Büyüme hesabı

Sektörler için 2017 iyi bir yıldı. 2018 için de aynı beklenti var. 37 sektörden 36’sında da 2018’de büyüme öngörülüyor...

27.03.2018 12:31:000
Paylaş Tweet Paylaş
Büyüme hesabı

Nilüfer Gözütok Ünal

[email protected]

2017, bir çok sektör için beklentilerin ötesinde bir büyüme yılı oldu. Yıl içinde bazı sektörlerde uygulanan KDV/ÖTV indirimleriyle finans sektöründe devreye giren KGF fonu, büyümenin itici gücü oldu. Örneğin hayat sigortalarında yüzde 35-40, BES’te yüzde 30, faktoringde yüzde 25, bankacılık sektöründe yüzde 21, beyaz eşyada yüzde 20 ve mobilyada yüzde 25 büyüme yaşandı. Capital olarak incelediğimiz 37 sektörden 34’ü, 2017’de büyüme hanesinde artıya geçti. Sadece 3 sektör daralma yaşarken 14 sektörde büyüme çift haneli gerçekleşti. 2018’de de sektörler büyüme konusunda olumlu beklentilere sahip. Bu yıla ilişkin büyüme tahminlerini paylaşan 37 sektörden 36’sı, geçen yıla göre büyüyeceği öngörüsünde bulunuyor. 36 sektörden 16’sı da büyümenin çift haneli olacağını düşünüyor. Bu olumlu havaya rağmen 2017’den devrolan ya da 2018 yılında oluşması beklenen bazı endişe verici gelişmeler de yok değil. Örneğin bankacılık sektöründe 220 milyar dolarlık dış finansman ihtiyacı, büyümeyi etkileyebilecek bir etken olarak görülüyor. Gayrimenkulde maliyetlerdeki artışın fiyata yansıması, mobilyada çevre ülkelerdeki sorunların devam etmesi, teknoloji perakendesinde yüksek enflasyon sektörlerin ajandasında üzen gelişmeler olarak sıralanıyor. 

BÜYÜMENİN YÖNÜ 

Peki bu yıl sektörlerin büyümesini en çok etkileyecek olumlu konular neler olacak? Her sektör için bu sorunun yanıtı farklı. Bazı sektörlerde büyümenin itici gücü yeni ürün ve kategoriler, bazı sektörlerde artan yatırımlar, bazı sektörlerde de ihracat atağı ve yeni teşvikler olacak gibi görünüyor. Whirlpool Corporation Türkiye Genel Müdürü Gabriele Esposito, beyaz eşyada büyümenin büyük kısmının yine ankastre dönüşümden geleceğini düşünüyor. “Buna ek olarak enerji tasarruflu ürünlerde 2018’de çift haneli rakamlarda büyüme bekliyoruz” diyor. Arzum CEO’su Mete Zadil, sektörlerinde özellikle sağlıklı yiyecekleri hazırlamaya yönelik ürünlerle enerji tasarrufu sağlayan ürünlerin büyümeyi sürükleyeceğini ifade ediyor. HP Türkiye Genel Müdürü Filiz Akdede, “PC tarafında diz üstü bilgisayarlar, oyun bilgisayarları ve kurumsal iş istasyonlarında büyüme öngörüyoruz” diye konuşuyor. TGDF Başkanı Şemsi Kopuz, gıda sektöründe asıl büyümenin sağlıklı yaşam kategorisinde gerçekleşeceğini söylüyor. Unico Sigorta yetkilileri, 2018’de trafik branşında prim artışlarıyla büyümenin tekrar başlayabileceği görüşünde. “Yangın ve seyahat sigortalarında görece olarak daha iyi büyüme görebileceğimiz, ancak kaskoda ve endüstriyel sigortalarda büyümenin sınırlı olacağını düşündüğümüz bir yıl” diye konuşuyor. İnci Deri Yönetim Kurulu Başkanı Ali Murat Kızıltaş ise ayakkabıda ve deride “Büyümeyi online tetikleyecek” diyor. 

