Unutulmayan ilk görüşme

Kuşkusuz ilk iş görüşmesi, insan hayatının en unutulmaz anlanndan biri. Pek çok yönetici ve lider, bu ilk görüşmenin her detayını hatırlıyor. Bu ilk günü anlatırken kimi neden başarısız olduğunu sorguluyor kimi hemen işe kabul edilmenin heyecanını gülümseyerek aktarıyor. Bazıları keşke diye başlayan cümlelerle hatalarına dikkat çekiyor, bazılan ise uzun hazırlık sürecini detaylarıyla anımsıyor. İşte kariyer yolculuğunun kritik eşiği olan ilk iş görüşmeleri ve hikayeleri...

“HAYATIMIN DERSİ”
Generali Sigorta Genel Müdürü Mine Ayhan, ilk iş görüşmesini, başvurduğu şirketin genel müdür yardımcısıyla yapmış. Kendine çok güvendiği için çok hazırlık yapmadığını ifade eden Ayhan, “Eğitimim ve aynı şirkette staj yaptığım yöneticilerin benim çalışmamı çok övmesi nedeniyle istediğim bölüme gireceğim konusunda kendimden çok emindim” diyor. Fazla özgüvenin sakıncalarına değinen Ayhan, görüşmesinin başarısız geçtiğini söylüyor ve devam ediyor: “İşe alındım ama istediğim bölüme alınmadım. Başarısız olma sebebimse kendime aşırı güvendiğim için istemeden fazla ukalalık yapmış olmamdı. Boğaziçi üniversitesi Matematik Bölümü mezunu olduğum için ekonomi ve işletme bölümlerinden aldığım dersler, bana çok zevkli, biraz da kolay geldi demiştim. Bu alanda bir soru gelip de cevaplayamayınca çok mahcup olmuştum. Ama tabii ki karşımdaki çok tecrübeli ve yetkin bir yöneticiydi. Aslında istediğim bölüme almayıp başka bir bölüme alarak bana çok güzel bir ders vermiş oldu.

“ÖĞRETMENİM OLDU”
Ytong Genel Müdürü Gökhan Erel’in ilk iş görüşmesini yaptığı kişi, onun için çok değerli bir insan olan Çuhadaroğlu’nun genel koordinatörü Yenal Oktuğ. İş hayatına Caparol-Çuhadaroğlu ortaklığı olan Çeko Caparol adlı şirkette başlayan Erel, ilk iş görüşmesine 1 hafta hazırlandığını söylüyor ve “Bir saat sürmesini planladığım bir toplantıya en az 3 saat hazırlanırım. Bu benim üniversiteden beri yaptığım bir planlamadır. Tabii ki ilk iş görüşmesi için çok daha uzun hazırlandım.~
Çünkü hayatımda ilk defa bir iş görüşmesi yapacak ve ilk defa bir CV hazırlayacaktım. Görüşmeden önce şirketin ne durumda olduğunu ve nereye gitmek istediğini bilmek, benden ne isteneceğini tahmin etmeye çalışmak, görüşme yapacak kişi hakkında bilgi toplamak ve ona göre hazırlanmak için çok çalıştım” diye devam ediyor. İlk iş görüşmesi için “Karanlıkların içinden aydınlığa çıkıştı” diye konuşan Erel, bunu şöyle açıklıyor: “Çünkü yaklaşık 8 yıl yurtdışmda yaşadıktan sonra Türkiye’ye gelir gelmez askerlik dönemim başladı. Askerdeyken Yenal Oktuğ’un benimle görüşmek istediğini öğrenmiştim. Askerden döner dönmez terhis heyecanıyla birlikte iş görüşmesine gittim. Bu nedenle benim için karanlıkların içinden aydınlığa çıkış olmuştu. İşe girmekle birlikte çok değerli bir öğretmen edindim.”

