Tekirdağ'a 400 milyon dolarlık liman yatırımı

Tekirdağ, dünyanın 2’nci büyük konteynır taşımacılık şirketi MSC’nin işbirliğininde kurulmakta olan 400 milyon dolarlık yeni limanı Asyaport’u bekliyor. Asyaport Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Soyuer, Türkiye’nin trajikomik yatırım hikayelerinden biri olan projeye nasıl girdiklerini anlattı. Soyuer, dünyada konteynırlı yük taşımacılığının yüzde 12'sine hakim olan MSC'nin filosunda halen 1,5 milyon Teu kapasiteli 321 konteynır gemisi olduğunu ve Asyaport’un da bu sayede uluslararası  bir liman olacağını  ifade ediyor. Cumhuriyetin 90’ıncı yılı olan 29 Ekim 2013’te açılışı yapmayı planladıklarını dile getiren Ahmet Soyuer, Asyaport projesi ve Türkiye’nin yakın geleceğine dair sorularımızı şöyle yanıtladı:

Böyle bir liman yatırımı için Tekirdağ’ı seçmenizin nedeni nedir?
Liman burada kuruldu çünkü ben doğma büyüme Tekirdağlıyım Burada okudum, iş hayatına burada başladım. Mezarım burada olacak. Bu yatırımın  burada olmasının tek nedeni budur. Bu şehrin yatırıma ihtiyacı varken neden gidip başka bir yerde yatırım yapayım ki. Ayrıca burası Avrupa’ya açılan bir nokta olarak öne çıkacak bir bölge.

En büyük zorluk ne oldu?
Türkiye’de liman işletmeciliği bilinen bir alan değil. 1990’lı yıllarda Turgut Özal ile birlikte özel liman işletmeciliğinin yolu açıldı. Biz burada limanın inşaatına mayıs ayında başladık, o zamana kadar tam 5 yıl süren bir bürokratik mücadele verdik. Bürokratik işlemler devam ederken inşaata ilk olarak 2007 yılında başladık. Sorunlar çıkınca2009’u bekledik. Ondan sonra sürekli başka sorunlar çıktı. Limanımızın Cumhuriyetin 90’ıncı yılı olan 29 Ekim 2013’a yetişmesi için hızla çalışıyoruz. Bir Tekirdağlı çok önemli bir şirketle birlikte Türkiye’nin en büyük limanının yapımını gerçekleştiriyor.

Pes etmeyi düşündünüz  mü?
Elbette düşündüm. Sonra, vazgeçmek yok dedim kendi kendime.İnsanın enerjisinin tükendiği anlar oluyor elbette. Dalgaya karşı yüzüyorduk. Yol alamıyorduk. Bize moral veren insanlar vardı: Tekirdağ milletvekili Ziyaeddin Akbulut, eski Tekirdağ valisi şimdi Konya valisi olan Nezih Doğan, belediye başkanımız Fikret Yılmaz, Tekirdağ Sanayi ve Ticaret Odası başkanı ve üyeleri bize moral ve destek verdi. Zorlu bir süreç oldu. Bu moralle liman bu noktaya geldi. Pes etmedik, başardık.

Limanı destekleyecek kara ve demiryolu çalışmaları var mı?
Limanımız yerel yönetimler tarafından destekleniyor. Daha önce burada görev alan valimiz karayolu planlarını yaptırdı. Tekirdağ’ın Barbaros belediyesinde onaylandı. Her şey hazır. Limanı bitirmeye 1 yıl kala bunların hepsi tamamlanmış olacak. Yerleşim yerleri ile hiç ilgimiz olmadan yüksek standartta ayrı bir yol yapılacak. Ulusal karayoluna bağlanacak. Limanımızda demiryolu olmayacak.~

Kaç kişi istihdam edeceksiniz?
Liman bittiğinde doğrudan 2 bin kişiyi istihdam edeceğiz. şu an ne yazık ki burada limanda çalışabilecek yetişmiş kadro yok. Bölgemiz liman bittiğinde göç almaya başlayacak.Yetişmiş işgücünün biz oluşturacağız. Asyaport limanında çalıştırılacak bin 200 personelin bir yıllık ücret ödemeleri 31 milyon TL’yi bulacak. Bunun da 13 milyon TL’si SSK primi ve gelir vergisi olarak doğrudan kamuya ödenecek. Limana bağlı olarak yaratırılacak dolaylı istihdam ise ayrıca hesaplanabilir.

Türkiye’de başka konteynır limanı var mı?
Türkiye’de konteynır nakliyesi yapılan, bu alanda hizmet veren birçok liman var. Bunların hepsi başlangıcındaki amacından devşirilerek bu hale getirilmiş  limanlar. Bu limanlar çimentodan hurdaya, kömürden hububata, likit yüke kadar her türlü hizmeti yapacak şekilde çalışmaktalar. Asyaport ise sadece konteynır hizmeti verecek. Burada inşaat konteynır yüklemesi ve indirmesi yapılacak şekilde organize ediliyor. Türkiye’de bu maksatla yapılmış başka bir liman yok.

Dünyadaki örnekleri ile karşılaştırabilir misiniz?
Bizim limanımız dünyadaki örnekleri ile karşıılaştırılabilecek büyüklükte değil. Burası 2016 yılında 2 milyon 500 bin ton kapasiteye ulaşacak. Hong Kong ya da şanghay limanı 20 milyon Teu seviyelerinde. Dünyayla karşılaştırıldığında küçük kalıyor. Ancak Avrupa’daki emsalleri ile karşılaştırdığımızda ilk sıralarda yer alıyor.

Liman inşa edeceğinizden bahsettiğinizde nasıl tepkiler aldınız?
İnsanlar bunu anlamadı. Bu çok özel bir yatırım. Bu tür girişimler hakkında değerlendirme yapabilmek için bilgi sahibi olmak lazım. Bizde bilgi sahibi olmadan fikir beyan edenler doldukça fazla. Herkes “burayı toprakla dolduruyor. Böyle liman olur mu, bir dalgada bu liman çöker, Tekirdağ’da zaten liman var ve çalışmıyorken neden böyle bir yatırım yapıyor” diyenler oldu. Biz yaptığımız işin ülkemiz için faydalı, çevre için zararsız olduğunu biliyoruz. Zaten bu tepkilere cevap verecek vaktimiz yok.

Bu yatırım çevre kirliliğine neden olur mu?
Deniz kirlenir, burada artık yaşanmaz diyenler oldu. Benim limana 500 metre yakında sahilde evim var. Torunlarım buradan denize giriyor. Torunlarım her şeyden kıymetli. Benim yaşımda bir insan için torun ticaretten kıymetli. Anne ve babalar için olduğundan daha önemli. Ben torunlarımın tatil yaptığı yeri, kendi yaşadığım yeri kirletmem. Ayrıca neden kirleteyim, çünkü burası benim evimin önü, herkes evinin önünü temiz tutar.~

Liman işletmeciliği bilinen bir alan değil. Bu sektörle nasıl tanıştınız?
Türkiye’de limancılık yatırımı yapan ve bunu bilen çok az insan var. Know-how desteği aldığımız şirketin 19 adet limanı var. Bu şirkette limancı lık ile ilgili ciddi bir birikim var. Bu birikim İtalyan şirketin yıllarca edindiği bilgilerle ortaya çıktı. Her ay yurtdışından bir heyet geliyor, bu heyetle deprem simülasyonları ve diğer detay çalışmalarını yapıyoruz. Kaç tane vinçle burada indirme bindirme yapabileceğimizi bilen Türkiye’de hiç kimse yok. Bu bilgileri ya satın alacaksın birisinden ya da onunla işbirliği içinde olacaksın. Her ne kadar dünya sıralamasında toplam kapasitemiz ile ilgili tevazu gösterdiysem de limanımız ilk 100 içerisinde yer alacak. Fakat bunu gerçekleştirmek için bile birçok detay olduğunu gördük. Bu şirket, tecrübesiyle bize yol gösterici oldu. O tecrübenin buraya yansıması ile Türkiye için ciddi bir başarının altına imza atmış olacağız.

Liman inşa etmek için ne gibi vasıflara sahip olmak gerekiyor? Parası olan her girişimci liman yapabilir mi?
Bu iş sadece sermaye işi değil. Parası olan liman yapamaz. Liman yatırımı yapmak için liman işletmeleri ve gemi şirketleri ile global ölçekte organik bağların olması gerekir. Mersin’deki liman PSA şirketinin ortaklığında. Bu PSA adlı şirket senede 50 milyon konteynır hareketine sahip. Bu alanda uzman. Dünyanın her tarafında limanı var ve hat şirketleri ile konuştuğu  zaman tek bir liman için değil, tüm bir dünya organizasyonuiçin pazarlık yapıyor. Bizim de avantajımız, hem dünyanın en büyük ikinci konteynırlı hat taşımacılık şirketi MSC, hem de bu şirketin işbirliği içinde olduğu limancılık şirketi. Asyaport dünya çapında bir  şirketler grubunun işbirliği içinde değerlendirilecek.