Son 5 yılda 33 şirket, sayıları 1.000'i aşan Türk yöneticiyi yurtdışına ihraç etti. Çok uluslu şirketlerle başlayan bu akım diğerlerine de sıçrıyor. Yurtdışındaki yatırımlarını artıran şirketler, oralardaki işlerinin başına Türk yöneticileri getiriyor. Avrupalı ve Amerikalı yöneticilerin eskisine göre daha az yurtdışı görev istemesi Türklerin daha çok tercih edilmesine neden oluyor. Gelecek 10 yılda ise Türkiye'den yurtdışına atanan yönetici sayısının daha da artması bekleniyor. Uzmanlar ise Türk yöneticileri daha uyumlu, pratik ve çalışkan buluyor. Dünyada iyi yönetici bulmak zorlaştı. Artık Avrupalı ve Amerikalı yöneticiler yurtdışında çalışmak istemiyor. Buna karşın Türkler daha mobil ve yurtdışında çalışmaya daha açık. Türkiye, gelecekte dünyanın en fazla yetenek ihraç eden ülkesi olabilir." Bu saptama, dünyanın en önemli beyin avcılarından Korn Ferry'nin Avrupa, Ortadoğu ve Afrika başkanı Bernard Zen-Ruffinen'e ait. Her yıl binin üzerinde CEO ve üst düzey yöneticiyi işe yerleştiren Zen-Ruffinen, "Yurtdışında kariyer konusunda Türk yöneticileri çok şanslı buluyorum" diyor. Bugün birçok uluslararası şirketin önemli pozisyonlarında Türk yöneticilerin olduğunu söyleyen Amrop Yönetici Ortağı Yeşim Toduk da "Önümüzdeki dönemde Türkiye'den ihraç edilecek yönetici sayısı daha da artacak" diyor. Türkiye'deki iş insanları da gelecek 10 yılda yurtdışındaki Türk yönetici sayısının artacağı görüşünde. 2023'e kadar sadece perakendede binin üzerinde Türk yöneticinin yurtdışına gönderilmesi bekleniyor. Kiğılı'nın CEO'su Hilal Suerdem, "2023'e kadar Türk markaları yurtdışında 20 bin mağaza açacak. Bunlar için en az bin Türk yönetici yurtdışındaki mağazalara gidecek" diyor. İnşaattan ilaca, otomotivden bilişime kadar birçok sektörde benzer durum yaşanıyor. Her yıl daha fazla yönetici Türkiye'den yurtdışına atanıyor. Önümüzdeki 10 yılda da ciddi miktarda Türk yöneticinin yurtdışına gitmesi bekleniyor. Yurtdışında 10 bin 500 çalışanı olan Hedef Alliance Holding'in yönetim kurulu başkanı Ethem Sancak, "Asya ülkelerine bin Türk yöneticiyi ihraç edeceğiz" değerlendirmesini yapıyor. 33 şirkette yaptığımız araştırma da Türk yönetici ihracatının arttığını gösteriyor. Son 5 yılda, yerli-yabancı 33 şirketin yurtdışına atadığı yönetici sayısı bini geçiyor.
