"Büyüme 2017'de canlanabilir"
İş Leasing Genel Müdürü Hasan Bolat, leasing sektörünün performansını ve bu ortamda öne çıkan fırsatları değerlendirdi..
2015 yılında gerçekleşen 1 Kasım seçimlerinin
etkisi, leasing sektörünün
ilk çeyrek rakamlarına olumsuz yansımıştı.
2’nci çeyrekte, seçimlerin etkisi
atlatılarak bir canlanma oldu ve
net leasing alacaklarında ilk 6 ayda bir büyüme
kaydedildi. Geçen yılın aynı dönemine göre
yüzde 13 büyüyen sektör, yeni işlem hacminde
geçen yılın aynı dönemiyle paralel seyirde ilerleyerek
yüzde 4,2’lik bir artış gösterdi.
Ancak darbe girişimi, yatırım kararlarını etkiledi.
Moody’s’in Türkiye’nin kredi notunu düşürmesi,
peş peşe gelen iki uzun bayram tatili
de olumsuz havayı pekiştirdi. Bu gelişmelerden
sonra sektör, yeni işlem hacminde yüzde 12
olarak belirlediği 2016 yılı büyüme beklentisini
yüzde 5’e çekti.
Henüz sonuçlar açıklanmasa da iş hacminde
yüzde 4 düşüş olduğunu gözlemlediklerini
söyleyen İş Leasing Genel Müdürü Hasan Bolat,
2’nci çeyrekteki olumsuz gelişmeler dolayısıyla
yatırımcıların yatırım kararlarını son çeyreğe ertelediklerini
belirtiyor. Son çeyrek için olumlu
bir tablo çizen Bolat, “Son çeyrekte, ilk 3 çeyreğe
oranla leasing işlem hacminin daha yüksek
bir oranda yapılacağını düşünüyoruz” diyor.
İş Leasing Genel Müdürü Hasan Bolat, leasing
sektörünün performansını ve bu ortamda
öne çıkan fırsatları değerlendirdi:
* Sektör yılın son çeyreğine nasıl bir atmosferde giriyor?
2015 yılı Kasım’ındaki seçim döneminde yatırımların azalmasının etkisi, 2016’nın ilk çeyreğine yansıdı. Bu etkiler atlatıldıktan sonra bir canlanma oldu. Özellikle makine-ekipman yatırımlarında bir artış oldu. Taşınmaz leasinginde ise düşüş yaşandı. Sektörün üçüncü çeyrek verileri henüz açıklanmadı. Ancak geçen yılın aynı dönemine göre iş hacminde yüzde 4 düşüş olduğunu gözlemliyoruz. İkinci çeyrekte yaz dönemi ve iki uzun bayram tatilinin art arda gelmesinin dışında beklenmedik şekilde darbe girişimi meydana geldi. Bu nedenle bu düşüşü doğal karşılıyoruz. Yatırımcıların önlerini görmeleri amacıyla yatırımlarını beklemeye almaları anlaşılabilir bir durum. Biz de sektör olarak ikinci çeyrekteki bu gelişmelerden sonra, yılbaşında yüzde 12 olarak beklediğimiz 2016 yılı büyüme beklentimizi yüzde 5’e çekmek durumunda kaldık.
* Tüm bu gelişmelerin, darbe girişiminin sonucu leasing sektörüne talebin azaldığını mı görüyoruz?
Yatırımcıların yatırım kararlarını son çeyreğe ertelediğini gördük. Son çeyrekte bu nedenle bir miktar artış bekliyoruz. İlk 3 çeyreğe oranla daha yüksek bir oranda leasing işlem hacminin yapılacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla 2016’yı dolar bazında geçen yılla paralel, Türk Lirası bazında yüzde 5 bir artışla kapatacağımızı öngörüyoruz. Dolar bazında geçen yıl 6,4 milyar dolar civarında olan yeni işlem hacminin bu yıl 6 milyar dolar civarında gerçekleşmesini bekliyoruz. TL olarak da 2016 sonunu 18 milyar TL civarında kapatmayı öngörüyoruz. Ayrıca 9 Ağustos’ta yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla kanun değişikliklerini kapsayan bir kanun çıkarıldı. Bu kanunla gayrimenkul leasinginde, sat-geri kirala modelinde birtakım KDV avantajları, harç istisnaları getirildi. Bu alanlarda sektörün bir miktar önü de açılmış oldu.
* Sektörde kârlılık nasıl gidiyor?
Sektör, ilk altı aylık verilerde net leasing alacaklarında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13’lük büyüyerek 38,2 milyar TL’ye ulaştı. Yeni işlem hacmi ise yüzde 4,2’lik bir artışla 8,8 milyar TL oldu. Sektörde ilk 6 ayda özkaynaklar yüzde 14 ve net kâr yüzde 25 arttı. Sözleşme adedi yüzde 3’lük bir artışla 12 bin 543 oldu. Tescil edilen sözleşme 10,5 milyar TL civarında gerçekleşti. Kârlılıkta, portföy kârından gelen önemli bir artış var. Sektörde kârlılığı en büyük etkileyecek faktör, sorunlu alacaklar için ayrılan provizyon oluyor. Bu yıl sorunlu kredi oranında önemli bir büyüme olmazsa kârlılığın yıl sonunda aynı oranda devam edeceğini öngörüyorum.~* Bu yıl hangi leasing ürünlerinde büyüme daha iyi oldu?
İş ve inşaat makine ekipmanı leasinginde artış yaşandı. Öyle ki iş ve inşaat makine ekipmanının payı yüzde 22’den 25’e yükseldi. Ticari gayrimenkullerde ise düşüş gözlemliyoruz. Geçen yıl portföy dağılımında yüzde 30 payı olan gayrimenkul yani sat-geri kirala ürünü, bu yıl yüzde 22 civarında seyrediyor. Diğer makine ekipmanlarının da yüzde 13 olan payı yüzde 18’e çıktı. Makine ekipman, leasing sektörünün ana alanı. Dolayısıyla bu yükselişi olumlu olarak yorumluyoruz. Bu yılın son çeyreğinde de bu trendin artarak devam edeceğini öngörüyoruz. Bunların dışında diğer ürünlerin payını yüzde 7 ile tekstil, yüzde 7 ile metal işleme ve yüzde 4 ile sağlık ekipmanları olarak sıralayabiliriz.
* Sat-geri kirala ürünü yükseliş trendindeydi. Bu trend devam ediyor mu?
Sat-geri kirala, geçen yıl ve bir evvelki yıla göre geriledi. Şu anda sat-geri kiralanın payı yüzde 30’lardan yüzde 22’lere kadar geriledi. Yıl sonunda bu oranın yüzde 25’lerde olacağını tahmin ediyorum. Operasyonel kiralama ise sektörde biraz daha büyüyecek gibi gözüküyor. Yavaş yavaş bu alana doğru sektör genişlemeye başladı. İş ve inşaat makinelerinde operasyonel kiralama veya araçlarda filo kiralama şeklinde yeni alanlar açılabilir.
* Bu yıl sorunlu kredi oranı ne seyirde ilerliyor ve yıl sonu için tahminiz nedir?
Sorunlu kredi oranı geçen yıl sonu yüzde 6,4 oranındaydı. Bu yıl ilk ayda yüzde 6,5 civarında gerçekleşti. Yıl sonuna doğru sektörün sorunlu kredi oranında yüzde 7’yi görebileceğini düşünüyoruz. Bu yıl için çok büyük bir artış görülmüyor ancak bankacılıkla karşılaştırıldığında yüksek bir oran. 2017 için Türk Lirası bazında yüzde 11 civarında büyüme beklentimiz var. Sektörün 20-21 milyar TL civarında bir yeni iş hacmine ulaşacağını düşünüyoruz. Sektörün orta vadede gelişmesi için bazı konularda adım atılması gerekiyor. İlk olarak Avrupa’daki gibi binek ve ticari araçların operasyonel kiralamasının yapılabiliyor olması gerekiyor. Bir başka nokta da yatırım mallarındaki tüm KDV’lerin yüzde 1’e çekilmesi.
* Bahsettiğiniz Avrupa’da yapılan ticari ve binek araçlarının operasyonel kiralaması, sektöre ne kadarlık bir büyüklük getiriyor?
Avrupa leasing sektörü ile Türkiye’yi karşılaştırırsak Türkiye’de özel sektör yatırımlarından leasingin aldığı pay son 5 yılda yüzde 6 civarında. Bu oran, gelecek yıl da aynı olacaktır. Avrupa ülkelerine baktığımız zaman bu oran yüzde 20-22 civarında seyrediyor. Ülkemizde de ticari araçların leasinginin yapılabilmesi gibi gelişmelerle bu orana ulaşabiliriz. Dünyada 648 milyar Euro iş hacmiyle leasing sektörünün lideri Çin. Ardından Avrupa geliyor. Avrupa’da işlem hacminin yüzde 66’sı binek ve ticari araçların operasyonel kiralamasından geliyor. Yüzde 44’ü ise makine ekipman ve diğer yatırımlardan oluşuyor. Avrupa’da binek araç ve ticari araç leasinginde son 2-3 yılda büyüme trendi var. Örneğin bu alanlar bu yıl ilk altı ayda yüzde 13,7 büyüdü ve 315 milyar Euro hacme ulaştı. Geçen yıl leasing sektörü Avrupa’da yüzde 9 oranında büyümüştü. Biz de bu konuda gerekli girişimlerde bulunuyoruz. Hükümet de pozitif bakıyor ama bunun bir an evvel yapılması gerekiyor.~“TEMİZ ENERJİYE ODAKLANDIK”
ÖNE ÇIKAN ALANLAR
İş Leasing olarak portföyümüzde iş-inşaat makineleri, gayrimenkul ve enerji leasingi ağırlık verdiğimiz alanlar. Odağımızda özellikle temiz enerji yatırımları var. Portföy dağılımımızda gayrimenkul yüzde 28, iş makineleri yüzde 18, enerji yüzde 10’un üzerinde bir paya sahip.
KOBİ’LERE AĞIRLIK VERİLECEK
Müşterilerimizin yüzde 40-45’ini kurumsal şirketler, yüzde 35’ini orta büyüklükteki ticari işletmeler ve yüzde 25’ini de KOBİ’ler oluşturuyor. KOBİ’lere ağırlık vermek istiyoruz. Çünkü KOBİ’ler, finansal ihtiyacı yüksek olan bir segment. Biz de bu alanda payımızı artırmayı planlıyoruz.
“2017’DE MÜŞTERİ SAYIMIZI YÜZDE 15 ARTIRACAĞIZ”
KÂRLILIK SÜRECEK
İş Leasing’in aktif büyüklüğü ilk altı ayda 5 milyar 895 milyon TL civarında gerçekleşti. Konsolide net kârı 52,8 milyon TL’yi, öz kaynakları da 771 milyon TL’yi aşmış durumda. Yaygın portföy oluşturma stratejimiz doğrultusunda işlem adedinde bu yıl ilk 6 ayda yüzde 7 artış gerçekleştirdik. Müşteri sayımızda ise yüzde 10 artış sağladık. Yıl sonuna kadar kârlı durumun devam edeceğini öngörüyoruz.
BÜYÜME POLİTİKASI
Net leasing alacakları açısından bu yıl sektörde 4’üncü sıradayız. Hedefimiz ilk 3’te yer almak ama önemli olan sadece sıralama değil, aktifin kalitesi de önem taşıyor. Aktifin kalitesinin bozulmasını göze alarak büyümek doğru değil. Bu nedenle sıralamada üst sırada yer alıp da kâr edemediğiniz bir alanda bulunmayı da sağlıklı bulmuyoruz.
2017 HEDEFLERİ
2016 yılını bütçemize paralel, yüzde 4 civarında iş hacmi artışıyla kapatmayı hedefliyoruz. 2017 yılında yeni iş hacminde sektöre paralel TL bazlı yüzde 10-11 civarında bir büyüme ve müşteri tabanımızda yüzde 10-15 civarında artış hedefliyoruz. 2017 yılında da etkin risk izleme ve tahsis politikamızla sorunsuz büyümeyi ve sektörün altında bir sorunlu alacak rasyosunu hedefliyoruz.
* Sektör yılın son çeyreğine nasıl bir atmosferde giriyor?
2015 yılı Kasım’ındaki seçim döneminde yatırımların azalmasının etkisi, 2016’nın ilk çeyreğine yansıdı. Bu etkiler atlatıldıktan sonra bir canlanma oldu. Özellikle makine-ekipman yatırımlarında bir artış oldu. Taşınmaz leasinginde ise düşüş yaşandı. Sektörün üçüncü çeyrek verileri henüz açıklanmadı. Ancak geçen yılın aynı dönemine göre iş hacminde yüzde 4 düşüş olduğunu gözlemliyoruz. İkinci çeyrekte yaz dönemi ve iki uzun bayram tatilinin art arda gelmesinin dışında beklenmedik şekilde darbe girişimi meydana geldi. Bu nedenle bu düşüşü doğal karşılıyoruz. Yatırımcıların önlerini görmeleri amacıyla yatırımlarını beklemeye almaları anlaşılabilir bir durum. Biz de sektör olarak ikinci çeyrekteki bu gelişmelerden sonra, yılbaşında yüzde 12 olarak beklediğimiz 2016 yılı büyüme beklentimizi yüzde 5’e çekmek durumunda kaldık.
* Tüm bu gelişmelerin, darbe girişiminin sonucu leasing sektörüne talebin azaldığını mı görüyoruz?
