Gerileme sürecek mi?

PC pazarının hacmi tüm dünyada daralıyor. 10 yıl önce toplam PC satışı 1,9 milyonken bu rakam 1 milyon adetlere kadar gerilemiş durumda...

1.11.2018 02:10:000
Paylaş Tweet Paylaş
Gerileme sürecek mi?

Nil Dumansızoğlu

[email protected]

Bütün dünyada sahiplik oranı giderek hızla yükselen akıllı telefonlar, tüketici kullanım alışkanlarını tamamen değiştirdi. TÜİK rakamlarına göre masaüstü bilgisayar kullanım oranı 2011’den bu yana yüzde 40 azaldı. Tüketicilerin yüzde 93’ü yeni bir dizüstü bilgisayar almayı düşünmüyor, çünkü akıllı telefonlar internete erişim ihtiyacını yeterince karşılıyor. Tüm bu gelişmeler, doğal olarak PC satışlarına yansıyor. GFK verilerine göre 2007 yılında 1,9 milyon adet olan masaüstü ve dizüstü bilgisayarların satış rakamının, 2017 yılında 1,1 milyon adette kalması, pazarın dinamiklerinin nasıl değiştiğini açıkça ortaya koyuyor. Ciro bazında bakıldığında da farklı değil. Dizüstü bilgisayar pazarı, 2013 yılında 1 milyar 278 milyon dolar ciroya ulaşarak zirveyi gören sektörde, yıldan yıla düşüş yaşandı ve 2017 yılında rakamlar, 10 yıl öncesinin de gerisine düşerek 626 milyon dolara kadar geriledi. Şirketler de satış adetlerindeki bu düşüşleri yeni segmentlere yönelerek telafi etme peşinde. PC şirketlerinin sadece dizüstü ve masaüstü bilgisayar üreterek artık hayatta kalamayacağını söyleyen Acer Ülke Müdürü Sinan Kender gibi diğer yöneticiler de her ihtiyaca yönelik ürünler geliştirmenin daha çok önem kazanacağını düşünüyor. PC pazarının durumunu, geleceğin nasıl şekilleneceğini ve yeni trendleri işin uzmanlarına sorduk… 

SATIŞ HIZLA AZALIYOR

PC pazarı, son 5 yılda adetsel anlamda ciddi bir düşüşe uğradı. IDC verilerine göre 2012 yılında 3,5 milyon adet olan PC pazarı, 2017 yılını 1,9 milyon adetle kapattı. Son 5 yılda yüzde 43,5 düşüş eğilimi gösterdiği gözlemlenen pazarda, 2018’in ilk çeyreğinde ise yüzde 9,3 büyüme oldu. Ancak bu oran, 2017 yılının son çeyreğine göre yüzde 20 azalış anlamına geliyor. Birinci çeyrekte toplam satış hacmi 864 bin 632 adet olan pazarda, 2018 yıl sonu beklentisi ise 2,1 milyon adet civarında. 5 yıl öncesine göre bireysel ve kurumsal satışlarda da oranlar büyük ölçüde değişti. 2012 yılında kurumsal satışların aldığı pay yüzde 17,5’ken 2017 yılında bu oran yüzde 32,2’ye yükseldi. Bireysel tarafta ise beş yıl önce 82,5 olan oran, 66,8’e düştü. GFK’nin paylaştığı verilere göre bireysel perakende satışlarında 10 öncesine göre yüzde 42,1 düşüş var. 2007 yılında 1 milyon 900 bin adet olan satış rakamı, 2017 yılında 1 milyon 100 bin olarak gerçekleşti. 2018 yılında ise ancak 1 milyon olabileceği düşünülüyor. Ciro bazında da aynı durum söz konusu. Dizüstü bilgisayar segmenti, 2017 yılında, 626 milyon dolarlık ciroyla 10 yıl öncesinin gerisine düştü. PC pazarındaki daralmayı değerlendiren IDC kıdemli araştırma analisti Ayşe Kaptanoğlu, “Tabletlerin tüketici teknolojisi ürünü olarak pazara sunulduğu yıllarda PC satışları ciddi anlamda olumsuz etkilendi. Daha sonraki dönemde tabletlerin konfigürasyonunun yeterince güçlü olmadığının anlaşılması, tüketicileri tekrar PC kullanımına yönlendirdi” diyor. 