HAKAN TİFTİK / KORDSA CEO'SU
"KRİZ YÖNETİMİNDE DAHA BAŞARILILAR"
TRANSFERLER ARTACAK Son 5 yılda Türkiye'den 27 yöneticimizi yurtdışına atadık. Bunlar en çok Brezilya ve Endonezya'daki fabrikalarımızda operasyon direktörü ve üretim sorumlusu olarak görev yapıyor. Önümüzdeki dönemde de Türkiye'den yurtdışına yönetici göndermeye devam etmeyi planlıyoruz. Ancak şu an kesim bir rakam yok. ÜST YÖNETİMDE KRİTİK
Türklerin farklı kültürlere hızlı adapte olması, kriz yönetiminde başarılı ve sonuç odaklı olması şirketlerin yurtdışı lokasyonlarında giderek daha üst pozisyonlarda görev almasını sağlıyor. Biz de üst yönetim rollerine bu tür çokuluslu deneyim yaşamış yöneticileri getirmeyi amaçlıyoruz.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın. ~
EN FAZLA İNŞAATTA
Türkiye'den yurtdışına yönetici ihracatı 2 yoldan gerçekleşiyor. İlki ve en eski olanı Pfizer ve Mercedes gibi çok uluslu şirketlerin yurtdışına her yıl düzenli olarak yaptıkları yönetici transferlerini kapsıyor. Böylece bu şirketler hem çalışanlarının aynı görevde uzun yıllar kalmasını önlüyor hem de onların yurtdışı tecrübesi kazanmasını hedefliyor. İkinci grupta ise Türk şirketlerinin yurtdışındaki yatırımları için yaptıkları yönetici transferleri bulunuyor. Eskiden yurtdışına yönetici gönderme durumu çok uluslu şirketlerde daha yaygın olarak görülürken bugün bu durum Türklerin lehine değişiyor. Türkiye'den yurtdışına en fazla yönetici gönderen sektörlerin başında ise inşaat var. Dünyada Çin'in ardından ikinci sıraya yükselen Türk müteahhitleri, yönetici ihracatını da son dönemde ciddi biçimde artırmış durumda. Sadece Ant Yapı'nın son 5 yılda yurtdışındaki ofislerine Türkiye'den yolladığı yöneticilerin sayısı 600'ü buluyor. Bunların 328'i hala Rusya ve Ukrayna'daki projelerde çalışıyor. 2012 yılı sonuna kadar Türkiye'den 100 yöneticiyi daha yurtdışına göndereceklerine dikkat çeren Ant Yapı Yönetim Kurulu Üyesi Mehmet Okay, "Yeni yatırımlarla birlikte Türk yöneticiler yurtdışında daha fazla istihdam edilecek" diyor. Yurtdışında yatırımlarını artıran diğer büyük gruplarda Türkiye'den ihraç ettikleri yönetici sayısını artıyor. Dünyanın da en büyük hava meydanı yatırımcıları arasına giren TAV Holding de son 5 yılda Türkiye'den 200 yöneticiyi yurtdışına atadı. Çelebi Holding İK Başkanı Derya Tekin Yusuf da faaliyette bulundukları 4 ülkeye Türkiye'den son 5 yılda 26 yönetici yolladıklarını söylüyor. Bunların yarısı ise Hindistan'daki havalimanlarında görev yapıyor. Yusuf, "Yurtdışı yatırımlarımız artıkça expat sayımız da artacak" diyor.
İLK SIRADA MÜHENDİSLER VAR
Yurtdışına yönetici atanması, genellikle yeni yatırım veya yeni bir pozisyonun açılmasına bağlı olarak gerçekleşiyor. Özellikle global şirketler yurtdışında bir pozisyon açıldıkça, bunu merkez ofisteki tüm yöneticilerine duyuruyor. Uygun olan pozisyon varsa ilgili yöneticiler başvurup çalışmaya gidebiliyor. Geçen yıl Türkiye'den 3 yöneticiyi yurtdışına gönderdiklerini söyleyen Coca-Cola'nın işe alım müdürüMelitsa Mizrahi, "Tüm açık pozisyonlarımızı önce şirket içerisindeki çalışanlarımıza duyuruyoruz. Onlara yurtdışında çalışma imkanı veriyoruz" diyor. Yurtdışına en çok yollanan yöneticilerin başında ise mühendisler geliyor. Özellikle geçmiş yıllara göre bilişim ve telekomünikasyon şirketlerinden yurtdışına atanan yönetici sayısı hayli fazla. Eskiden sadece Microsoft'ta bu durum dikkat çekerken, şimdi Oracle'dan SAP'ye kadar çok sayıda bilişim şirketi yöneticilerini yurtdışındaki merkezlerine gönderiyor. Son 5 yılda sadece Oracle Türkiye'den yurtdışına yollanan yönetici sayısı 40'a ulaşmış. Oracle Türkiye Genel Müdürü Filiz Doğan, "Türk yöneticiler yurtdışında kıdemli müdür ve başkan yardımcılıkları pozisyonlarında çalışıyor" diyor ve ekliyor: "Her yıl yurtdışındaki ofislerimizdeki Türk yönetici sayısının arttığını gözlemliyoruz." Üretim, sanayi ve inşaat şirketlerinde de yurtdışına en çok mühendis kökenli yöneticiler yollanıyor. BSH, Mercedes gibi üretim ağırlıklı şirketlerde ağırlıklı olarak mühendis kökenli orta ve üst düzey yöneticiler üretim ve teknik departmanlarda çalışmak için Almanya'ya transfer ediliyor. BSH'nın İK Müdürü Ahmet Aksoy da "Yöneticilerimiz ağırlıklı olarak Almanya'ya transfer oluyor. Bunlar genellikle mühendis kökenli ve fabrikalarda üretim pozisyonlarında çalışıyor" diyor.~
NURSEL ÖLMEZ ATEŞ / FORD OTOSAN İK DİREKTÖRÜ
"EN FAZLA İNGİLTERE'YE YOLLADIK"
35 YÖNETİCİ Çalışanlarımıza diğer ülkelerdeki Ford şirketleri bünyesinde deneyim kazandırmaya önem veriyoruz. Bu kapsamda 2006 yılından bu yana toplam 35 yöneticimize Ford'un çeşitli ülkelerde faaliyet gösteren birimlerinde görev alma imkanı sunduk. Yurtdışında en fazla yönetici yerleştirdiğimiz ülke ise 14 kişi ile İngiltere oldu. Bunu sırasıyla Almanya, Çin, Romanya, Rusya ve Fransa izliyor. YENİ PROJELER
Yurtdışında görev alan yöneticilerin büyük bölümü müdür ve müdür yardımcısı pozisyonlarında çalışıyor. Yönetici transferi yoğun olarak yeni projeler departmanı için yapılıyor. Bunun yanı sıra Ford Otosan çalışanları satış pazarlama ve satış sonrası, ürün geliştirme, lojistik, finans gibi bölümlerde de görev alıyor. DEVAM EDECEK
Türk yöneticilerimizin uluslararası arenada yaptıkları başarılı çalışmalar, farklı kültür ve yapılara hızla uyum yetenekleri, başarı odaklı ve dinamik yaklaşımları bugüne kadar önemli rolleri başarıyla üstlenmelerini sağladı. İhtiyaçlar ve insan kaynakları planlamaları paralelinde bu atamaların devam etmesini planlıyoruz.
İNGILTERE ONE ÇIKIYOR
Pazarlama, satış, yeni projeler, finans ve İK bölümlerinden de yurtdışına transfer edilen yönetici sayısı da azımsanacak gibi değil. Bu transferler ile Türkiye'deki başarılı uygulamalarının diğer ülkelere de yayılması hedefleniyor. Goodyear'ın İK direktörü Tolga Görgülü, "Yurtdışına gönderdiğimiz yöneticilerimizin büyük çoğunluğunu pazarlama ve finans departmanlarındaki yöneticiler oluşturuyor" diyor. Türk yöneticiler çok uluslu şirketlerde genellikle bölge merkezlerinin bulunduğu Avrupa ülkeleri ile Ortadoğu bölgesinde Dubai'ye transfer oluyor. Ancak Japonya'dan Brezilya'ya, Filipinler'den Rusya'ya kadar geniş bir coğrafyada çalışan çok sayıda Türk yönetici dikkat çekiyor. Yaptığımız araştırmaya göre en yoğun yönetici transferi yapılan ülkelerin arasında İngiltere öne çıkıyor... Citibank, Shell, Prysmian Group, Honda, DHL, KPMG, SAS, Vodafone ve Glaxo İngiltere'ye yoğun olarak Türkiye'den yönetici transfer ediyor. Citibank'ın İK'dan sorumlu genel müdür yardımcısı Levent Ergin, son 5 yılda Türkiye'den 11 yöneticiyi başta Londra olmak üzere yurtdışındaki diğer Citibank şubelerine yolladıklarını söylüyor. Ergin, bir de örnek veriyor: "Daha önce Citibank Kredilerden Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı olan Özgür Kutay, geçen yıl Citibank Kuveyt'in genel müdürü oldu." Geçen yıl 8 yöneticiyi Türkiye'den yurtdışına yolladıklarını söyleyen Shell İK Direktörü Rick Young da "2011 yılında yurtdışına giden arkadaşlarımız İngiltere, Almanya, Ukrayna, Birleşik Arap Emirlikleri ile Güney Afrika'daki ofislerimizde görev yapıyor" diyor. Ceva Balkanlar ve Türkiye İK Direktörü iken geçtiğimiz yıl şirketin İK stratejilerinden sorumlu dünya başkanlığı görevine getirilen Nihat Çukurkaya da "Türkiye'den yöneticilerimiz en çok Avrupa ülkeleri ve Ortadoğu'ya transfer oluyor" saptamasını yapıyor.~
YENİ YETENEK HAVUZU
Türkiye'de zor şartlarda yetişmiş, kriz deneyimi ve tecrübesi yüksek yöneticiler, küresel şirketler için önemli bir yetenek havuzu olarak görülüyor. Maxion Wheels'in küresel satın alma başkanı Mustafa Zaim, son 5 yılda Türkiye operasyonlarının 5 kat büyümesinin buranın yetenek merkezi olarak görülmesine neden olduğunu belirtiyor. Zaim, "Türkiye'deki başarılı işler yönetim ekibimizi yurtdışında önemli bir yetenek havuzu haline getirdi" diyor. Başta Almanya olmak üzere yurtdışına düzenli yönetici gönderen şirketler arasında Mercedes Benz Türk ile Metro Group da bulunuyor. Bugüne kadar 30 Türk yöneticiyi yurtdışına gönderdiklerini söyleyen Mercedes Benz Türk İK Direktörü Salih Ertör, "Türkiye'deki yöneticilerimizin yurtdışında görev almalarını destekliyoruz. Son yıllarda global entegrasyonun hızlanmasıyla Türkiye'deki yöneticilerimize daha fazla iş fırsatları sunuyoruz" değerlendirmesini yapıyor. Metro Group da yetenek yönetimi programlarıyla Türkiye'deki yöneticilerini yurtdışındaki görevlere hazırlıyor. Metro Properties Genel Müdürü Eyüphan Boyvadaoğlu, "Amacımız uzun vadede Metro Group bünyesindeki her ülke için yetenekler yetiştirmek" diyor ve ekliyor: "Gelecek 10 yılda Y kuşağından Türk yöneticilere yurtdışında her pozisyon ve departmanda rastlıyor olacağız." İlaç devi Roche'ta da yetenek ve rotasyon programlarıyla Türkiye'den yurtdışına transfer edilen yönetici sayısının artırılması hedefleniyor. Son 4 yılda 10 Türk yöneticiyi yurtdışına yolladıklarını ve hedeflerinin bu sayıyı artırmak olduğunu söyleyen Roche Türkiye İK Müdürü Seda Kurttepeli, "Roche'un temel stratejisi geleceğin liderlerini yetiştirmek. Bunun için yüksek potansiyele sahip yöneticilerimizi uluslararası deneyim kazanmaları için teşvik ediyoruz" diyor.