“ÇOK ARAŞTIRMA YAPTIM”
Samsonite Genel Müdürü Cenk Pınar, ilk iş görüşmesini Mudo’nun insan kaynakları yöneticileriyle gerçekleştirmiş. Bu görüşmeden çok etkilendiğini ifade eden Pınar, o günü şöyle anlatıyor: “4 bin kişilik başvuru içinden şirketin önemli departmanlarına yönetici olarak yetiştirilmek üzere 8 kişi alacaklardı. Sona kalan 30 kişi bir otelde sabahtan başlayıp akşama kadar sunumlar, örnek vakalar, grup çalışmaları yaptık. Her etapta yapılan elemeler sonrası son 8 kişi arasına kalmıştım. Neredeyse tam bir gün süren, hatırladıkça mutlu olduğum bir yarış gibiydi.” İlk iş görüşmesi öncesinde insan kaynakları alanında yüksek lisans yaptığı için hangi soruya nasıl cevap vermesi gerektiğini bilen Pınar, kendini avantajlı kabul ediyor. Pınar şöyle devam ediyor: “Üniversite yıllarımda Remzi Kitabevi’nde çalışıyordum. Dolayısıyla Suat Soysal’ın bu konuyla ilgili yazılmış birçok kitabı bana kaynak olmuştu. ilk görüşmede, şirket hakkında geniş araştırma yapmıştım ve şirketin birçok mağazasını ziyaret etmiştim. Geç kalmamak için bir gün öncesinden şirket kültürüne uygun olabilecek kıyafet alternatiflerini hazırlayıp adres ve ulaşım koşullarını kontrol etmiştim.”

KABUL EDİLMEME KORKUSU!
Hes Kablo Genel Müdürü Bekir Irak, ilk iş görüşmesini rahmetli eski genel müdürü Sadettin Erkan ile yapmış. Bu görüşmeye hazırlanmadığını belirten Irak, “Doğal davrandım, olduğumdan farklı görünmeye çalışmadım, ama çok heyecanlıydım. Kabul edilmeme korkusu yaşadığım bir deneyimdi” diyor. Bu heyecanına rağmen Irak için ilk görüşmesi oldukça başarılı geçmiş ve işe alınmış. Workbench Genel Müdürü Ayşe Gözde Ekmekçi hayatının ilk ve son iş görüşmesini EBI’den Metin Solmaz’la yapmış. “Sıra dışı bir iş görüşmesi olacağını tahmin ediyordum. Çünkü EBİ dışarıdan ilginç bir yer gibi görünüyordu.~
Daha e-ticaret lafını kimse duymamışken internet üzerinden kitap satmaya çalışan, üstelik de bunu Fransızca bir domain ile yapan (www.ideefixe.com) bir yerdi” diyen Ekmekçi, bu görüşmeye olabildiğince araştırma yapıp gitmiş. İlk soru olan “İnternetten hiç alışveriş yaptın mı” anlatmış. Kabul edilmeme korkusu yaşarken iş görüşmesinin sohbete dönüştüğünü söyleyen Ekmekçi, “Benimki biraz da şansa gelişmiş, güzel bir görüşme ve tecrübe oldu. Sanırım o dönemki heyecanımı ve hevesimi yansıttım ve karşılığını da gördüm” diyor.

“RAHAT VE VURDUMDUYMAZDIM”
Er Yatırım ve Turizm Genel Müdürü Ferzan Çelikkanat, ilk iş görüşmesini üniversite 2’nci sınıftayken o zamanlar Side’de oteli bulunan Mustafa Tatlıcı ile yazın otelde çalışmak için yapmış. Çelikkanat, öğrenci olduğu için ilk iş görüşmesinde rahat ve vurdumduymaz bir ruh halinin hakim olduğunu söylüyor. Buna rağmen Antalya’nın 40 derece sıcağında ilk defa kravat taktığı anı hiç unutmuyor. Görüşme öncesi otelle ilgili bilgi toplayan Çelikkanat, en çok hangi departmanda bahşiş verildiğini araştırmış. Çelikkanat, çabuk iletişim kurduğundan zorluk çekmeden kendi hakkında akıcı ve düzgün bir anlatımla görüşmeye başladığını söylüyor. Devamında yaşadıklarını ise şöyle ifade ediyor: “Tabii Mustafa Bey, tüccar ve deneyimli biri olduğundan yaklaşımı sektörel deneyimler ve değerlendirmelerden çok insani beceriler ve pratik zeka üzerineydi. Çok başarılı bir görüşme oldu. Sektörün arka planındaki gerçekleri anlamam için ciddi bir bakış açısı yarattı. Sonuçta patron tarafından işe alındığım düşüncesiyle torpilli damgası yiyerek genel müdür tarafından epey ezildim.”