PASTA HIZLI KÜÇÜLDÜ 

Satışlardaki bu düşüş eğilimi, ölçek bağımsız tüm markaların satışlarını olumsuz etkiliyor. Hatta lider markaların satışları bile geçmiş yıllara göre düşmüş durumda... Ancak pazar payı açısından bakıldığında büyükler, daralan pazarda paylarını koruyor. Rakamlar da bu veriyi doğruluyor. IDC’nin 2017 yılına dair paylaştığı verilere göre PC pazarının lideri yüzde 25 pazar payı ve 496 bin 927 satış rakamıyla HP Inc oldu. Pazarın lideri olmasına rağmen HP’nin satış adetleri, 5 yıl öncesiyle kıyaslandığında yüzde 6,4’lük düşüş gösterdi. Asus’un 5 yıl önce yüzde 10,5 olan pazar payı yüzde 15,1’e çıkarken satış adetlerinde ise yüzde 18,8 düşüş söz konusu. Aynı şekilde Dell Inc’in de pazar payı yüzde 8,5 düzeyine çıkmasına rağmen satışları yüzde 25,5 düştü. Zorlu rekabette satış rakamını artımayı başaran tek şirket ise Lenovo. 2018 ilk çeyreğinde 22’lik pazar payıyla sektör liderliğine çıkan şirketin satışları 5 yıl öncesine göre yüzde 69 arttı. Sektör temsilcileri de pazardaki keskin düşüşün farkında. Acer Ülke Müdürü Sinan Kender, “Genç nüfusun yüksek olduğu, gelişen pazar olan ülkemizde PC kullanım oranın yüzde 30’larda olması üzücü. Bu oran, tüketicilerin akıllı telefonlarını daha sık yenileyip bir evin PC bütçesini telefona kaydırmasından dolayı gerçekleşiyor” diyor. Bu düşüşün devam edeceğini söyleyen TÜBİ- SAD Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca ise “Özellikle küçük ve orta ölçekli şirketlerin bulut pazarını benimsememesi, diğer kategorilerde de yazılım, işletim sistemi, bilgisayar ve bileşenleri gibi diğer kategorilerde de ciddi düşüşe neden oluyor diyebiliriz” diyor. 

DÜŞÜŞ NEDEN KAYNAKLANIYOR?

Pazardaki daralmanın ardında farklı dinamikler var. PC satışlarının düşüşünde etkili olan en önemli unsur, değişen tüketici tercihleri. Özellikle akıllı telefonlara kayış, bu düşüşü hızlandırıyor. Mobilin etkisine vurgu yapan Indeks Bilgisayar Genel Müdürü Banu Sürek, “2010 yılından bu yana sektörde iz bırakan gelişme, mobil ürünlere geçiş oldu. Bu geçişi başlatan temel sebebi, özellikle bireysel son kullanıcı tarafında notebook- tablet ürünlerinin daha ulaşılabilir maliyetlere kavuşması, mobil ürünlerde ise hızla artan sosyal medya kullanımını kolaylaştıran mobil aplikasyonlarla ürünlere olan talebin katlanarak artması olarak görüyoruz” diyor. Araştırmalara yansıyan veriler düşüşteki mobil etkisini ispatlıyor. Dijital pazarlama ajansı We Are Social’ın Hootsuite iş birliğiyle hazırladığı “Digital in 2017 Global Overview” raporuna göre masaüstü ve dizüstü bilgisayarlardan internete giriş oranının yüzde 20 azaldığı mobil internet kullanımının ise yüzde 30’luk görülüyor. Tüketicinin değişen alışkanlıkları ise var olan PC’leri dönüştürüyor. Hepsi bir arada (AIO) ya da mini PC gibi ürünlerin satışında artış olduğunu söyleyen HP Türkiye Genel Müdürü Filiz Akdede şöyle konuşuyor: “IDC verileri gösteriyor ki AIO ürünlerde pazar yüzde 15,6, dönüştürülebilir ürünlerde pazar yüzde 8,6, oyun bilgisayarlarında 40,1’lik büyüme gerçekleşti. Biz de büyümenin olduğu bu alanlarda inovatif ürünler sunarak sektörün üstünde bir büyüme başarısı yakalayabiliyoruz.” 

