Amaç ilk akla gelen olmak

Bosch Türkiye, son 4 yılda 2 bin stajyer aldı. 2010 yılı başından bu yana işe aldığı 1.100 çalışanın yansı da yeni mezunlardan oluşuyor. Bosch Türkiye Temsilcisi Steven Young, stratejilerinin genç yetenekleri şirkete kazandırıp, onlarla uzun soluklu bir işbirliği oluşturmak olduğunu söylüyor. Türkiye’nin “en gözde şirketleri ” arasında yer almanın kendilerini memnun ettiğinden bahsediyor ve “Gençlerin aklına ilk gelen şirketler arasında en üst sıralarda olmayı hedefliyoruz. Bu amaçla her yıl 100 bin Euro’nun üzerinde bir bütçe ayırıyoruz, ” diye konuşuyor.

Türkiye’ye 1910’da bir temsilcilik ardından da 1972’de Bursa’da kurulan ilk fabrikasıyla giren Bosch, bugün ülkemizde 4 ana iş kolunda faaliyet gösteriyor. Otomotiv, sanayi mamulleri, enerji ile bina teknolojileri ve dayanıklı tüketim mamulleri alanlarında çalışan şirketin Türkiye’de 2012 yılı sonu itibarıyla 10 bini aşan çalışanı mevcut. Bosch Türkiye Temsilcisi Steven Young, insan kaynaklarında en önemli politikalarının çalışanlarla uzun dönemli ve sağlam bir ilişki kurmak olduğunu söylüyor. Şirket bu amaçla çalışanlarına faaliyette bulunduğu 150 ülke içinde rotasyon imkanı sunuyor. Bosch’ta her yıl dünya genelinde 2 bin ila 2 bin 500 uluslararası atama oluyor. Şirket çalışanları, sürekli eğitimler, MBA ve master programlarıyla kişisel gelişimlerinde maddi ve manevi olarak destekleniyor. Ayrıca kadın çalışanlara da çocukları 1 yaşına gelene kadar evden ya da part-time çalışma olanakları veriliyor.

Young, gençlerin şirkete kazandırılması için de bizzat mesai harcıyor. Kapsamlı bir oryantasyon ve eğitim programı olan BoschJuniors ile üniversite öğrencileri ve iş hayatının ilk üç yılında bulunan gençlerin profesyonel hayatlarına sağlam adım atmalarına yardımcı oluyor, onlara koçluk yapıyor. Steven Young, “Türkiye’nin ‘en gözde şirketleri’ arasında yer almak bizi memnun ediyor. Gençlerin aklına ilk gelen şirketler arasında da en üst sıralarda olmayı hedefliyoruz” diyor. Bosch Türkiye Temsilcisi Steven Young, şirketi insan kaynaklarında farklılaştıran özgün uygulamaları, çalışan sadakati yaratan sistemlerini ve gençlere sundukları fırsatları anlattı:~
Bosch’un İK politikaları nasıl şekilleniyor?
Bizim insan kaynakları felsefemizi iki başlıkta ele almak mümkün. Biz hem Bosch’un tüm dünyada uyguladığı insan kaynakları politikalarını izliyoruz hem de Türkiye’ye özgü önemli girişimlerimiz var. Globalde insan kaynakları felsefemiz, şirketle çalışanlar arasındaki ilişkinin olabildiğince güçlü ve her iki tarafa da fayda sağlayan bir sistem üzerine kurulmuş durumda. Burada uluslararası rotasyonu öneriyoruz. 150 ülkede faaliyet gösteren Bosch’ta her yıl dünya genelinde 2 bin ila 2 bin 500 uluslararası atama oluyor. Ayrıca Bosch’un otomotiv, sanayi mamulleri, enerji ile bina teknolojileri ve dayanıklı tüketim mamulleri olarak 4 ana iş kolu var. Biz bu iş kolları arasında da rotasyon sağlıyoruz. Örneğin Türkiye’de otomotivde çalışırken başka bir ülkede dayanıklı tüketim alanında bir pozisyona geçilebiliyor. Bu da çeşitlilik getiriyor. Bir kişinin sadece tek bir alanda değil, sürekli öğrenerek ilerlemesini sağlıyor.

Çalışanlarınıza sunduğunuz, diğer şirketlerden ayrılan başka ne tür imkanlar var?
Çeşitlilik anlamında kadın çalışanlarımıza da fırsat eşitliği sağlıyoruz. Türkiye’de yönetici seviyesinde
kadınların oranı yüzde 28. Kadınlara çok önem veriyoruz ve tüm dünyada yönetici seviyesinde etkin olmalarını istiyoruz. Bu anlamda Türkiye’de ve Bosch’un dünya organizasyonunda ilk olan bir pilot uygulama başlattık. Kadınlar iş hayatlarında en çok anne olduklarında zorlanıyor. Biz kadın çalışanlarımıza yasanın sunduğundan daha fazla izin imkanı sunuyoruz. Anne olan çalışanlarımızın çocukları 1 yaşına gelene kadar, part-time ya da evden çalışmasına olanak tanıyoruz. Bu projeyi İstanbul’da başlattık, başarılı olursak ardından babalık iznine geçeceğiz. Ayrıca tüm çalışanlarımız ayın iki günü evden çalışabiliyor. Şimdilik yönetim merkezinde hayata geçirilen bu uygulamaya, 6-12 aylık deneme süresinin ardından kademeli olarak fabrikalarda da geçilecek. Sonuçlara göre bu uygulamayı kademeli olarak dünyaya da yayacağız.

Uzun vadede insan kaynaklarında ne gibi hedefleriniz var?
Türkiye’nin “en gözde şirketleri” arasında yer almak bizi memnun ediyor. Gençlerin aklına ilk gelen şirketler arasında da en üst sıralarda olmayı hedefliyoruz. Bosch Türkiye olarak yönetici ihraç eden bir konumdayız. Son 5 yılda 400’den fazla çalışanımız yurtdışı görevler aldı. Ayrıca genç yetenekleri ihraç eden bir şirket olmamız, bizi bu konuda öne çıkarıyor.

Bosch’a yılda kaç iş başvurusu yapılıyor? Kaç kişiyi işe alıyorsunuz?
Yılda yaklaşık 150 bin iş başvurusu alıyoruz. 2010 yılında 8 bin 977 olan çalışan sayımızı 2012 yılını sonu itibarıyla 10 bin 148’e çıkardık. İki yılda 1.100’ün üzerinde alım gerçekleştirdik.~
Ekim ayı itibarıyla 2013 yılı işe alımlarını kapattık. Bu yıl Türkiye’de 220 milyon Euro yatırım yaptık, geçen yıl da 200 milyon Euro yatırımımız olmuştu. 2014’te de yeni yatırımların istihdama dönüşmesini amaçlıyoruz. Gelecek yıl 400-500 yeni pozisyon açarız diye düşünüyorum.

İşe alımlarımızın ne hadan yeni mezun?
Son 2,5 yılda aldığımız 1.100 kişinin yarısı yeni mezunlardan oluşur. Bu konudaki stratejimiz genç yetenekleri şirketimize kazandırıp, onlarla uzun soluklu bir işbirliği oluşturmak yönünde. Global organizasyonumuz içerisinde onları lider konumlara getirmeyi de amaçlıyoruz. Yaz okulu, yarı zamanlı öğrenci istihdamı, kariyer günleri, Bosch bursu, Bosch gelişim programları ile öğrencilere tüm eğitim ve profesyonel hayatları boyunca destek olmayı hedefliyoruz. Bu nedenle bu konulara her yıl 100 bin Euro’nun üzerinde bir bütçe ayırıyoruz. Biz Türkiye’de Bosch’un nitelikli ürünlerini üretiyoruz ve bazı ürünler Almanya’nın dışında ilk defa Türkiye’de üretiliyor. Bunun için de bizim nitelikli arkadaşlara ihtiyacımız var. İnsan kaynaklarımızı sağlam temellere oturtmak için Türkiye’de BoschJuniors programı başlattık.

Nasıl bir program bu? BoschJuniors’a kimler katılabiliyor?
BoschJuniors, kapsamlı bir oryantasyon ve eğitim programı. Öğrencileri profesyonel hayata hazırlamanın yanında, işe alım süreçlerimizde de kendilerine öncelik veriyoruz. Başarılı öğrencilere yurtdışı lokasyonlarımız için fırsatlar sunabiliyoruz. Bu programla bizzat ben ilgileniyorum. Program üniversitelerin 2’nci ve 3’üncü sınıflarında okuyan öğrencilerden, iş hayatında ilk üç yılında bulunanlara kadar geniş bir yelpazeyi içeriyor. Şu anda programda 90 kişi var. Ben hepsiyle yüz yüze görüşüyorum. Bu 90 kişiyi stajyerlerimiz ve şirkette ilk üç yılında olan gençlerimiz arasından seçiyoruz. Bu süreçteki gençlerin hayatları ve kariyerleriyle ilgili aldıkları kararlarda yanlarında olmak istiyoruz. Profesyonel hayatlarına sağlam adım atmalarına yardımcı oluyoruz.

Her yıl staja kaç kişi kabul ediyorsunuz? Staj başvurularını ne zaman alıyorsunuz?
Son 4 yılda 2 bine yakın stajyer aldık. Yılda 400 ila 500 öğrencimizi stajyer olarak kabul ediyoruz. Muhtelif bölümlerimiz, bir sonraki yılın stajyer ihtiyacını insan kaynaklarımıza belirtiyor. Oluşan havuza göre başvurular arasından akademik ve kişilik kriterlerine göre kısa liste oluşturuyoruz. Ardından adaylarla görüşerek staja kabul ediyoruz. 2014 yılı için staj başvurularımızı ekim ayından itibaren alacağız. Martta kontenjanlarımız doluyor. Ayrıca biz stajyerlerimize gerçekten iş yaptırıyoruz, sadece fotokopi çektirmiyoruz.

Çalışan sirkülasyonunuz nasıl? Çalışan sadakatini artırmak için neler yapıyorsunuz?
Çalışan sadakatimiz sektörün üzerinde. Rotasyon oranımız yüzde 2’nin biraz üstünde yani oldukça düşük. Biz sadakat için eğitim programları yapıyoruz, evden çalışma uygulamamız var. Ayrıca MBA, master programlarına maddi ve manevi destek veriyoruz. Belli üniversitelerle anlaşmalar yaptık. Arkadaşlarımız o üniversitelerde lisans üstü öğrenimlerine devam ediyorlar.~
Peki içeriden terfi oranınız nasıl?
İçeriden terfi oranımız yüzde 90 civarında. Bu oranı korumak istiyoruz. Bu şekilde şirketimizin kültürünü, dış kültürle dengeli tutmanın faydalı olduğuna inanıyoruz. Bu kapsamda sadece Türkiye’de değil uluslararası platformda bizi farklı ülkelerdeki Bosch organizasyonlarında temsil eden çok başarılı Türk yöneticilerimiz bulunuyor. Şu anda 58 çalışanımız bu tip görevler için yurtdışında çalışıyor. Bu pozisyonları daha çok genç aileler tercih ediyor. Şirket olarak her türlü maddi desteği veriyoruz. Çocuklarının eğitim masraflarını, kiralarını, taşınmalarını karşılıyoruz.

Ücretpolitikanız nasıl şekilleniyor?
Bizim faaliyet gösterdiğimiz değişik sektörler var. Yönetici olmadan önce şirkette 7 kadememiz mevcut, şirkete yeni girenler 1’inci ya da 2’nci kademeden alınıyor. Bizim giriş ücretlerinde bir sıkıntımız yok. Ama zaten şirket ile çalışan arasındaki temel ilişkiyi, hiçbir zaman doğrudan maaş olarak görmüyoruz. Çalışanların da böyle görmelerini istemiyoruz. Maaş, sosyal ve yan hakların yanında sürdürülebilir, öngörülebilir bir kariyer sunuyoruz. Biz Türkiye’de geçmişte kendimizi yeterince anlatamadık sanıyorum. Bosch markasını herkes tanıyor ancak bizim 4 ana iş dalında olduğumuzu bilmiyorlar. Bu konuları yeni anlatıyoruz. Bizi tanıyan arkadaşlar da uzun yıllar bizimle kalıyor.

İşe almada öncelikle ne gibi kriterlere bakıyorsunuz?
Biz ailemize girmek isteyenlerde hem eğitim gördüğü alanda yetkinlik hem sosyal alanda başarı arıyoruz. Bu iki alanda denge istiyoruz. Bizim yıllık performans ölçümlerimizde 8 kriter vardır. Bunun dördü sosyal liderlik, yöneticilik, iletişim ve işbirliği gibi sosyal yetkinliklerdir. İşe alım yetkinliklerimizin başında sonuç odaklılık ve analitik düşünmek, öğrenmeye açık olmak, inisiyatif kullanmak, özgüven ve esneklik gelir. İşe alma sürecimiz de 3 ayı geçmez.

