Patron kim?

Michigan'da elektronik araçlar şirketi Narinex'in CEO'su Jennifer Brown, bilgisayar ekranındaki uyarıyı tekrar tekrar okudu. Şirket, bir başka büyük anlaşmayı yine rakibi Glistrom'a kaptırmıştı. Brown, kaybedilen bu fırsata bir anlam veremiyordu. Narinex, Kuzey Amerika, Avrupa ve Asya'da faaliyet gösteriyor, yılda 3,2 milyar dolar ciro elde ediyordu. Üstelik ünlü Wall Street analizcilerine göre yeni ürünlerde ve yeni pazarlardaki büyümesi çok iyi, maliyetleri de çok düşüktü. Kaybettiklerini öğrenen Brown, hemen şirketin COO'su Tyler ve CFO'su Dyson'ı çağırdı. "Nasıl oldu da kaybettik" diye sordu. Tyler ve Dyson'ın bu soruya yanıtı, 2 sayfalık bir rapor oldu. Rapor kısaca, yaptıkları işte çok başarılı olduklarını ancak sürdürülebilirlik konusunda zayıf kaldıklarını gösteriyordu. Her ne kadar Almanya'daki fabrikalarında enerji tasarrufu yapılıyor, ambalajlarda kısıntıya gidiliyor olsalar da tüketici bunları bilmiyordu. Hatta hazırlanan rapora göre pek çok tüketici, şirketin atık yönetimini nasıl yaptığını merak ediyordu. Bu durum da onları en kötü yapmıyordu ama en iyi olmalarına engel oluyordu. Bazı şirketlerde CSO (Chief Sustainability Officer -Sürdürülebilirlik Başkanı) atandığını bilen Brown, sürdürülebilirliğin başarıda bu kadar etkin olduğunu anladığı an, bir CSO istihdam etmeleri gerektiğine karar verdi. Böylelikle CSO, hem ilgili departmanları yönetecek hem dışarıdaki beklentiler için bir köprü olacaktı.

ÖMER YÜNGÜL
VESTEL ŞİRKETLER GRUBU CEO'SU

"CSO İSTİHDAM ETMEYİ DÜŞÜNEBİLİRİZ"

KÜRESEL SÖZLEŞMEYİ İMZALADI
Vestel olarak kuruluşumuzdan bu yana gelecek nesillere bozulmamış, yaşanabilir bir dünya bırakmak düşüncesiyle hareket ediyoruz. Bu kapsamda 2007 yılında Vestel Şirketler Grubu, sürdürülebilir yaşama katkıda bulunma kararlılığını Birleşmiş Milletler'in Küresel ilkeler Sözleşmesi'ne imza atarak da gösterdi.
CEO DÜZEYİNDE YÖNETİM
Sürdürülebilirlik stratejimiz çerçevesinde, hem üretimi hem kullanımı esnasında çevreye en az zararı verecek ürünler üretmek adına üstün çaba sarf ediyoruz. Şirketimizin sürdürülebilirlik yönündeki tüm uygulamaları CEO düzeyinde yönetiliyor.
YENİ PROJELERE BAĞLI
Topluma sürdürülebilir bir yaşam yaratma çabasında, tüm Vestel çalışanlarının bu değer zincirinin önemli birer halkası konumunda olduğu düşüncesindeyim. Bu amaçla sürdürülebilirlik uygulamalarımızı tabana yayarak tüm bölümlerde çalışmalarımızı devam ettiriyoruz. Yeni projelerimize bağlı olarak sürdürebilirlik için ayrı bir departman oluşturmaya karar vermemiz durumunda şirketimizde CSO istihdam etmeyi düşünebiliriz.~

CSO ATANMALI MI?
Narinex, gerçek bir şirket değil. Harvard Business Review'un bir şirkette CSO'nun ne kadar kritik bir role sahip olabileceğini göstermek için ortaya koyduğu örnek vakanın kahramanı. Bu vaka, bugünün iş dünyasında şirketlerin sadece CEO seviyesinde sürdürülebilirlik konusuna yaklaşmasının yeterli olmadığını kanıtlamaya çalışıyor. Yapılan çalışmaya göre CSO'ların görevi, sadece bir şirketin karbon ayak izlerini azaltmakla sınırlı değil. CSO'lar ortaya koydukları performansla aynı zamanda şirketi daha verimli ve inovatif hale getirmekten de sorumlu. Görev tanımı bu kadar kritik olan bu pozisyonun bir şirkette olup olmaması gerektiğine gelince...
Harvard Business Re-view, oluşturduğu bu örnek vakadan yola çıkarak SAP ve Coca-Cola gibi alanında iki dev şirketin CEO'suna bu soruyu sordu. SAP CEO'su Peter Grafa göre bir şirketin başarısında sürdürülebilirlik çok önemliyse mutlaka bir CSO istihdam etmeli. CSO'nun CEO'ya yakın çalışması gerektiğini savunan Graf, şöyle konuşuyor: "Burada CSO ve CEO birlikte şirketin misyonunu belirlemeli ve tedarikçileriyle birlikte nasıl yeşil
olunabilir konusunda stratejiyi oluşturmalı. İkincisi, şirketin müşterilerinin, partnerlerinin, çalışanlarının, yatırımcılarının ve devletin de bu konuda söz sahibi olduğunu kabul etmesi lazım. Üçüncü nokta da enerji ve kaynak kullanımında daha verimli hale gelmek var. O yüzden şirketlerin C seviyesinde bir sürdürülebilirlik liderine ihtiyacı var."