KURUMSALDA NASIL?

Araştırmalar, kurumsal tarafta satış oranlarının daha yüksek olduğunu gösteriyor. 2012 yılında 82,5 olan bireysel satışlar, 2017’de 66,8’e geriledi. Bunun karşısında kurumsal satışların beş yıl önce 17,5 olan oranı, 33,2’ye yükseldi. Ancak bu alanda da bazı sorunlar var. Kurumsal pazarda işlerin iyi gitmesinin ekonominin iyi gitmesiyle doğru orantılı olduğunu söyleyen Sinan Kender, şöyle devam ediyor: “Ekonominin kötüleştiği bir ortam oluşursa PC alımları negatif yönde etkilenebiliyor. Devlet tarafına baktığımızda yaşlanan PC havuzları, yeni açılan veya yenilenen devlet dairelerinin ihtiyaçları doğrultusunda aslında pazarın küçülmemesi gerekir ancak ülkemizin gündemi doğrultusunda bu talepler erteleniyor.”Ayşe Kaptanoğlu, makro ekonomik gelişmelerin sektörü olumsuz etkilediğine dikkat çekiyor ve “Kurumsal tarafta büyük olasılıkla bazı ihalelerin ertelenmesi ve kanalda finansal zorlukların yaşanması söz konusu” diyor. Ancak yine de kurumsal tarafta büyümenin daha çok olacağı düşünülüyor. Banu Sürek, bunun nedenini şöyle anlatıyor: “Mobil ürünler ağırlıklı olarak içerik tüketmeye yönelik olduğu için içerik üretme ihtiyacını karşılamakta yetersiz kalıyor. Bu sebeple PC talebinin devam edeceğini öngörüyoruz. Bu büyüme içinde beklentimiz, PC-NB pazarında kurumsal segmentin büyümesi, tüketici segmentinin bir miktar küçülmesi doğrultusunda.” 

DÜŞÜŞ DEVAM EDER Mİ? 

Sektör temsilcilerine göre bireysel segmentteki düşüş sürecek. Kurumsal ve oyun bilgisayarları ise pazarı domine edecek segmentler olacak. Zaten şirketler de gelecek planlarını bu eğilim üzerine kurguluyor. Penta Genel Müdür Mürsel Özçelik, şöyle konuşuyor: “Başta Avrupa olmak üzere diğer pek çok ülkede büyümenin gelmeye başladığını tekrar gözlüyoruz. Dolayısıyla bu eğilim Türkiye’ye de kısa vadede yansıyacaktır.” Toplam masaüstü pazarında daralma yaşanırken pazardaki hareketin farklı form ve kategorilerde olduğunu belirten HP Türkiye Genel Müdürü Filiz Akdede ise “Türkiye’de genç ve teknolojiyle ilgili bir nüfus var. Diğer pazarlara göre teknoloji ürünlerine ulaşım oranı da hala düşük. Bu sebeple daha hızlı bir büyüme olmasını öngörüyoruz. Yine de pazardaki büyümenin temelde ekonomik ve politik gelişmelerle paralel gittiği de bir gerçek. Bu alanda olumsuz gelişmeler Türkiye pazarını potansiyelinin gerisinde bırakabilir” diyor.


