'Nadir hastalıklar için insan plazmasından üretim yapıyoruz'

Özlem Aydın Ayvacı - CAPİTAL

Kedrion Türkiye Genel Müdürü Sema Özel Baydar, nüfusun yaklaşık yüzde 6-8'ini etkileyen nadir hastalıkların sayısının 8 bine ulaştığını söylüyor. Baydar, “Nadir ve ciddi hastalıkları tedavi etmek ve önlemek için insan plazmasından türetilmiş tıbbi ürünler üretiyoruz” diyor.

Nadir hastalıklar, genel nüfusun yaklaşık yüzde 6-8'ini etkileyen kronik, ilerleyici bozukluklar olarak tanımlanıyor. Bu hastalıkların yüzde 80’i genetik kaynaklı oluyor. Nadir hastalık sayısı ise küresel olarak 6.000 ile 8.000 arasında. Bunlara her yıl 3-4 yeni hastalık ekleniyor ve nadir hastalıkların birçoğu yaşamın ilk yıllarında ya da çocukluk yaşlarında ortaya çıkıyor. ABD’de 200.000’den, Japonya’da ise 50.000’den az sayıda hastayı etkileyen hastalıklar nadir olarak nitelendirilirken buna karşılık Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de 2.000 kişide 1 kişiyi etkileyen hastalıklar ‘nadir hastalık’ olarak kabul ediliyor. Bunun yanı sıra, Behçet Hastalığı, Akdeniz Anemisi, Ailevi Akdeniz Ateşi gibi hastalıklar dünyanın çeşitli bölgelerinde nadir hastalık olarak kabul görürken ülkemizin de dahil olduğu Doğu Akdeniz Bölgesi ve çevresinde bu hastalıkların görülme sıklığı daha fazla. Kedrion ise Koagülasyon ve Nöromusküler Hastalıklar gibi nadir ve ciddi hastalıkları tedavi etmek ve önlemek için insan plazmasından türetilmiş tıbbi ürünler üretiyor. Ayrıca Kedrion, primer ve sekonder immün yetmezliklerin tedavisinde de rol oynuyor. Kedrion Türkiye Genel Müdürü Sema Özel Baydar, “İnsanlara yardımcı olmak için rol aldığımız bu köprü görevini insandan insana, hayattan hayata taşımak için çaba gösteriyoruz. Hastaların yaşam kalitesini artırmak, insandan insana, hayattan hayata köprü olmak için güven, şeffaflık, işi sahiplenmek, sonuç ve çözüm odaklı olmak gibi değerleri fazlasıyla önemsiyoruz ve tüm iş yapış şeklimizi bu değerlere göre şekillendiriyoruz” diyor. Baydar, sorularımızı şöyle yanıtladı:

Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

İlaç sektöründe bu yıl tam olarak 25. yılımı kutluyorum. Kedrion BPL birleşmesinde, 2023 yılında “Türkiye Genel Müdürü” olarak görevlendirildim. Kedrion Türkiye Genel Müdürü olmadan önce ise Eczacıbaşı, Abbott ve BPL gibi sektörün önde gelen firmalarında farklı pozisyonlarda görev aldım. Kedrion Türkiye olarak nadir hastalıkları tedavi etmek ve önlemek için insan plazmasından türetilmiş tıbbi ürünler üretiyoruz. Hastaların yaşam kalitesini artırmak, insandan insana, hayattan hayata köprü olmak için güven, şeffaflık, işi sahiplenmek, sonuç ve çözüm odaklı olmak gibi değerleri fazlasıyla önemsiyoruz ve tüm iş yapış şeklimizi bu değerlere göre şekillendiriyoruz.

Kedrion hangi terapötik alanlarda bulunuyor? Kedrion'un küresel yapısı ve hacmi hakkında bilgi alabilir miyiz?

Koagülasyon ve nörolojik bozukluklar ile primer ve sekonder immün yetmezlikler gibi nadir ve ciddi hastalıkları tedavi etmek ve önlemek için insan plazmasından türetilmiş tıbbi ürünler üretiyoruz. Kedrion olarak, plazma türevleri ve nadir hastalık ilaçları alanında öncü markalardan biri olarak dünya çapında 5.300'den fazla kişiye istihdam sağlıyoruz. Ürünlerimizi dünya çapında 100'den fazla ülkeye dağıtıyoruz. Kedrion’un tüm dünyada toplam 7 üretim tesisi bulunuyor ve İngiltere'deki BPL tesisimiz, üretim ağımıza en son eklenen tesisimiz. Bunun yanı sıra, ABD'de 73 plazma toplama merkezi ve Avrupa'da da 5 plazma merkezimiz bulunuyor.

