30 yıllık yolculuk

KORD BEZİ SEKTÖRÜNDE dünyanın en büyüğü olan Kordsa Global, bu noktaya tam 37 yılda geldi. Yine dünyanın en büyük elyaf üreticisi Aksa Akrilik’in zirveye çıkması 38 yılını aldı. Zirve yolculuğu, parça halıda dünyanın en büyük 3’üncü üreticisi olan Merinos için 23, seramikte Avrupa’nın en büyük ikinci üreticisi Kale Seramik için ise 50 yıl sürdü.  THY, ilk kez bu yıl mayıs ayında, kuruluşunun 77’nci yılında, Lufthansa ve Air France’ın ardından Avrupa’nın en çok yolcu taşıyan 3’üncü havayolu şirketi oldu.  Sadece onlar da değil… Bugün gerek Avrupa gerek dünya liginde kendi sektöründe ilk 3’te yer alan yerli devlere baktığımızda ciddi bir emek ve sabırla bu işe yıllarını verdikleri gözleniyor. İlk 3’e girmenin süresi ise sektörlere göre değişmekle birlikte ortalama 25-30 yıl sürüyor. Avrupa ve dünya liginde ilk 3’e girmeyi başaran çok sayıda Türk şirketi var. Kimi satış ve ciroda kimi üretimde kimi ise tesis büyüklüğünde dünyanın ve Avrupa’nın ilk 3’ünde yer alıyor. Uzmanlar ise kendi alanında “dünya ligine” girebilmiş Türk şirket sayısının ekonomimizin büyüklüğüne oranlandığında çok yetersiz olduğunu savunuyor. Onlara göre Güney Kore’den Samsung, Hyundai çıkıyorsa Türkiye’den de böyle dev oyuncular çıkabilmeli. Ancak buna ulaşmak sadece şirketlerin çabasıyla çok mümkün değil. Kapsamlı bir devlet desteği, ekonomik kalkınma modeli gerekiyor. Şirketlerin üzerine düşen ise hem bölgesel hem global anlamda satın alma, ortaklık ve borçlanma fırsatlarını kaçırmamak.

14 şirketin zirve yolculuğu kaç yıl sürdü görmek için görsele tıklayın

LİG YOLCULUĞU
Akrilik elyafta Aksa Akrilik, yatak kumaşında Boyteks, kord bezinde ise Kordsa Global… Onlar Türkiye’nin “dünya birincisi” olarak gurur duyduğu şirketler arasında başı çekiyor. Başarı hikayeleri ise genelde birbirini çağrıştırıyor. Güçlü bir özsermaye, önce bölgesel sonra global büyüme, tavizsiz yatırım kararları ve başarılı stratejik işbirlikleri…
Örneğin Kordsa Global, bugün kendi alanında tek. Ama bu noktaya gelmesi çok da kolay olmadı. 1973’te kurulan şirketin zirveye çıkması yılları buldu. Şirketin bu yolculuğunu Kordsa Global CEO’su Mehmet N. Pekarun, şöyle anlatıyor:
“70’li yıllar Kordsa Global’in bölge pazar satışlarına, 80’li yıllar ihraç pazarlarına ve bölgesel büyümeye odaklandığı yıllardı. 90’lı yıllar ise uluslararası ortaklıklarla büyümeye odaklandık. 2000’li yıllar da global şirkete dönüşmeye odaklandığımız dönem oldu.”  Akkök Ailesi’ne ait Aksa Akrilik’in başarı hikayesi de benzer şekilde ilerliyor. Doğru ve niş bir alanda, önce bölgesel sonra global olmak…  Onların yolculuğu ise yaklaşık 40 yıl sürdü. 1968’de Yalova’da kurulan şirket, ilk yıllarda 5 bin ton/yıl kapasiteyle üretim yapıyordu. 38 yıl sonra 2006’da ulaştığı 290 bin ton/yıl ve tam kapasite üretimle “dünyanın en büyük akrilik elyaf üreticisi” oldu. Bugün dünya akrilik elyaf pazarının yüzde 12,5’ini elinde tutuyor. Şimdi de gözünü karbon elyafa dikmiş durumda. Temmuzda ilk karbon elyaf tesisini devreye soktu. Şirket yöneticilerinin açıkladığı global hedef yüzde 10’luk pazar payına ulaşmak. Jakarlı dokumada dünya lideri Boyteks’in başarı hikayesini ise genel müdür Mustafa Yıldırım, şöyle anlatıyor:  “Kendi alanımızda dünyanın tek çatı altıdaki en büyük üreticisiyiz. Bundan 10 yıl önce 24 makineyle üretime start verirken amacımız mükemmel uyku konforunu tüm dünyaya yaşatmaktı. Yatırımlarımıza hiç ara vermeden devam ettik. Bugün dünya lideriyiz. Ulaşmadığımız yeni pazarlara girmeyi hedefliyoruz.”~