EKOSİSTEM NASIL ETKİLENİYOR?

EKONOMİK DURUM
PC pazarının yarattığı ekosisteme bakıldığında ise öncelikle TL’nin döviz karşında değer kaybetmesi yetkili servisleri de etkilemiş durumda. HP, Lenovo gibi markaların yetkili servislerinden alınan bilgiye göre son dört ayda tamir ücretlerinde yüzde 40-50 bandında artışlar gerçekleşti. Bu durumda garanti kapsamında olmayan cihaz sahipleri, bilgisayarlarını tamir ettirme konusunda tereddüt yaşayabiliyor.
ARTAN KATEGORİLER TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Kübra Erman Karaca, “Özellikle son 2-3 yılda oyun kategorisi satışları artırdı. Buna bağlı olarak özelleştirilmiş fare ve klavyeler, güçlü grafik kartları, SSD diskler gibi birçok kategori olumlu etkilendi. Şöyle ki 2016’da 10 milyon dolarlık grafik kart satışı yapılırken 2017 yılında satışlar 15 milyon dolara yükseldi. İşlemci satışları da yaklaşık 50 milyon dolar olarak gerçekleşti” diyor.



OYUN HAREKETLENDİRDİ

POTANSİYEL YÜKSEK 
Oyun kapasiteli PC’lerin Avrupa’da adetsel olarak payı 2016’da yüzde 6,3’ken 2017’de yüzde 7,9 oldu. Türkiye’de ise 2016’da toplam pazarın yüzde 7,9’unu oluşturuyorken 2017’de yüzde 12,6’ya çıktı. Gaming PC cihazlarında ise Avrupa oranları 2017’de yüzde 5,2’ye çıkarken Türkiye’de bu oran yüzde 4,8 oldu. Türkiye her iki segmentte de daha hızlı büyüyor ancak Avrupa’nın tam donanımlı gaming ürün dağılımı, Türkiye’den daha yüksek gerçekleşiyor.
EN ÇOK SATANLAR İnternetten yapılan alışverişlerdeki trendlere bakıldığında da gaming ve oyun kapasiteli PC’lerin sektörü canlandıracağı gözlemleniyor. Örneğin n11 yetkilileri, son dönemde gaming bilgisayar satışlarında ciddi bir artış olduğu bilgisini veriyor. Özellikle bilinen markaların oyunculara özel çıkardıkları Dell Alienware, Lenovo Legion, HP Omen ve Asus Rog serileri oldukça talep görüyor.



EMRE HANTALOĞLU / LENOVO TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ
“’DİJİTAL DÖNÜŞÜM OFİSİ’ PAZARI OLUMLU ETKİLEYECEK”

İLK 6 AYDA BÜYÜME VAR
IDC rakamlarına göre geçen yıl Türkiye’deki toplam PC pazarı yüzde 1,5 oranında büyüyerek 2 milyon adete ulaştı. 2018’in ikinci çeyreğindeki seçim süreci, döviz kurundaki dalgalanmalar ve dolardaki yükseliş gibi faktörler her ne kadar pazarı etkilemiş olsa da IDC rakamlarına göre yılın ilk 6 ayında PC pazarı bir önceki yıla göre yaklaşık yüzde 2.5 oranında büyüme kaydetti.
UMUTLUYUZ Lenovo olarak 2018’de PC pazarının 2017 yılında olduğu gibi yılı başarılı bir büyümeyle kapatacağına inanıyoruz. Ülkemizdeki dijital dönüşüme yapılan yatırımlar ve Cumhurbaşkanlığı’na bağlı olarak yeni kurulan “Dijital Dönüşüm Ofisi”’nin gerçekleştireceği çalışmalar doğrultusunda önümüzdeki yıllarda da PC pazarındaki büyümenin süreceği kanaatindeyiz.



Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz