Müşteri peşinde

Elçin Cirik

[email protected]

Özellikle son 4 yılda müşteride kan kaybeden leasing, faktoring ve finansman şirketlerinde artıya geçme planları yapılıyor. 2023 Eylül sonunda 38 bin 800 müşteriye ulaşan leasingin yılı 45 binle kapatması öngörülüyor. 23 oyunculu finansman şirketlerinde de 2 milyon müşteriye ulaşılacağı tahmin ediliyor. Faktoringde 70 bin mevcudu koruma amaçlanırken hayat dışı sigortada erime olan alanlarda toparlanma umudu var. Emeklilikteyse tüm dengeler TES ile değişeceğe benziyor.

Dünyada ve Türkiye’de enflasyon etkisiyle ticaretin büyümesinde sıkıntılar yaşanıyor. Bu tablo, faktoring şirketlerinin eski müşteri sayısını yakalamasını zorlaştırıyor. Enflasyon etkisiyle artan maliyetler, 2022 ve 2023’te konut ve otomobil sigortalarında fiyatların üçe katlanmasına neden oldu. Bu da penetrasyon oranlarını olumsuz etkiledi. Yatırımcıların kararsız kaldığı belirsizlik ortamlarında leasing şirketleri için yeni müşteri bulmak iyice çetrefilli bir hal alıyor. Özetle finansın her alanında 2023’te yeni müşteri kazanımında zorlanıldı. Ancak 2024 için senaryolar olumlu. Her kategoride şirketler, kaybın telafisi için çalışacak. 

LEASİNGDE TREND DEĞİŞİYOR 

Yatırım finansmanında önemli rol üstlenen leasingde müşteri sayısı, 2018’in ikinci yarısından bu yana azalıyor. 2018 Haziran’da 58 bin müşteriyle pik yapan sektör, 2023 Eylül sonunda 38 bin 800 müşteriye ancak ulaşabildi. 2022 itibarıyla ufak da olsa toparlanmanın dikkat çektiği kategoride, son bir yılda müşteri sayısı yıllık bazda yüzde 9,6 artış gösterdi. Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü Fatih Torun, “Şirketlerin artık leasing yapma tercihinin daha kuvvetli olduğunu görüyoruz. Bu durum müşteri sayısına olumlu yansıyor” yorumunu yapıyor. Sektörün 2023’ü 5 milyar dolar işlem hacmiyle kapattığını açıklayan FKB Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Halk Leasing Genel Müdürü Coşkun Çabuk, bu yıl için de 5,2 milyar dolar hacim hedeflendiğini belirtiyor. “İşlem hacmindeki gelişime bağlı olarak müşteri sayısında da en az yüzde 4-5 artış tahmin ediyoruz” diyor. 

YIL SONUNDA 45 BİN 

2023’te müşteri sayısında yakalanan artışta Burgan Leasing Genel Müdürü Aydın Yusufoğlu’nun değindiği gibi ertelenmiş yatırımların hayata geçirilmesi ve deprem bölgesindeki iş makineleri yatırımları önemli rol oynuyor. Yusufoğlu, 2024 sonunda müşteri sayısının 45 bine çıkabileceği düşüncesinde. “2021 ve 2022’de 35 bin olan müşteri sayısında artış trendinin süreceğini ve deprem bölgesinde iş makinelerinin finansmanıyla artacağını düşünüyoruz” diyor. Leasing şirketleri de trende uyarak 2024 için müşteri hedeflerini artırıyor. Geçtiğimiz yılı yüzde 30 artışla 1.800’ü aşan müşteriyle bitiren Burgan Leasing’in genel müdürü Yusufoğlu, “2024’te müşteri sayımızı yüzde 40 artırarak 2 bin 500 müşteriye ulaşmayı hedefliyoruz” şeklinde konuşuyor. Yapı Kredi Leasing de 2023 sonunda yaklaşık 6 bin müşteriye ulaştı. Yapı Kredi Leasing Genel Müdürü Fatih Torun, “2024’te müşteri sayımızda yüzde 15 artış hedefliyoruz” diyor. 

