Yabancıya satış ivme kazandı
Mütekabiliyet Yasası’nın geçen yıl yürürlüğe girmesinin ardından gayrimenkul sektörü yeni bir ivme kazandı.
Yabancıların Türkiye’de gayrimenkul edinmesini kolaylaştıran Mütekabiliyet Yasası’nın geçen yıl yürürlüğe girmesinin ardından gayrimenkul sektörü yeni bir ivme kazandı. Markalı konut üreticilerinin portföyünde yabancı alıcılar da yer almaya başladı. Son bir yılda 13 bin 495 gayrimenkul, yabancılar tarafından satın alındı. Mütekabiliyet Yasası ile birlikte 2012’nin ikinci yarısında yabancılara gayrimenkul satışının yüzde 30,9’luk bir artışla 2,64 milyar dolara ulaştığını belirten KONUTDER Başkanı Ömer Faruk Çelik, yıl sonunda bu rakamın 3 milyar dolara ulaşmasını öngördüklerini söylüyor. Geçen yıl mayıs ayında meclisten geçen Mütekabiliyet Yasası ile yabancıların gayrimenkul edinmesi kolaylaştırıldı. Yasa öncesi 53 olan Türkiye'den şartsız gayrimenkul edinme hakkına sahip ülke sayısı 129’a çıkarken, 52 ülkeye ise özel sınırlamalar getirildi. Bu ülkeler arasında ABD, Almanya, İngiltere, Fransa, Belçika, İtalya, Güney Kore ve Monaco yer alıyor.
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Yasanın çıkmasının ardından geçen bir yılda 14 bin 599 yabancı, Türkiye’de 13 bin 495 taşınmaz satın aldı. Geçen yılın ilk altı ayında Türkiye'den 3 bin 107 taşınmaz alan yabancılar, Mütekabiliyet Yasası’nın yürürlükte olduğu bu yılın aynı döneminde satış rakamlarını ikiye katlayarak 7 bin 145 taşınmaz satın aldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sadece yabancı uyrukluları baz alarak hazırladığı rapora göre, geçen yılın ilk 6 ayında 55 ülke vatandaşı Türkiye'den gayrimenkul satın alırken, 2013’ün aynı döneminde bu sayı 88’e yükseldi. Geçen yıl ocak-haziran döneminde 3 bin 743 yabancıya 306 arsa, 2 bin 801 konut olmak üzere toplam 3 bin 107 taşınmaz satışı gerçekleştirildi. Bu yılın aynı döneminde ise 7 bin 761 yabancıya 916 arsa, 6 bin 229 konut olmak üzere 7 bin 145 gayrimenkul satışı yapıldı.
HEDEF 10 MİLYAR DOLAR
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ömer Faruk Çelik, Mütekabiliyet Yasası ile birlikte 2012’nin ikinci yarısında yabancılara gayrimenkul satışının yüzde 30,9’luk bir artışla 2,64 milyar dolara ulaştığını söylüyor. Bu yılın sonuna kadar satışların yaklaşık 3 milyar dolara, uzun vadede ise 10 milyar dolara ulaşmasını öngördüklerini belirtiyor ve ekliyor: “TÜIK verilerine göre 2013 yılı ilk altı aylık döneminde Türkiye genelinde toplam 568 bin 836 adet konut satışı gerçekleştirildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre ise bu dönemde yabancılara 6 bin 229 konut satışı yapıldı.~
Bu rakamlara göre ülkemizdeki tüm konut satışlarının yaklaşık yüzde 1’ini yabancılara yapılan satışın oluşturduğunu söyleyebiliriz.” Geçen yılın ilk altı ayında gayrimenkul alımında Ingiliz vatandaşların 697 mülkle ilk sırada yer aldığını belirten Çelik, bu ülkeyi 694 gayrimenkulle Rusya Federasyonu, 357 taşınmazla Almanya ve 240 mülkle Norveç’in takip ettiğini söylüyor. Bu yılın aynı döneminde ise ilk sırayı 41 'i arsa, bin 347'si konut olmak üzere bin 388 gayrimenkul alan Rusya Federasyonu’nun aldığının altını çiziyor. Mütekabiliyetin ardından Türkiye’den gayrimenkul alımına başta Suudi Arabistan olmak üzere Arap ülkelerinin vatandaşlarının da yoğun ilgi göstermeye başladığı hatırlatan Çelik, ‘Yabancılar arasında özellikle Ingilizler; ağırlıklı olarak Antalya ve Muğla ilçelerinde bahçe içerisinde iki katlı küçük villaları tercih ediyor. Araplar ise son dönemde Sakarya’nın Sapanca ilçesi ile Yalova’da büyük metrekareli konutlar satın alıyor” diyor.