İZZET KARACA
UNILEVER TÜRKİYE CEO'SU

SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞE KİM LİDERLİK YAPIYOR?

İŞİMİN BİR PARÇASI
Gelecek 10 yıl içerisinde Unilever, dünyada büyüklüğünü 2 katına çıkaracak ve aynı zamanda çevresel etkilerimizi azaltacak yeni bir stratejiye geçti. Bunun bir parçası olarak benim en önemli önceliklerimden biri de sürdürülebilir bir şirket olmak. Bir başka deyişle tasarım aşamasından tüketicimizin ürünlerimizi kullanana kadar her aşamada çevreye en az zararı verecek sürdürülebilir yöntemler geliştirmeyi işimizin ayrılmaz bir parçası olarak görüyorum.
ÖZEL SORUMLULUKLAR
Unilever olarak üretim tesislerimizdeki su kullanımından sürdürülebilir kaynaklardan çay tedarik etmeye, markalarımızın sosyal sorumluluk projelerinden ürünlerimizde gerçekleştirdiğimiz inovasyonlara kadar pek çok alanda sürdürülebilirlik adına çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Bu nedenle tüm Unilever ailesinin bu çalışmalardan sorumlu olduğunu söyleyebilirim. Bununla birlikte özel sorumluluklar verdiğimiz arkadaşlarımız da oluyor.
BAŞKAN YARDIMCISININ GÖREVİ
Unilever'de tam olarak bu unvanla olmasa da iletişim ve sürdürülebilirlikten sorumlu başkan yardımcısı olarak görev alan Gavin Neath, Unilever'in global çaptaki tüm sürdürülebilirlik çalışmalarına liderlik ediyor. Gavin ayrıca Unilever'in faaliyet gösterdiği tüm ülkelerdeki sürdürülebilirlik çalışmalarına da rehberlik ediyor. Bununla birlikte aslında ben de dahil tüm yöneticilerimizin önceliği yine Gavin'in liderliğinde, sürdürülebilirlik çalışmalarına imza atmak, bu alandaki çalışmalarda öncü olmak.~

KENT'İN BAKIŞ AÇISI
Coca-Cola Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO'su Muhtar Kent de duruma farklı bir açıdan bakıyor. "Bazen bir şirkete CSO almak olumsuz sonuçlar doğurabilir" diyen Kent, bunun nedenini de şöyle açıklıyor: "Örneğin sürdürülebilirlik konusunda birini istihdam etmek o şirket içinde bürokrasiyi artırabilir. Oysa sürdürülebilirlik konusu tüm şirketi kapsamalı." Kent, sürdürülebilirliğin çevresel bir sorun ya da bir halkla ilişkiler çalışması olarak düşünülmemesi gerektiğini de savunuyor. "Sürdürülebilirlik başarılı ve büyüyen şirketlerin kalbinde yatmalı" diyor. Bu nedenle sorunun bürokrasiye bir pozisyon daha eklenerek çözülmesi yerine CEO tarafından çözülmesi gerektiğini düşünüyor. Bu noktada da şöyle konuşuyor: "Bu iş, CEO olarak benim görevimken Coca-Cola'da neden bir CSO olsun. Bence bir CEO, CSO istihdam etmeden önce kendine şirketin değişimine bir CEO mu yoksa CSO mu etkin bir şekilde liderlik edebilir, kim tedarikçilerini daha iyi bir araya getirip müşterilerin güvenini kazanabilir, kimin hissedarlar içinde, devletle ilişkilerde ve STK'larda daha çok sözü dinlenir sorularına yanıt vermesi gerekiyor. Eğer bir CEO, bu soruya CSO yanıtını veriyorsa o zaman bir CSO istihdam edebilir."

