Dayanışma zamanı

Nilüfer Gözütok Ünal

[email protected]

Depremle açılan derin yaraları iyileştirmeye çalışırken şirketlerin sosyal sorunlara yaklaşımı ve sorumlulukları yeniden tartışılıyor. Kâra değil insana odaklanmanın zaruri olduğu bu sıra dışı dönemde, Capital 18’inci kez “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması”nı gerçekleştirdi. TOPLUMA KATKI GfK desteğiyle yapılan araştırmanın halk ayağında “en sorumlu şirket” Koç Holding, “en sorumlu lider” Ali Koç ve “en başarılı KSS projesi” Sabancı Holding’in “Sabancı Cumhuriyet Seferberliği” oldu. İş dünyası da Koç Holding’i “en sorumlu şirket”, Tuncay Özilhan’ı “en sorumlu lider”, Migros’un “Aile Kulüpleri” kampanyasını “en başarılı KSS projesi” seçti.

Duyarlılıkların en üst seviyede olması gereken bir dönemden geçiyoruz. Pandemi, iklim krizinin tetiklediği orman yangıları, ekonomik krizin keskinleştirdiği eşitsizlikler ve son olarak birbiri ardına yaşanan yıkıcı depremlerin yarattığı devasa acılar, toplumsal dayanışmayla hareket etmenin önemini hiç olmadığı kadar artırdı. Artık tüm kurumlar için toplumun ve paydaşlarının ihtiyaçlarını çok daha iyi analiz etmesi gereken günlerdeyiz. Bunlara sürdürülebilir çözümler üreten projeler geliştirmek ve hatta iş yapış şekillerini bu ihtiyaçlar çerçevesinde dönüştürmek gerekiyor. Bu dönemde Capital’in 18’inci kez gerçekleştirdiği “Kurumsal Sosyal Sorumluluk Araştırması”nın farklı bir anlamı var. Türkiye’de KSS alanında öne çıkan şirketleri, projeleri ve iş insanlarını belirleyen araştırma, her ne kadar deprem öncesinde gerçekleştirilmiş olsa da halkın ve iş dünyasının kurumsal sosyal sorumluluğa bakışını, son yıllarda bu yönde şirketlerden beklentilerin nasıl değiştiğini ve önümüzdeki dönemde şirketlerin nasıl bir yaklaşım içinde olması gerektiğini ortaya koyma anlamında önemli mesajlar veriyor. 

BEKLENTİ ARTIYOR

Araştırmanın en önemli mesajlarından biri, özel sektörün sosyal sorunlar karşısında sorumluluğu olduğunu düşünenlerin oranının her geçen yıl artıyor oluşu. 2022 yılında yapılan araştırmada, “İş dünyasının sosyal sorunlar karşısında sorumluluğu olduğunu düşünüyorum” diyenlerin oranı yüzde 70 iken 2023 yılında bu oran yüzde 81’e yükseldi. Öte yandan bu alanda yapılan çalışmaların yeterli olduğunu düşünenlerin oranı yüksek olmasa da artış eğiliminde. 2022’de bu yönde görüş belirtenler yüzde 40 iken bu yıl bu oran yüzde 56 oldu. Araştırmanın dikkat çeken bir diğer verisi, halkın yapılan çalışmaların tanıtımına yaklaşımı. Katılımcıların yüzde 92’si gibi çok büyük bir çoğunluğu şirketlerin yaptıkları toplumsal sorumluluk projelerinin iletişimini ve tanıtımını yapmasını doğru bulduğunu ifade ediyor. Halk nezdinde şirketlerin önem vermesi gereken konularda ise geçtiğimiz yıla kıyasla büyük bir değişiklik yok. Sağlık yine ilk sırada yer alırken onu eğitim, aile içi şiddet, kadın, çocuk hakları ve çevre konuları takip ediyor. Şirketlerin faaliyet gösterdikleri alanların başında ise sürdürülebilirlik geliyor. 2023 sonuçlarına göre çevre ve doğanın korunması, eğitim ve öğretime katkının önüne geçerek ikinci sıraya yerleşmiş durumda. 

İÇSELLEŞTİRME HIZLANIYOR 

Şirketler de toplumdan gelen beklentilere KSS alanında daha aktif olarak yanıt veriyor. Şirketlerin KSS alanındaki etkinliğinin arttığına yönelik en önemli gösterge, bir önceki yıla göre kurumların KSS projelerini destekleme oranındaki artış. 2022 yılında “KSS faaliyetleri arttı” diyenlerin oranı yüzde 46’ydı. Bu yıl bu oran yüzde 48’e çıktı. 2022 yılında “KSS faaliyetleri artacak” diyenlerin oranı yüzde 56 iken bu yıl bu oran da yüzde 62 oldu. Bir başka olumlu gelişme, şirketlerin KSS bütçelerinin artmaya devam etmesi. 2021 yılında şirketlerinde KSS bütçelerini artırdığını açıklayanların oranı yüzde 46’ydı. 2022 yılında bütçe artışına gidenlerin oranı yüzde 55 oldu. Şirketlerin kurumsal sosyal sorumluluğa yaklaşımı ve içselleştirmesi açısından önemli bir gösterge olan “Kurumunuz, sosyal sorumluluk projelerini destekliyor mu” sorusuna verilen yanıt da önemli. Bu yıl araştırmaya katılanların yüzde 90’ı bu soruya “Evet” diyerek iş dünyasında KSS projelerinin çok yüksek oranda desteklendiğini ortaya koyuyor. 

