Stratejik sektörle büyüme hazırlığı

Adana'nın yüzde 38'i tarım alanı.... Bu özelliğiyle Adana, gıda sektörü için oldukça zengin bir potansiyele sahip. Hatta gıda, stratejik sektör olarak görülüyor. Yeni dönemde de bölgede gıda sektörüne yönelik çalışmalar hız kazanmış durumda. Adana için Tarım Strateji Planı hazırlanması bunlardan ilki. Bu kapsamda özellikle organik tarım ve ihracatın genişletilmesi hedefleniyor. Bu durum ise bölgedeki şirketlerin hedeflerini yükseltmesine neden oluyor.

Adana, gıda sektörü için Türkiye’deki önemli noktalardan biri. Bunun en önemli nedeni ise Adana’yı da kapsayan Çukurova’nın gıda sanayinin temel hammadde üretiminin merkezi konumunda olması. Adana’nın yüzde 38’i tarım alanı ve çok bereketli topraklara sahip. Bu özelliğiyle de gıda sektörü için oldukça zengin bir içeriği barındırıyor. Adana’nın ovalarından traktör, diğer modern tarım araçları, sulama, gübreleme, ıslah edilmiş tohum ve ilaçlamayla yılda birkaç defa ürün alınıyor.

Buğday, mısır, fıstık, soya, ayçiçeği gibi ürünlerle sera ürünlerinin ekim alanları da giderek artıyor. Ayrıca bağ ve bahçecilik konularında modern yöntemlerle yapılan çalışmalarla üzüm, kiraz, zeytin, narenciye, nar gibi meyve üretimi de geliştiriliyor. Adana, özellikle narenciye ürünleri üretiminde dünya ile rekabet edebilecek miktar ve kaliteye ulaşmış durumda.

Tarımda sanayileşmenin en iyi örneklerinin görüldüğü bölgede, organize sanayi bölgeleri ve yakın deniz limanlarının bulunması sanayicinin net ihracatçı konuma gelmesini kolaylaştırıyor ve yabancı yatırımcı için de fırsatlar doğuruyor. Adana’da gıda sektörü daha çok meyve paketleme, şeker, hayvancılık ve ileri işleme meyve ve domates üreticiliğine dayanıyor.~

STRATEJİK PLAN OLUŞTURULDU
Adana’da gıda alanında görülen potansiyelden dolayı Gıda ve Tarım Bakanlığı’nın oluşturduğu 2013-2017 stratejik planında tarımın daha ileri götürülmesi için hedefler koyuldu. Gelecek yıllarda gıda maddeleri dış ticaretinde net ihracatçı konumunu geliştiren, rekabet gücünü artırmış, tarımsal gayrisafi yurtiçi hasılasını 150 milyar dolara ulaştırmış, tarımsal ihracatını 40 milyar dolara çıkarmış, parçalı arazilerini birleştirerek arazi toplulaştırma işlemlerini tamamlamış, tarım arazilerinin bölünmesini önleyen bir yapıya kavuşmuş bir Türkiye hedefleniyor.

Tarımsal potansiyelinin Türkiye için ayrı bir güç olacağı ifade edilerek; pamuğu, portakalı, ayçiçeğiyle ve daha birçok ürünüyle tarımsal ihracata katkı yapan Adana için de Adana İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından Tarım Strateji Planı hazırlandı. Adana’daki gıda sektörü incelendiğinde soya, yerfıstığı, turunçgil, karpuz ve dane mısırın büyük miktarlarda üretildiği Çukurova tarım bölgesinin pazarlama ve dağıtım merkezi olduğu görülüyor.

KANATLI ET VE BAL ÖNDE
Gıda sektöründe bir diğer önemli ürün de bal. Adana İli kovan sayısı ve bal üretiminde ülke sıralamasında üçüncü sırada yer alıyor. Kovan varlığının yüzde 88,33’ü Kıyı Akdeniz Havzası’nda, yüzde 11,67’si ise Fırat Havzası’nda. Kıyı Akdeniz Havzası’ndaki kovan başına verim 19,50 kg iken Fırat Havzası’nda verim 18,98 kg’a düşüyor. İlin 8 bin 320 ton olan bal üretiminin 7 bin 372 tonunu Kıyı Akdeniz Havzası karşılıyor.

Anavarza Bal, Adana’nın Kozan ilçesinde üretim yapan ve bu alanda önde gelen şirketlerden biri. Adana ve bölgesindeki bal üretimi yıllık olarak yaklaşık 10 bin ton civarında. Bu üretimin yüzde 20’si Anavarza’nın tesisine giriyor. Anavarza Bal Genel Müdürü Can Sezen, “Anavarza Bal, Adana’da yıllık 2 bin ton civarında bal üretiyor. Buradan Türkiye’nin her yerine satış yapıyoruz. Öncelikli satış hedefimiz 2 bin 500 ton. Dünyada bala dair son gelişmeleri sürekli takip ediyoruz. Bala dair Türkiye’de sürekli ilklere imza atmak için çalışıyoruz. Bu ilklerden biri de krem baldı. Krem balda da olduğu gibi bu yıl toz bal ile Türkiye’de başka bir ilki daha gerçekleştireceğiz” diyor.~

Beyaz et de Adana’daki gıda sektöründe önemli ürünler arasında yer alıyor. Kanatlı işletmeler ise de ağırlıklı olarak Kıyı Akdeniz Havzası içinde bulunan ilçelerde bulunuyor. Kanatlı sektörü oldukça gelişmiş olan bu havzada 2012 yılında 33 bin 16 ton beyaz et üretimi gerçekleşti. Bu oran Adana üretiminin yüzde 96’sını oluşturuyor. Fırat Havzası’nda üretim oldukça kısıtlı. Aladağ ilçesinde oluşturulan sözleşmeli üretim modeliyle havzada 1.317 tonluk beyaz et üretimi gerçekleşiyor.

ORGANİK TARIM ARTACAK
Adana’da stratejik plan kapsamında organik tarımın da artırılması planlar arasında yer alıyor. 2013-2017 yılları arasında Kıyı Akdeniz Havzası’nda bulunan ilçelerde ağırlıklı olarak “iyi tarım uygulamaları” konusunda eğitim, yayım ve demonstrasyon çalışmaları yapılarak bu alanlar artırılmaya çalışılacak.

2012 verilerine göre Türkiye’de 212 bin 345 hektar olan organik tarım alanı içinde 439 hektarlık alanla Adana 36’ncı, 24 bin 406 üretici içinde ise 58 üreticiyle 40’ıncı sırada yer alıyor. Ağırlıklı olarak yaş meyve sebze, zeytin ve ayçiçeği üretiminde organik tarım yapılıyor.

Türkiye’nin mineral yakıt ve yağlarla petrolden sonra hammadde ithalat kalemleri içinde soya fasulyesi önemli bir yer tutuyor. Türkiye’deki üretimin yüzde 67’si Adana tarafından karşılanmasına rağmen üretim, istenen seviyenin çok altında kalıyor. Plan döneminde soya üretiminde yüzde 163 artış hedefleniyor.

İHRACAT GENİŞLETİLECEK
Pamuk da yarattığı katma değer ve istihdam değeriyle ekonomiye büyük yarar sağlayan bir başka ürün. 2012 TÜİK rakamlarına göre 239 bin ton olan üretimin sulamaya açılacak yeni alanların planlanmasıyla yüzde 109 artırılması hedefleniyor. Adana için önemli ihraç kalemleri arasında yer alan turunçgillerde de dış pazar talepleri dikkate alınarak ürün çeşitlendirme ve yurtdışı tanıtımlarla ihraç sahasının genişletilmesi hedefleniyor.

Planda erkenci meyve çeşitlerinden erik, şeftali ve nektarin yeni sulamaya açılacak sahalar dikkate alınarak planlanmış durumda. Ayrıca en fazla güneş alan sahalar öncelikli olmak üzere yüksek sistem seracılığın gelişmesi, ilk turfanda çıkan ve Türkiye üretiminin yüzde 21 ’ ini oluşturan Adana karpuzunun markalaşması ve tanıtımı planda ağırlık verilen faaliyetler arasında.~
ÜRETİCİLERİN HEDEFLERİ
Adana’da üretim yapan şirketler arasında Türkiye çapında isim yapmış hatta yurtdışına kadar uzanmış markalar yer alıyor. Bunlardan biri de Doğanay. Doğanay, Adana Hacı Ömer Sabancı Organize Sanayi Bölgesi’nde 1997 yılından beri gerçekleştirdiği şalgam suyu üretimiyle Türkiye şalgam suyu pazarının yüzde 95’ini elinde tutuyor ve ürünlerinin tamamını kendi üretiyor.

Sunar Grup’un şirketlerinden Elita Gıda ise daha özel ve spesifik margarin ürünlerini önümüzdeki yıl devreye sokmayı planlıyor. Endüstriyel tüketime dönük olarak daha özel margarinler üretecek olan Elita Gıda, bitkisel sıvıyağda ise ulaştığımız ülke sayısını arttıracak.

Bir başka şirket Limkon ise meyve suyu konsantresi ve salça üretiminde Adana’da sektör lideri konumunda. Şirket burada ürettiği ürünleri yurtdışına da satıyor. Limkon Gıda CEO’su İlker Güney, “Limkon olarak yıllık 80 bin tonluk hammadde işleyerek 32 ülkeye yaklaşık 15 milyon dolar yıllık ihracat gerçekleştiriyoruz. Yine Türkiye’nin en büyük narenciye ve nar üreticisi konumuyla ürettiğimiz ürünleri, ağırlıklı olarak Japonya, Amerika, Rusya, İngiltere, Avrupa ve Ortadoğu ülkelerine ihraç ediyoruz” diyor.

2013  yılı içinde, dünyanın en büyük gıda aroması üreticisi olan Alman Wild firması ile işbirliğine imza atan Limkon, Wild’ın ortaklığıyla Adana fabrikasının içinde ilk etapta 5 milyon Euro tutarında hat yatırımı yapacak. Bu yatırım, daha sonra 20 milyon Euro tutarına kadar ulaşacak. Yapılan işbirliği sonrasında bugüne kadar Türkiye’ye ithal edilen ürünler, Limkon fabrikasında üretilecek. Böylece Limkon bugüne kadar hizmet vermediği süt, pasta, un, tatlı, çikolata, şekerleme, gazlı içecek sektörlerine de hizmet vermeye başlayacak.

İlker Güney, “Bu ortaklığa bağlı olarak, yerli piyasada farklı sektörlere tek kaynaktan en kaliteli ürünleri sağlayarak, iç piyasa ciromuzu 2014 yılında yüzde 20 artırmayı, yakın coğrafyada müşteri portföyünü genişleterek ihracatımızı önümüzdeki yıl 25 milyon dolar seviyelerine çıkarmayı hedefliyoruz” diyor.~
Doğanay Yönetim Kurulu Başkanı    Rafet    Doğanay
“İHRACATIMIZ HIZLI ARTACAK”
“Gıda sektöründe 95'lik pazar payımızla Türkiye'de şalgam suyu üretiminde en önemli markayız. Şu an Türkiye genelinde 83 bölge temsilciliğine sahibiz. 2014 sonunda 135 temsilciye ulaşmayı, tüm kafe ve restoranlarda tüketiciyle buluşmayı hedefliyoruz.

2013 yılında yeni fabrika içine alacağımız yeni dolum hatları ve diğer yatırımlarla birlikte tahminen 17-18 milyon Euro'luk yatırım yapacağız. Başta Almanya, Fransa, İngiltere, İsveç, Norveç, Danimarka, Finlandiya, Avusturya gibi Avrupa ülkeleri olmak üzere, Uzak Doğu ülkeleri hatta Avustralya ve Amerika'ya ihracat yapıyoruz. Geçen yıl Çin'de de başladıktan sonra o bölgenin çok dikkatini çektik. Bugün itibarıyla 32 ülkeye ihracat yapıyoruz. Bu yıl üretimimizin yüzde 35'ini ihraç ediyoruz ancak gelecek yıl yeni ürünlerimizle beraber bu oranın artacağı düşüncesindeyiz.”

Sunar Grup Yönetim Kurulu Üyesi Hüseyin Çomu
“ÜRÜNLERİMİZİ TÜM DÜNYAYA SUNACAĞIZ”
“Sunar Grup, bölgede yetişen mısırı, buğdayı, ayçiçeğini ve soya fasulyesini değerlendiriyor. Bu ürünleri gıda maddesi haline getirip, bütün dünyaya sunma noktasında çok ciddi bir çaba içindeyiz. Bu tutumumuz hem büyümeyi, hem başarıyı getiriyor. Adana'da kurulu olan Elita Gıda'nın üretim miktarları dönemsel olarak değişmekle birlikte yağlı tohum kırma kapasitesi yaklaşık 300 bin ton kadar.

Ürettiği ham yağları rafine etme kapasitesi de yaklaşık 275 bin ton. Rafine edilen yağlarımız ambalajlanarak yurtiçi ve yurtdışı pazarlarda satılıyor. Dört kıtada 80'den fazla ülkeye ihraç ettiğimiz ürünlerimiz, toplam üretimimizin yaklaşık yüzde 63'üne tekabül ediyor. Türkiye mısır yağı ihracatının yaklaşık üçte birini biz gerçekleştiriyoruz.”