ERDAL KARAMERCAN
ECZACIBAŞI HOLDİNG CEO'SU

"ÖZEL DEPARTMAN OLUŞTURDUK"

TÜRKİYE'DEN İLK ÜYE
Dünya Sürdürülebilir Kalkınma iş Konseyi'nin (WBCSD) Türkiye'den ilk üyesi olan Eczacıbaşı'nda, doğrudan bana bağlı "Sürdürülebilir Kalkınma Koordinatörlüğü" pozisyonu oluşturularak bu göreve kurumsal iletişim koordinatörlüğünü de yürütmekte olan Okşan Atilla Sanön atandı.
YENİ UNVAN YARATILDI
Sanön'ün yeni unvanı "Kurumsal iletişim ve Sürdürülebilir Kalkınma Koordinatörü" olarak belirlendi. Sanön, benim üye olarak bulunduğum Dünya Sürdürülebilir Kalkınma iş Konseyi'nde de delege olarak yer alıyor.
DOĞRUDAN CEO'YA BAĞLI
"Sürdürülebilir kalkınma" kapsamındaki çalışmalarını kurumsal, katılımcı ve sistematik bir bakış açısıyla yürütmeyi sürdüren Eczacıbaşı, CEO'ya doğrudan bağlı görev yapacak olan sürdürülebilir kalkınma koordinatörlüğü pozisyonunu hayata geçirerek Türkiye'de bir ilki gerçekleştirmiş oldu.
ÇALIŞMA GRUBU OLUŞTURDU
Ayrıca sürdürülebilir kalkınma konusundaki çalışmaları derinleştirebilmek için "Sürdürülebilir Kalkınma Çalışma Grubu" oluşturduk. Çalışma grubu, topluluğun sürdürülebilir başarısı için kaynakların etkin kullanımını sağlamak üzere topluluk genelinde duyarlılık ve bilgi birikimi oluşturma amacını da taşıyor.~

POZİSYON AYIRMAYANLAR
Peki Türkiye'deki yöneticiler bu duruma nasıl yaklaşıyor? Biz de Green Business olarak iş dünyasının önde gelen isimlerine sürdürülebilirliğe kimin liderlik ettiğini, şirketlerinde CSO seviyesinde bir yönetici istihdam edip etmediklerini sorduk. Örneğin Türkiye'nin en beğenilen akaryakıt şirketi olan Shell&Turcas, sürdürülebilirlik konusuna stratejik bir konu olarak yaklaşıyor. Sürdürülebilir kalkınma da şirketin odak noktalarından biri. Bu alanda birçok proje yürütüyor. Bu projelere bizzat liderlik yapan kişi ise Shell&Turcas Ülke Başkanı Ahmet Erdem. Kurumsal iletişim departmanıyla birlikte hareket ettiğini belirten Erdem, "Sürdürülebilir kalkınma politikalarımız ve performansımız, Shell Global'in icra kurulu başkanı Peter Voser'in idaresindeki Kurumsal Sosyal Sorumluluk Komitesi tarafından değerlendiriliyor. Biz de Türkiye'de bu ekip ile koordineli bir şekilde çalışıyoruz. Burada spesifik bir pozisyonumuz bulunmuyor" diyor. PepsiCo'nun gıda şirketi Frito Lay'de de benzer bir durum söz konusu. "Fayda Gözeten Performans Vizyonu" adı altında sürdürülebilirlik çalışmalarını yürüten şirkette, bu çalışmalara Frito Lay Türkiye Genel Müdürü Ece Aksel liderlik yapıyor. Tüm çalışanların bu konuda kendilerine düşen sorumluluğu yerine getirdiğini belirten Aksel, bununla birlikte bu konuların CEO tarafından yürütülmesinin önemli olduğunu söylüyor.

ÖZEL DEPARTMANLAR
İlaç sektörünün en büyük oyuncularından Novartis, sürdürülebilik kavramının bir kurum kültürü olduğuna inanıyor. Global sürdürülebilirlik politikaları paralelinde, yapılması mümkün olan tüm iyileştirmeleri yapmaya çalışıyor. Novartis Türkiye Genel Müdürü Güldem Berkman, bu tür faaliyetlerinin üst yönetimin katılım ve desteğiyle gerçekleştirildiğini söylüyor. Novartis'te tam olarak sürdürülebilirlikle ilgili bir unvan yok ancak bu konuya odaklanan bir departman var. Bu departmanın adı da HSE&BC (Çevre, Sağlık, İş Güvenliği ve İş Sürekliliği). Departmanın bu konulardaki global gelişme ve uygulama programlarını takip ettiğini belirten Berkman, "Departman lokal uygulamaların tespiti ve uygulanması sürecinde etkin liderlik yürütüyor. HSE&BC yöneticimiz, aynı zamanda yönetim kurulu üyesi" diyor. GSM sektörünün dev şirketi Turkcell de tüm iş süreçlerinde toplumdan aldığını topluma geri verme ve topluma değer katma felsefesiyle hareket ediyor. Şirkette sürdürülebilirlik çalışmaları Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Koray Öztürkler'in ana sorumluluğunda. Yöneticiliğini yaptığı Turkcell Kurumsal İlişkiler ve İletişim Departmanı altında kurumsal sorumluluklar bölümünden de sorumlu olan Öztürkler, "Sürdürülebilirlik konusunda çalışmalarımız, Turkcell Kurumsal Sorumluluklar Bölüm Başkanı Zeynep Özbil ve ekibi tarafından takip ediliyor" diye konuşuyor.