32 SOSYAL PROJE GERÇEKLEŞTİRDİ

Halk ve iş dünyası olmak üzere iki ayaklı gerçekleştirilen araştırmanın sonuçlarına gelince… Halk nezdinde en başarılı KSS projesi, Sabancı Holding’in “Sabancı Cumhuriyet Seferberliği” olurken iş dünyası gözünde Migros’un “Aile Kulüpleri” kampanyası öne çıktı. Sabancı’nın değerlerinin aslında Cumhuriyet değerleri olduğunu belirten Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper, “Sabancı Topluluğu için asıl olan, sahaya çıkmak, insanımıza dokunmak, zor zamanlarda onların elini tutmak. Sabancı Cumhuriyet Seferberliği de işte bu yaklaşımın bir sonucu” diyor. İlk olarak 2021 yılında, topluluğun kuruluş yeri olan Adana’da başlatılan Sabancı Cumhuriyet Seferberliği projesini, geçtiğimiz yıl Türkiye’nin en geniş katılımlı sosyal sorumluluk hareketine dönüştürdüklerini dile getiren Alper, “48 şehirde, 16 şirket ve kurumumuzla, 32 sosyal proje ve 242 farklı etkinlik gerçekleştirdik” diye konuşuyor. 

“23 BİN KİŞİ GELİR ELDE ETTİ” 

Migros, toplumsal gelişime katkı ve fırsat eşitliğinin desteklenmesi adına hayata geçirdiği Migros Aile Kulüpleri ile ilçe halk eğitim merkezleri iş birliğinde her yaştan kadın, erkek ve çocuğun yeteneklerini geliştirmeyi hedefliyor. Aile Kulüpleri ile 35 Migros mağazasında kurdukları özel alanlarda 178 farklı kişisel gelişim ve meslek edinme kurslarının yanı sıra benzer ilgi alanlarına sahip kişiler için sosyalleşme imkanı sunduklarını belirten Migros yetkilileri, “Aile Kulüpleri’mizde aldıkları sertifikalı eğitimlerle 17 bini kadın olmak üzere 23 bin kişinin gelir elde etmesini sağladık. Aile Kulüpleri’mizi yaygınlaştırmaya devam edeceğiz” diyor. 

ÖNE ÇIKAN LİDERLER

Araştırma, şirketlerin ve liderlerin KSS performansını da ortaya koyuyor. Bu yıl toplumsal sorumluluklar konusunda hem halkın hem iş dünyasının birincisi Koç Holding oldu. Halk nezdinde Koç Holding’i, Sabancı Holding ve Eczacıbaşı Topluluğu takip etti. İş dünyasında da yine lider Koç Holding’in takipçisi Migros ve Anadolu Grubu oldu. En sorumlu liderler sıralaması da halk ve iş dünyasına göre farklı. Halka göre en sorumlu liderler zirvesindeki ilk üç isim Ali Koç, Bülent Eczacıbaşı ve Ali Sabancı’yken iş dünyasının gözünde en sorumlu ilk üç lider Tuncay Özilhan, Rahmi Koç ve Bülent Eczacıbaşı oldu.

ARAŞTIRMANIN PROFİLİ 

2 ayaklı yürütülen araştırma, GfK Araştırma Hizmetleri tarafından her ay düzenli olarak yapılan Omnibus çalışmaları kapsamında gerçekleştirildi. 

• Araştırmada iş dünyasının görüşmeleri 13 Ocak 2023-26 Ocak 2023 tarihleri arasında, halk araştırmasının saha çalışmaları da 14 Ocak 2023-30 Ocak 2023 tarihleri arasında yapıldı. 
• 
  
• Araştırma kapsamında GfK Araştırma Hizmetleri İş Dünyası Veritabanı’nda yer alan profesyonellere araştırma linki iletildi. 175 kişiden bilgi alındı.
• 
  
•  Araştırma kapsamında sorulan sorular Capital ve GfK Araştırma Hizmetleri uzmanları tarafından hazırlandı. 
• Araştırmanın saha çalışması, mesleki standartları düzenleyici bir meslek birliği olan ESOMAR kurallarına bağlı olarak yapıldı. 
• Araştırmanın iş dünyasına yönelik bölümünde online araştırma tekniği (CAWI) kullanıldı. Araştırmanın halk bölümünde görüşülen kişiler, çok aşamalı yarı tesadüfi örnekleme yöntemiyle seçildi. Bilgisayar destekli yüz yüze görüşme tekniği (CAPI) kullanıldı. 
• Araştırmanın halk bölümünde 15 ilde, hanelerde, 15 yaş üstü yaş grubunda 1.235 kadın ve erkek katılımcıyla görüşüldü. 
• Araştırmanın halk bölümünde katılımcıların yüzde 50’si kadın yüzde 50’si erkeklerden oluştu. Katılımcıların yaş ortalaması 34. 
• Araştırmanın iş dünyası bölümünde katılımcıların yüzde 57’si kadın yüzde 43’ü erkek, yaş ortalaması da 41.
•  Araştırmanın iş dünyası bölümünde katılımcıların yüzde 14’ü pazarlama müdürü, yüzde 13’ü genel müdür, yüzde 8’i genel müdür yardımcısı, yüzde 8’i kurumsal iletişim müdürü, yüzde 6’sı pazarlama uzmanı pozisyonunda.

“TOPLUMUN İHTİYAÇLARINI DAHA İYİ ANALİZ ETMELİ” 

TUNCAY ÖZİLHAN ANADOLU GRUBU YÖNETİM KURULU BAŞKANI

DEĞER KATAN ÇALIŞMALAR Sosyal sorumluluk, Anadolu Grubu’nun 70 yılı aşkın tarihinin en başından beri bizim için var olan ve kurucularımızdan bizlere aktarılmış bir felsefe. Kurumsal değerlerimiz ışığında, her zaman paydaşlarımızın ihtiyaçlarını önceliklendiren stratejiler oluşturuyoruz. Grubumuzun çalışmaları arasında toplumun her kesimine hitap eden, gençlerin eğitimine ve geleceğine yatırım yapan, fırsat eşitliği yaratmaya çalışan, ihtiyaç sahiplerine fayda sağlamaya çalışan, çevreye odaklanan pek çok proje var. 

ORTAK GELECEĞE YATIRIM Bu yıl Anadolu’dan Yarınlara Sürdürülebilirlik Stratejimiz ve vizyoner hedeflerimizi açıklayarak uzun yıllara dayanan sürdürülebilirlik çalışmalarımızı da yeni bir boyuta taşıdık. Belirlediğimiz değer ve odak alanlarıyla dünya üzerindeki yaşamın tüm paydaşlarının ortak geleceğine yatırım yapmaya devam ediyoruz. Güneydoğu illerimizde gerçekleşen deprem felaketi, toplumsal dayanışmanın önemini yine gözler önüne seren bir olay oldu. Böyle durumlarda, devletin, STK’ların, kuruluşların ve toplumun tüm paydaşlarının dayanışma halinde olması ve çalışmaların iyi bir koordinasyonla gerçekleştirilmesi gerekiyor. Biz de şirketlerimiz ve sosyal kuruluşlarımızla, bu süreçte üzerimize düşeni yapabilmek için seferber olduk. Deprem konusu, ülkemizde baştan aşağı tüm altyapısıyla ele alınması ve kalıcı çözümler üretilmesi gereken bir konu. Bizler de toplumun paydaşları olarak kurumsal vatandaşlık görevimizin gereğini yerine getirmeye devam edeceğiz.

“İŞ DÜNYASI SORUMLU DİYENLERİN ORANI YÜZDE 90”
KIVANÇ BİLGEMAN GFK TÜRKİYE VE İSRAİL GENEL MÜDÜRÜ

EN ÖNEMLİ MESELE 6 Şubat’ta yaşadığımız felaketin bir sonucu olarak deprem toplumun ve iş dünyasının gündemindeki en önemli mesele haline geldi. Depremin etkilediği geniş coğrafyada kamu, sivil toplum, iş dünyası ve vatandaşlar olarak hayatın yeniden normale dönmesine katkı sağlamak için el ele vereceğiz. Verileri deprem öncesinde toplanan kurumsal sosyal sorumluluk araştırmamız kapsamında halkımız, sağlık ve eğitimi yatırım yapılmasını bekledikleri öncelikli alanlar olarak öne çıkardı. 

İYİLEŞME SÜRECİNE KATKI İş dünyasından araştırmamıza katılanlar da aynı şekilde eğitimi ve çevrenin korunmasını öncelikli konular olarak belirtti. Eğitim seviyesinin, farkındalığın artması ve daima bilimin ışığında hareket edilmesi şüphesiz bu felaketlerin en az kayıpla atlatılmasını sağlayacaktır. Halk araştırmasına göre sosyal sorunlar karşısında iş dünyasının sorumlu olduğunu düşünenlerin oranı, önceki yıla göre anlamlı derecede artarak yüzde 80’e yükseldi. Bu oranın iş dünyası araştırmasında yüzde 90 olduğunu görüyoruz. Sürdürülebilirliğin en fazla yatırım yapılan alanların başında geldiği iş dünyası da bu süreçte toplumdan aldığını topluma geri vererek iyileşme sürecine büyük katkılar sağlayacak.