TEKLİFİ KABUL ETMEDİ
Adecco Türkiye Genel Müdürü Tibet Eğrioğlu, ilk iş görüşmesini uluslararası bir şirketin İK yöneticisiyle yapmış. Eğrioğlu, ilk iş görüşmesine hazırlıklı gittiğini belirtiyor ve şöyle devam ediyor: “Şirket hakkında geniş bilgi edindim, sorulabilecek sorulara karşı kendimi hazırladım. Çok iyi bir deneyimdi, hayatta en çok şey öğrendiğim görüşmelerden biriydi.” İlk iş görüşmesinin başarılı olduğunu belirten Eğrioğlu, pozisyonu finans olduğu için kabul etmemiş. Çünkü işin gerekliliklerini kendine uygun bulmamış. İkinci görüşmeye çağrıldığında da işi teklif edenlere “Satış ve pazarlama alanında ilerleyeceğim. Bu konuda açık bir pozisyonunuz olursa ilgilenirim” demiş.
Eğrioğlu, bugün dev bir insan kaynakları şirketinin kaptan köşkünde.~
Bugünkü tecrübesiyle o güne baktığında neleri doğru, neleri hatalı yaptığını şöyle anlatıyor: “Ne istediğimi tam bilmiyordum. Dürüst, açık ve direkt olarak bu hatamı telafi ettiğimi düşünüyorum.” Ray Sigorta Genel Müdürü Levent Şişmanoğlu da ilk görüşmesinde kabul edilmesine rağmen teklifi geri çeviren bir diğer yönetici. İlk iş görüşmesini Fransa’daki lisansüstü eğitimini ve askerliğini bitirdikten sonra bir otomotiv şirketinin insan kaynakları yöneticisiyle yapmış. Şişmanoğlu, olumlu geçen o ilk görüşmeyi şöyle hatırlıyor: “Galatasaray Lisesi devamında lisans için ODTÜ ekonomi eğitimim ve Fransa’daki lisansüstü öğrenimim sonrasında profesyonel hayata artık hazırdım. Öğrencilik sonrasındaki profesyonel hayata giriş görüşmesi olduğu için heyecanım tabii ki vardı. ilk görüşmemden hatıramda kalan en önemli iz, iş dünyasının dinamikleri ve şirketlerin kendi kültürleri hakkında edindiğim izlenimdir.”

GERGİNLİĞİ NASIL YENDİ?
Trend Micro Akdeniz Ülkeleri Genel Müdürü Yakup Börekcioğlu ise ilk iş görüşmesini o zamanlar Aselsan’ın genel müdürü olan Cengiz Ergeneman ile yapmış. Yeni mezun olan Börekçioğlu görüşmeden önce orada çalışan eski mezunlardan bilgi topladığını söylüyor. İş görüşmesinin aklındaki kalıplara veya hazırlıklarına hiçbir şekilde uymadığını söyleyen Börekçioğlu, “Üst düzey bir yöneticinin yeni mezun birisiyle yaptığı şirket kimliği ve şirket gereksinimleri konularını içeren bir sohbet şeklindeydi. Çok keyifli bir deneyimdi, kesinlikle ben bu şirketin bir parçası olmalıyım demiştim. Bu görüşmedeki deneyimimden, sonraki iş görüşmelerimde ve eleman seçimlerimde her zaman faydalandım” diye konuşuyor. Bu görüşmeden sonra Aselsan’da çalışmaya başlayan Börekçioğlu, yaptığı doğruları ve yanlışları şöyle anlatıyor: “Görüşme öncesinde çok fazla gergin olduğumu ve bunun da kendimi ifade etmemde zorlanmama sebep olduğunu hatırlıyorum. Cengiz Bey’in anlayışlı tutumu kısa sürede gerginliğimi bir kenara atmama yardımcı olmuştu. Samimi olmanın, o işi neden istediğinizi ve şirket için neleri iyileştirebileceğinizi karşı tarafa göstermenin önemini o görüşmede kavramıştım.”~

