düşünüyorum. Regülasyon buna şu anda izin vermeyebilir ama bir telekom operatörünün bir banka satın aldığını düşünün, tamamen mobil ve direkt bankacılık üzerine lisansı olan bir yapıyla çok farklı ve başarılı bir model üretilebilir.~

EKOSİSTEM OLUŞMALI
Bu dikey uygulamalar için de telekom şirketlerinin bir ekosistem yaratmaları gerekiyor. Şu anda ekosistem kurmada çok sıkıntı çekiyorlar. Telekom operatörleri satış sonrası kompleks hizmetler vermeye alışık değil. Bu nedenle bu tür yetkinlikleri zaten kullanan şirketlerle ortak çalışmaya geçmeleri gerekiyor. Bunun yanı sıra, gelir üretmek için şimdiye kadar operatörlerin girmedikleri alanlarda ancak onların şebekeleri üzerinden gelir kazanan yeni şirketlerle çalışmaya başlamaları lazım. 

“FARK YARATAN YAPILAR TASARLIYORUZ”
TÜM TELEKOM ŞİRKETLERİ İLE ÇALIŞIYORUZ
Accenture Türkiye olarak 550 kişilik bir danışmanlık ve teknoloji ekibiyiz. Global takımlarımızla dünyanın en büyük 10 operatörüne sektörün kuruluşundan beri kesintisiz danışmanlık hizmetleri veriyoruz. Aynı zamanda Türkiye’nin de öncü telekom operatörleri ile aktif olarak çalışıyoruz. Müşterilerimizle tüketiciye değer katan ve rekabet ortamında fark yaratan yapıların nasıl tasarlanacağı, nasıl yönetileceği üzerine çalışıyoruz.
EKOSİSTEM KURULMASINA YARDIM EDİYORUZ
Biz aynı zamanda danışmanlık verdiğimiz sağlık, kamu, doğal kaynaklar, finans ve üretim sektörlerinin dinamiklerine ve teknoloji ihtiyaçlarına çok hakimiz. Telekom şirketlerinin bu sektörlere hangi yetenekleriyle ne gibi katma değer üretebileceği konusunda da destek veriyoruz. Aynı şekilde gelecekte kârlılık getirecek ekosistemin kurulmasında etkin çalışıyoruz. Bu ekosistemi oluşturan kuluçka şirketlerde nabız çok farklı atıyor. Klasik kurumsallaşmış bir yapının nabzı 3 ayda bir atarken, bu şirketlerin nabzı günlük atıyor. Ekosistemde doğru kuluçka şirketlerini belirleyebilmek ve uygun ortamı yaratmak çok önemli, bu konuda da çalışmalar yapıyoruz.

“KOBİ LERE DOĞRU ULAŞAN PAZARDA ÖNE GEÇECEK”
PAKET TEKNOLOJİ HİZMETİ
KOBİ pazarında her zaman büyük fakat erişmesi kolay olmayan ciddi bir fırsat mevcut... Telekom şirketlerinin bulut bilişimle KOBİ tarafına yöneleceğini göreceğiz. Şu anda bu alanda bulut bilişimin en temel ve kâr üretme potansiyeli dar model üzerinde çalışıyorlar. Bugün yaptıkları hosting işi alışılmış kâr seviyelerinin çok altında, bu modeli derinleştirip kârlı bir modele geçişleri göreceğiz. Bir KOBİ’nin temelde bilgisayar, yazıcı, mobil POS, yazılım paketi gibi temel ihtiyaçları var. Telekom operatörleri KOBİ’lere hizmetlerini bu ihtiyaçlarla birlikte servis paketi olarak satacak.~
KALICI İLİŞKİ ESAS
İsteyen şirkete, paket içinden istediği hizmeti çıkarabilme ya da ekleyebilme fırsatı veren bu model büyük bir fırsat. Bu şirketlere teknolojiyi iyi bilen bayilerle ulaşmak gerekiyor. KOBİ��lere en hızlı ve doğru şekilde ulaşan operatör pazarda kırılma yaratacak, rakiplerinin önüne geçecek.