Girişim

KOBİ ARAŞTIRMA - KOBİ’LERİN SADECE YÜZDE 5’İ AKILLI İŞLETME
KOSGEB’in ANKA Danışma Grubu’na Türkiye çapında 50 bin KOBİ’yi değerlendirerek yaptırdığı araştırmanın ilginç sonuçları var. Çalışmada sermaye tutarı, çalışan sayısı, ihracatçı olup olmadıkları gibi kriterlere göre işletmelerin profili ortaya konuyor. Elde edilen veriler ise toplumun belleğinde karşılığı olan “hamal”, “akıllı”, “kurban” gibi tanımlarla kategorize edildi. Beş ayrı grupta değerlendirilen 50 bin KOBİ’nin sadece yüzde 5’i insan kaynağını ve fırsatları iyi kullanan “akıllı işletmeler” oluşturuyor. Akıllı işletmeler, ayakta kalmayı ve gelişmeyi başarabilecek potansiyel taşıyan KOBİ’ler olarak değerlendiriliyor.

Araştırmadaki diğer ilginç bir sonuçta KOBİ’lerin yüzde 70’inin kendisi dışında tedarikçiden müşteriye kadar herkese kazandıran ise “hamal işletmeler” kategorisinde yer alması. Çalışmada ayrıca KOBİ’lerin yüzde 10’nu “maceracı işletmeler” yüzde 7-8’inin de “kurban işletmeler” olarak tanımlanıyor. KOBİ’lerin kategorize edildiği tanımlar ise şöyle:

HAMAL İŞLETME: Tedarikçiye, müşteriye yöneticiye faydası var. Maliyet avantajını, nitelikli elemanını tutmaya harcamak yerine, fiyatları düşürüp müşterisine hediye eder.

KURBAN İŞLETME: Sürekli yeni yatırım hevesinden ötürü altyapıları hiçbir zaman tamamlanmaz. Bu oburluğunun sonucunda sermaye sıkıntısına “kurban” gider ve kısa sürede el değiştirir.

ASALAK İŞLETME: Yüksek tahsilli, fırsat avcısı yönetici ve patronları sözler vermek, çekler kesmek ve bağlantıları kurmakla meşguldür. Birileri kaybederse, birileri kazanır felsefesine sahiptirler.

MACERAPEREST İŞLETME: Yeni ürün ithalatından garip icatlara kadar her konuda sürekli çabalarlar. Çok iyi ürünler tasarlasalar da onlar üretime geçene kadar başkaları aynısını çoktan piyasaya sürmüştür.

AKILLI İŞLETME: Hırslı ama tamahkar değildirler. İnsan kaynağını ve fırsatları iyi kullanırlar. Kazanamayacakları mücadeleye asla girmezler. Bazıları uzun bir kuluçka döneminin ardından çok hızlı büyürler.

GİRİŞİM FİKRİ

EMLAK İŞİNİ FARKLI BİR KONSEPTE TAŞIDI
“Farklılık yaratmak” günümüz iş dünyasında vazgeçilmez bir koşul. Geleneksel ve herkezs tarafından yapılabilen bir işte bile farklılık yaratarak başarı elde etmek mümkün. Bunun iyi örneklerinden biri de HOMEX…İstanbul gibi büyük metropollerde neredeyse her köşe başında bir emlak ofisine rastlamak mümkün. Ancak, HOMEX bu kadar çok işletmenin faaliyet gösterdiği sektörde, müşterilerine A’den Z’ye hizmet vererek üç yılda 200 kişinin çalıştığı bir şirket haline dönüştü. Şirket üç yıl içinde cirosunu 50 milyon dolara çıkarmayı hedefliyor.