Yatırımcıların yatırım kararlarını son çeyreğe ertelediğini gördük. Son çeyrekte bu nedenle bir miktar artış bekliyoruz. İlk 3 çeyreğe oranla daha yüksek bir oranda leasing işlem hacminin yapılacağını öngörüyoruz. Dolayısıyla 2016’yı dolar bazında geçen yılla paralel, Türk Lirası bazında yüzde 5 bir artışla kapatacağımızı öngörüyoruz. Dolar bazında geçen yıl 6,4 milyar dolar civarında olan yeni işlem hacminin bu yıl 6 milyar dolar civarında gerçekleşmesini bekliyoruz. TL olarak da 2016 sonunu 18 milyar TL civarında kapatmayı öngörüyoruz. Ayrıca 9 Ağustos’ta yatırım ortamının iyileştirilmesi amacıyla kanun değişikliklerini kapsayan bir kanun çıkarıldı. Bu kanunla gayrimenkul leasinginde, sat-geri kirala modelinde birtakım KDV avantajları, harç istisnaları getirildi. Bu alanlarda sektörün bir miktar önü de açılmış oldu.
* Sektörde kârlılık nasıl gidiyor?
Sektör, ilk altı aylık verilerde net leasing alacaklarında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13’lük büyüyerek 38,2 milyar TL’ye ulaştı. Yeni işlem hacmi ise yüzde 4,2’lik bir artışla 8,8 milyar TL oldu. Sektörde ilk 6 ayda özkaynaklar yüzde 14 ve net kâr yüzde 25 arttı. Sözleşme adedi yüzde 3’lük bir artışla 12 bin 543 oldu. Tescil edilen sözleşme 10,5 milyar TL civarında gerçekleşti. Kârlılıkta, portföy kârından gelen önemli bir artış var. Sektörde kârlılığı en büyük etkileyecek faktör, sorunlu alacaklar için ayrılan provizyon oluyor. Bu yıl sorunlu kredi oranında önemli bir büyüme olmazsa kârlılığın yıl sonunda aynı oranda devam edeceğini öngörüyorum.~* Bu yıl hangi leasing ürünlerinde büyüme daha iyi oldu?
İş ve inşaat makine ekipmanı leasinginde artış yaşandı. Öyle ki iş ve inşaat makine ekipmanının payı yüzde 22’den 25’e yükseldi. Ticari gayrimenkullerde ise düşüş gözlemliyoruz. Geçen yıl portföy dağılımında yüzde 30 payı olan gayrimenkul yani sat-geri kirala ürünü, bu yıl yüzde 22 civarında seyrediyor. Diğer makine ekipmanlarının da yüzde 13 olan payı yüzde 18’e çıktı. Makine ekipman, leasing sektörünün ana alanı. Dolayısıyla bu yükselişi olumlu olarak yorumluyoruz. Bu yılın son çeyreğinde de bu trendin artarak devam edeceğini öngörüyoruz. Bunların dışında diğer ürünlerin payını yüzde 7 ile tekstil, yüzde 7 ile metal işleme ve yüzde 4 ile sağlık ekipmanları olarak sıralayabiliriz.
* Sat-geri kirala ürünü yükseliş trendindeydi. Bu trend devam ediyor mu?
Sat-geri kirala, geçen yıl ve bir evvelki yıla göre geriledi. Şu anda sat-geri kiralanın payı yüzde 30’lardan yüzde 22’lere kadar geriledi. Yıl sonunda bu oranın yüzde 25’lerde olacağını tahmin ediyorum. Operasyonel kiralama ise sektörde biraz daha büyüyecek gibi gözüküyor. Yavaş yavaş bu alana doğru sektör genişlemeye başladı. İş ve inşaat makinelerinde operasyonel kiralama veya araçlarda filo kiralama şeklinde yeni alanlar açılabilir.
* Bu yıl sorunlu kredi oranı ne seyirde ilerliyor ve yıl sonu için tahminiz nedir?
Sorunlu kredi oranı geçen yıl sonu yüzde 6,4 oranındaydı. Bu yıl ilk ayda yüzde 6,5 civarında gerçekleşti. Yıl sonuna doğru sektörün sorunlu kredi oranında yüzde 7’yi görebileceğini düşünüyoruz. Bu yıl için çok büyük bir artış görülmüyor ancak bankacılıkla karşılaştırıldığında yüksek bir oran. 2017 için Türk Lirası bazında yüzde 11 civarında büyüme beklentimiz var. Sektörün 20-21 milyar TL civarında bir yeni iş hacmine ulaşacağını düşünüyoruz. Sektörün orta vadede gelişmesi için bazı konularda adım atılması gerekiyor. İlk olarak Avrupa’daki gibi binek ve ticari araçların operasyonel kiralamasının yapılabiliyor olması gerekiyor. Bir başka nokta da yatırım mallarındaki tüm KDV’lerin yüzde 1’e çekilmesi.
* Bahsettiğiniz Avrupa’da yapılan ticari ve binek araçlarının operasyonel kiralaması, sektöre ne kadarlık bir büyüklük getiriyor?
Avrupa leasing sektörü ile Türkiye’yi karşılaştırırsak Türkiye’de özel sektör yatırımlarından leasingin aldığı pay son 5 yılda yüzde 6 civarında. Bu oran, gelecek yıl da aynı olacaktır. Avrupa ülkelerine baktığımız zaman bu oran yüzde 20-22 civarında seyrediyor. Ülkemizde de ticari araçların leasinginin yapılabilmesi gibi gelişmelerle bu orana ulaşabiliriz. Dünyada 648 milyar Euro iş hacmiyle leasing sektörünün lideri Çin. Ardından Avrupa geliyor. Avrupa’da işlem hacminin yüzde 66’sı binek ve ticari araçların operasyonel kiralamasından geliyor. Yüzde 44’ü ise makine ekipman ve diğer yatırımlardan oluşuyor. Avrupa’da binek araç ve ticari araç leasinginde son 2-3 yılda büyüme trendi var. Örneğin bu alanlar bu yıl ilk altı ayda yüzde 13,7 büyüdü ve 315 milyar Euro hacme ulaştı. Geçen yıl leasing sektörü Avrupa’da yüzde 9 oranında büyümüştü. Biz de bu konuda gerekli girişimlerde bulunuyoruz. Hükümet de pozitif bakıyor ama bunun bir an evvel yapılması gerekiyor.~“TEMİZ ENERJİYE ODAKLANDIK”
ÖNE ÇIKAN ALANLAR
İş Leasing olarak portföyümüzde iş-inşaat makineleri, gayrimenkul ve enerji leasingi ağırlık verdiğimiz alanlar. Odağımızda özellikle temiz enerji yatırımları var. Portföy dağılımımızda gayrimenkul yüzde 28, iş makineleri yüzde 18, enerji yüzde 10’un üzerinde bir paya sahip.
KOBİ’LERE AĞIRLIK VERİLECEK
Müşterilerimizin yüzde 40-45’ini kurumsal şirketler, yüzde 35’ini orta büyüklükteki ticari işletmeler ve yüzde 25’ini de KOBİ’ler oluşturuyor. KOBİ’lere ağırlık vermek istiyoruz. Çünkü KOBİ’ler, finansal ihtiyacı yüksek olan bir segment. Biz de bu alanda payımızı artırmayı planlıyoruz.
“2017’DE MÜŞTERİ SAYIMIZI YÜZDE 15 ARTIRACAĞIZ”
KÂRLILIK SÜRECEK
İş Leasing’in aktif büyüklüğü ilk altı ayda 5 milyar 895 milyon TL civarında gerçekleşti. Konsolide net kârı 52,8 milyon TL’yi, öz kaynakları da 771 milyon TL’yi aşmış durumda. Yaygın portföy oluşturma stratejimiz doğrultusunda işlem adedinde bu yıl ilk 6 ayda yüzde 7 artış gerçekleştirdik. Müşteri sayımızda ise yüzde 10 artış sağladık. Yıl sonuna kadar kârlı durumun devam edeceğini öngörüyoruz.
BÜYÜME POLİTİKASI
Net leasing alacakları açısından bu yıl sektörde 4’üncü sıradayız. Hedefimiz ilk 3’te yer almak ama önemli olan sadece sıralama değil, aktifin kalitesi de önem taşıyor. Aktifin kalitesinin bozulmasını göze alarak büyümek doğru değil. Bu nedenle sıralamada üst sırada yer alıp da kâr edemediğiniz bir alanda bulunmayı da sağlıklı bulmuyoruz.
2017 HEDEFLERİ
2016 yılını bütçemize paralel, yüzde 4 civarında iş hacmi artışıyla kapatmayı hedefliyoruz. 2017 yılında yeni iş hacminde sektöre paralel TL bazlı yüzde 10-11 civarında bir büyüme ve müşteri tabanımızda yüzde 10-15 civarında artış hedefliyoruz. 2017 yılında da etkin risk izleme ve tahsis politikamızla sorunsuz büyümeyi ve sektörün altında bir sorunlu alacak rasyosunu hedefliyoruz.