HEDEFTEKİ PAZARLAR

Birçok sektör ihracat ayağında yaşanan olumlu gelişmelerle birlikte büyümede beklentilerini yükseltiyor. Avrupa Birliği ülkelerinin ekonomik iyileşmelerinin kimya sektörüne olumlu yansıyacağını belirten İKMİB (İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği) Yönetim Kurulu Başkanı Murat Akyüz, “2017 yılında 16 milyar dolar olan ihracatımız, bu yıl 18 milyar dolara ulaşabilir” diyor. Son 2 yıldır Afrika pazarına odaklanan inşaat malzemeleri sanayicileri de bu ülkelerdeki altyapı ve üst yapı inşaat çalışmalarının hızlanmasından memnun. İMSAD Başkanı Ferdi Erdoğan, bölgede birçok yeni proje ihalesi hazırlandığını ve bu projelerde yer almak istediklerini söylüyor. İbrahim Polat Holding CEO’su Baran Demir, üretim maliyetlerinin döviz cinsinden düşmesi nedeniyle Türkiye pazarının seramikte avantajlı duruma geldiğine dikkat çekiyor. İhracat pazarlarından gelen talebin bu yıl içinde artmasının en olumlu gelişme olduğunu ifade ediyor. SCHOTT Orim’in genel müdürü Hakan Gerdan da ana sanayi ve yan sanayilerde kapasite yatırımları olduğunu anlatıyor. “Bu artışlar daha çok ihracata yönelik hamleler getirecek” diye konuşuyor. Maden sektörü de yeni pazara odaklanmış durumda. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Aydın Dinçer, “İtalya’nın, İspanya’nın doğal taş sattığı fakat bizim ihracat yapamadığımız yeni pazarları hedefledik. Bunlarla ilgili çalışmalar yapıyoruz” diyor. 

TEŞVİK BEKLENTİSİ

2017’de gerek teşvikler gerek KGF fonun devreye girmesi gerekse ÖTV ve KDV indirimleri birçok sektörü hareketlendirmişti. Sektörler büyümek için bu yıl da benzer uygulamaların devreye alınmasını bekliyor. Erkunt Traktör Yönetim Kurulu Başkanı Zeynep Erkunt, traktör sektöründe bu yıl açıklanacak sübvansiyonların ve yerli üretime verilecek teşviklerin büyümeye katkıda bulunacağını söylüyor. Gayrimenkul sektörü de 2017 yılında verilen teşviklerin geçtiğimiz yıl eylül ayında süresinin dolmasıyla yeni destek talebinde bulunuyor. GYODER Başkanı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin, “KDV konusunda bazı uygulamaların tek KDV oranı üzerinden ortak hale getirilmesi gibi bir beklentimiz var. Teşviklerin devamı da sektörün büyümesine katkı yapabilecek” diyor. Faktoring sektörü, bu yıl da KGF kredilerinin devam etmesini bekliyor. TEB Faktoring Genel Müdürü Çağatay Baydar, bu desteğin sürmesi halinde piyasada iyi bir rüzgar eseceğini söylüyor. Seramik sağlık gereçleri sektörü ise yatırım teşviklerinin ihracat taahhüdüne bağlanmasını bekliyor. SERFED Başkanı Erdem Çenesiz, “Sektörümüz bu şekilde desteklenirse ihracatımız şu anki hacminin 2 katına çıkacak” diyor. Castrol Türkiye Ukrayna ve Orta Asya Direktörü Kamuran Yazganoğlu, bu yılbaşında otomobil ÖTV bandlarında yapılan güncellemenin sektörün büyümesine olumlu etki yapmasını bekliyor.  

