Bu soruların yanıtını bulmak için 3 bini aşan üyesiyle insan kaynaklarının nabzını tutan PERYÖN ile 104 İK direktörünün katılım gösterdiği dev bir anket gerçekleştirdik...
Nilüfer Gözütok Ünal
2018'de yüzde 5,5 büyümesi beklenen Türkiye ekonomisi, beklentilerin altında yüzde 3,8 büyümeyle yılı kapatacak. 2019 için öngörülen büyüme oranı da yüzde 2,3. Enflasyonun çift haneli tırmanışını sürdürdüğü, birçok sektörde azalan talep nedeniyle kapasitelerin düştüğü, finansal sıkıntıya giren şirketlerin birbiri ardına konkordato ilan ettiği bir ortamda insan kaynakları bu durumdan nasıl etkilenecek? Şirketler hem mevcut pozisyonlarını hem rekabet güçlerini korumak için İK’da hangi politikaları devreye sokacak, ne tür stratejilerle hareket edecek? İçinde bulunduğumuz bu zor dönemde bu sosoruların yanıtını bulmak için PERYÖN (Türkiye İnsan Yönetimi Derneği) ile birlikte özel bir anket gerçekleştirdik. Ağustos-Eylül dönemlerinde hayata geçirilen ankete 104 İK direktörü katılım gösterdi. Anket sonuçlarına baktığımızda sonuçların bugüne göre daha iyimser veriler içerdiğini söylemek mümkün. O dönemki ankette alımların devam edeceği ve mevcut çalışanların korunacağı düşünülüyordu. Ancak yine de iş dünyasındaki sıkıntılı tablonun yavaş yavaş istihdam dünyasına da yansımaya başladığı anketimizden de görülüyor.
YENİ POLİTİKA ZAMANI
Şirketler cephesine baktığımızda ise birçok şirket alımlara devam ederken iş süreçlerini daha verimli hale getirmeye çalışacağını açıklıyor. Bünyesinde 14 bine yakın çalışanı istihdam eden Aras Kargo’nun genel müdür yardımcısı Ertuğrul Avcı, “Önümüzdeki dönemde, iş süreçlerimizi daha verimli hale getirmek amacıyla yapılacak iş gücü analizleri ve ihtiyaçları doğrultusunda işe alım yapmaya devam etmeyi planlıyoruz” diyor. Flo Mağazacılık İK Direktörü Ersin Aydın, şirket büyümesine doğrudan etki eden e-ticaret, BT, marka ve ürün yönetimi gibi fonksiyonlarda ek istihdama devam ederken, diğer fonksiyonlarında mevcut çalışan sayılarını koruyacaklarını söylüyor. Sanko Holding İK Koordinatörü Saltuk Ertop, genel olarak mevcut yapıyı koruduklarını dile getiriyor. “Sektör dinamiklerine paralel olarak zaman zaman daralmaya gittiğimiz veya işe alım yaptığımız bölümler var” diye konuşuyor. Hotpoint, yeni dönemde sadece çalışanlarına değil aynı zamanda müşterilerine yakın olmasını sağlayacak bir İK politikası belirlemiş durumda. Whirlpool Corporation Türkiye İnsan Kaynakları Müdürü Pınar Tayyar Yazıcı, bu doğrultuda daha yenilikçi, çeşitliliğe odaklanan ve hızlı karar alan çevik bir organizasyon yapısı için çalışacaklarını söylüyor. IC Holding İnsan Kaynaklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İlkşen Çetintaş, süreçlerinde verimliliği artırmak ve optimizasyon sağlamak amaçlı birçok yönetim modelini devreye aldıklarını ifade ediyor.
İSTİHDAM YARATMA RİTMİ
Ankete katılanlar bu yıl işe alım anlamında oldukça aktif. Anket katılımcılarının yüzde 62,9’u 1-50 kişi arasında işe alım yaptığını ifade ediyor. Yüzde 19,3’ü de 51-100 arasında bir alım gerçekleştirmiş durumda. Hiç alım yapmadığını belirtenlerin oranı da yüzde 4,9. Bizim doğrudan iletişim kurduğumuz şirketlerden birçoğu da işe alım yönünden anketin üstünde performans sergilemiş görünüyor. Mondelez International Türkiye sadece bu yıl 278 kişiyi kadroya dahil ettiğini açıklıyor. Aras Kargo Genel Müdür Yardımcısı Ertuğrul Avcı, “Bu yıl 2 bin 89 kişiye istihdam olanağı sağlayarak büyümeye devam ettik” diyor. BAT Türkiye, yeni mezun, uzman ve yönetici seviyelerinde toplam 200 yeteneği şirketine kazandırdı. Dimes, 319 kişiyi işe aldı. Dimes İK Direktörü Yelda Tavlan, bu kişilerin yüzde 47’sinin beyaz yaka pozisyonlara yerleştirildiğini açıklıyor. Flo yıl başından itibaren 6 bin 500, Sanko Holding 1.045, Orka Holding 100 kişilik işe alım gerçekleştirdi. TAB Gıda, ilk 9 ayda yaklaşık bin 700 kişiye yeni istihdam sağladı. Toyota da bu yıl şu ana kadar 315 üretim, 10 ofis olmak üzere toplam 325 kişiyi işe aldı. Vodafone, farklı seviyelerde 373 profesyoneli bünyesine kattığını açıklıyor. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Bayram, “Yılın son çeyreğinde ise daha önceden planlanan ve olası ihtiyaçlar doğrultusunda işe alımlara devam edeceğiz” diyor.
HAREKETLENECEK POZİSYONLAR
Yeni dönemde her sektör için en çok satış ve pazarlamanın önemi giderek artacak. Bunu İK anketi de net olarak ortaya koyuyor. Önümüzdeki yıl en çok alım yapılacak departmanların başında yüzde 28,6’lık oranla satış geliyor. Satışı yüzde 16,9’luk oranla pazarlama takip ediyor. Üretim kadrolarını genişleteceğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 13. Pozisyon olarak baktığımızda da en çok uzman ve beyaz yaka pozisyonunda işe alım planlanıyor. Anket katılımcılarının yüzde 32,9’u uzman işe alımı yapacağını ifade ederken yüzde 31,5’i de beyaz yaka alımı yapacağını söylüyor. Ankete göre mavi yaka alımları da yüzde 20,5 oran��nda olacak. Hotpoint, özellikle satış ve pazarlama kadrolarını geliştirip güçlendirmeyi planlıyor. TAB Gıda, önümüzdeki yıl 2-3 bin kişilik orta kademe yönetici, uzman, beyaz yaka ve mavi yaka yeni istihdam yaratmayı hedefliyor. Toyota Otomotiv Sanayi Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı Necdet Şentürk, yeni mezun mühendis ve uzmanın yanı sıra tecrübesiz ya da az tecrübeli teknisyen ve üretim operatörü alımı gerçekleştireceklerini söylüyor. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Bayram, dijital alandaki yeni nesil rollerin işe alımlarına ağırlık vereceklerini açıklıyor, “Data analitik uzmanı/yöneticisi, kullanıcı deneyimi tasarım yöneticisi, performans pazarlama lideri ve çevik koç bu kapsamda öne çıkan dijital rollerimizden bazıları” diye konuşuyor. Yemeksepeti tüm departmanlarda uzman ve kıdemli uzman seviyelerinde alım yapmayı planlıyor. Sanko Holding’de yeni alımlar üretim, satış ve destek rollerinde uzman yardımcısı, uzman ve mühendis seviyesinde olacak.
ALIMDA ERTELEME VAR MI?
Her ne kadar alımlar devam edecek gibi görünse de önümüzdeki yıl bazı kademelerde işe alımlar ertelenecek. Yaptığımız ankete göre bu ertelemelerin yüzde 38,2’si orta kademe yönetici seviyesinde olacak. Onu C seviye ve uzman pozisyonu takip edecek. Ancak görüş aldığımız şirketler arasında alımda erteleme yapacağını açıklayan şirket yok. Neredeyse tüm şirketler herhangi bir erteleme planları olmadığını ifade ediyor. Ancak iş süreçlerinde verimliliğe odaklandığını dile getiren şirketler var. Örneğin Aras Kargo Genel Müdür Yardımcısı Ertuğrul Avcı, “İK işe alım stratejimiz beyaz yaka ve mavi yaka kadrolarımızda süreçlerin daha verimli yönetilmesi şeklinde planlandı” diyor. Vodafone Türkiye İcra Kurulu Başkan Yardımcısı Bülent Bayram, “Vodafone Türkiye olarak, süreçlerimiz ve iş yapış şekillerimizde dijitalleşerek verimlilik yaratacağımız alanlara odaklanıyoruz. İşe alımda erteleme yapmaktan ziyade şirket stratejimize hizmet edecek şekilde alımlarımıza önceliklendirme yaparak devam ediyoruz” diye konuşuyor. IC Holding İnsan Kaynaklarından Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı İlkşen Çetintaş, istihdam ihtiyacı doğduğunda, öncelikle IC çatısı altında görevin gerekleriyle uyuşan çalışanlara yönelme prensiplerinin devam edeceğini söylüyor.