BÜYÜME YASAYA ENDEKSLENMEMELİ
Mütekabiliyet Yasası öncesi yüzde 2-4 olan yabancılara satışların, yüzde 5-10, hatta bazı projelerde yüzde 2030 oranına ulaştığını belirten SOYAK Holding CEO’su Dr. M. Emre Çamlıbel, yasanın gayrimenkul sektörüne yılda 5-10 milyar dolar arasında olumlu etkisi olacağını öngörüyor. Türkiye’de 10 yılda yabancılara yönelik anlayışın değiştiğine dikkat çekiyor ve “Buna bağlı olarak da başta Körfez ülkeleri olmak üzere pek çok ülkeyle direkt diyaloglar başladı. Kentsel dönüşüm ve nüfusa bağlı dinamiklerin de etkisiyle Türkiye gayrimenkul piyasasının yıllık işlem hacminin 50 milyar dolardan 100 milyar dolara yükselme potansiyeli var. Ancak büyümenin gerçekleşmesi için sektörün desteklenmesi önemli. GYODER’de yaptığımız çalışmada son üç yılda maliyetlerin arttığı ortaya çıktı. Bunların dengelenmesi gerekli” diye konuşuyor. İş GYO Genel Müdürü Turgay Tanes, Mütekabiliyet Yasası’nın çıkmasından önce GYODER’in yabancı yatırım miktarına ilişkin yaptığı tahminin 5 milyar dolar civarında olduğunu hatırlatıyor. Tanes, yasayla beraber
2012 yılında yabancılara yapılan gayrimenkul satışının 2,64 milyar dolara ulaştığını belirtilerek yıl sonuna kadar satışların yaklaşık 3 milyara, orta vadede ise 10 milyar dolara ulaşmasının hedeflendiği belirtiyor. ‘Başta konut sektörü olmak üzere ticari gayrimenkul sektörü için de önemli bir pazar yaratan mütekabiliyet düzenlemesi beklendiği üzere canlandırıcı bir etki yarattı” diyen Tanes, yasanın sihirli bir değnek olarak görülmemesi gerektiği uyarısında da bulunuyor. Aşırı bir beklenti içine girilmemesi, sektörel büyümenin de yasaya endekslenmemesi gerektiğinin altını çiziyor.~
Mütekabiliyet Yasası ile birlikte yabancı alıcılara 100’ün üzerinde konut satışı gerçekleştirdiklerini belirten Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Dumankaya, şu an için toplam satış içinde yüzde 15 olan yabancı yatırımcıların payının önümüzdeki yıl yüzde 20-25’e çıkmasını beklediklerini ifade ediyor. Via Properties CEO’su Tayfun Döşkaya ise yasanın kazandırdığı pozitif ivmeyle yabancılara konut satışlarının yüzde 25 arttığını belirtiyor. Via Port Venezia’dan konut alanların yüzde 15’ini yabancı alıcıların oluşturduğunu söyleyen Döşkaya, “Toplamda 200’ün üzerinde daire satışı gerçekleştirdik. Önümüzdeki dönemde projelerin lokasyonuna göre rakamlar değişiklik göstermekle birlikte bu oranın yüzde 20’lerde olmasını bekliyoruz” diyor.
YABANCILAR SATIŞLARI YÜZDE 10 ARTIRDI
Yabancılara gayrimenkul satışına ilişkin yeni yasal düzenlemenin, vergi, kredi, oturma izni gibi bazı tamamlayıcı unsurlarının halen hayata geçirilemediğini hatırlatan MESA Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, ‘Türkiye’de gayrimenkul sektörüne ilgi gösteren ülkeler arasında ağırlıklı olan Arap ve Ortadoğulu yabancılar, toplu alımlarda büyük indirim taleplerinde bulunuyor. Bu talepleri karşılayacak indirimleri yapmamız mümkün değil. Ancak buna rağmen projelerimizde yabancıya tek tek satışta yüzde 10’a yaklaşan bir oranımız mevcut” diyor. Özellikle 2’nci konut pazarında yoğun olarak bulunan Avrupalı alıcıların tercihlerini değiştirmesi halinde yabancıya satış oranlarında bir gelişme kaydedileceğine inandıklarını belirten Boysanoğlu, mevcut düzen içinde yüzde 10’a yaklaşan bu oranının devam edeceğini öngörüyor.