~

YATIRIMLAR CANLANIYOR

2018’de birçok sektörde yatırımlar canlanacak. Yatırımların etkisiyle büyüyecek sektörlerin başında çimento ve ilaç var. Kentsel dönüşüm projeleri ve konut inşaatlarının bu yıl hız kazanacağını belirten TÇMB Başkanı Şefik Tüzün, “Bu projelere ek olarak altyapı projelerinin son yıllarda olduğu gibi devam etmesiyle de 2018’de çimento tüketimi ve üretiminin yüzde 5 büyümesini bekliyoruz” diyor. Ankastre ürünler sektörü de turizmdeki toparlanmayla atağa geçmek niyetinde. İnoksan CEO’su Vehbi Varlık, “Ayrıca bekleyen yenilenme ve yeni tesis yatırımları büyüme için yeterli sebepleri oluşturuyor” diye konuşuyor. TÜSİD Başkanı Ahmet Gürkaynak, endüstriyel mutfak sektöründe şirketlerin, Ar-Ge merkezi, bilgi teknolojileri, insan kaynakları, makine ve ekipman başta olmak üzere çeşitli alanlara yatırım yaptıklarını söylüyor. “Bu yatırımlar da 2018’de sektörün büyümesi adına umut veriyor” diye konuşuyor. DHL Supply Chain Türkiye Genel Müdürü Orkun Saruhanoğlu, başta yollar ve organize sanayi bölgeleri olmak üzere devam eden altyapı yatırımlarının sektörün büyümesi adına umut verici gelişmeler olduğunu dile getiriyor. İlaç sektöründe bu yıl yerelleştirme politikaları sonucunda yerli payının yüzde 43’ten yüzde 63’e çıkması hedefleniyor. Santa Farma CEO’su Erol Kiresepi, “Yerel üretime yönelen yabancı ilaç şirketleri var. Bu yerelleştirme politikasının Türk şirketleri için olumlu gelişmeler getireceğine inanıyoruz” diyor. 

ÜZEN GELİŞMELER 

Sektörler bu yıl büyüme planlarını yaparken olumsuz beklentilerini de ortaya koydu. Büyümeyi sekteye uğratacak olumsuzluklar arasında maliyet artışları, finansman sıkıntısı, politik sorunlar ve regülasyon değişiklikleri ilk sırada geliyor. Hazır giyim sektöründe tekstil ürünlerinde üretici fiyatlarında yıllık yüzde 18’lik artış olduğuna dikkat çeken Kiğılı CEO’su Hilal Suerdem, “Ticari elektrik fiyatlarında yüzde 10’luk artış görüyoruz. Bu durum üretim maliyetlerinden genel giderlere sektörü zora sokuyor” diyor. TÇMB Başkanı Şefik Tüzün, çimento sektöründe yurt dışı piyasalarda petrol ve navlun fiyatlarının artışta olması ve bu artışın yıl boyunca devam edeceği beklentisinin, çimento için büyümeyi olumsuz etkileyecek bir etken olduğunu söylüyor. Plastik sektörü de kurların yukarı yönlü hareketinden endişe ediyor. PAGEV Başkanı Yavuz Eroğlu, “Kurların 2018 yılında da artması, sektörümüzü zora sokacak en kötü senaryoyu oluşturuyor. Plastik sektörü hammaddede maalesef dışa bağımlı” diyor. Turizm ve otelcilik sektörü ise fiyatların döviz bazlı olarak geri gitmesinin büyümeyi olumsuz etkilediğini dile getiriyor. Divan Grubu CEO’su Richard Appelbaum, “Oda fiyatlarının geçmiş dönemlerdeki seviyelere gelmesi en az 3-4 yıl gibi bir süreç alacak” diyor. 

REGÜLASYON ENDİŞESİ

Teknolojik dönüşüm, rekabet, regülasyon etkisi ve yakın coğrafyada yaşanan politik sorunlar da sektörlerin büyümelerini sekteye uğratıyor. Kombi sektöründe geleneksel kombiden yoğuşmalı ürünlere geçiş sektörün durgunluğa girmesine neden oluyor. Baymak CEO’su Ender Çolak, yoğuşmalı ürünlerin daha yüksek fiyatlı oluşu nedeniyle bu yıl sektörün geçen yıla göre durağan geçmesini bekliyor. Gıda sektöründe meyve suyu nektarı ve gazozların da aralarında olduğu bazı içeceklere yüzde 10 ÖTV uygulaması getirildi. MEYED yetkilileri tüketicinin bu durumdan etkilenmemesinin mümkün olmadığını söylüyor. Madencilik sektöründe üretim izinleri büyümeye ket vuruyor. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği Başkanı Aydın Dinçer, bu yıl ihracatta yüzde 25 büyüme için maden izinlerinin hızla verilmesi gerektiğini belirtiyor. Doğtaş Yönetim Kurulu Başkanı Davut Doğan, mobilya ihracatında büyümenin yakın coğrafyadaki ülkelerdeki sıkıntılar nedeniyle yavaşladığını söylüyor. Sun Holding Başkanı Sabri Ünlütürk de AB ve komşu ülkelerdeki siyasi gerginliklerin bu yıl tekstil sektöründe beklenen 7-8’lik büyümede 1-2 puanlık bir olumsuz etki yaratabileceğine dikkat çekiyor. 

ORTA VADELİ PROJEKSİYON Kısa ve orta vadede her sektörün olumlu ve olumsuz gelişmeler göz önünde bulundurularak hazırlanmış büyümeye yönelik bir projeksiyonu da var. QNB Finansbank Genel Müdür Temel Güzeloğlu, finansal koşullardaki sıkılaşmanın kısa vadede bankacılık sektörünün finansman maliyetleri üzerinde baskı yaratacağını söylüyor. “Ancak AB ile ilişkilerin iyileşmeye başlaması, büyümenin yüksek seyretmesi ve enflasyonun baz etkileriyle de olsa düşüş sürecine girmesi, önümüzdeki aylarda yabancı sermayenin Türkiye’ye ilgisini artırabilir” diyor. SCHOTT Orim Genel Müdürü Hakan Gerdan, Türkiye’nin beyaz eşya üretim ve teknoloji üssü olmaya doğru ilerlediğini ifade ediyor. “Siyasi bir sıkıntı çıkmazsa bunun gerçekleşmesini bekliyoruz” diye konuşuyor. İç pazarda satılan treyler adedinin yüzde 95 oranında yerli üretim olduğuna değinen Koluman Holding Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı Kaan Saltık, “Eğer sektörümüz teşvik edilirse Türkiye Avrupa ve Avrasya bölgesinin üretim merkezi haline gelecek” diyor.

~


İHRACAT ETKİSİ ÖNEMLİ

YENİ PAZARLARIN ROLÜ
İhracat, bu yıl birçok sektör için büyümenin ana kapısı olacak. TUSAF Başkanı Eren Günhan Ulusoy, yeni yılda un sektöründe yüzde 3’lük büyüme öngörüyor. “Bu büyümede yeni pazarlarımızdaki satış paylarımızın artması önemli bir etken olacak” diyor.
LOJİSTİĞİN BEKLENTİSİ Lojistik sektörü, 2018’de ihracat destekli bir büyüme bekliyor. Mars Logistics Yönetim Kurulu Başkanı Garip Sahillioğlu, Türkiye ihracatı için hedeflenen rakamın bu yıl 169 milyar dolar olduğunu hatırlatıyor. “Bu büyüme lojistik sektörümüze katkı sağlayacak” diye konuşuyor.
AB’DEKİ İYİLEŞME Tekstil ve hazır giyim sektörünün geçtiğimiz yıl yüzde 7,5- 7,7 oranında ihracat artışı sağladığını ifade eden Sun Holding Başkanı Sabri Ünlütürk, bu yıl yüzde 7-8’lik bir artış beklediklerini söylüyor ve “Özellikle hazır giyim sektörünün ana pazarı olan Avrupa Birliği ülkelerindeki ekonomik iyileşmenin bu artışı destekleyeceğini düşünüyorum” diyor.