Nadir hastalıklardan bize kısaca bahsedebilir misiniz ve Kedrion olarak hangi nadir hastalıklar üzerinde çalışıyorsunuz?

Nadir hastalıklar, genel nüfusun yaklaşık yüzde 6-8'ini etkileyen kronik, ilerleyici bozukluklar. Bu hastalıkların yüzde 80’i genetik orijinli oluyor. Küresel olarak 6.000 ile 8.000 arasında nadir hastalığın tanımlandığını söylemek mümkün. Bunlara her yıl 3 ile 4 yeni hastalık ekleniyor ve nadir hastalıkların birçoğu yaşamın ilk yıllarında ya da çocukluk yaşlarında ortaya çıkıyor. Hastalar ve aileleri çoğunlukla tanıda gecikme, hastalığın yetersiz yönetilmesi, bilgi ve kaynak eksikliği vb. gibi sorunlarla karşı karşıya kalıyor. Nadir hastalık tanımı dünyanın çeşitli bölgelerinde, hatta ülkeden ülkeye değişiklik gösteriyor. ABD’de 200.000’den, Japonya’da ise 50.000’den az sayıda hastayı etkileyen hastalıklar nadir olarak nitelendirilirken buna karşılık Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de 2.000 kişide 1 kişiyi etkileyen hastalıklar ‘nadir hastalık’ olarak kabul ediliyor. Bunun yanı sıra, Behçet Hastalığı, Akdeniz Anemisi, Ailevi Akdeniz Ateşi gibi hastalıklar dünyanın çeşitli bölgelerinde nadir hastalık olarak kabul görürken ülkemizin de dahil olduğu Doğu Akdeniz Bölgesi ve çevresinde bu hastalıkların görülme sıklığı daha fazla oluyor.

Kedrion olarak bizler de Koagülasyon ve Nöromusküler Hastalıklar gibi nadir ve ciddi hastalıkları tedavi etmek ve önlemek için insan plazmasından türetilmiş tıbbi ürünler üretiyoruz. Ayrıca Primer ve Sekonder İmmün Yetmezliklerin tedavisinde de rol oynuyoruz. İnsanlara yardımcı olmak için rol aldığımız bu köprü görevini insandan insana, hayattan hayata taşımak için çaba gösteriyoruz.

Türkiye’de nadir hastalıkların görülme sıklığı nedir? Araştırmalar hangi yönde devam ediyor?

Nadir hastalıklar, güncel tanıma göre 2000’de 1’den daha az sayıda görülen hastalıkları ifade ediyor. Literatürde yaklaşık 8.000 nadir hastalık tanımlanmıştır. Hastaların yaklaşık yüzde 50’sini çocuklar oluştururken Türkiye’de 5 milyon, dünyada ise yaklaşık 300 milyon kişi nadir bir hastalığa sahip. Ülkemizde etkilenen çocuk sayısı 3.5 milyon. Çocuklarda ilk yaşta ölüm nedenlerinin yüzde 35’i, 5 yaştan önce ölümlerin ise yüzde 30’u nadir hastalıklardan kaynaklanıyor. Çoğu genetik kökenli olan bu hastalıklarda akraba evlilikleri hastalık sıklığını ikiye katlıyor.

Nadir hastalıklara gereken önemin verilebilmesi, hastaların hak ettikleri erken tanı, optimum tedavi ve desteğe kavuşabilmeleri için en önemli adımlardan biri farkındalık.  Bir halk sağlığı sorunu olan nadir hastalıklar konusunda, hastaların ve ailelerinin tanı ve tedavi sürecinde yaşamakta oldukları sorunları dile getirebilmeleri, toplumda farkındalık arttırılması büyük bir öneme sahip. Ne yazık ki nadir hastalıklardan etkilenen insanlar teşhis konusunda gecikmelerle karşılaşabiliyorlar. Bu gecikmelerin temelinde, yetersiz sosyo-sağlık kaynakları, gerekli tedavilere ulaşamama, sınırlı bilgi veya referans merkezleri ve uzmanlara erişim gibi zorluklar yatıyor.