Sur Yapı, Corridor projesinin yüzde 25’ini, Exen İstanbul’un ise yüzde 5’ini yabancı alıcılara sattı. Şirketin
beklentisi ise önümüzdeki 10 yıl içinde özellikle Arap ülkeleri ve Türk Cumhuriyetleri, Rusya, İran pazarlarına yönelik en az yüzde 10-15’likbir ilave konut satışı gerçekleşmek yönünde. Kiler GYO Genel Müdürü Tarık Gürdil, Mütekabiliyet Yasası’nın takiben İstanbul Sapphire projesinde yabancıya satış oralarının iki kat arttığını söylüyor. Referans Bakırköy projesinin ise yasa sonrası satışa çıktığını hatırlatan Gürdil, satışların yüzde 10’unun yabancılara gerçekleştirildiğini, bu alıcıların ise özellikle Suudi Arabistan, Kuveyt, İran ve Rusya’dan geldiğini belirtiyor. Rusya, Ortadoğu, Körfez ve Arap ülkeleri ve başta Azeriler olmak üzere Türk Cumhuriyetleri’nden alıcıların Türkiye’ye ilgi gösterdiklerinin altını çizen Gürdil, “Tüm dünyada bir cazibe merkezi olarak öne çıkan İstanbul’da; merkezi lokasyonlarda yer alan, deniz gören ve manzaralı lüks projeler ilgi görürken, daha mütevazı bütçeleriyle İstanbul’da yer almak adına merkezi lokasyonun dışında ve daha uygun fiyatlı projelere yönelenlerin olduğunu da gözlemliyoruz. Yeni projelerimizde yüzde 15’lik kısmın yabancı yatırımcıya satış olmasını öngörüyoruz” diyor.~
SATIŞLAR 3 YIL DAHA HIZLA SÜRER
Bulut İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Temel Bulut, yasanın ardından Dubaili bir yatırımcıya yaklaşık bin dairelik satış yaptıklarını söylüyor ve şöyle devam ediyor: “900 daireyi evvi-va Gümüş City projesinden, kalan 100 daireyi ise diğer projelerimizden aldılar. 300 dairenin satış işlemi gerçekleşti. Eylül ayının sonuna kadar da geri kalan dairelerin satışını yapacağız. Ayrıca Çinli bir yatırımcıya da 180 daire satışı için imza attık.” Satışlarının yüzde 10’unu yabancıların oluşturduğunu söyleyen Bulut, en az 2-3 yıl daha yabancıya satışın hızla devam edeceği görüşünü savunuyor. Yasanın çıkışından önceki bir yıllık dönemde Mall of İstanbul’da yabancılara 26 konut satarak 12,5 milyon TL gelir elde den Torunlar GYO, Mayıs 2012-Mayıs 2013 döneminde ise 172 adet konut satarak 118,6 milyon TL gelir elde etti. Yasanın etkisiyle Torunlar GYO’nun yabancı satışları, bir önceki yıla göre adet bazında 6,5, gelir bazında ise 9,5 katına çıktı.
Ant Yapı ise yasanın çıkışı itibarıyla Rusya, Türk Cumhuriyetleri ve Körfez ülkelerinden gelen taleplerden 3 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi. Nef Yönetim Kurulu Üyesi Erden Timur, yaptıkları projelerin satışının reklam ya da lansman bile yapmadan referansla daha çok iç müşterilere gerçekleşerek tamamlandığını söylüyor. Bu nedenle yabancılara satışların sınırlı sayıda gerçekleştiğini belirtiyor. Mütekabiliyet kapsamında Türkiye’de taşınmaz satın alan yabancıların oturma izninin 3 aydan 1 yıla çıkarılmasıyla birlikte şimdiye kadar yasa kapsamında 13 bin 495 taşınmazın satışının gerçekleştiğini hatırlatan Timur şöyle devam ediyor: “Konseptlerimize olan ilgi nedeniyle Avrupa başta olmak üzere Amerika ve Arap yatırımcılardan gelen proje geliştirme teklifleri almaya devam ediyoruz. Kuveyt Gayrimenkul Zirvesi ve ardından da City Scape fuarlarında yer alarak yurtdışındaki yatırımcılara hem Türkiye’yi hem de Nef projelerini en iyi şekilde tanıtmayı planlıyoruz. MIPIM fuarında yabancı yatırımcıların projelerimize gösterdiği yoğun ilgi gibi City Scape’den de önemli işbirlikleriyle döneceğimizi düşünüyoruz” diyor.