BÜYÜMEYİ HIZLANDIRMA PLANLARI


YENİ YÖNETMELİK Nurol GYO Yönetim Kurulu Üyesi Tarık Ongun, gayrimenkul sektöründe özel sektör kampanyaları ve kamu desteğiyle yüzde 5 civarında büyümeyle yılın kapanacağını söylüyor. “Konut kredi faizlerinde aylık yüzde 1 oranına yaklaşılması ise 2018’deki satışları olumlu yönde etkileyecek” diyor. Ode Yalıtım Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, artık zaruri hale gelen yalıtıma ilişkin farkındalığın artmasıyla sektörün gelişimini sürdüreceğini belirtiyor. “Yalıtıma ilişkin çıkarılan yönetmelikler de bu olumlu ivmeye önemli oranda katkı sunacak” diyor.
“ÖTV KALDIRILMALI” ZÜCDER Başkanı Uğur Kaymak, KDV’nin yüzde 18’den yüzde 8’e düşürülmesiyle ÖTV’nin kaldırılması gibi teşviklerin sektörde büyümeyi tetikleyecek dinamitler olacağını ifade ediyor. AİFD Genel Sekreteri Ümit Dereli, Türkiye’nin yenilikçi ilaç sektöründe rekabet etme ve küresel yatırımlardan çok daha büyük bir pay alma fırsatı olduğuna dikkat çekiyor. Potansiyelin gerçekleşmesi için konuya hükümet nezdinde planlı yaklaşılması gerektiğini söylüyor. Sigorta sektöründe KOBİ’lere yönelik yeni sigorta ürünleriyle tamamlayıcı sağlık sigortası gibi ürünlerin sektörün büyümesine katkı yapacağını belirten Zurich Sigorta CEO’su Yılmaz Yıldız, “Sektörün dijitalleşmeye yönelik atacağı adımlar önümüzdeki dönemde büyüme için kilit öneme sahip” diyor. “
PAZAR ÇEŞİTLENMELİ” Sianji Grup Yönetim Kurulu Başkanı Recai Çakır, turizmdeki büyümenin hızlanması için hükümetin, yeni KGF desteği, çalışanlar üzerindeki vergi yükü gibi alanlarda desteklerine devam etmesi gerektiğini söylüyor. “Eğer bunlar olursa büyüme yüzde 5-7 aralığında gerçekleşebilir” diye konuşuyor. TUROB Başkanı Timur Bayındır da pazarın çeşitlenmesi gerektiğine dikkat çekiyor. “Türkiye’nin mutlaka Hindistan, Çin ve diğer Uzak Doğu ülkelerine açılması lazım. Güney Afrika başta olmak üzere Afrika ülkelerinde tanıtımlara hız kesmeden devam etmek gerekli” diyor. TGSD de sektörel büyümesini artırmak için ana pazarlarıyla temaslarını artırmayı planlıyor.



4 SEKTÖRDE HAREKETİN YÖNÜ

“YERLİ PAZARA İLGİ YÜKSEK” 

Türkiye Bilişim Derneği Başkanı Rahmi Aktepe, bu yıl sektör büyümesinin bulut teknolojileri, dijital dönüşüm, akıllı şehir girişimleri ve yapay zeka konularındaki çalışmalardan geleceğini söylüyor. Jolly Tour Genel Müdürü Figen Erkan, yurt dışı fuarlarda turizm sektörüne yönelik olumlu bir tablo oluştuğunu anlatıyor. “Erken rezervasyona yerli pazarın gösterdiği ilgi çok yüksek. Geçtiğimiz yıla göre yerli turistin Türkiye’de tatil tercihinde yüzde 50’nin üzerinde bir artış var” diye konuşuyor.
YOLCU TRAFİĞİ ARTIŞTA Lufthansa Türkiye Genel Müdürü Kemal Geçer, geçtiğimiz yıl dış hat yolcu sayısının 68 milyona tırmandığını belirtiyor. Bu yıl yolcu trafiği açısından tekrar bir artış öngördüklerini ifade ediyor. “Özellikle IGA yeni havalimanı faaliyete geçtikten sonra sadece İstanbul’da iç hat ve dış hatta toplam yolcu sayısı 60 milyonun üzerinde olacak” diyor. Tofaş CEO’su Cengiz Eroldu, bu yıl otomotiv sektöründe bir miktar gerileme yaşanabileceğini söylüyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Ancak pazarın artık 950 bin - 1 milyon bandına oturduğuna ve bu yılda da aşağı yukarı bu seviyeleri koruyacağına inanıyorum.”


Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz