Hedefteki hızlılar!

Yakın markajda olan şirketlerin büyüme dışındaki en önemli özelliği ise AR-GE'de söz sahibi ve dağıtım ağı güçlü orta ölçekli şirketler olmaları... Capital, son dönemde en çok teklif alan 36 şirketi belirledi. Onların hangi özellikleriyle yatırımcıların radarında olduğunu ortaya koydu. Uluslararası danışmanlık şirketi Grant Thornton'un kısa bir süre önce dünya genelinde gerçekleştirdiği birleşme ve satın alma araştırması, satın alma yoluyla büyüme planları yapan şirket sayısının yüzde 8 arttığını ortaya koydu. Bu oran, 2010'da yüzde 26 iken, son araştırmada yüzde 34'e yükseldi. Yurtdışındaki sonuçlara paralel şekilde Türk şirketleri de satın alma yaparak büyüme planları yapıyor. 2010'da Türk katılımcıların yüzde 18'i satın alma gerçekleştireceklerini belirtirken 2011'de bu oran yüzde 24'e ulaştı. Aslında bu rakamlar, dünya genelinde M&A piyasasında yaşanmaya başlayan hareketliliği de net olarak gösteriyor. 2008'in ikinci yarısı ve 2009'daki global kriz nedeniyle M&A aktivitesi hem Türkiye'de hem dünyada oldukça yavaşlamıştı. Dünya genelindeki M&A işlemlerinin tutarı 2007'deki 4,2 trilyon dolar seviyelerinden 2008'de 2,9 trilyon dolara, 2009'da da 2 trilyon dolara gerilemiş, 2010'da toparlanarak 2,4 trilyon dolara çıkmıştı. Bu durumun Türkiye'ye yansıması da keskin oldu. Türkiye'de 2009'da M&A işlem hacmi 5,8 milyar dolar ve 102 işlem ile son 5 yılın en düşük seviyesine indi. 2010'la birlikte krizin etkilerinin azalması piyasaları canlandırdı. 2010'da Türkiye'de 203 işlem gerçekleşti ve 29 milyar dolarlık hacme ulaşıldı. Şirketlerin satın alma yoluyla büyüme planları yaptığı 2011'de gerçekleşmesi beklenen işlem hacmine gelince...

Yabancıların hedefindeki 36 şirketi görmek için görsele tıklayın

2011'in ilk yarısı uzmanlara göre oldukça iyi geçti. Hatta Pragma'nın yönetici direktörlerinden Kerim Kotan, "Rekorların yeniden kırılarak bu yıl M&A hacminin 30 milyar doları aşmasını öngörüyoruz" diyor.İLGİ çeken sektörler Uzmanlara göre içinde bulunduğumuz dönemde M&A piyasasında hareketliliğin en yoğun olduğu sektörlerin başında perakende, enerji, gıda, sağlık, ilaç, turizm ve gayrimenkul geliyor. 2010'a enerji sektörünün damgasını vurduğunu söyleyen Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı Başak Vardar, "Bu yıl da finansal hizmetler, gıda-içecek, sağlık, kimyevi maddeler, çimento sektörleri canlı bulunuyor. Ambalaj, e-ticaret, madencilik ve perakende şirketleri de ilgi çekiyor" diye konuşuyor. Özellikle bu sektörlerdeki küçük ve orta büyüklükteki işlemler M&A'in odağında. EFG İstanbul Kurumsal Finansman Direktörü Erkan Kurt, bu durumun nedenini büyük çaplı özelleştirmeler ve banka işlemlerinin tamamlanmış olmasına bağlıyor. Birleşme ve satın almalara konu olan şirketlerin özelliklerine gelince... Büyüme potansiyeli yüksek, kârlı, belli bir pazar payını elinde tutan, AR-GE'de fark yaratan, itibarlı şirketler adeta ortaklık ve satın alma konusunda cazibe merkezi haline gelmiş durumda. Bu tür şirketleri satın alma iştahı yüksek olanlar arasında Türkiye'de büyümek isteyen yabancı yatırımcıların ve fonların yanında güçlü yerli oyuncular da dikkat çekiyor. Sektöründe güçlü yerliler, iç pazarda birlikte sinerji yaratabilecekleri şirketlere ilgi duyuyor. Bazı şirketlerin rekabetçi pozisyonlarını korumak için sadece yatay değil dikey entegrasyonu da tercih ettiğine değinen TSKB Kurumsal Finansman Grup Müdürü Hakan Aygen, "Bu şirketler maliyet düşürmede, lojistik, dağıtım ağı gibi kanallarda kendilerine fırsat sağlayacak şirketleri izliyor" diyor.~

