Sağlık turizmi stratejik sektörler olacak

Erciyes Master Planı ile kente turist çekmeye çalışan Kayseri, asıl patlamayı sağlık turizminde yapacak. Orta Anadolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Dr. H. Mustafa Palancıoğlu, kentte 30 kadar hastane bulunduğunu, 2016 yılında tamamlanması planlanan Türkiye'nin ilk sağlık kampüsü ile yatak sayısının hızla artacağını belirtiyor. Palancıoğlu, bu yıl 15 milyon TL'si özel sektör, 5 milyon TL'si kamu olmak üzere yaklaşık 20 milyon TL mali destek sağlayacakları stratejik sektörlerden biri olarak sağlık endüstrisini seçtiklerini söylüyor. 5449sayılı Kalkınma Ajansları Kanunu çerçevesinde kurulan 26 kalkınma ajansından biri olan Orta Anadolu Kalkınma Ajansı (ORAN), özel sektör gibi çalışan yeni bir kamu kurumu. Kayseri, Yozgat ve Sivas illerinin bölgesel planlaması üzerine çalışıyor. Mesai kavramı yok, çoğu özel sektörden gelen ve birkaç yabancı dil bilen 36 çalışanı, üç ildeki ofislerde konumlanmış durumda. Şu anda bütün ekip bu üç ilin önümüzdeki 10 yılını planlamaya çalışıyor. Hangi sektörlerde büyüyecekler, hangi altyapı yatırımları gerçekleşecek, üniversiteler kente neler katacak, hızlı tren gelirse şehir nasıl gelişecek gibi konularda çalışmalar yapıyorlar. Aslında ajansın iki görevi var; bölgeyi planlamak ve projelere destek olmak için kaynak sağlamak. Uygun yatırım alanlarını tespit ederek yatırımcılara sunuyor, mali destek kapsamında onaylanan özel sektör ve kamu projelerine maddi destek sağlıyorlar. Kayseri’nin önümüzdeki 10 yıl içinde nasıl büyümesi ve gelişmesi gerektiğini belirleyecek olan Orta Anadolu Kalkınma Ajansı’nın Genel Sekreteri Dr. H. Mustafa Palancıoğlu, 1 Temmuz 2013 tarihinde Kalkınma Bakanlığı’na sunacakları bölgesel planlamanın içeriği ve çalışmalarıyla ilgili sorularımızı yanıtladı:

Bölgenin planlaması ne zaman tamamlanacak?
Aslında bölgesel planlama, ulusal kalkınma planlarının bir bileşeni. Burada nazım imar planları, çevre il düzenleme planları da var. Kalkınma ajanslarının hazırladığı bölgesel planlarla ulusal planlar hazırlanıyor. Planlar artık merkezden değil yerelden yapılıyor. Bu süreç çok önemli çünkü yereli bilmeden planlama yapmak, yanlış kararlara sebep oluyordu.~
Şimdi doğru planlama yaparak kalkınma sürecini hızlandırmayı planlıyoruz. Bölgenin nasıl kalkınacağı ile ilgili hedef ve stratejileri belirliyoruz. Aslında Orta Anadolu Kalkınma Ajansı’nın kuruluş aşamasında üç yıllık plan yapmıştık. 2009’dan 2013’e kadar bölgenin nasıl gelişmesi gerektiğini planlamıştık. Şimdi bu planı 10 yıllık olarak yeniden yapacağız. 2014 ve 2023 yıllarını içeren bölge planını TR72 Bölge Planı adı altında 1 Temmuz 2013’de Kalkınma Bakanlığı’na sunacağız.

Şu anda üzerinde çalıştığınız bölgesel planlama neleri kapsıyor?
Planda Kayseri, Sivas ve Yozgat illerinin 2014-2023 yılları arasında nasıl kalkınacağı, nelerin yapılacağı anlatılıyor. Temel yatırım alanları kararlaştırılıyor, özel sektör için potansiyel yatırım alanları ortaya çıkarılıyor ve kamunun yapacağı yatırımlar belirleniyor. Eğitimden sağlığa, sanayi ve istihdamdan göçe kadar bölgeyle ilgili birçok temel veri değerlendiriliyor. Hedef ve stratejiler ortaya konuyor. Örneğin Yozgat’a havaalanı yapılması planlanıyor. Hızlı tren de önce Yozgat’a sonra Sivas’a en son da Kayseri’ye gelecek. Hızlı trenin Kayseri’ye ulaşması 2019 yılını bulacak. Bütün bu altyapı çalışmalarının da planlamasını yapıyoruz.

Siz aslında sanayicilere de yol gösteriyorsunuz. Bugüne kadar hangi yatırımları desteklediniz?
Toplamda bizim aktardığımız mali destek tutarı 2 yılda 35 milyon TL civarında. Tabii firmalar da eş finansman koydu. Biz proje bedelinin en fazla yüzde 50’sini verdik. Genelde destekler yüzde 30-40 oranında çıktı. Yani bizim verdiğimiz 35 milyon TL’lik destek, 2 sene sonra yaklaşık 100 milyon TL’lik bir yatırıma sebep oldu. Bu yatırımlar sebebiyle 1500 kişi iş buldu, istihdam sağlandı. Biz bu projelerde genellikle bölgede hiç
olmayan yeni yatırımları desteklemeyi tercih ettik. Örneğin beyin ameliyatlarında ve ortopedik cerrahide kullanılan implantları üreten iki ayrı tesis kuruldu. Lens kalıbı ve hasta yatakları üreten sağlık endüstrisine destek verildi. Gıda sektörü, savunma sanayi, mobilya, çelik kapı alanlarında faaliyet gösteren 100 civarında firmaya ve 20 kamu kurumuna destek verdik. 2010 ve 2011’deki projelerin çoğu tamamlandı. 2012 yılı mali destek kapsamında 280 proje başvurusu geldi. Başvurular 15 Mart’ta sona erdi. Şimdi değerlendirme süreci başladı.