“BİREYSEL YATIRIMCI KÜÇÜK DAİRE İSTİYOR"
SATIŞLARA OLUMLU KATKI
Avrupa Konutları Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, Mütekabiliyet Yasası'nın yürürlüğe girdiği ilk aylarda fark edilir bir etki oluşturmadığını söylüyor. Yurtdışında düzenlenen fuarlar ve yaz aylarının gelmesiyle birlikte yabancı yatırımcıların Türkiye gayrimenkulleri ve yasanın detayları hakkında daha fazla bilgi sahibi olduğunu belirtiyor. “Bu da satışlara olumlu katkı sağladı" diye konuşuyor.~
CİDDİ DEĞİŞİM OLMAZ
Şu an Eclipse Maslak ve Vadistanbul projelerine başta Arap ülkeleri olmak üzere yabancı yatırımcılardan talep aldıklarını belirten Çetinsaya, “Genellikle bireysel yatırımcılar daha küçük daireleri tercih ediyor. Ayrıca yabancı firmalardan blok halinde satın alma talepleri oluyor ancak buna sıcak bakmıyoruz. Yasanın yürürlüğe girmesinden bugüne dek satışta olan tüm projelerimizin satış verilerine baktığımızda yüzde 10'luk dilimi yabancı yatırımcıların oluşturduğunu görmekteyiz. Ancak yabancı yatırımcıların Türkiye'deki konut satışlarına büyük bir etkisi olacağını, satışların konut talebinde bir artışa veya satış rakamlarında ciddi değişimlere yol açacağını düşünmüyorum" diyor.
"YABANCI İLGİSİNİN SATIŞA DÖNÜSÜ YAVAŞ"
STRATEJİK BÖLGE
Tahincioğlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu, Türkiye'nin, gayrimenkul yatırımlarının değerlendirilebileceği stratejik bir bölge olarak görüldüğünü söylüyor. Bu durumun Türkiye'yi ve en önemli sektörü olan gayrimenkulü olumlu yönde etkileyeceğini düşündüğünü belirten Tahincioğlu şöyle devam ediyor:
ONUR ÜLKESİ KONUMUNDA
“Katıldığımız gayrimenkul fuarlarında yabancı yatırımcıların Türkiye'ye olan ilgisini birebir gözlemledik. Türkiye, son yıllarda sayılı gayrimenkul fuarlarında onur ülkesi katılımcısı olarak yer alıyor. Seyrantepe, Çengelköy ve Beşiktaş'ta hayata geçireceğimiz konut projelerimizi öğrenen yatırımcılardan şimdiden büyük bir ilgi görüyoruz.
SATIŞ YÜZDE 10’UN ALTINDA
Buna rağmen yabancıların bu ilgisinin satışa dönüş hızı henüz yavaş. Şu an için projelerimizdeki yabancı satışları yüzde 10'un altında" diyor. Yakın dönemde yabancılara yönelik satışın artışında çok büyük bir hız öngörmediklerini belirten Tahincioğlu, özellikle Ortadoğu'dan gelen yatırım taleplerinin arttığını gözlemlediklerini, bu duruma rağmen yabancıya satış oranının en fazla yüzde 15 oranına ulaşacağını düşündüğünü belirtiyor.
"YATIRIMCIYI ÇEKMEK İÇİN SADECE YASA YETMEZ"
160 YATIRIMCIYA SATIŞ
Yeşil GYO Yönetim Kurulu Başkanı Işık Gökkaya, yasanın kabulünün ardından 160'ın üzerinde yabancı yatırımcıya satış yaptıklarını söylüyor. Sektörde de satış oranının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 89 arttığını belirten Gökkaya, yasanın sağladığı gerçek faydayı ortaya koyan verileri 2013 yıl sonu itibarıyla görmenin mümkün olacağını hatırlatıyor.~
Oluşan bu yeni pazarda yıl sonuna kadar satışların yaklaşık 3 milyar dolar, orta vadede ise 10 milyar dolar olarak gerçekleşmesi hedeflendiğinin altını çizen Gökkaya, şunları söylüyor:
PORTFÖY ANLATILMALI
“Bireysel ve kurumsal yabancı yatırımcıyı Türkiye'ye çekebilmek için sadece yasa yeterli değil. Sürdürülebilir satış başarısı ve yasanın gerçek anlamda ekonomik sonuçlarını alabilmek için tamamlayıcı oturma izinleri, konut kredilerinin Türkiye'de alınabilirliği, bürokrasinin azaltılması, markalı konut üreticilerinin kurumsal satış ve pazarlama birimlerinin bu alanda uzmanlaştırılması gibi bazı hususların da hayata geçirilmesi gerekiyor. Müşteri profili ve taleplerine uygun mimari projelerin geliştirilmesi, Körfez Bölgesi, Türk Cumhuriyetleri ve Asya gibi belirli bölgelerde Türk gayrimenkul portföyünün anlatılması gerekiyor."
