İhracat ve büyüme

İŞSİZLİK YERİNDE SAYMAYI SÜRDÜRÜYOR
Türkiye istatistik Kurumu'nun (TÜIİK) mevsimsel verilerine göre, mayıs ayında işsizlik oranı yüzde 9 nisan ayında da bu seviyedeydi. Biraz daha geriye gidersek, işsizlik oranının ocak ayından beri bu civarda seyrettiğini görüyoruz. Mayıs ayı iş gücü piyasası verileri, nisan, mayıs ve haziran aylarında düzenlenen anketlerin ortalamasını yansıttığından, aynı zamanda ikinci çeyrek dönemin verilerini oluşturuyor. ikinci çeyrekteki işsizlik oranı ilk çeyrekteki düzeyinin sadece 0,1 puan altında kalıyor. ilk çeyrekte işsizlik oranı yüzde 9,1 'di. ilk çeyrekteki işsizlik oranı da geçen yılın son çeyreğine göre sadece 0,1 puanlık düşüş göstermişti. İşsizlik oranının son üç çeyrektir yerinde sayması, bu dönemde ekonominin de yerinde saymasından kaynaklanıyor. Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH) yılın ilk çeyreğinde mevsimsel düzeltilmiş olarak yüzde 0,4 küçülmüştü. Ekonomi ikinci çeyrekte yeniden pozitif büyümeye geçti gibi ama çok fazla bir toparlanma da yok. Ekonominin küçüldüğü ilk çeyrekte istihdamda hiç artış olmamıştı. ikinci çeyrekte ise ancak iş gücü piyasasına yeni girişleri karşılayacak kadar istihdam artışı oldu. Bu nedenle de sadece işsizlik oranı değil işsiz sayısı da yerinde saydı. Ekonomideki mevcut gidiş işsizlikteki yatay seyir eğiliminin yılın ikinci yarısında da süreceğini düşündürüyor. Avrupa'daki resesyon nedeniyle altın hariç ihracatta temponun düşmesi büyümeyi frenlerken, iç talepte bunu telafi edecek bir canlılık da henüz ortada görünmüyor. Fakat Merkez Bankası'nın para politikasında başlattığı gevşeme iç talepte canlılık yaratabilirse, yılın sonuna doğru durum değişebilir.

AVRUPA'NIN ETKİSİ
Altın hariç ihracatta ikinci çeyrekte performansın düşmesi, en önemli dış pazarımız olan Avrupa’da geçen yılın sonlarında başlayan resesyonun derinleşmesinden kaynaklandı. Avrupa Birliği (AB) ekonomisi geçen yılın son çeyreğinde önceki çeyrek döneme göre ve mevsimsel düzeltilmiş olarak yüzde 0,3 küçülmüş, bu yılın ilk çeyreğinde ise “sıfır” büyüme kaydetmişti. İkinci çeyrekte AB ekonomisi yönünü yeniden aşağıya döndü ve yüzde 0,2 küçüldü. Avrupa’da resesyon başladıktan sonra Türkiye bir müddet alternatif pazarlar sayesinde ihracatta durumu idare etti. Fakat Avrupa’da resesyon derinleşmeye başlayınca alternatif pazarlar da durumu kurtarmaz oldu. AB ülkelerine yapılan ihracatta ilk çeyrekte yüzde 1,6 düşüş vardı. İkinci çeyrekte bu düşüş yüzde 11,6’yı buldu. AB dışındaki ülkelere yapılan ihracatta bunu telafi edecek ek bir artış daha gerçekleşmeyince de altın hariç ihracatta performansın düşmesi kaçınılmaz oldu.