Bunlar ne tür projeler? Ne kadarlık bir kaynak aktarılacak?
280 proje başvurusunun 190 tanesi KOBİ’lere, 90 tanesi de kamuya yönelik projeler. 2012’nin sonunda yaptığımız çağrıda 15 Mart 2013’e kadar süre koymuştuk. Kabul edilen projelere mali destek sağlayacağız. Sonuçlar mayıs ayı sonunda açıklanacak. 280 proje arasından yaklaşık 70-75 projeye toplam 20 milyon TL civarında mali destek vereceğiz. Bunun 15 milyon TL’si özel sektöre, 5 milyon TL’si kamuya verilecek.~

Önümüzdeki 10 yılda Kayseri’de hangi sektörler gelişecek?
Sağlık endüstrisi, savunma sanayi, enerji ekipmanları üretimi, gıda sanayi ve madencilik stratejik gelişme alanlarımız. Artık klasik mobilya, çelik kapı değil, küresel rekabete uygun katma değeri yüksek sanayiye geçilmesi lazım. Ayrıca güneş enerjisinde yüksek potansiyel var. Yeni yönetmelik çıkar çıkmaz yatırımlar başlayacak.

Kayseri’nin köyleri hızla boşalıyor, nüfus şehir merkezinde toplanıyor. Tarım ve hayvancılık ne olacak?
Tarım ve hayvancılıkla ilgili en büyük bölgelerden biri burası. Yüzölçümü en büyük kalkınma ajansı biziz. Üç ilimizin büyüklüğü 60 bin kilometrekare. Yani bir buçuk Hollanda büyüklüğünde bir alan. Kayseri nüfusunun yüzde 87’si şehir merkezinde yaşıyor. Kayseri kent merkezi geliştiği sürece göç almaya devam edecek. Burada tarım arazilerinin kullanılması çok önemli. Bizim bölgemiz bildiğiniz gibi en çok gurbetçi işçi gönderen bölgedir. Almanya’da yaşayan vatandaşlarımız yazın köylerine gelir, nüfus artar. Ancak şu bir gerçek ki bundan sonra tarım ve hayvancılık küçük ölçekli işletmelerde devam etmeyecek, bu kaçınılmaz bir şey, ABD, Kanada ve Hollanda’da olduğu gibi tarım ve hayvancılık büyük çiftliklerde devam edecek, Örneğin Kayseri’nin Develi ilçesindeki Saray Çiftliği, Avrupa’nın en büyüklerinden, Hayvancılık konusunda ilk dörde giriyor, Bundan sonra çiftçinin, küçük işletmelerin yapacağı en iyi şey ya birleşerek kooperatif olacaklar ya da büyük firmalara arazilerini kiraya verecekler, onlar işletecek. Önümüzdeki 10 yılda bunlar olacak, büyük ölçekli işletmeler kurulacak. Develi ovası sulamayla birlikte şu anda Türkiye’nin en önemli ovalarından biri haline geldi. Develi tarım konusunda muazzam değişecek. Ayrıca herkes bilmez ama denizi olmayan Kayseri su ürünlerinde çok iyi durumda, Kafes balıkçılığı yapılıyor. Alabalık konusunda en çok üretim yapılan yerlerden biri Kayseri, Bunun dışında kanatlı hayvan, tavuk ve yumurtada Türkiye’nin 2’nci önemli üretim bölgesi burası.

10 yıl sonra Kayseri sizce nasıl bir yer olacak?
Kayseri 10 yıl sonra birçok alanda aktif olacak, Erciyes Master Planı ve Anadolu Harikalar Diyarı çalışmaları turizmi etkileyecek, turist sayısı artacak, Kayseri’ye İstanbul’dan günde 10 sefer düzenleniyor.
İzmir, Van, Trabzon ve Antalya gibi şehirlerden de uçaklar gelmeye başlayacak. Sağlık turizminde de önemli gelişmeler olacak. Kayseri’de yaklaşık 30 adet özel ve kamu hastanesi var, Buraya yılda 8 milyon hasta geliyor, 125 bin civarında ameliyat yapılıyor, Ayrıca terminalin arkasındaki alana Türkiye’nin ilk sağlık kampüsü yapılacak, 2016’da tamamlanması planlanan bu yatırımla yatak kapasitesi artacak, Başbakan’ın talimatıyla kurulan bu tesis, Türkiye’nin ilk sağlık şehri olacak.~
Her türlü tedavi imkanı, otel ve konaklama tesisleri, restoranlar bulunacak. Irak, İran, Suriye, Lübnan, Libya gibi ülkelerden göz, diş, onkoloji tedavisi için gelenler var, Kayseri Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi çok önemli bir merkez. Şimdi 100 milyon TL harcanarak kök hücre merkezi de kuruldu. Ayrıca ilaç geliştirme merkezi hizmete girdi. Bu iki merkez sayesinde Kayseri çok farklı bir konuma gelecek, Bugün şehirdeki üniversite sayısı 4 oldu, Buralarda çok daha fazla akademisyen ve öğrenci olacak, Şehir büyüyecek, nüfus artacak, Otel ve yurt sayısı arttıkça inşaat sektörü de gelişecek. Kayseri Boğazköprü’de lojistik köy yapılacak, Kayseri’nin avantajı kent altyapısının iyi olması. Bugün Türkiye’de sosyoekonomik gelişmişlik düzeyi açısından 19’uncu sıradayız ama 10 yıl sonra daha yukarılara çıkacağımızı düşünüyorum.