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Yasanın çıkmasının ardından geçen bir yılda 14 bin 599 yabancı, Türkiye’de 13 bin 495 taşınmaz satın aldı. Geçen yılın ilk altı ayında Türkiye'den 3 bin 107 taşınmaz alan yabancılar, Mütekabiliyet Yasası’nın yürürlükte olduğu bu yılın aynı döneminde satış rakamlarını ikiye katlayarak 7 bin 145 taşınmaz satın aldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın sadece yabancı uyrukluları baz alarak hazırladığı rapora göre, geçen yılın ilk 6 ayında 55 ülke vatandaşı Türkiye'den gayrimenkul satın alırken, 2013’ün aynı döneminde bu sayı 88’e yükseldi. Geçen yıl ocak-haziran döneminde 3 bin 743 yabancıya 306 arsa, 2 bin 801 konut olmak üzere toplam 3 bin 107 taşınmaz satışı gerçekleştirildi. Bu yılın aynı döneminde ise 7 bin 761 yabancıya 916 arsa, 6 bin 229 konut olmak üzere 7 bin 145 gayrimenkul satışı yapıldı. HEDEF 10 MİLYAR DOLAR
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Ömer Faruk Çelik, Mütekabiliyet Yasası ile birlikte 2012’nin ikinci yarısında yabancılara gayrimenkul satışının yüzde 30,9’luk bir artışla 2,64 milyar dolara ulaştığını söylüyor. Bu yılın sonuna kadar satışların yaklaşık 3 milyar dolara, uzun vadede ise 10 milyar dolara ulaşmasını öngördüklerini belirtiyor ve ekliyor: “TÜIK verilerine göre 2013 yılı ilk altı aylık döneminde Türkiye genelinde toplam 568 bin 836 adet konut satışı gerçekleştirildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı verilerine göre ise bu dönemde yabancılara 6 bin 229 konut satışı yapıldı.~
Bu rakamlara göre ülkemizdeki tüm konut satışlarının yaklaşık yüzde 1’ini yabancılara yapılan satışın oluşturduğunu söyleyebiliriz.” Geçen yılın ilk altı ayında gayrimenkul alımında Ingiliz vatandaşların 697 mülkle ilk sırada yer aldığını belirten Çelik, bu ülkeyi 694 gayrimenkulle Rusya Federasyonu, 357 taşınmazla Almanya ve 240 mülkle Norveç’in takip ettiğini söylüyor. Bu yılın aynı döneminde ise ilk sırayı 41 'i arsa, bin 347'si konut olmak üzere bin 388 gayrimenkul alan Rusya Federasyonu’nun aldığının altını çiziyor. Mütekabiliyetin ardından Türkiye’den gayrimenkul alımına başta Suudi Arabistan olmak üzere Arap ülkelerinin vatandaşlarının da yoğun ilgi göstermeye başladığı hatırlatan Çelik, ‘Yabancılar arasında özellikle Ingilizler; ağırlıklı olarak Antalya ve Muğla ilçelerinde bahçe içerisinde iki katlı küçük villaları tercih ediyor. Araplar ise son dönemde Sakarya’nın Sapanca ilçesi ile Yalova’da büyük metrekareli konutlar satın alıyor” diyor.