STAJLA BAŞLADI 15 YIL ÇALIŞTI
Pera Palas Oteli Genel Müdürü Pınar Kartal Timer ise ilk iş görüşmesinin staj için olduğunu söylüyor. Timer, bu görüşmeyi 1987 yılında Hilton İstanbul İnsan Kaynakları Direktörü Şefik Renda ile yapmış. Timer, o zamanlar Boğaziçi Turizm ve Otel Yöneticiliği Bölümü’nde okuyormuş ve yaz stajı zorunluymuş. Timer, ilginç hikayesini şöyle aktarıyor:“Okulumuz, stajlarımızı İstanbul’un 5 yıldızlı otellerinde organize etmişti. Stajımı yapacağım otele gittiğimde, ortamı beğenmeyip staj dosyamı aldım ve yürüyerek Hilton Oteli’ne geldim. Henüz bir öğrenciydim, randevum yoktu, ama bir cesaret insan kaynakları müdürüyle görüşmek istediğimi söyledim. Görüşme isteğimin hemen kabul edilmiş olması, beni hem mutlu etmiş hem güvenimi artırmıştı. İlk görüşmem olduğu için çok heyecanlıydım, aynı zamanda beni kabul etmezlerse ne yaparım endişem de kayda değerdi. Şefik Bey, kısa bir süre içinde kendimi ifade edebilmemi sağlamıştı.” Hilton Oteli, tüm staj yerleştirmeleri mart ayında yapılmış olduğu halde, stajların başladığı ve görüşmenin yapıldığı gün olan 21 Haziran’da Timer’e staj fırsatı vermiş. Timer de o günden sonra 15 yıl Hilton’a hizmet vermiş.


PINAR ABAY ING BANK GENEL MÜDÜRÜ
“Heyecanımı yitirmemeye çalışıyorum”
SEKTÖRÜMÜ SEÇMİŞTİM
Bilkent Üniversitesi’nde öğrenim görürken McKinsey’den okula sunuma gelmişlerdi. O tarihlerde şirketi çok iyi tanımıyordum. İşletme bölümündeki bir profesörümün tavsiyesiyle şirketi araştırdım ve etkilenip başvurumu yaptım. Henüz mezun olmadan sektörümü belirlemiştim: Bankacı olmak istiyordum. Bu anlamda da McKinsey beklentilerimle örtüşüyordu. İş görüşmesinden önce şirketi çok iyi araştırdım. Asıl önemlisi, geleceğimi şekillendirecek ilk adım olacak mı, onu anlamak adına kendime sorular hazırladım.

HER GÜN YENİ DENEYİM
Başarılı bir görüşme olduğunu düşünüyorum. Sonuçta İstanbul McKinsey ofisinde danışman olarak çalışmaya başladım. Çalıştığım süre boyunca birçok global finans kuruluşuna danışmanlık görevi yaptım. Dolayısıyla birçok vaka gördüm. Bu süreçte anladım ki her gün öğrenilecek yeni bilgiler, kazanılacak yeni deneyimler var. Önemli olan kendinizi bunlara kapamamanız, kendinizi geliştirmek adına her günden bir ders çıkarmanız. Bence ancak böylelikle deneyim bir avantaja dönüşecektir. Bu nedenle doğru-yanlıştan öte, bugün sahip olduğum bilgi birikimi ve deneyimle daha avantajlı olduğuma inanıyorum. İlk günlerimin heyecanını da yitirmemeye çalışıyorum.~

“ROL MODELİM OLDU”
Soma İnşaat CEO’su Mehmet Özdemir, ilk iş görüşmesini Yüksel İnşaat’m TAT Towers proje müdürü Vedat Tural ile gerçekleştirdi. Özdemir bu görüşmeyi şöyle anlatıyor: “Görüşmeye nasıl hazırlanacağımı bilmiyordum. Zaten üniversiteden bir hocamın referansıyla kendisiyle görüşüyordum. Gayet doğal ve spontane bir iş görüşmesi oldu. O iş görüşmesinde bir deneyim elde ettiğimi düşünmüyorum. Ama özgüven kazanmam açısından önemliydi. Ertesi sabah işe başladım. O dönemki proje müdürümle hala görüşür, her konuda fikrini sorarım. Hep rol modelim oldu. Görüşmede yeni mezun bir üniversite öğrencisi olarak heyecanlıydım. Ama bugünkü aklım olsaydı ne kadar ücret alacağımı ve başarılı olmam halinde nasıl bir stratejik kariyer planlaması öngörüldüğünü sorardım.”

“ÇOK SORU SORDUM”
UPM Türkiye Genel Müdürü Gülay Akkuş, ilk resmi iş görüşmesini bir İK şirketiyle yaptı. “Boğaziçi Üniversitesi’nde bu konuda bize zengin ve doyurucu bir ortam sağlanmıştı” diyen Akkuş, görüşmeyi şöyle hatırlıyor: “Özellikle öğrenciliğimin sonuna doğru hem staj hem başka vesileler yaratarak iş görüşmelerine gidiyordum. Hatta bazen sadece pratik olması amacıyla bile gittiğim görüşmeler olmuştu. Bu görüşmeler beni oldukça rahatlattı. İş görüşmesi heyecanını üzerimden atıp görüşmeye odaklanmamı sağladı. O günlerde de iş görüşmelerinde başarılı olduğumu düşünüyordum. Öncelikli olarak iyi bir özgeçmiş benim kuvvetli yönümdü. Görüşme yaptığım şirket ve sektörle ilgili olabildiğince bilgi sahibi olmaya dikkat ederdim. Ayrıca başvurduğum pozisyon konusunda da araştırma yapıyordum. Doğru yaptığımı düşündüğüm adımlardan en önemlisi pozitif olmak ve karşımdakini etkilemekten çok dürüst olmaya çalışmaktı. Yanlışım olarak da çok fazla soru sorduğumu düşünüyorum.”~

AHMET TELATAR PANASONIC TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ
“En büyük hatam sormamaktı”
ÖN HAZIRLIK ÖNEMLİ
İlk iş görüşmemi Profilo’da ürün müdürü pozisyonu için ürün yönetimi ve satış müdürüyle yapmıştım. Görüşme yapacağım kişi hakkında Profilo’da çalışan arkadaşlarımdan bilgi toplayıp onun nasıl biri olduğunu öğrenmeye çalıştım. Ayrıca Profilo’nun ürünleri, rakiplerinin fiyatları hakkında da araştırma yaptım. Görüşeceğim kişinin soracaklarını tahmin ederek o konularda görüşmeye hazırlandım.
ÇOK ZORLANDIM
Görüşmeden çıktığımda kendime yüzde 50 şans vermiştim. Bilemediğim ve tatmin edici cevaplar veremediğim sorular sorulmuştu. Kendime daha çok çalışmalıydım dediğimi hatırlıyorum. Hazırlandığım konularda daha uzun konuşarak, görüşmeyi yönlendirmeye çalışmalıydım diye düşünüyorum.
SORU SORMALIYDIM
Kısa cevaplar verip sessiz kalmaktansa zorlanabilme ihtimalim olan soruların sorulmasını engelleyebilmek için konuyu değiştirip konuşmaya devam eder, arkasından ben sorular sorardım. Soru sormamak ve sadece sorulan sorulara yanıt vermek bence görüşmelerde yapılan en büyük hata.

ONUR AYDIN GROUPON TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ
“20 dakikada işe alındım”
TOYOTA’YLA SWISSOTEL’DE
Dün gibi hatırlıyorum. Kariyerime yurtdışmda başlamayı kafaya koymuştum ve bu yüzden mezun olduktan sonra uluslararası şirketlerle ilgileniyordum. İlk görüşmem de kariyerime başladığım yer olan Toyota ile olmuştu. İlk görüşmeyi Toyota’nın uluslararası üst düzey yöneticileriyle Swissotel’de yapmıştım.
KENDİMİ İKNA ETTİM
Öncelikle şirket ve pozisyon hakkında detaylı bir araştırma yapmıştım. Gerçekten o sektörde, o şirkette çalışmayı istiyor muydum? Açık olan pozisyon yeteneklerime ve gelecek hedeflerime paralel mi, emin olmak istemiştim. Aslında kendinizi ikna ettiğiniz ve kendinizden emin olduğunuz zaman görüşmeye hazırlanmış oluyorsunuz.~
TEKLİF ALDIM
İlk iş görüşmem, heyecanlı ve farklıydı. Çünkü birçok arkadaşım Türk şirketlerinin İK yetkilileriyle mülakatlar yaparken ben Toyota’nın üst düzey yöneticileriyle yaptım. Çok başarılı ve bir o kadar da ilginç bir görüşmeydi. Görüşmenin 20’nci dakikasında Toyota’nın Ortadoğu’daki birçok ülkesinden sorumlu yöneticisi, “Sana büyük ihtimal teklif vereceğiz, bizimle çalışmanı isteyeceğimize eminim” dedi. Sonuçta da öyle oldu. Kariyerime Toyota’da başladım, önce Orta Doğu sonra Avustralya’ya uzanan bir yolculuk başlamış oldu.