ÇOK HIZLI BÜYÜYORLAR
Uzmanların da belirttiği gibi, satın alma ve ortaklık teklifi alan şirketlerin en dikkat çeken özelliklerinden biri hızlı büyüyor olmaları. Hazır giyimden perakendeye, gıdadan elektrikli ev aletlerine kadar büyüme hızıyla dikkat çeken birçok şirketin listede yer alıyor olması da bu durumu kanıtlıyor. Örneğin, son 7 yıldır mağazalaşmaya başlayan ve bu süreçte 89 mağazaya ve 317 milyon TL ciroya ulaşan DeFacto, yıllık yüzde 50-90 aralığında bir büyüme hızına sahip. Çok sayıda teklifle kapısı çalınan DeFacto'nun genel müdürü İhsan Ateş, "2011 hedefimiz ise yüzde 91 büyüyerek 605 milyon TL ciroyla yılı kapatmak olacak" diyor. Son dönemde kurumsallaşma çalışmalarıyla büyüme hamlelerine hız veren Şölen de özellikle yabancıların radarında. Şirket, çok sayıda teklifle karşılaşıyor. Şölen Çikolata CEO'su Elif Çoban, bunların yüzde 100'e yakınının yabancı şirketlerden geldiğini söylüyor. Bazı şirketler ise büyüme hızından çok büyüme potansiyeli ile dikkatleri üzerine çekiyor. BlueHouse da bu şirketlerden... Blue House, ağırlıklı yabancı yatırım şirketlerinin kapısını çaldığı bir marka. Blue House Genel Müdür Yardımcısı Mete M. Gedikoğlu, neden ilgi çektiklerini şöyle anlatıyor: "Türkiye'de 15 bin satış noktası var ancak Blue House henüz 2 bin satış noktasında yer alıyor. Bu da markanın gidebileceği 5 katlık bir yol olduğunu gösteriyor."

CAZİP PAZAR PAYLARI VAR
Hedefteki şirketlerin bir diğer önemli özelliği de güçlü pazar paylarına sahip olmaları. Listede yer alan birçok şirket, bulunduğu alanda hızla pazar payı alıyor. İçlerinde sektörde ilk 3 oyuncu arasında olanlar da var. Onlara talip olanlar da genellikle sahip oldukları pazar payını göz önünde bulunduruyor. Örneğin en gözde şirketlerden LC Waikiki ve Koton hazır giyimin en büyük oyuncuları. Son dönemde birçok şirketin ortaklık için kapısını çaldığı Genpower, tek çatı altında dünyanın en büyük jeneratör fabrikasına sahip. Türkiye pazarında lider, dünya pazarında ise 7'nci sırada olduklarını belirten Genpower Yönetim Kurulu Başkanı Müjdat Uslu, "Son 5 yıldır sürekli ortaklık teklifleri alıyoruz" diyor. Uluslararası gıda sektöründe boy gösteren şirketlerin hedefindeki Kahve Dünyası ise toplam 9 ilde 85 satış noktasında faaliyet gösteriyor. Şirketin marka ve kurumsal iletişim yöneticisi Eda Terçin, "Bütün şubelerimizi kendimiz açıyor olmamız da bizi diğer markalardan ayırıyor" diye konuşuyor.
Hastane için yeni lisans alımlarının sınırlandırıldığı özel hastane sektöründe Medicana Sağlık Grubu, büyümek isteyen yerli devlerle, sektöre girmek isteyen yabancıların gözdesi. Medicana Sağlık Grubu'nun yönetim kurulu başkanı Dr. Hüseyin Bozkurt, "Uluslararası yatırımcılar ve fonlardan sürekli teklif alıyoruz. Bazen haftada iki fon ya da yatırımcı ile görüşüyoruz" diyor.