BÜYÜME YASAYA ENDEKSLENMEMELİ
Mütekabiliyet Yasası öncesi yüzde 2-4 olan yabancılara satışların, yüzde 5-10, hatta bazı projelerde yüzde 2030 oranına ulaştığını belirten SOYAK Holding CEO’su Dr. M. Emre Çamlıbel, yasanın gayrimenkul sektörüne yılda 5-10 milyar dolar arasında olumlu etkisi olacağını öngörüyor. Türkiye’de 10 yılda yabancılara yönelik anlayışın değiştiğine dikkat çekiyor ve “Buna bağlı olarak da başta Körfez ülkeleri olmak üzere pek çok ülkeyle direkt diyaloglar başladı. Kentsel dönüşüm ve nüfusa bağlı dinamiklerin de etkisiyle Türkiye gayrimenkul piyasasının yıllık işlem hacminin 50 milyar dolardan 100 milyar dolara yükselme potansiyeli var. Ancak büyümenin gerçekleşmesi için sektörün desteklenmesi önemli. GYODER’de yaptığımız çalışmada son üç yılda maliyetlerin arttığı ortaya çıktı. Bunların dengelenmesi gerekli” diye konuşuyor. İş GYO Genel Müdürü Turgay Tanes, Mütekabiliyet Yasası’nın çıkmasından önce GYODER’in yabancı yatırım miktarına ilişkin yaptığı tahminin 5 milyar dolar civarında olduğunu hatırlatıyor. Tanes, yasayla beraber
2012 yılında yabancılara yapılan gayrimenkul satışının 2,64 milyar dolara ulaştığını belirtilerek yıl sonuna kadar satışların yaklaşık 3 milyara, orta vadede ise 10 milyar dolara ulaşmasının hedeflendiği belirtiyor. ‘Başta konut sektörü olmak üzere ticari gayrimenkul sektörü için de önemli bir pazar yaratan mütekabiliyet düzenlemesi beklendiği üzere canlandırıcı bir etki yarattı” diyen Tanes, yasanın sihirli bir değnek olarak görülmemesi gerektiği uyarısında da bulunuyor. Aşırı bir beklenti içine girilmemesi, sektörel büyümenin de yasaya endekslenmemesi gerektiğinin altını çiziyor.~
Mütekabiliyet Yasası ile birlikte yabancı alıcılara 100’ün üzerinde konut satışı gerçekleştirdiklerini belirten Dumankaya İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Uğur Dumankaya, şu an için toplam satış içinde yüzde 15 olan yabancı yatırımcıların payının önümüzdeki yıl yüzde 20-25’e çıkmasını beklediklerini ifade ediyor. Via Properties CEO’su Tayfun Döşkaya ise yasanın kazandırdığı pozitif ivmeyle yabancılara konut satışlarının yüzde 25 arttığını belirtiyor. Via Port Venezia’dan konut alanların yüzde 15’ini yabancı alıcıların oluşturduğunu söyleyen Döşkaya, “Toplamda 200’ün üzerinde daire satışı gerçekleştirdik. Önümüzdeki dönemde projelerin lokasyonuna göre rakamlar değişiklik göstermekle birlikte bu oranın yüzde 20’lerde olmasını bekliyoruz” diyor.
YABANCILAR SATIŞLARI YÜZDE 10 ARTIRDI
Yabancılara gayrimenkul satışına ilişkin yeni yasal düzenlemenin, vergi, kredi, oturma izni gibi bazı tamamlayıcı unsurlarının halen hayata geçirilemediğini hatırlatan MESA Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, ‘Türkiye’de gayrimenkul sektörüne ilgi gösteren ülkeler arasında ağırlıklı olan Arap ve Ortadoğulu yabancılar, toplu alımlarda büyük indirim taleplerinde bulunuyor. Bu talepleri karşılayacak indirimleri yapmamız mümkün değil. Ancak buna rağmen projelerimizde yabancıya tek tek satışta yüzde 10’a yaklaşan bir oranımız mevcut” diyor. Özellikle 2’nci konut pazarında yoğun olarak bulunan Avrupalı alıcıların tercihlerini değiştirmesi halinde yabancıya satış oranlarında bir gelişme kaydedileceğine inandıklarını belirten Boysanoğlu, mevcut düzen içinde yüzde 10’a yaklaşan bu oranının devam edeceğini öngörüyor.