Çalışanlarınıza ne tip eğitimler veriyorsunuz? Özelikle hangi konular sizin için önemli?
Hem şirket içinde hem dışında çok ciddi eğitimler veriyoruz. Teknoloji, ticari, metot, sosyal, liderlik alanlarında her yıl yaklaşık 200 farklı eğitim başlığında, 500’den fazla eğitim planlıyoruz. Sınıf içi eğitimlere ek olarak, uzaktan öğrenme şeklinde sunulan 50 farklı başlık altında e-learning eğitimlerini de çalışanlarımızın gelişimini desteklemek için kullanıyoruz.~
BOSCH’DAN “5 DAKİKA STAJ” FIRSATI
100 ÇALIŞANLA ONLINE BAĞLANTI
4- 8 Kasım tarihleri arasında “Bosch’ta 5 dakika staj” projesiyle Türkiye’de bir ilki başlatıyoruz. Bu uygulamayı Bosch’un faaliyet gösterdiği ülkeler arasında ilk defa Türkiye’de hayata geçireceğiz. Bu online staj uygulamasıyla isteyen herkes Bosch’ta istediği bir departmanda kısa bir süre için de olsa staj yapabilecek. Bir hafta boyunca gençler, tüm yerleşkelerimizden seçilmiş 100 çalışanımızla bilgisayar üzerinden görüntülü ve sesli 5 dakika sohbet edecek. 100 çalışan arasında ben de varım.
BAŞVURU FACEBOOK’TAN
Uygulamaya girenler tesadüfen bir numara seçecek ve çalışanlarımızla 5 dakika konuşacak. İstedikleri soruları sorabilecekler. Burada isteğimiz, gençlerimizin Bosch’u sadece yöneticilerden değil çalışanlarımızdan da tanımaları. Bu staja katılmak için yapmanız gereken tek şey Facebook’ta Bosch Türkiye sayfasını beğenmek ve buradan yapılan duyuruları dikkatle takip etmek. Uygulamaya katılanlardan 3 kişi daha sonra Bosch Türkiye’de staj yapma imkanına kavuşacak. Bu uygulamayı gelecek yıllarda da devam ettirmeyi düşünüyoruz.

GENCLERE KARİYER ÖNERİLERİ
5 YILLIK PLANLAR YAPIN
Gençlerimiz üniversite mezuniyetinden sonra 40-45 yıllık bir iş hayatına başlıyor. Dolayısıyla bu süreçte ne çok aceleci olsunlar ne de ağırdan alsınlar. Ben 49 yaşındayım. İş hayatıma 12 yaşımda öğrenciyken başladım, yapmadığım iş kalmadı. Kariyeri çizerken karar verme yeteneği çok önemli. Gençler verecekleri kararları iyi tartsınlar, iyi araştırma yapsınlar ve bu kararların onları nereye götüreceğini iyi irdelesinler. 5 yıl sonra varacakları noktanın hayalini kurup başlangıcı ona göre yapsınlar. Tabii ki 40 yılın bir anda hayalini kuramazsınız ama 5’er yıllık dilimlere bölerek gelişimlerini kendileri izleyebilirler.
EĞİTİM SÜREKLİ OLMALI
Bu hedefler, erişebileceklerinin bir nebze üstünde olsun. 1-2 yılda bir karar değiştirip sektörler ve şirketler arasında geçiş yapmasınlar. Biz bu tip CV’leri istemiyoruz, ülkenin emeğine yazık oluyor. Çok hayalci hedefler de olmasın yoksa bunları yapamadıkları için mutsuz olur, motivasyonlarını kaybederler. Hedef olmadığı zaman akıntı sizi alıp götürür. Bu durumda kendi istikballerini tayin edemezler. Gençler üniversite sonrasında da sürekli kendilerini geliştirsinler, öğrenmeye devam etsinler. İş hayatında network kurmak çok önemli. Bir de yaptıkları işten keyif alsınlar. Keyif almadığın işi yapmak işkencedir. Keyif alınca 40 yıllık iş hayatı, 40 gün gibi geçer.