Kedrion’un, nadir hastalıkların tanı ve tedavi süreçleri konusunda ülkemizde kısa ve orta vadede ne gibi planları bulunuyor?

Kedrion olarak ürünlerimizden faydalanan kişilerin sağlığı kadar, faaliyet gösterdiğimiz ülkelerdeki toplumları ve bireyleri de önemsiyoruz. Nadir hastalıklarla mücadele eden insanlara daha sağlıklı bir yaşam sunmak için ülkemize sürekli yatırım yapmaya devam ediyoruz.

Kedrion, inovatif tedavilerle nadir hastalıkları olan hastaların yaşam kalitesini artırmayı hedefliyor. Kedrion Türkiye olarak da nadir hastalıkların tanı ve tedavi süreçlerine katkı sağlamak için çeşitli planlarımız bulunuyor. Bu planlar arasında sağlık profesyonellerine eğitim ve bilgilendirme programları düzenlemek, hastaların ilaca erişimini artırmak ve toplumsal farkındalığı artırmak yer almaktadır. Ayrıca, yerel sağlık otoriteleriyle iş birliği yaparak nadir hastalıkların tanı ve tedavi standartlarını iyileştirmeyi ve hastalara daha iyi hizmet sunmayı hedefliyoruz.

Türkiye’de sağlık sektöründe sizin ilaçlarınız sigorta kapsamında mı? İlaçların ödemesiyle ilgili zorluklar yaşanıyor mu, ürünleriniz pahalı ürünler mi?

Ürünlerimiz geri ödemesi olan ürünler. Çünkü muadili olmadığı için ve hastanın yaşamsal faaliyetlerinin direk etkilediği için çok büyük önem taşıyor. Bazı ürünlerimiz ise tamamen yurt dışından direk hasta bazında hasta adına geliyor. Özellikle bebekler için getirttiğimiz sadece o hasta için getirtilen her ay yurt dışından ilaçlarımızda mevcut ve bunların da geri ödemesi yapılıyor. Fakat ödeme sistemi bazı ürünlerde farklılık gösteriyor. Bazı ürünlerimiz Türkiye Eczacılar Birliği tarafından getirtiliyor. Yine her ilacın veya her hastanın tedavisi maliyet olarak birbirinden farklı bunun içerisinde hastanın kilosu, yaşı ona göre alacağı dozda değişiyor ve birbirinden farklı oluyor.

Ajandanızın en önemli maddeleri neler? Yatırım planlarınız neler?

2024 yılında bir önceki yılda yaptığımız iyileştirmelerin meyvelerini toplamaya başladık. Senenin başında hakkaniyet, adillik, şeffaflık, memnuniyet üzerine uluslararası bir marka olan “Great Place to Work” sertifikasına çalışanlarımızın yüzde 100 katılımıyla sahip olduk. Kedrion olarak sadece ürünlerimizden faydalanan bireylerin refahına değil, aynı zamanda faaliyet gösterdiğimiz ülkelerdeki topluluklara ve bireylere de büyük önem veriyoruz. Nadir hastalıklarla mücadele eden insanlara daha sağlıklı ve kısıtlamalardan daha az etkilenen bir yaşam sunmak amacıyla ülkemizde de istikrarlı bir şekilde yatırımlarımızı sürdürüyoruz. Bu hizmet sorumluluğunu yerine getirirken, inovasyon ve son teknoloji ekosistemimizle sağladığımız istikrarlı büyümeyle birlikte, topluluklara ve bireylere katkıda bulunmayı hedefliyoruz.

Kedrion Türkiye olarak, nadir hastalıkların tanı ve tedavi süreçlerine katkı sağlamak için çeşitli planlarımız bulunuyor. Bu planlar arasında sağlık profesyonellerine eğitim ve bilgilendirme programları düzenlemek, hastaların ilaca erişimini artırmak ve toplumsal farkındalığı artırmak yer alıyor. Ayrıca, yerel sağlık otoriteleriyle iş birliği yaparak nadir hastalıkların tanı ve tedavi standartlarını iyileştirmeyi ve hastalara daha iyi hizmet sunmayı hedefliyoruz.