REKABET DÜŞÜŞ GETİRDİ 

Finansman şirketleri, son 5 yıldır kan kaybediyor. FKB’nin güncel verilerine göre finansman şirketleri alanında 2023 yılı üçüncü çeyrek sonunda toplam 1,6 milyon müşteri mevcut. 2018 Eylül ayında en yüksek rakamla 4,7 milyon müşteriye ulaşılmıştı. Quick Finans Genel Müdürü Nihat Karadağ, düşüşü gösteren verileri şöyle açıklıyor: “Aktif kredi adedi, mikro kredilerde 2021 sonunda 2,9 milyon adetten 2023 yılı 3. çeyrekte 2,3 milyon adede indi. Bireysel taşıt kredisi adedi 182 binden 85 bine ve ticari taşıt kredisi de 126 binden 100 bine düştü.” Karadağ’a göre burada uygulanan ekonomik programın ve regülasyonların etkisi oldu. Ayrıca bankaların kullandırdığı ticari kredilerdeki yasal düzenlemelerin etkisiyle bireysel taşıt kredilerine yönelerek oto finansmanında agresif rekabete girmeleri de bu sonuçta önemli rol oynadı. 

2024 GÖRÜNÜMÜ

Bu yıl otomotiv piyasasındaki hareket ve makroekonomik politikaların etkisiyle oluşacak talep,finansman şirketlerinin müşteri sayısını etkileyecek. ALJ Finans Genel Müdürü Volkan Döşoğlu, “2024’te otomotiv satış adetlerinde yüzde 30-35 düşüş öngörüsü var. 2024 sonunda kredi büyüklüğünde enflasyon kadar artış olacaktır” diyor. Quick Finans Genel Müdürü Nihat Karadağ, 23 oyuncuya ulaşan sektörün büyüme trendine gireceğini ve fonlama imkanlarının artırılmasına bağlı 2018’de erişilen taşıt kredilerindeki yüzde 56 pazar payına ve 2021’deki gibi 2 milyon müşteriye ulaşılabileceğini öngörüyor. Bu alanda özellikle mikro krediler sunan şirketler, güçlü yeni müşteri hedeflerine sahip. Hepsiburada Finansal Hizmetler Grubu CEO’su Erkin Aydın, “Hepsipay ile sunduğumuz ödeme ve vadelendirme çözümleriyle 2023’e girdiğimizde 11 milyon olan kullanıcı sayımız, yılı kapatırken 14 milyona ulaştı. Artık perakendeye de hizmet vermeye başladık” diyor. Quick Finans da ilk yılında müşteri adedinde geçen yıla göre 36 kat artış yakaladı. Bu yıl da kredi kullandırımını 2,5 kat ve müşteri adedini 4 kat büyütmeyi hedefliyor. 

FAKTORİNG KORUMAYA ODAKLI

Faktoringde de 2023 müşteri sayısı açısından iyi geçmedi. Deniz Faktoring Genel Müdürü Murat Kulaksız, 2023 Kasım itibarıyla sektörün 70 bin 267 müşteriye ulaştığını aktarıyor ve “Bir önceki yılın aynı dönemine göre müşteri adedi yüzde 1,2 azaldı” diyor. Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü Bozkurt Çöteli, 2021 yılında sektörün müşteri adedinin 80 bin 300 olduğuna dikkat çekiyor. Ulusal Faktoring Genel Müdürü İzak Koenka, bu düşüşün sektörün daha seçici olmasından ve aynı müşterilerle daha fazla işlem yapılmasından kaynaklandığını aktarıyor. 2024 için hem şirketler hem sektör genelinde mevcudu koruma hedefi var. Deniz Faktoring Genel Müdürü Murat Kulaksız, “2024’te müşteri adedinin yatay yani 70 bin seviyelerinde seyredeceğini, faktoring alacaklarınınsa artış trendinde olacağını öngörüyoruz” yorumunu yapıyor. İzak Koenka sektörde, KOBİ segmentinde müşteri sayısının artacağı beklentisinde. 2023’ü yüzde 14 artışla 6 bin aktif müşteriyle tamamlayan Deniz Faktoring, 2024’te dijital kanallarla müşteri adedini artırmayı hedefliyor. 7 bin 500 müşteriye ulaşan Ulusal Faktoring de açılacak yeni şubelerde KOBİ’lerden oluşan müşteri portföyüyle çalışmayı planlıyor. Tam Finans Genel Müdürü Hakan Karamanlı, “2023’ü yüzde 5 artışla 41 bin tekil müşteriyle tamamladık, bu yıl müşteri sayımızı çok daha fazla artırmak temel amacımız” diyor. “2023 sonunda müşteri sayımızı 6 bin 500’ün üzerine çıkardık” diyen Yapı Kredi Faktoring Genel Müdürü Bozkurt Çöteli, sektörün büyümesine paralel tabana yayılmış müşteri portföyüne sahip olmak için çalıştıklarını aktarıyor. 