TERFİLER ÖNE ÇIKACAK
İK anketi de bu yıl terfilerin ağırlık kazanacağını ortaya koyuyor. Verimlilik ve yeni yapılanma çalışmaları da muhtemelen terfilere hız katan unsurlardan olacak. Katılımcıların yüzde 77,1’i içeriden terfilere odaklanacağını açıklarken, yüzde 18,8’i hem içeriden terfi olacağını hem dışarıdan yeni yönetici alacaklarını belirtiyor. “Kritik pozisyonlar için az sayıda dışarıdan yönetici transferi yapacağız” diyenlerin oranı yüzde 4,1. BAT Türkiye ve Kuzey Afrika Bölgesi İK Direktörü Gökçe Kulak, belirli pozisyonları grup bünyesinden sağlayamadıklarında dışarıdan işe alım yaptıklarını söylüyor. “Stratejik olarak boş bir kadronun şirket içi kaynaklarla doldurulması en temel önceliğimiz” diyen Dimes İK Direktörü Yelda Tavlan, bu yıl terfi sayısında geçmiş yıllara kıyasla artış yaşandığına dikkat çekiyor. “Son 5 yılda en fazla terfi yapılan dönem 2018 yılı oldu” diyor. Flo da şirket politikası uyarınca her seviye yönetici ihtiyacını iç kaynaklardan karşılamaya odaklanıyor. Flo Mağazacılık İK Direktörü Ersin Aydın, “Bu doğrultuda yönetici pozisyonlarının iç kaynaklardan karşılanma oranını her yıl, bir önceki yıla kıyasla sürekli olarak artırıyoruz” diye konuşuyor. Toyota Otomotiv Sanayi Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı Necdet Şentürk de yüzde 100 içeriden terfi politikasının devam edeceğini açıklıyor, “Dışarıdan yeni yönetici almayacağız” diye ekliyor.
BERNA ÖZTINAZ / PERYÖN YÖNETİM KURULU BAŞKANI PERYÖN BAŞKANI ANKET SONUÇLARINI NASIL YORUMLUYOR? ZOR DÖNEMDE DENEYİMLİ EKİP ÖNEMLİ Kurumu tanıyan, iş hedeflerini bilen ve o yapı ile dil birliğine erişmiş bir çalışan, o markayı ileriye taşıyan bir anahtar görevi görüyor. Bu nedenle özellikle zor zamanlarda insan kaynağı çok daha kritik bir öneme kavuşuyor. Nitekim kurumların yüzde 38,8’inin mevcut çalışanlarıyla devam etme kararı aldığını görüyoruz. SANAYİ 4.0’A ÖZEL POZİSYONLAR Yaptığımız çalışmalarda, şirketlerin dijital değişime hazırlandığını görüyoruz. İnsan yönetimi alanındaki eğilim de tüm iş süreçlerine yansıyacak dijitalleşme çalışmaları üzerinde yoğunlaşıyor. Bu noktada Sanayi 4.0 entegrasyon süreçlerine adaptasyonu sağlayan uzmanlık pozisyonlarına doğru bir eğilim var. Yüzde 32,9 bu tablonun bir işareti. İYİLEŞTİRMEDE SATIŞ VE PAZARLAMANIN ROLÜ Kurumların, dışa açılan yüzü olduğu kadar ekonomik anlamda da önemli bir birimi olan satış ve pazarlamaya zor dönemde ağırlık veriyor olması şaşırtıcı değil. Aksine mevcut durumu iyileştirmeye yönelik atılmış bir adım. |
GÖKHAN ORAKÇIOĞLU BOYNER BÜYÜK MAĞAZACILIK İK DİREKTÖRÜ “ÖNCELİĞİMİZ İNSAN VE VERİMLİLİK” “ALIM DEVAM EDECEK” Önceliğimiz “insan” ve “verimlilik”. Yeni dönemde organizasyonel verimliliği destekleyecek, çalışan odaklı İK politikası izlemeye devam edeceğiz. 2018’de hem merkez ofis hem saha tarafında birçok pozisyon için işe alım gerçekleştirdik. Bu yılın son çeyreğinde ve 2019 döneminde ihtiyaç duyduğumuz rollerde işe alım yapmaya devam edeceğiz. Mağazalarımızda özellikle satış kadrolarımız için işe alımlarımız devam edecek. Merkez ofis görevlerinde ise iş öncekilerimize göre ihtiyaç duyduğumuz rollerde işe alıma devam edeceğiz. ODAKTA İÇERİDEN TERFİ VAR Pozisyon veya departman olarak belirli bir sınırlama yok. Ancak önceliğimiz stratejik olarak yatırım yaptığımız ve iş süreçlerimiz için kritik olan BT, e-ticaret, CRM gibi alanlar. Boyner olarak her zaman çalışanlarımızın kariyerlerini desteklemeyi hedefliyoruz. Açık pozisyon olması durumunda içeriden terfi öncelikli politikamız. Mağaza tarafında yılda bir kez yükselme sınavı gerçekleştiriyoruz. Yıl içinde ihtiyaçlara göre bu sınavda başarılı olanlar arasında yükselmeler gerçekleşiyor. Merkez ofis tarafında ise nisan ve ekim olmak üzere yılda 2 kez terfilerimizi gerçekleştiriyoruz. |
ŞENNUR KURU / KİBAR HOLDİNG İK BÖLÜM BAŞKANI “C SEVİYEDE ALIM DEVAM EDECEK” “BİN KİŞİ İSTİHDAM ETTİK” Yeni yatırımlarımız ve ihtiyaçlarımız doğrultusunda yeni dönemde de işe alım süreçlerimizin ve çalışanlarımızın kariyer gelişimlerinin devam etmesini planlıyoruz. Kibar Grubu olarak 2018’de şu ana kadar yaklaşık bin kişi istihdam ettik. Mevcutta açık pozisyonlarımız için işe alım süreçlerimiz devam ediyor. 2019 iş gücü planlamalarımız kapsamında ortaya çıkabilecek yeni ihtiyaçlarımız için değerlendirmelerimiz de devam ediyor. Ağırlıklı olarak sanayi sektöründe faaliyet gösteren şirketler grubumuzda, farklı kademelerde saha çalışanları, mühendis pozisyonları ve idari kadrolarda işe alımlarımızın devam edeceğini öngörüyoruz. GELECEĞİN LİDERİ NEREDE YETİŞİYOR? C seviye ve orta kademe yönetici pozisyonlarımızda da organizasyonel ihtiyaçlar doğrultusunda işe alım süreçlerimiz devam edecek. Ayrıca, Kibar Grubu olarak, yetenek kazanım süreçlerimizde genç yetenek işe alımlarına da oldukça önem veriyoruz. Açılacak yeni mezun pozisyonlarımızda, “K-Team Genç Yetenek Staj Programı” katılımcılarımızın başvurularını önceliklendirmeye devam edeceğiz. Yönetici ihtiyaçlarımızda öncelikle gruptaki potansiyel çalışanlarımızı gelişim planları kapsamında değerlendiriyor, geleceğin liderlerini grubumuz içinde yetiştirmeyi hedefliyoruz. |
İDİL TÜRKMENOĞLU / İK VE YÖNETİM UZMANI KADROLARDA VE ÜRÜNLERDE DARALMAYA GİDİLECEK STANDART REAKSİYON Bu gibi dönemlerde maalesef “olağan şüphelilerin” yok edilmesi standart reaksiyondur. Hemen personel ve reklam bütçesi kırpılır. Oysa tanıtıma en çok ihtiyaç olan zamandır. Personel giderlerini oluşturan unsurlar da sadece “insan sayısı” değil, yıllar içinde şirketin nasıl örgütlendiği, yapılandığı, verimliliği, ücretleri nasıl bir sisteme oturttuğu ya da oturtamadığı gibi şeylere bağlıdır. GÜNÜ KURTARAN SİSTEMLER Aslında geçmiş kararlar, geçmişte kurulan öngörüsü eksik ya da günü kurtaran sistemler, bugün ne yaşanacağını belirliyor. İnsan kaynakları sistem ve uygulamalarını esnek ve verimli kurmuş olanlarla, kısa vadeli sonuçlara göre organize olan şirketler ayrışacak. FEDAKARLIK EDECEKLER Ocak ayında tek seferde yüzde 20-25 artış vermek birçok şirket için zor olacak. İşler yüzde 25 büyümedi. Ama yaşam da pahalandı. Muhtemelen düşük ücretli çalışanlar daha yüksek artış alacak, yüksek ücretliler biraz fedakarlık edecek. Kazanmayı bekleme sabrının azaldığı bu dönemde kadrolarda, departmanlarda, ürünlerde, mağazalarda, şubelerde daralmaya gidilecek. FARKLILIKLARI DESTEKLEMEK Teknoloji başta olmak üzere yatırımlar gözden geçirilecek. Burada da gelecek umudunu kaybetmemek, dijitalleşmeye yatırım yapmaya devam etmek gerekiyor. Farklı bakışlar, farklı deneyimler bu dönemi atlatmakta şirketlere destek olabilir. Yönetim kurulları yeniden oluşurken, farklılıkları desteklemek, kadın yönetim kurulu üye sayısını artırmak da iyi bir seçenek olacaktır. |
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?