İki genç girişimci Akın Zeman ve Barış Muslu, bundan Homex’i kurarak, Türkiye’de ilk defa “evle ilgili her şey”i tek bir çatı altında toplayıp, kurumsal ve çağdaş bir hizmet vermeye başlamışlar. HOMEX tadilat, tamirat, emlak, sigorta ve genel hizmetler ana başlıkları altında beyaz eşya tamirinden, taşımacılığa, ilaçlamadan boya işlerine kadar yaklaşık 50 iş kolunda faaliyet gösteriyor. Şirketin kurucularından Akın Zeman, iş fikrinin bundan üç yıl önce oluşmaya başladığını belirterek “İlk iki yılımız hukuksal araştırmalar, doğru hizmet ve doğru fiyatlandırma çalışmaları gibi kapsamlı bir şekilde pazar araştırması ile geçti. Bir yıl önce de şirketimizi kurduk” diyor.

İstanbul Anadolu yakasında pilot uygulamayla işe başladıklarına değiniyor. Anadolu yakasını tercih etmelerinin nedenini ise Anadolu yakasında yapılan tanıtımlara, Avrupa yakasında yaşayan kişilerden gelen yoğun ilgi olmuş. Zeman, Türkiye’de şu ana kadar emlak sektöründe yapılanların gayrimenkul alma, satma, kiralama işleriyle sınırlı olduğuna dikkat çekerek, “Biz müşterilerimize bu hizmeti anahtar teslim şeklinde sunuyoruz. Dairelerini satmak kiralamak isteyen müşterilerimizin öncelikle daireleri temizliyor diğer müşterilerimizin sunumuna hazır hale getiriyoruz. Daireyi satın alan kiralayan müşterilerimize de dairenin komple dekorasyonundan taşıma işlemlerini kendi bünyemizde gerçekleştirip, dairesinin yeni anahtarını veriyoruz” diye konuşuyor.

Her bir müşteri için atanmış bir müşteri yetkilisi olduğuna değinerek, müşterilerinin böylece tek bir kişi ile muhatap olduklarını, ciddi oranda zaman ve para kazancı sağladıklarını söylüyor.

Zeman, şöyle konuşuyor: “Bizimle çalışmak isteyen emlak ofislerine yıldız uygulaması getireceğiz. Böylece belli standartlarımızı sağlayan ofisler bulunduğu semte, konumuna ve bütçelerine göre 2 ile 5 yıldız arasında değerlendirilecek. 2 yıldızlı bayiiler sadece gayrimenkul danışmanlığı yapabilecek, 3 ve 4 yıldızlı bayiiler hiç bir zahmete girmeden müşterilerinin tüm dekorasyon, tadilat, temizlik, ilaçlama, taşınma gibi hizmetleri HOMEX merkeze ileterek hizmetten ek bir gelir elde edebilecek. 5 yıldızlı bayiiler ise HOMEX kriterlerine uyduğu takdirde bir çözüm ortağı olabilecekler.”

FRANCHSING

FRANCHSİNG ALIRKAN 5 NOKTAYA DİKKAT
Girişimciler, franchise olmayı çoğu zaman birikimlerini başarılı bir işe yatırmanın en iyi yollarından biri olarak görüyorlar. Sağlıklı işleyen bir sistemin parçası olmak bir fırsat olarak kabul ediliyor. Ancak bazen işler istenildiği gibi gitmeye biliyor. Baştan net olarak anlaşılmayan konular sonrasında sorunlara neden olabiliyor. Small Business Opportunities Online’da franchising almayı düşünen girişimcilere, dikkat etmeleri gereken 5 konu şöyle anlatılıyor:

BU İŞİ İSTİYOR MUSUNUZ? Franchise alacaksanız bunu sadece bir yatırım olarak görmemeniz gerekiyor. Yapılan işin sizin için uygun olup olmadığını ve bu işi ne kadar yapmak istediğinizi öncelikli olarak sorgulayın. Bir sistemin parçası olsanız da bu iş için çok fazla zaman harcayacağınızı unutmayın.