SİGORTADA TOPARLANMA UMUDU 

Hayat dışı sigortacılık için 2023, özellikle ekonomik dalgalanmalar, jeopolitik riskler ve deprem felaketi nedeniyle zor bir yıldı. Her ne kadar pandemi öncesine göre hayat dışı sigorta poliçe sayısında son 4 yılda 4,9 milyon adet artış yakalansa da branş bazında kayıplar söz konusu. Kaskoda sigortalı sayısının erimesi buna örnek teşkil ediyor. Türkiye Sigorta Birliği Başkanı ve Aksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, 2022 Ekim’de araçların yüzde 28,5’inin kasko yaptırdığını, 2023’teyse bu oranın 2,6 puan azalarak yüzde 25,9’a indiğini belirtiyor. Artıda olan en belirgin ürünse tamamlayıcı sağlık. Anadolu Sigorta Genel Müdürü Mehmet Tuğtan, özellikle pandemi sonrası özel ve tamamlayıcı sağlık sigortasına talebin sürdüğünü aktarıyor. Yangın ve doğal afetler branşında 2023’te poliçe sayısında önemli bir değişim yok. 2024 yılında poliçe adetlerinde ufak bir artış beklentisi hakim. Maher Holding Sigorta Grubu Başkanı Ahmet Yaşar, 2024’ün daha stabil bir yıl olacağı umuduyla sektörün 2023’te kaybettiği sigortalıların bir kısmını geri kazanabileceğini düşünüyor. Uğur Gülen, “Sağlık, yangın ve genel sorumlulukta sigortalı sayısında artış olabilir. Erime olan branşlarda da 2024’te telafinin olabileceğini öngörüyoruz” diyor. 2023 sonunda 2,7 milyon müşteriye ulaşan Aksigorta, bu yıl kurumsal segmentte büyük ölçekli işlerle kitlesel hacme ulaşmayı amaçlıyor. Geçtiğimiz yılı 2,7 milyon aktif müşteriyle kapatan Anadolu Sigorta da 2024’te sigortalı sayısında yüzde 10’dan fazla artış hedefliyor. 

TES BELİRLEYİCİ OLACAK 

 son 5 yıldır katılımcı sayısı artıyor. 2023 sonunda gönüllü BES ve OKS toplamında 18 milyonu aşan kişi tasarruf yapıyor. Burada ana sorun, gönüllü BES’te aktif katılımcı sayısında yaşanıyor. Agesa Genel Müdürü Fırat Kuruca, “Gönüllü BES’te bulunan 8,7 milyon katılımcının yüzde 50’si aktif diyebiliriz” açıklamasında bulunuyor. 2024’te ekonomik konjonktürün etkisiyle bu oranın artacağı beklentisi hakim. Aslında 2024’te emeklilikte tüm dengeleri, yılın son çeyreğinde devreye girmesi beklenen tamamlayıcı emeklilik sistemi (TES) belirleyecek. Anadolu Hayat Emeklilik Genel Müdürü Murat Atalay, “Otomatik katılımda bugün tasarruf eden 9,3 milyon kişi var, projeksiyonlara göre 25-30 milyon kişinin TES kapsamına alınması bekleniyor” diyor. Garanti BBVA Emeklilik Genel Müdürü Burak Ali Göçer, TES’in hayata geçmesi ve BES fon türlerinin yeniden tasarlanmasıyla yıl sonunda gönüllü BES’te 9,5 milyonun ve OKS’de hızla 10 milyonun üzerine çıkılacağı görüşünde. “TES ile kurallar tamamen değişecek. SGK’lı tüm çalışanlar dahil edileceği için en az 17 milyona yakın potansiyel söz konusu” diye de ekliyor. Murat Atalay, şirket olarak hedefleri için “1,4 milyon olan gönüllü BES katılımcısı sayımızın, 2024 sonunda 1,5 milyonu aşacağını tahmin ediyoruz. 18 yaş altı pazarındaki lider konumumuzu koruyacağız” diyor. Burak Ali Göçer de 2023 sonunda toplam BES’te 3 milyon katılımcıya eriştiklerini aktarıyor ve “2024’te odağımız yine Çocuklara BES olacak” diyor.