AR-GE'DE SÖZ SAHİBİLER
Yenilikçi hamleleri, güçlü AR-GE'leriyle öne çıkan şirketler de satın alma iştahı olanların özel ilgi alanında. Özgün tasarım güvenlik şirketi Genetlab da bu şirketlerden. Çok sayıda satın alma teklifi aldıklarını belirten Genetlab Genel Müdürü Burak Mengi, "Geçtiğimiz yıl bize 7 ayrı görüşme teklifi ulaştı. Bazılarıyla görüşmelerimiz hala devam ediyor" diyor. Servus Bilgisayar da yabancıların yakın takibinde. Uzmanlar, komple çözümler sunan şirketin yabancılar için cazip yönünün yenilikçi çözümleri olduğunu ifade ediyor. Bilim İlaç da AR-GE'deki gücünün yanı sıra yüksek donanımlı tesisleriyle uzun zamandır yabancı şirketlerin ortaklık ve satın alma teklifleriyle kapısını çaldığı şirketler arasında... Şirket, Türkiye'deki en büyük ilaç üretim tesisi Bilim Gebze'yi de bünyesinde bulunduruyor. İşbir Yatak'ı ağırlıklı Avrupalı şirketler olmak üzere yerli ve yabancı yatırımcılar yakından takip ediyor. İşbir Yatak Genel Müdürü Metin Gültepe'ye göre bu ilginin nedeni AR-GE faaliyetleri.~

GÜÇLÜ DAĞITIM AĞLARI VAR
Güçlü satış ve dağıtım ağına sahip şirketler de pazarda daha da güçlenmek isteyen şirketler için önemli bir fırsat olarak görülüyor. Lojistik şirketleri de sahip oldukları güçlü dağıtım ağıyla dikkatleri üzerlerine çekiyor. Sektörde en çok teklif alan şirketler arasında yer alan Eyüp Lojistik ve Kıta Lojistik'i çekici kılan da işte bu özellikleri. Kıta Lojistik, yatırım malları taşımasında sektörde en çok iş yapan şirketlerden. 100'ün üzerinde tıra sahip filosuyla kendi müşterileri dışında 30'un üzerinde lojistik şirketine hizmet veriyor. Kendi tırları ile Portekiz'den Çin'e taşıma yapma, belirli bir ülke kısıt olmadan Avrupa-Rusya Bölgesi, Türk Cumhuriyetleri ve Ortadoğu'ya servis verme konularında tek şirket olan Eyüp Lojistik, her yıl birkaç satın alma teklifi alıyor. Akaryakıt sektöründe ise 6 yılda 450'yi aşan istasyon ağına ulaşan Starpet ile 1 yılda 34 istasyon açan Full Akaryakıt, sektörde büyümek isteyen yerli ve yabancıların yakın markajında. Türkiye'de hazır mutfak pazarına girmek isteyen yabancıların ilk kapısını çaldıkları şirketlerden biri ise Lineadecor. Şirketin Genel Müdürü Ercan Ercemiş, bu ilgiyi sahip oldukları güçlü dağıtım ağına bağlıyor.

TEKLİFLERE NE DİYORLAR?
Şirket satın almaları ve ortaklıklar açısından Türkiye'de önemli bir değişim de yaşanıyor. Artık şirketler satış ve ortaklık konusuna uzak durmuyor, seçeneklerini değerlendirmeye bakıyor. TSKB Kurumsal Finansman Grup Müdürü Hakan Aygen de bunun önemli bir değişim olduğuna dikkat çekiyor. ' Artık 80 ve 90'lı yıllarda olduğu gibi 'Küçük olsun tamamı benim olsun' veya 'Ortaklık yapacağıma gerekirse faaliyetlerimi durdururum gibi duygusal düşünceler geride kaldı. Bu yaklaşım yerini işbirliğinin, akıl, güç, kredibilite ve risk paylaşmanın stratejik öneminin tartışıldığı düşünce akımlarına bıraktı. Bu nedenle şirket evlilikleri hem ölçek hem adet bazında giderek büyüyecek" diyor. Bu durumun yansımalarını ortaklık ve satın almaların odağındaki şirketlerin tekliflere yaklaşımlarında da görüyoruz. Teklif alan şirketlerin pek çoğu gelenlerle görüştüklerini, beklentilerine uygun olanları kabul edebileceklerini dile getiriyor. Örneğin Genetlab şu anda teklifleri değerlendirme aşamasında. Genpower Yönetim Kurulu Başkanı Müjdat Uslu, "Biz gelen tekliflere hiçbir zaman kapımızı kapalı tutmuyoruz, eğer bizim hedeflerimizle örtüşen, ciddi ve güçlü bir ortak adayı çıkarsa değerlendirebiliriz" diye konuşuyor. Medicana Sağlık Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Hüseyin Bozkurt da büyüme stratejilerine uygun teklif ve fırsatlara sıcak baktıklarını ifade ediyor.