BEKLENTİLERİ NETLEŞTİRİN: Franchising verecek şirketin sizden beklentilerini netleştirin. Nasıl bir hizmet ve ürün istendiğini tam olarak belirleyin. Başka şirketlerden satın alma yapıp yapamayacağınız, size satın alma için bir liste verip veremeyecekleri, çalışanların eğitimini nasıl sağlayacağınız gibi bütün konular detaylı olarak inceleyin.

BİLİNEN BİR İSİM OLMALI: Franchise olmanın en popüler nedeni, birikiminizi başarılı bir işte değerlendirilmesi. Ancak bunun kadar önemli diğer bir faktör de işbirliği yaptığınız markanın ne kadar güçlü olduğu. İş yapabilmek için “ispatlanmış bir sistem”i satın alıyorsunuz. Markanın müşterileriniz olacak kitle tarafından ne kadar tanındığının küçük bir araştırmasını yapın.

İYİ BİR EĞİTİM PROGRAMI: Şirketin size her yönüyle güçlü bir eğitim programı sunmasını sağlayın. Eğitim programında bir seminer olup olmadığından, eğitim sürecinde telefon faturalarınızı ödeyip ödemeyeceklerine kadar her türlü detayı değerlendirin. Başarılı bir franchise olmanız için ürün ve hizmetle ilgili eksiksiz bir eğitim almanız gerekiyor.

DİĞER FRANCHİSE’LERİ GEZİN: Şirketin franchise’larını gezin. Bunu yaparken de size verilen isimlerle sınırlı kalmayın. Başarılı franchise’ları arayıp randevu alarak görüşün. Onlara açıklıkla sistemden memnun olup olmadıklarını, ne gibi sorunlarla karşılaştıklarını ve nasıl çözümler üretildiğini sorun.

ENTEGRASYON

FORTİS KOBİ’LER İÇİN ÜRÜN VE HİZMETLERİNİ GENİŞLETİYOR
Dışbank’ı satın aldıktan sonra kendi adıyla Türkiye’de faaliyete geçen Fortis, KOBİ’lere yönelik ürün ve hizmetlerini genişletiyor. Fortis Genel Müdür Yardımcısı Metin Karabiber, KOBİ’lerin Fortis uluslararasının konsantre olduğu bir iş alanı olduğunu belirtiyor ve bu alanda yapılacak değişiklikleri şöyle anlatıyor:

SİSTEM D’Yİ ESNEKLEŞTİRİYORUZ: Fortis olmadan önce de, “Dinamik Girişimciler” hizmet modelimiz, Türkiye şartlarına göre özel olarak şekillenmiş, başarılı bir uygulama. Dolayısıyla, hizmet modelimizde herhangi bir değişiklik yapmayı düşünmüyoruz. Ancak, bu model içinde, müşterilerimize sunduğumuz ürün yelpazemizi genişleteceğiz. Örneğin, Sistem D ürünümüzü, opsiyonları daha geniş ve esnek bir ürün haline getiriyoruz.

VADELERDE DEĞİŞİKLİK OLACAK: Kredilerimizde yapacağımız en önemli değişiklik vadelendirme tarafında olacak. Kredi vadelerinde müşteri ihtiyacına göre daha esnek ve uzun vadelendirmeye gidebileceğiz. Ayrıca, sektörel ihtiyaçlara göre de sektörlere özel paketlerimizi çeşitlendireceğiz.

ÜRÜN PAKETLERİMİZ GENİŞLEYECEK: KOBİ’ler, Fortis uluslararasının da özellikle konsantre olduğu bir iş alanı. Dolayısıyla, KOBİ’leri destekleme politikamızda hiçbir değişiklik olmadı. Hatta, bundan böyle Fortis’in uluslararası deneyimi ve kaynaklarından da yararlanabileceğiz. Artık, KOBİ’ler bazında özelleştirdiğimiz çok daha geniş ürün paketlerimiz olacak. Hizmet modelimizde ise, şu anda 10 şubemizde uyguladığımız pilot çalışmamız mevcut. Pilot uygulamalarımızın başarılı olması durumunda, hizmet modelimizde de değişiklikler yapacağız.

BAŞARI HİKAYESİ

YILDA 100 TON ÇİĞKÖFTE ÜRETİYOR
Girişimci Ahmet Arslan’ın eşe dosta yoğurduğu çiğköfteyi, fabrikasyon bir ürün haline getirdi. 0 yıl önce 600 milyon liraya aldığı Anadolu marka kamyonetle çiğköfte satmaya başlayan Arslan, bugün kurduğu tesiste “Elazığlı Çiğköfteci Ahmet Usta” markasıyla yılda 100 ton çiğköfte üretiyor.

Elazığlı Çiğköfteci Ahmet Usta’nın kurucusu Ahmet Arslan’ın, Elazığ’da tornacı çıraklığı yaparken, dükkanın karşısında çiğköfte yapıp satan ustadan işin inceliklerini öğrenmiş. 1994 yılında tornacılığı bırakarak ailesiyle birlikte İstanbul’a geldiğinde ise bir süre değişik sektörlerle ilgilenmiş. Ancak hiçbiri istediğim gibi ilerlemeyince de bir Anadol kamyonet alarak E5 karayolunun Avcılar tarafında çiğköfte satmaya başlamış. Kısa sürede Anadol kamyonetin önünde İstanbul’un değişik semtlerinden gelen insanlar kuyruk oluşturunca kamyonet yetersiz kalmış. 1999’de ilk dükkanını deprem dolayısıyla kiraların ucuzladığı Avcılarda açmış.

Ahmet Arslan, çiğköftenin herkesin bildiği, sempatik bir ürün olmasına rağmen “şaibeli” de olduğuna dikkat çekiyor. Bu şaibeyi ortadan kaldırmak için ürünü marka haline getirmeye çalıştığını söylüyor. Çiğköfteyi bir endüstri haline getirdiklerini belirterek şöyle konuşuyor: “Çiğköfteyi tamamen hijyenik bir ortamda, büyük bir kapasitesi bulunan üretim tesislerimizde yapıyoruz. Ayrıca çiğköftenin formülü sadece benim tarafımdan biliniyor. Tesislerde çiğköftenin yapıldığı odanın kapısı şifrelidir ve şifreyi sadece ben biliyorum. Elazığlı Çiğköfte’nin bir diğer özelliği ise yine formülü sadece benim tarafından bilinen sosta sakla. Normalde 1,5 saat taze kalabilen çiğköfte, gizli formülü sayesinde 1 hafta taze kalabiliyor.”

Geçen yıl 500 milyar lira ciro yapan Elazığlı Çiğköfteci Ahmet Usta’nın yıllık üretim kapasitesi 100 tonu buluyor. Avcılar’da iki tane olmak üzere Etiler, Acıbadem, Libadiye, Okmeydanı, Fındıkzade, Kozyatağı, Zeytinburnu, Büyükçekmece, Firuzköy ve İzmit’te şubesi var.

İstanbul’da toplam 30 şubeye çıkmak istediklerini belirten Arslan, Avrupa’dan da şube açmak için teklifler geldiğin belirtiyor ve ekliyor: “Yurtdışında öncelikli hedef Almanya olmakla birlikte, Amerika, İsviçre ve Kanada’da şube açmak uzun dönem hedeflerimiz arasında yer alıyor.”

FIRSATLAR

KOSGEB BU YIL KOBİLERE 143 MİLYON YTL KREDİ VERECEK
Küçük ve Orta Ölçekli Sanayi Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı (KOSGEB), 2006 yılında küçük ve orta boy işletmelere (KOBİ) 143 milyon YTL destek sağlayacak.

2006 yılı programına göre KOSGEB, KOBİ´lerin uluslararası rekabet güçlerini artırmalarını sağlamak amacıyla, gelecek yıl da bu kuruluşları desteklemeye devam edecek. Bu çerçevede 7 bin 700 KOBİ´ye, önümüzdeki yıl 90 milyon YTL´si geri ödemesiz, 53 milyon YTL´si geri ödemeli, toplam 143 milyon YTL destek verilecek. 2003 yılından itibaren KOBİ´lere sağlanan desteklere 2006 yılında da Halkbank başta olmak üzere ilgili kamu ve meslek kuruluşları destek verecek.

Ayrıca programda, KOBİ´lerin içinde bulunduğu duruma ilişkin tespitlere de yer verildi. Elektrik, doğalgaz ve ham petroldeki yüksek fiyatların, rekabet üzerinde olumsuz etkilediği üzerinde duruldu. Sanayide kullanılan elektrik enerjisi ve doğalgaz fiyatlarının OECD ortalamasının üzerinde olduğuna dikkat çekildi.

İMALATI DESKETLEME KREDİSİ
Finansbank, İmalat Destek Paketi kapsamında imalat sektöründe faaliyet gösteren KOBİ'lere işlerini büyütmeleri ya da işyerlerini yenilemeleri için rahat ödemeli kredi imkanı sunuyor.

İmalat Destek Paketi kullanan KOBİ’ler 60 aya varan vadelerle kredi kullanabilecekler. Ayrıca geri ödemelerini nakit akışlarına göre belirleyebilecek.
Bu kredi kapsamında, 100 bin doların üzerindeki, yatırım amaçlı kredilerde 60 aya kadar vade olanağı sunuluyor. Üç, altı ve dokuz ay olan geri ödeme seçeneklerinde de 12 aya kadar çıkabilme olanağı tanınıyor.
Rahat Ödemeli Kredi geri ödeme planları, işletmelerin nakit akışlarına göre, sabit taksitli veya farklı tarihler ve vadeler için oluşturulabiliyor. 100 bin dolara kadar ki kredilerde, işletmeler dilerlerse üç, altı ve dokuz ay geri ödemesiz seçeneklerden yararlanıp, 36 aya varan vadelerde kredi kullanabiliyorlar. İmalat Destek Paketi ile, 100 bin dolardan fazla kredilerde ise 12 ay geri ödemesiz, 60 aya varan vade imkanı sunuluyor. Geri ödemesiz dönemlerde işletmeyi zorlamayacak şekilde kredi faiz tahsilatı yapılıyor.

İSO KOBİ’LERE REHBERLİK HİZMETİ VERİYOR
İstanbul Sanayi Odası (İSO) üyeleri arasında önemli bir yer teşkil eden KOBİ'lere, başta yatırım ve ihracata yönelik devlet yardımları, alternatif finansman olanakları, Avrupa Birliği'nin KOBİ'lere yönelik programları, Ar-Ge ve teknoloji konuları olmak üzere çeşitli konularda rehberlik hizmeti veriyor.

İSO’nun KOBİ Hizmetleri Şubesi, yurtiçi ve yurtdışı kurumlarla işbirliği içerisinde bu konularda seminerler düzenliyor. Araştırma, yayın ve bilgilendirme hizmetleriyle üyelerinin sorunlarına çözüm önerileri getiriyor.
İSO, KOBİ'lerin teknolojik yenilikçilik kapasitesinin artırılması için Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı (TTGV) ile işbirliği yapıyor. KOBİ'ler teknoloji geliştirme projelerine TTGV'nin sağladığı mali desteklerden yararlanmak için KOBİ Hizmetleri Şube’sinden bilgi edinebilirsiniz.

Ayrıca İSO KOBİ'lerde bilgi teknolojilerinin kullanımını yaygınlaştırmak, firmaların e-ticaret çalışmalarını teşvik etmek ve dış pazarlara açılmalarına yardımcı olmak amacıyla da KOSGEB ile ortak çalışmalar yürütüyor.

Fadime Çoban
[email protected]