Seyahatlerde hijyen ne kadar önemli?

15 yaş ve üzeri 750 kişiyle yapılan “Kamusal Alanda ve Evde Hijyen Alışkanlıkları Araştırması” kamu taşımacılığındaki beklentilerden, pandemi öncesi & sonrası hijyen alışkanlıklarına ve toplumun ortak alanlardaki kurallara bakışına kadar pek çok konuyu derinlemesine inceliyor. 

Araştırmaya göre; şehir içi kamu taşımacılığı haftada ortalama 3.7 kez, şehirler arası taşımacılığı ise ayda 1.5 kez kullanılıyor. Belediyeye ait otobüsler %81 oranla en yaygın kullanılan taşıma aracı olurken bunu sırasıyla %65 ile metro, %63 ile minibüs/ dolmuş, %41 ile metrobüs, %33 ile tren ve %25 ile vapur takip ediyor. Toplu taşımayı kullananlar için ortamın kokusu, zemin temizliği ve havalandırma en önemli unsurlar olarak öne çıkıyor. Katılımcıların sadece %29’u toplu taşımada insanların hijyen konusunda yeterince özenli olduğunu düşünürken, her 2 kişiden biri toplu taşımada hijyenin hayati önem taşıdığını belirtiyor. Bu yüksek beklentiye rağmen, her 10 kişiden 7’si toplu taşıma araçlarının yeterince hijyenik olmadığını düşünüyor.

Ulaştırma Bakanlığı TCDD Taşımacılık A.Ş.’ye bağlı yüksek hızlı trenler bayram öncesi toplum sağlığını korumak amaçlı olarak hızlı tüketim sektörünün global oyuncularından biri olan Hayat’ın ev bakım kategorisindeki markası Bingo, iş birliğiyle hayata geçirilen “Sevdiklerini Koru – Kamusal Alanda Hijyen Farkındalığı” projesi kapsamında 31 adet yüksek hızlı tren, tepeden tırnağa temizlendi ve bayram yolculuklarının hijyen açısından daha güvenli hale getirilmesi sağlandı.

Bayram tatiline sayılı günler kala Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hayat Kumbasar Karaosmanoğlu, ishalden üst solunum yolu enfeksiyonları, hatta tüberküloz, kızamık gibi daha ağır seyredebilen hastalıklara neden olabilen mikroplarla mücadele için toplu taşımada vatandaşların alması gereken önlemlere de dikkat çekti.

Enfeksiyon uzmanı, özellikle bayram döneminde artan yolcu hareketliliği ve kalabalıkların, enfeksiyonlar açısından riski artırdığına dikkat çekerek, uzun ya da kısa mesafeli yolculuklarda milyonların kullandığı toplu taşıma alanlarında yapılan düzenli hijyenik temizliğin, halk sağlığı ve koruyucu hekimlik açısından da çok önemli olduğunu vurguladı. Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Hayat Kumbasar Karaosmanoğlu, hem havada asılı kalarak solunum yoluyla, hem de yüzeylerden el temasıyla bulaşabilen ve ishalden üst solunum yolu enfeksiyonları, hatta tüberküloz, kızamık gibi daha ağır seyredebilen enfeksiyonlara neden olabilen mikroorganizmalarla mücadele için toplu taşımada alınması gereken önlemlere dikkat çekti.

“MİKROPLAR KÜÇÜK AMA YANKILARI BÜYÜK”

Toplu taşıma araçlarının enfeksiyon riski açısından en riskli alanlar olduğunu söyleyen Prof. Dr. Karaosmanoğlu, “Çünkü gün içinde binlerce kişinin kullandığı, sosyal mesafenin sağlanamadığı, sınırlı havalandırmanın olduğu kapalı alanlar. Mikroorganizmalar çok küçük ama maalesef yankıları çok büyük oluyor. Bayram dönemi tabii ki insanların toplu taşımayı hem şehir içinde hem şehirler arası mesafelerde çok daha fazla kullandığı bir dönem. Kalabalıkların bir arada daha fazla bulunduğu, özellikle de sarılıp öpüştükleri bir dönem. Böyle zamanlarda daha sık aralıklarla ortamın temizliği önemli. Nitekim ‘Sevdiklerini Koru Kamusal Alanda Hijyen Farkındalık Projesi’ de bu bağlamda çok değerli bizim için. Çok da sevindirici, çünkü biz özellikle enfeksiyon hastalıkları uzmanları olarak koruyucu sağlık hizmetlerini, tedavi hizmetlerinden çok daha değerli buluyoruz” dedi.

SADECE KONUŞURKEN BİLE MİKROP SAÇIYORUZ

Prof. Dr. Karaosmanoğlu, sadece bir kişinin hapşırmasıyla yaklaşık 100 bin civarında hastalık yapıcı mikroorganizmaların ortama saçılabildiğine de dikkat çekerek şu bilgileri verdi: “Bu partiküller, damlacıklar 5-6 metre uzağa kadar gidebiliyor. Tüberküloz, kızamık gibi hastalıkların etkenleri dahi havada asılı kalabiliyor. Dolayısıyla hava yoluyla bulaşabiliyorlar. Ama bizim daha çok gördüğümüz, grip, Covid, Sars gibi adenovirüsler. Yüzeylerde bulunuyorlar ve biz bunları en çok ellerimizle ediniyoruz. Bu nedenle hep el hijyenini vurguladık pandemi döneminde de. Tutacaklar, koltuk kenarları, kapı kolları, bilet basma alanları gibi yerler hijyen açısından en riskli yerler. Sadece konuşurken dahi bu mikroorganizmaları saçabiliyoruz.”

“YÜZEYLERDE GÜNLERCE CANLI KALABİLEN MİKROORGANİZMALAR VAR”

Enfeksiyonlara sebep olabilen bu mikroorganizmalardan kiminin sadece birkaç saat canlı kalabildiğini, ancak bazılarının günlerce yüzeylerde kalarak bulaşabildiğini de vurgulayan Prof. Dr. Karaosmanoğlu, “Bizim mesela besin zehirlenmesi etkenleri olarak bildiğimiz mikroorganizmalar yüzeylerden temas aracılığıyla bulaşabiliyor. Enterik bakteriler diyoruz biz bunlara. Bazı virüsler de özellikle Norovirüs, yüzeylerde uzun süre canlı kalabiliyor ve çok daha az miktardaki mikroorganizma bile mide bağırsak sisteminde de enfeksiyon yapabiliyor. Yani her zaman grip, Covid gibi solunum yolu enfeksiyonları değil, enterik enfeksiyonlar, deri enfeksiyonları gibi pek çok enfeksiyon toplu taşımalarda özellikle yüzeylerden temas aracılığıyla bizlere bulaşabiliyor” dedi.

Yapılan çalışmalara göre sadece 1 saat içinde ellerimizi 15-20 kez ağzımıza veya burnumuza götürdüğümüze dikkat çeken Prof. Dr. Karaosmanoğlu, “Uzun süreli seyahatlerde yiyecek içecek ve tuvaletler üzerinden bulaşabilecek enterik enfeksiyonlar karşımıza çıkabiliyor.”