AVRUPA LİDERLERİ
Konu Avrupa birinciliğine geldiğinde ise Türkiye’den çıkan lider sayısının daha fazla olduğu gözleniyor. Örneğin Zorlu Grubu’nun iki tekstil şirketi de Avrupa liginde ilk sırada. Ev tekstilindeki lider Zorluteks bu noktaya 18 yılda, polyester ipliğin şampiyonu Korteks ise 8 yılda ulaştı. Her iki şirketin geldiği noktayı ve başarı hikayelerini Zorlu Tekstil Grubu Başkanı Vedat Aydın, şöyle değerlendiriyor: “Korteks 1989’da kuruldu. 1997’de günlük 550 ton kapasiteyle Avrupa’nın en büyük polyester iplik üreticisi konumuna geldi. Korteks bugün üretim, ciro, satış, tesis büyüklüğü bakımından Avrupa ve Ortadoğu’da en büyük polyester iplik üreticisi. Zorluteks ise ev tekstilinde üretim ve ciro olarak Avrupa’daki birinciliğini korurken, dünya pazarında da yine ciro açısından 3’üncü büyük konumunda bulunuyor.” Zirveye çıkmak kadar orada kalmanın da zor olduğunu söyleyen Aydın, “İlk 3’e girmek başta yüksek yatırım bütçeleriyle mümkün oldu. Ama konumu korumak için satın alma, ürün geliştirme ve mevcut pazarlarımızdaki raf paylarımızı artırma gibi önemli misyonlarımız var. Zirvede kalmak ancak böyle mümkün olacak” diyor.  Sabancı Grubu’nun yüz aklarından Yünsa ise 12 milyon metre üretim ve satış kapasitesiyle bugün Avrupa’nın en büyük yünlü kumaş üreticisi. Bu noktaya ulaşmak tam 32 yıl sürdü. Yünsa Genel Müdürü Cem Çelikoğlu, dünya sıralamasında da ilk 5 içinde olduklarını söylüyor. Global başarıyı nasıl yakaladıklarını şöyle özetliyor:  “Yünsa 1973’te kuruldu. Bu noktaya gelmek pek tabii ki uzun ve zorlu bir yolculuktu. Müşteri odaklı yaklaşım, pazar koşullarına ve trendlere hızla uyum gösterme kabiliyeti, farklılaşma stratejisi ve kendi koleksiyon gücümüze yaptığımız yatırım global başarıyı beraberinde getirdi.”