YİĞİT OĞUZ DUMAN / TAV HOLDİNG İK DİREKTÖRÜ
"YURTDIŞINDAKİ TÜRK YÖNETİCİLER ARTACAK"
KRİZ DENEYİMİ
Son 5 yıl içerisinde birçok projemize binin üzerinde teknik ve idari Türk çalışan gönderdik. Bunların içerisinde 200 kadar yönetici halen yurtdışında aktif olarak görev yapıyor. Türk yöneticiler kriz yönetiminde çok deneyim kazandı ve özellikle son dönemde yaşanan dünya çapındaki krizlerden başarıyla çıkarak yetkinliklerini kanıtladı. SAYI ARTACAK
Hızlı davranılması gereken yerlerde gerektiği kadar esnek olabiliyor ve değişime ayak uydurabiliyorlar. Bu da genel olarak Türk yöneticilerin dünyada daha fazla tercih edilmesini sağlıyor. Türk iş hayatının derinliğinin ve deneyiminin artmasına paralel olarak dünyada da Türk liderlere çok daha büyük roller ve sorumluluklar düşecek. BİNİ GEÇECEK
Önümüzdeki dönemde sadece inşaat sektöründe binin üzerinde Türk yöneticinin yurtdışına gönderileceğini tahmin ediyorum. Bu sayı çok daha artacak. Özellikle Ortadoğu ve Afrika büyüme alanı olarak Türk girişimcileri ve profesyonelleri için çok büyük bir potansiyel içeriyor. Türkiye'nin ülke içinde sınırlı sayıda iş fırsatı yaratabildiğini öngörürsek yurtdışındaki iş fırsatları Türk çalışanlar açısından da çok değerli.~
KOLAY UYUM SAĞLIYORLAR
Sonuçta 10 yıl öncesine kadar tepe pozisyonlar, yabancı şirketlerin kendi vatandaşlarına emanet ediliyorken bu durum bugün tam tersine dönmüş durumda. Yönetim Danışmanı Çiler Yıldız, "Çok uluslu şirketler sadece ülke operasyonlarını değil ana merkezlerinin yönetimini bile Türk yöneticilere bırakıyor" diyor. Uzmanlara göre bu büyük değişikliğin en önemli nedeni ise Türkiye gibi hızlı büyüyen pazarlarda kazanılan yönetim deneyimini önemsemelerinden kaynaklanıyor. Kurttepeli'nin de altını çizdiği gibi dinamik ve rekabetin yoğun olduğu ülkelerde yöneticilik yapmak kişiyi değişime açık ve esnek olmaya zorluyor. Türk yöneticilerin iyi eğitimli olması, risk almaktan korkmaması onları daha üst pozisyonlara çıkarıyor. Uzmanlara göre ise Türkler farklı kültürlere hızlı uyum sağladığı, çalışkan, pratik ve risk almaktan korkmadığı için yurtdışında yönetici olarak daha fazla tercih ediliyor. Son 5 yılda Türkiye'den 11 yöneticiyi Japonya ve Belçika'ya transfer ettiklerini söyleyen Toyota CEO'su Orhan Özer, "Türk yöneticiler çalışkanlıkları, güçlü eğitim altyapıları, disiplinli olmaları, esneklikleri ve uyum kabiliyetleri sayesinde büyük takdir ve beğeni görüyor" diyor. Kiğılı CEO'su Hilal Suerdem de Türk yöneticilerin yurtdışında çok daha avantajlı olduğuna dikkat çekiyor. Suerdem, "Türk yöneticiler ciddi bir pratik zekaya sahip. Başarıya giden yolu kestirip kendilerine ulaşılabilir hedefler koyuyor. En önemlisi ise esnekler" diyor. Prysmian Türkiye İnsan Kaynakları Müdürü Levent Özçengel de Suerdem gibi Türk insanının pratik zekasına ve teoriyi hayata geçirme becerisine dikkat çekiyor ve ekliyor: "Biz hayatımızın her anında problem çözmek zorunda olduğumuzdan kriz yönetiminde, yaratıcılık ve çabuk sonuca ulaşma konularında çok başarılıyız. Bu nedenle önümüzdeki dönemde yurtdışına transfer olan Türk yöneticilerin sayısında daha da artış olacak." LAMI YAGCILARLIOGLU / BOSCH İK DİREKTÖRÜ
"SON 10 YILDA 100 YÖNETİCİ GÖNDERDİK"
YURTDIŞI DENEYİMİ
Bosch Türkiye olarak, son 5 yıl içerisinde Türkiye'den yurtdışına gönderdiğimiz yönetici sayısı 33'e ulaştı. Son 10 yılda ise 100'den fazla yöneticimizi yurtdışında çalışmaya gönderdik. Yurtdışı deneyiminin çalışanlarımıza geniş bir bakış açısı kazandırdığına ve farklı öğrenme biçimlerini tecrübe edeceklerine inanıyoruz. ALMANYA BİRİNCİ
Yurtdışı deneyimli yöneticilerimiz daha küresel düşünebildikleri için de liderlik kadrolarına daha iyi hazırlıyor. Yurtdışı görevlerinde yöneticilerimizi en çok teknik alana, bilhassa üretim, kalite ve geliştirme bölümlerine transfer ediyoruz. En çok yönetici transfer ettiğimiz ülke Almanya. Bunu Çek Cumhuriyeti, İsviçre, Hollanda, İspany, Çin izliyor. SAYI ARTACAK
Bugüne kadar Bosch Türkiye'de yetişerek yurtdışına gönderdiğimiz yöneticilerimiz, gittikleri ülkelerde büyük başarılara imza attı. Bunun en önemli nedenlerinden biri de Türk insanının esnek, mobil ve bulunduğu konuma çabuk adapte olmasıdır. Bu nedenlerle önümüzdeki dönemde yurtdışına yollanan yönetici sayısının artırmayı hedefliyoruz.~
SAYI KATLANARAK ARTACAK
Önümüzdeki dönemde hem çok uluslu şirketler hem de Türkiye'deki büyük gruplar yurtdışına daha fazla sayıda Türk yönetici göndermeyi hedefliyor. Özellikle çok uluslu şirketlerin Türkiye merkezlerinden ne kadar çok yönetici yurtdışına atanırsa bu durum ülkenin başarısını da gösterdiği için sayıyı artırmak kritik önem taşıyor. GlaxoSmithKline Türkiye İK Direktörü Sedef Karacan Sen-yener de Türkiye ofisinin artan performasından dolayı önümüzdeki yıllarda yurtdışına daha çok sayıda yönetici yollayacaklarını belirtiyor. Senyener, "Türkiye ofisimiz son yıllarda, ilaç sektöründeki zorlu koşullara rağmen gösterdiği güçlü performansla GSK yönetiminin dikkatini çekmeyi başardı. GSK'nın global yönetimi Türkiye'deki insan kaynakları potansiyelinden daha fazla yararlanmak istiyor" diye konuşuyor. Glaxo örneğinde olduğu gibi diğer çok uluslu şirketlerin Türkiye bölümlerinin hızlı büyümesi ve uyguladıkları yetenek yönetimi programları gelecekte Türkiye'den yurtdışına transfer olacak yönetici sayısının artacağına işaret ediyor. Schneider Electric İK Müdürü Aylin Olsun da gelecek yıl Türkiye'den gidecek yönetici sayısının daha da artacağını belirtiyor. Sadece yabancılar değil, Türk şirketlerinin de dış yatırımları önümüzdeki dönemde yurtdışındaki Türk yönetici sayısını daha çok artıracak. Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Meltem Kalender Öztürk de yurtdışındaki iştirakleri büyüdükçe gelecekte yurtdışına atanan yönetici sayısını artırmayı hedeflediklerini söylüyor. Öztürk, "Bugün, dünyanın en önemli şirketlerinde her düzeyde başarılı yöneticilik yapabilecek kapasitede yöneticilerimiz var. Bu gelecekte daha da artacak" diye konuşuyor. BSH İK Direktörü Ahmet Aksoy da "Türkiye'de yetiştirdiğimiz çalışanlarımızın dünya standartlarında hatta üzerinde işlere imza atmaları dünyadaki Türk yönetici sayısını mutlaka çoğaltacak" diyor.
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?