Artık herkes Harvard'lı olabilecek

Eğitim programlarını online ve ücretsiz olarak tüm dünyadaki öğrencilere açan üniversiteler, önemli bir fırsa,t sunuyor. Türkiye’de de online eğitim giderek yaygınlaşıyor, üniversiteler sertifika programlarının yanı sıra belli bölümlerde önlisa,ns, lisans ve yüksek lisans imkanı tanıyor. Ancak henüz ücretsiz eğitim yurtdışındaki kadar yaygın değil. Online eğitim sayesinde Ha,rva,rd, MIT gibi dünyanın en saygın üniversitelerine erişmek çok daha kolay...Türkiye’de ve dünyadaki online eğitim konusundaki gelişmeleri ve programları incelediğimizde ortaya çıkan tabloda herkese uygun seçenekler var.

Tabloyu görmek için görsellere tıklayın.
Günümüzde eğitime ulaşmak giderek kolaylaşıyor. Dünyanın öteki ucundaki bir üniversitede eğitim görmek için bilgisayar başına oturmak yeterli oluyor. Tüm dünyada online eğitim veren yüzlerce üniversite bulunuyor. Bunların bir kısmı sadece belli dersleri online olarak isteyen herkese açarken bir kısmı ise kişilere belli bir ücret karşılığı tüm dersleri ve sınavları çevrimiçi sunarak diploma veya sertifika alma imkanı veriyor. Türkiye’de de son dönemde online eğitim veren üniversitelerin sayısı hızla artıyor. Yüksek lisans ve sertifika programlarının yanı sıra belli bölümler için ön lisans ve lisans eğitimi veren üniversiteler de var. Ancak Türkiye’de henüz ücretsiz eğitim yurtdışındaki seviyeye ulaşabilmiş değil.

İnovasyon danışmanı Ali Özgenç, Stanford, MIT, Harvard gibi dünyanın en iyi üniversitelerinden bazılarının, eğitim programlarını bedava olarak çevrimiçi sunmalarını bir “eğitim devrimi” olarak tanımlıyor. Dünyada isteyen ve İngilizce bilen herkesin bu derslerden yararlanabildiğim belirten Özgenç, ayrıca isteyenlerin belli bir ücret ödeyerek hem bu programları sunan hem de sınavlar yaparak, öğrencilere koçluk yaparak, aşamalı bir öğrenme programını yönlendirerek öğrenme deneyimini bir üst düzeye taşıyan Coursera, Udacity, EdX gibi şirketlerin programlarından da faydalanabileceğini hatırlatıyor.

Online eğitim gibi inovatif yaklaşımları önemsediğini belirten Özgenç, bu tarz çalışmalarla yüksek eğitim konusunda Türkiye’ye hız kazandıracak şeyler yapılabileceğini düşündüğünü söylüyor: “Türkiye’de üniversite kapısında ciddi bir yığılma var. Çoğu kişi istediği konuda eğitim alamıyor ve üniversite diploması alabilmek için girdiği bölümden mezun oluyor. Bu modelde belli bir kalitede eğitim oluyor belki ama ‘öğrenme’ gerçekleşmiyor. Böylece TV’de bilgi yarışması programlarında en temel soruları bile bilemeyen üniversitelilerle karşılaşıyoruz. Üniversite giriş sınavı ciddi bir bariyer.~
Bu sınavla insanların büyük kısmını eleyip demotive etmenin ülkeye bir maliyeti var. Bu nedenle bu sınavın ötesinde, “kitlesel açık çevrimiçi kurslara” devam eden öğrencilerin girebileceği, uzmanlık alanı bazında odaklanmış üniversite bitirme sınavı yapılabileceğini düşünüyorum.”

FIRSAT EŞİTLİĞİNİ ARTIRIYOR
Şu anda Türkiye’de çevrimiçi eğitimle ilgili alınan yol yeterli değil. Türkiye’de online eğitimin potansiyeli çok daha fazla ve hala alınacak çok yol var. Özgenç, “Bunu yapan bazı üniversiteler işi meslek yüksekokulu düzeyinde ele almışlar. Mesafe alabilmek için mutlaka Türkiye online üniversite sisteminin kurulması gerektiğini düşünüyorum” diyerek önerisini ortaya koyuyor.

Online yapılan işlerin maliyeti çok düşük ve ölçeklenmesi çok kolay. Aynı zamanda online derslerde bir sınıfta yapamadığınız birçok şeyi de filmler, görseller, animasyonlar vs. yoluyla yapabiliyorsunuz. Dolayısıyla bu mecra devlet açısından da bütün vatandaşlarına bedava eğitim imkanlarını açarak bir fırsat eşitliği sağlama alanı. Var olan global kaynaklardan da yararlanmak gerektiğinin altını çizen Özgenç, Türk öğrencilerin de kaydolabileceği bu programların yurtdışı üniversiteler için var olan denklik çerçevesinde değerlendirilebileceğini belirtiyor.

“Programlar İngilizce, ancak tercüme teknolojilerinin gelişme hızına bakıldığında çok uzak olmayan bir zamanda bu da sorun olmaktan çıkabilir” diyen Özgenç, bütün bunlara dayanarak Türkiye’de online eğitimin kullanımını hem bir fırsat hem de bir zorunluluk olarak gördüğünü belirtiyor. Ücretsiz online eğitim için devletin gerekli altyapıları kurması gerektiğini aynı kalitede eğitimi yaygın olarak dağıtmanın devlete maliyetinin çok düşük olduğu görüşünü savunan Özgenç, online eğitimin her alanda yapılamayacağını da hatırlatıyor: “Online eğitim için uygun olan ve olmayan branşlar vardır. Online eğitim üniversitelerin yerine de hiçbir zaman geçemez, ancak tamamlayıcı bir mecradır. Öte yandan kaliteli eğitimin demokratikleşmesinin belki de tek yolu online eğitimdir. ”

İKTİSAT VE İŞLETME AĞIRLIKTA
İş hayatını sürdürürken aynı zamanda yüksek lisansını tamamlamak isteyenler için Türkiye’de online eğitim veren üniversitelerin sayısı bir hayli fazla. Online yüksek lisans imkanı sunan üniversitelere ALES veya GMAT veya GRE sınavlarından yeterli puan alan ve diğer belgelerini tamamlayan lisans mezunları başvurabiliyor. Üniversitelerde birçok alanda online yüksek lisans fırsatı sunulsa da işletme ve iktisat bölümlerinin ağırlığı hissediliyor.~
Tezsiz yüksek lisans seçenekleri bulunan programlar ortalama üç dönem sürüyor. Başvurular ise güz ve bahar olmak üzere iki ayrı dönemde yapılıyor. Başvuru tarihleri ise üniversitenin sınav dönemlerine bağlı olarak değişim gösteriyor. Kimi üniversiteler eğitimin ücretini alınan ders başına bir kısmı ise ücreti dönemlik olarak belirliyor. Eğitim ücretleri üniversite ve bölüme bağlı olarak ortalama 4-19 bin TL arasında değişiyor.

Online ve örgün eğitim yüksek lisans programları arasında ders içeriği açısından bir farklılık bulunmuyor. Öğrenci, dersleri sunulan online ortamlarda takip ederken sınavlar ise çoğu zaman klasik metotla yapılıyor. Sınav dönemlerinde öğrenciler açıklanan tarihlerde ve belirlenen salonlarda açık öğretim programlarında olduğu gibi birlikte yazılı ya da test tipi sınavlara giriyor.

YURTDIŞI FIRSATLARI CAZİP
Dünyada online olarak düzenlenen lisans, yüksek lisans ve sertifika programlarının sayısında hızlı bir artış yaşanıyor. Harvard, Cambridge, Oxford, Stanford, Yale, Princeton, MIT gibi dünyanın en prestijli üniversitelerinin işletme, finans, pazarlama gibi farklı alanlarda düzenledikleri online sertifika ve yüksek lisans programları bulunuyor. Harvard’da 200’ün üzerinde online ders dikkat çekiyor. Bu programları uzaktan takip ederek dünyanın en prestijli üniversitelerinden diploma almak mümkün. Başvuru için aranan şartlar ise üniversiteye göre değişiyor. Ancak yurtdışındaki üniversitelerin, başvuru şartları örgün öğretime seçtikleri öğrencilerle benzerlik gösteriyor. Birçok üniversitede uzaktan yüksek lisans ve sertifika programlarına kabul edilmek için öncelikle lisans mezunu olma şartı aranıyor. Adaylardan, mutlaka İngilizce yeterlilik sınavı sonuçları isteniyor. Bunun yanında okullar ek bazı belgeler talep edebiliyor.

BAŞVURU KOŞULLARI
Yurtdışındaki üniversitelerin uzaktan eğitim programlarının başlangıç tarihleri ise oldukça değişken. Başvuru tarihlerini üniversitelerin internet sitelerinden düzenli takip etmek gerekiyor. Örneğin İngiltere’de online eğitim veren üniversiteler, yılda 4 kez, farklı dönemlerde başvuru kabul ederken ABD’deki üniversitelerde böyle bir kural bulunmuyor. Yılın her dönemi uzaktan eğitim programı olabiliyor.

Yurtdışındaki online programlara başvuru şartlarını sağlayan öğrencilerle uzaktan eğitime kabul edilmeden önce mülakat yapılıyor. Bu mülakatlar daha çok yazılı veya telefon mülakatı şeklinde oluyor. Birçok üniversitede ise ALES, GMAT veya GRE sınavlarının sonuçlarına göre adaylar online eğitim programlarına kabul ediliyor.~ Yurtdışındaki birçok üniversite genelde ALES’ten 55 puan alma şartı arıyor. Uzaktan eğitim veren üniversiteler ise daha çok idari ve sözel bilimlerde eğitim almak isteyenler için uygun. Özellikle, yurtdışında online yapılan yüksek lisans eğitimlerinde en çok MBA, pazarlama, insan kaynakları ve BT programları tercih ediliyor. Verilen eğitimler ise lisanstan sertifika seviyesine kadar değişiyor.

Yurtdışındaki uzaktan eğitim programlarının ücretleri ise oldukça değişken. London Business School’da online MBA yapmak için ders başına 6 bin 950 dolar ödeniyor. Amerika’da aynı eğitimi almak bir öğrencinin kredi başına ödemesi gereken ortalama tutar ise 700 doları buluyor. Online lisans dersleri için kredi başına ise 500 dolar ödeniyor.

ÜCRETSİZ PROGRAMLAR
Coursera.com, Udacity, Khan Academy gibi şirketler sayesinde Harvard, Yale ve MIT gibi dünyanın en iyi üniversitelerinin derslerini internetten ücretsiz izlemek de mümkün. Stanford Üniversitesi öğretim üyelerinden Daphne Koller ve Andrew Ng önderliğinde kurulan olan eğitim sitesi www.coursera.org dünyanın önemli üniversitelerinden ders alma imkanı sağlıyor. Tamamen ücretsiz derslerden faydalanmak için www.coursera.org internet sitesine girerek sisteme dahil olmak mümkün. Daha sonra ise eğitimlerini başarıyla tamamlayan öğrencilere sertifika veriliyor.

Coursera.com’da yurtdışındaki birçok üniversitenin derslerini ücretsiz izlemek mümkün. Yapılması gereken derslerin açılacağı zamanı takip etmek. Ondan sonra bilgisayar başında hocayı dinleyip sorulara cevap vermek, ödevleri teslim etmek ve derslere katılım göstermek gerekli. Coursera’da felsefeden biyolojiye 200 farklı konuda ücretsiz ders veriliyor ve sisteme 60 binin üzerinde öğrenci kayıtlı. U.S News’un yaptığı araştırmaya göre dünyanın en iyi online yüksek lisans derecesine sahip Online programlar arasında ise işletme alanında Washington State University, mühendislik ve bilgisayar bilgi teknolojileri arasında ise University of Southern California yer alıyor.

ONLINE DERS MATERYALİ HAVUZU DA ZENGİNLEŞTİRİLİYOR
Üniversitelerde Türkçe akademik kaynak eksikliğinin giderilmesi, modern araçlarla zenginleştirilen ders materyallerinin fırsat eşitliği sağlanarak tüm öğrencilerin erişimine sunulması ve lisans eğitimi kalitesinin artırılmasına destek amacıyla yine TÜBİTAK tarafından açılan 5001-Akademik e-Kitap Çağrısı ile e-Kitap projelerine de destek verilecek.~
Yakın zamanda TÜBİTAK’ın başlattığı 5001-Akademik e-Ders, ve 5002-Akademik e-Kitap hazırlama çağrılarının online eğitimin yaygınlaşması açısından umut verici ve dikkat çekici bir gelişme.

Projeyle üniversitelerde okutulan lisans derslerine yönelik Türkçe kaynaklar artırılacak ve ders materyali havuzu oluşturulacak. Aynı zamanda akademisyenlerin Türkçe eser yazmaları teşvik edilerek zengin içeriğe sahip akademik kitapların çeşit ve niteliği artırılacak. Güncel konu anlatımlı kitaplar, konu sonu soruları, soru çözüm setleri, günlük hayatla bağlantılı örnekler ve her bir konunun sunum slaytlarına sahip olacak. Proje sonunda kitaplar ücretsiz ve çevrimiçi olarak tüm öğrenciler ve öğretim elemanlarının erişimine açılacak. Başvuruları geçtiğimiz aylarda tamamlanan her iki projenin de 18 ay içinde tamamlanması planlanıyor.

Akademik e-Ders programının sonunda ortaya çıkacak olan ders malzemeleri çevrimiçi olarak herkesin erişimine açılacak, ücretsiz olarak kullanabilecek. Akademik e-Ders projesi üniversitelerde okutulan lisans derslerine yardımcı olması amacıyla internet üzerinden öğrencilerin erişimine sunulabilecek nitelikli ders anlatım videoları ve çizim, animasyon, simülasyon, deney gibi destekleyici uygulamaları içeriyor. Proje matematik, fizik, kimya, mimarlık, biyomühendislik gibi doğa bilimleri ve mühendislik-teknoloji alanlarının yanı sıra ekonomi, siyaset bilimi ve uluslararası ilişkiler, kamu yönetimi, işletme, çalışma ekonomisi, tarih, arkeoloji, felsefe gibi sosyal ve beşeri bilimleri de kapsıyor.