ZİRVEYE KOŞANLAR
Gerek Avrupa gerekse dünyada liderleri çok yakından takip eden yerli oyuncular da var. Bu oyuncuların işi biraz daha zor. Çünkü hem konumlarını korumak hem bir üst basamağa çıkmak için çaba harcıyorlar.
Onlara ilk örnek Merinos Halı. Şirket, kurulduktan 23 yıl sonra parça halı sektöründe üretim ve satış cirosu bazında dünyanın en büyük 3’üncü oyuncusu oldu. Merinos’un zirveye çıkışını, yönetim kurulu başkanı İbrahim Erdemoğlu şöyle paylaşıyor:  “1983’te 1 makineyle üretime başladık. 2006’dan beri dünya parça halı üretiminde 3’üncü sıradayız. 3 yılda dünya birincisi olmayı hedefliyoruz.” Elektrolitik bakırda Avrupa’nın en büyük ikinci üreticisi olan Sarkuysan da zirveye koşanlardan. Dünyada da ilk 5’te bulunuyor. Bu noktaya gelmesi 28 yıl sürdü. Sarkuysan Genel Müdürü Hayrettin Çaycı, “Gerçekten zorlu ve olağanüstü bir çabanın sonucuydu” diyor.
Koç Holding’in amiral gemisi Arçelik, ciro bazında Avrupa’nın 3’üncü büyük beyaz eşya üreticisi. 2005’te benimsediği “2010’da dünyanın ilk 10 markasından birine sahip olmak” hedefine 2008’de ulaştı. Beko markasıyla dünyanın en çok satılan 10 beyaz eşya markası arasında.  Vestel ise dünyanın en büyük OEM ve ODM üreticilerinden. 2009 performansıyla Avrupa LCD TV pazarında ikinciliği elde etti. Vestel Şirketler Grubu İcra Kurulu Başkan Vekili Turan Erdoğan, “Artık hedefi, bir basamak yukarı koymak durumundayız. Yeni hedefimiz pazar liderliğidir” açıklamasını yapıyor.  Avrupa liginde 2’nci olan bir diğer yerli dev de Kale Seramik. Şirket karo seramikte dünyanın da 10’uncu büyük üreticisi. Bu noktaya gelmesi 50 yılı buldu. Kale seramik Satış ve Pazarlama Koordinatörü Bahadır Kayan, “60’a yakın ülkeye kendi markalarımızla satış yapıyoruz. 20 ülke, odaklandığımız ve marka yatırımı da yaptığımız pazarlar” diyor.~

DEVLERE KAFA TUTANLAR
Dünya veya Avrupa sıralamasında ilk 3’te yer almasa da bulundukları pazarlarda istikrarla yükselen yerli devler de var. Onlar, şimdi olmasa da orta vadede birinci lige yükselmeyi amaçlıyor. Örneğin İstikbal Mobilya, ev mobilyası üretiminde dünyanın ilk 5 üreticisinden biri. Boydak Holding Dış Ticaret Genel Müdürü Murat Bozdağ, 53 yıllık şirketin bu noktaya kolay gelmediğini söylüyor ve ekliyor:  “Yakın coğrafyada ve Kuzey Avrupa’da mağaza açma planlarımız sürüyor. 2011 sonunda 300 mağazayı geçmiş olmayı hedefliyoruz.” Avrupa’nın en büyük 5’inci bira üreticisi Efes’in hedeflerini ise Efes Bira Grubu Kurumsal İlişkiler ve Regülasyon Grup Direktörü Saltuk Ertop, anlatıyor:  “10 yıl önceki hedefimiz, Adriyatik’ten Çin sınırına kadar olan coğrafyada var olmak ve bu yolla büyümekti. Bu hedefimiz önemli ölçüde gerçekleşti. Ama sürekli gelişimi sağlayacak projelere ve yeni pazarlar üzerinde çalışmaya devam ediyoruz.” Kastamonu Entegre ise ahşap levha sektöründe dünyada 10’uncu, Avrupa’da ise 6’ncı sırada. Şirket, özellikle son 3 yılda yaptığı kapasite artırımları ve satın almalarla dikkat çekiyor. Şirketin global hedeflerini pazarlama müdürü Naci Güngör, anlatıyor:  “Ana hedefimiz 1-2 basamak daha yukarı çıkabilmek. Romanya, Bulgaristan, Rusya ve Ukrayna’da büyüyerek Karadeniz ve Akdeniz havzasında bölgesel güç olmayı amaçlıyoruz. Her yıl en az 100 milyon dolarlık yatırım yapacağız.”
Dünyanın tek çatı altındaki en büyük lastik fabrikalarından birine sahip olan Brisa da kendi pazarında yükselen yerli oyunculardan. Brisa, şu anda Avrupa’nın 7’nci büyük lastik üreticisi. Hedefi ise dünyanın en büyük 10 lastik devi arasına girmek.