Sur Yapı, Corridor projesinin yüzde 25’ini, Exen İstanbul’un ise yüzde 5’ini yabancı alıcılara sattı. Şirketin
beklentisi ise önümüzdeki 10 yıl içinde özellikle Arap ülkeleri ve Türk Cumhuriyetleri, Rusya, İran pazarlarına yönelik en az yüzde 10-15’likbir ilave konut satışı gerçekleşmek yönünde. Kiler GYO Genel Müdürü Tarık Gürdil, Mütekabiliyet Yasası’nın takiben İstanbul Sapphire projesinde yabancıya satış oralarının iki kat arttığını söylüyor. Referans Bakırköy projesinin ise yasa sonrası satışa çıktığını hatırlatan Gürdil, satışların yüzde 10’unun yabancılara gerçekleştirildiğini, bu alıcıların ise özellikle Suudi Arabistan, Kuveyt, İran ve Rusya’dan geldiğini belirtiyor. Rusya, Ortadoğu, Körfez ve Arap ülkeleri ve başta Azeriler olmak üzere Türk Cumhuriyetleri’nden alıcıların Türkiye’ye ilgi gösterdiklerinin altını çizen Gürdil, “Tüm dünyada bir cazibe merkezi olarak öne çıkan İstanbul’da; merkezi lokasyonlarda yer alan, deniz gören ve manzaralı lüks projeler ilgi görürken, daha mütevazı bütçeleriyle İstanbul’da yer almak adına merkezi lokasyonun dışında ve daha uygun fiyatlı projelere yönelenlerin olduğunu da gözlemliyoruz. Yeni projelerimizde yüzde 15’lik kısmın yabancı yatırımcıya satış olmasını öngörüyoruz” diyor.~
SATIŞLAR 3 YIL DAHA HIZLA SÜRER
Bulut İnşaat Yönetim Kurulu Başkanı Temel Bulut, yasanın ardından Dubaili bir yatırımcıya yaklaşık bin dairelik satış yaptıklarını söylüyor ve şöyle devam ediyor: “900 daireyi evvi-va Gümüş City projesinden, kalan 100 daireyi ise diğer projelerimizden aldılar. 300 dairenin satış işlemi gerçekleşti. Eylül ayının sonuna kadar da geri kalan dairelerin satışını yapacağız. Ayrıca Çinli bir yatırımcıya da 180 daire satışı için imza attık.” Satışlarının yüzde 10’unu yabancıların oluşturduğunu söyleyen Bulut, en az 2-3 yıl daha yabancıya satışın hızla devam edeceği görüşünü savunuyor. Yasanın çıkışından önceki bir yıllık dönemde Mall of İstanbul’da yabancılara 26 konut satarak 12,5 milyon TL gelir elde den Torunlar GYO, Mayıs 2012-Mayıs 2013 döneminde ise 172 adet konut satarak 118,6 milyon TL gelir elde etti. Yasanın etkisiyle Torunlar GYO’nun yabancı satışları, bir önceki yıla göre adet bazında 6,5, gelir bazında ise 9,5 katına çıktı.
Ant Yapı ise yasanın çıkışı itibarıyla Rusya, Türk Cumhuriyetleri ve Körfez ülkelerinden gelen taleplerden 3 milyon dolarlık satış gerçekleştirdi. Nef Yönetim Kurulu Üyesi Erden Timur, yaptıkları projelerin satışının reklam ya da lansman bile yapmadan referansla daha çok iç müşterilere gerçekleşerek tamamlandığını söylüyor. Bu nedenle yabancılara satışların sınırlı sayıda gerçekleştiğini belirtiyor. Mütekabiliyet kapsamında Türkiye’de taşınmaz satın alan yabancıların oturma izninin 3 aydan 1 yıla çıkarılmasıyla birlikte şimdiye kadar yasa kapsamında 13 bin 495 taşınmazın satışının gerçekleştiğini hatırlatan Timur şöyle devam ediyor: “Konseptlerimize olan ilgi nedeniyle Avrupa başta olmak üzere Amerika ve Arap yatırımcılardan gelen proje geliştirme teklifleri almaya devam ediyoruz. Kuveyt Gayrimenkul Zirvesi ve ardından da City Scape fuarlarında yer alarak yurtdışındaki yatırımcılara hem Türkiye’yi hem de Nef projelerini en iyi şekilde tanıtmayı planlıyoruz. MIPIM fuarında yabancı yatırımcıların projelerimize gösterdiği yoğun ilgi gibi City Scape’den de önemli işbirlikleriyle döneceğimizi düşünüyoruz” diyor.
“BİREYSEL YATIRIMCI KÜÇÜK DAİRE İSTİYOR"
SATIŞLARA OLUMLU KATKI
Avrupa Konutları Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Çetinsaya, Mütekabiliyet Yasası'nın yürürlüğe girdiği ilk aylarda fark edilir bir etki oluşturmadığını söylüyor. Yurtdışında düzenlenen fuarlar ve yaz aylarının gelmesiyle birlikte yabancı yatırımcıların Türkiye gayrimenkulleri ve yasanın detayları hakkında daha fazla bilgi sahibi olduğunu belirtiyor. “Bu da satışlara olumlu katkı sağladı" diye konuşuyor.~
CİDDİ DEĞİŞİM OLMAZ
Şu an Eclipse Maslak ve Vadistanbul projelerine başta Arap ülkeleri olmak üzere yabancı yatırımcılardan talep aldıklarını belirten Çetinsaya, “Genellikle bireysel yatırımcılar daha küçük daireleri tercih ediyor. Ayrıca yabancı firmalardan blok halinde satın alma talepleri oluyor ancak buna sıcak bakmıyoruz. Yasanın yürürlüğe girmesinden bugüne dek satışta olan tüm projelerimizin satış verilerine baktığımızda yüzde 10'luk dilimi yabancı yatırımcıların oluşturduğunu görmekteyiz. Ancak yabancı yatırımcıların Türkiye'deki konut satışlarına büyük bir etkisi olacağını, satışların konut talebinde bir artışa veya satış rakamlarında ciddi değişimlere yol açacağını düşünmüyorum" diyor.
"YABANCI İLGİSİNİN SATIŞA DÖNÜSÜ YAVAŞ"
STRATEJİK BÖLGE
Tahincioğlu Gayrimenkul Yönetim Kurulu Başkanı Özcan Tahincioğlu, Türkiye'nin, gayrimenkul yatırımlarının değerlendirilebileceği stratejik bir bölge olarak görüldüğünü söylüyor. Bu durumun Türkiye'yi ve en önemli sektörü olan gayrimenkulü olumlu yönde etkileyeceğini düşündüğünü belirten Tahincioğlu şöyle devam ediyor:
ONUR ÜLKESİ KONUMUNDA
“Katıldığımız gayrimenkul fuarlarında yabancı yatırımcıların Türkiye'ye olan ilgisini birebir gözlemledik. Türkiye, son yıllarda sayılı gayrimenkul fuarlarında onur ülkesi katılımcısı olarak yer alıyor. Seyrantepe, Çengelköy ve Beşiktaş'ta hayata geçireceğimiz konut projelerimizi öğrenen yatırımcılardan şimdiden büyük bir ilgi görüyoruz.
SATIŞ YÜZDE 10’UN ALTINDA
Buna rağmen yabancıların bu ilgisinin satışa dönüş hızı henüz yavaş. Şu an için projelerimizdeki yabancı satışları yüzde 10'un altında" diyor. Yakın dönemde yabancılara yönelik satışın artışında çok büyük bir hız öngörmediklerini belirten Tahincioğlu, özellikle Ortadoğu'dan gelen yatırım taleplerinin arttığını gözlemlediklerini, bu duruma rağmen yabancıya satış oranının en fazla yüzde 15 oranına ulaşacağını düşündüğünü belirtiyor.
"YATIRIMCIYI ÇEKMEK İÇİN SADECE YASA YETMEZ"
160 YATIRIMCIYA SATIŞ
Yeşil GYO Yönetim Kurulu Başkanı Işık Gökkaya, yasanın kabulünün ardından 160'ın üzerinde yabancı yatırımcıya satış yaptıklarını söylüyor. Sektörde de satış oranının geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 89 arttığını belirten Gökkaya, yasanın sağladığı gerçek faydayı ortaya koyan verileri 2013 yıl sonu itibarıyla görmenin mümkün olacağını hatırlatıyor.~
Oluşan bu yeni pazarda yıl sonuna kadar satışların yaklaşık 3 milyar dolar, orta vadede ise 10 milyar dolar olarak gerçekleşmesi hedeflendiğinin altını çizen Gökkaya, şunları söylüyor:
PORTFÖY ANLATILMALI
“Bireysel ve kurumsal yabancı yatırımcıyı Türkiye'ye çekebilmek için sadece yasa yeterli değil. Sürdürülebilir satış başarısı ve yasanın gerçek anlamda ekonomik sonuçlarını alabilmek için tamamlayıcı oturma izinleri, konut kredilerinin Türkiye'de alınabilirliği, bürokrasinin azaltılması, markalı konut üreticilerinin kurumsal satış ve pazarlama birimlerinin bu alanda uzmanlaştırılması gibi bazı hususların da hayata geçirilmesi gerekiyor. Müşteri profili ve taleplerine uygun mimari projelerin geliştirilmesi, Körfez Bölgesi, Türk Cumhuriyetleri ve Asya gibi belirli bölgelerde Türk gayrimenkul portföyünün anlatılması gerekiyor."
