2014'teki büyüme daha iyi olacak

Türkiye ekonomisinin motoru olan ihracat her geçen yıl üzerine koyarak büyümeye devam ediyor. 2013 yılında da ihracatın yeni bir rekor kırması ve 154 milyar doları geçmesi bekleniyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, önceki seneye göre yüzde 70 oranında gerileyen altın ihracatına rağmen bu yıl da büyüme performansının devam edeceğini söylüyor. 2014 yılındaki büyümenin ise Avrupa ve ABD ekonomilerindeki toparlanma ile bu yıldan daha fazla olacağına işaret eden Büyükekşi, 2023 hedeflerinden sapmamak için yıllık yüzde 12'lik büyüme temposuna geri dönülmesi gerektiğinin altını çiziyor.

Geçtiğimiz yıl 151,8 milyar dolarla rekor kıran ihracat bu yıl da rekor serisine devam edecek. Ancak hem Ortadoğu'da yaşanan karışıklıklar hem altın ihracatındaki düşüş büyümenin temposunu yavaşlatmış görünüyor. Sadece altın ihracatı ve ithalatındaki değişimlerin Türkiye'nin cari dengesine 11,8 milyar dolarlık negatif bir etki yapacağını belirten Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Mehmet Büyükekşi, buna rağmen ilk dokuz ayda 112 milyar dolarlık bir ihracat rakamına ulaşıldığının altını çiziyor. Avrupa Birliği ülkeleri ile olan ihracatın da yeniden yükseliş trendine girdiğini belirten Büyükekşi, Ortadoğu ve Afrika pazarının ihracatımızdan aldığı payın ise gerilediğini ifade ediyor.

Ancak Ortadoğu ve Afrika bölgesinin göz önünde olmaya devam edeceğini vurgulayan Büyükekşi, bu bölgede büyük potansiyel olduğuna inandıklarını, Amerika ve Uzakdoğu pazarlarındaki payımızı arttırmak için de fırsatları kollamaya devam ettiklerini kaydediyor. Son dönemde kurlarda yaşanan dalgalanmalara da dikkat çeken Büyükekşi, ihracatçılara kendilerini çok düşük maliyetlerle kur ve paritedeki dalgalanmalara karşı korumalarını sağlayacak “hedging” yöntemlerini daha detaylı incelemelerini tavsiye etti.

Türkiye ihracatta 2013 yılını nasıl tamamlar? İhracat performansını genel olarak nasıl değerlendiriyorsunuz?
2013 yılı ihracatının 154,4 milyar dolar seviyesinde olacağını tahmin ediyoruz. Sene içerisinde bilhassa geçtiğimiz yıla göre çok ciddi oranda gerileyen altın ihracatı ile Ortadoğu’da yaşanan karışıklıklar mal ihracatımızın artış hızını yavaşlattı. 2013 yılının ilk 9 ayında ihracatımız 112 milyar dolara yükseldi. Altını dışarıda tuttuğumuzda, net mal ihracat artış performansı yüzde 5,6 oldu. Yılın ilk sekiz ayında altın ihracatında yaşanan yüzde 70’lik düşüş ve altın ithalatındaki yüzde 87’lik artış cari dengemize 11 milyar 800 milyon dolarlık negatif etki yaptı.~
Yılın ilk 9 ayında AB ülkelerine ihracatımızın artış hızı yüzde 7’ye ulaştı. Bu dönemde Almanya’ya ihracatımız yüzde 1 artışla 9 milyar 792 milyon dolara, İngiltere’ye ihracatımız yüzde 8 artışla 6 milyar 219 milyon dolara, İtalya’ya ihracatımız yüzde 5 artışla 4 milyar 862 milyon dolara, Fransa’ya ihracatımız yüzde 3 artışla 4 milyar 708 milyon dolara, İspanya’ya ihracatımız yüzde 13 artışla 3 milyar 107 milyon dolara ve Hollanda’ya ihracatımız yüzde 12 artışla 2 milyar 587 milyon dolara yükseldi. AB pazarının ihracatımızdan aldığı pay yüzde 42,4’e yükselirken, Ortadoğu ve Afrika pazarının ihracatımızdan aldığı pay 8 puanlık bir düşüşle yüzde 28,6’ya geriledi.

2014  yılına ilişkin hedefler nedir?
OVP öngörülerine paralel bir şekilde 2014 yılında 166,5 milyar dolarlık ihracat rakamına mutlaka ulaşacağımızı tahmin ediyoruz. 2014 yılında dünya ekonomisi ve ticaretinde, özellikle de ABD ve AB cephesinde daha belirgin bir toparlanma bekliyoruz. Bu toparlanmanın da ihracat rakamlarımıza yansımasını temenni ediyoruz. 2023 hedeflerinden sapmamak için yüzde 12’lik artış temposuna geri dönmemiz gerekiyor. İhracatımız son 3 ayda yüzde 9.5’luk bir tempo yakaladı, bunun devam edeceğini öngörüyoruz.

İhracatta öne çıkan ve ağırlığı azalan sektörler hangisi?
2013 yılının Ocak- Eylül döneminde en çok ihracatı sırasıyla otomotiv, hazır giyim, kimyevi maddeler, çelik ve elektrik-elektronik sektörlerimiz yaptı. Otomotiv sektörünün ihracatı bu yılın ilk 9 ayında yüzde 12.1 artarken, hazır giyim ihracatımız yüzde 8.5 artış gösterdi. Otomotiv ve hazır giyim sektörlerinin payı toplam içerisinde artıyor. Yılın ilk 9 ayında en fazla ihracat artışı gerçekleştiren sektörler ise ihracatını ilk 9 ayda yüzde 161,5 artıran zeytin ve zeytinyağı sektörü, yüzde 60.4 artıran gemi ve yat sektörü ile yüzde 25,8 artıran madencilik sektörü oldu.

Peki önümüzdeki dönemlerde hangi sektörlerin ağırlığının artmasını bekliyorsunuz?
Türkiye’nin en fazla ihracat yapan sektörleri, otomotiv, hazır giyim, kimya, çelik ve elektrikelektronik sektörleri. Bu sektörlerimizin Türkiye’nin üretiminde ve ihracatında oynadığı rolün önümüzdeki dönemde de korumasını ve ağırlıklarını artırmasını bekliyoruz. Özellikle 2023 hedeflerine baktığımızda bilhassa makine ve elektronik sektörlerinin payının artışı ve genel olarak yüksek katma değerli sektörlerin önümüzdeki dönemde daha fazla ön plana çıkacağına inanıyoruz.

Türkiye'de ihracatçı şirketlerin sayısının artması yönünde yaptığınız çalışmalar var mı?
Türkiye’de ihracat bilincinin geliştirmek, özellikle Anadolu’daki KOBİ’leri ihracatla tanıştırmak ve onları ihracata özendirmek için her ay farklı bir ilimizde ihracat açıklaması düzenliyoruz. Bugüne kadar 54 farklı il  ve 14 farklı ilçemizde aylık ihracat açıklamaları gerçekleştirdik.~
Her ay olduğu gibi bundan sonraki süreçte de aylık ihracat açıklamalarını farklı illerimizde yapmaya devam edeceğiz. Bunun yanı sıra TİM olarak mevcut ihracatçı firmalarımızın 2023 hedeflerine ulaşabilmeleri, yatırım, üretim, ihracat konusunda stratejik planlarını geliştirmelerine destek olmaları ve yeni firmaları ihracata teşvik için TİM Akademi 2023’ü kurduk. Ayrıca inovasyona dayalı üretim ve ihracatı teşvik etmek amacıyla Türkiye İnovasyon Haftası’nı başlattık. Bu etkinlikler sayesinde ihracatçılarımızın daha fazla katma-değer, inovasyon ve Ar-Ge odaklı ihracat artışına yönelmelerini istiyoruz.

Sizce Türkiye'de ihracatçıların en büyük sorunları nelerdir?
Her üç ayda bir düzenlediğimiz ihracatçı eğilim anketine göre ihracatçılarımız, en önemli sorunlarının
enerji maliyetleri, döviz kurları, finansman maliyetleri, hammadde ve aramal fiyatları, istihdam ve vergi maliyetleri olduğunu ifade ediyorlar.

Türk ihracatçısının en büyük avantajları nelerdir?
Sahip oldukları girişimci ruh ve yeni pazarlara açılma konusunda gösterdikleri büyük azimdir. Türkiye’nin ihracatçıları, pek çok sektörde üretim kalitesi açısından dünya standartlarını yakalamış durumda. İhracatımızda AB gibi, ABD gibi gelişmiş ve müşteri talepleri açısından son derece yüksek standartları olan ülkelerin payının da yüksek olması da bu olguyu destekliyor. İhracatçılarımız bundan sonraki süreçte daha fazla katma değere yönelerek, daha inovatif, markalı, tasarım gücü yüksek ürünlerin ihracatına yöneliyorlar. Ayrıca Türk üreticisinin değişen koşullara adaptasyon kabiliyeti çok yüksek.

İhracat artışımızın en çok olduğu bölgeler nereler?
Son dönemde ihracatımızda Ortadoğu ve Afrika’nın payının arttığını görüyoruz. Örneğin Yakın ve Orta Doğu coğrafyasının ihracatımızdan aldığı pay bundan 10 sene önce yüzde 9.5 iken bu oran 2012 yılında yüzde 27.8’e çıktı. Bundan 10 sene önce Afrika’nın tüm ihracatımızdaki payı yüzde 4.7 iken bu oran 2012 yılında yüzde 8.8 oldu.

Bu bölgelerde ihracatın daha da artırılması yönünde çalışmalar var mı?
Tüm alternatif pazarlarımızda ihracatımızı arttırmak için çalışmalar yürütüyoruz. Bu bölgelere düzenlediğimiz ticaret heyetleri bizim için büyük önem taşıyor. Sayın Cumhurbaşkanımız, Sayın Başbakanımız ya da Sayın Ekonomi Bakanımız ile düzenlediğimiz ticaret heyetlerinde Türk girişimcilerini ve ihracatçılarını bölgenin işadamlarıyla bir araya getiriyoruz. THY ile İhracatı Geliştirme Protokolümüz var. THY’nin yeni hat açtığı tüm ülke ve şehirlere ticaret heyetleri düzenliyoruz.

Yeni pazar arayışları devam edecek mi?
AB’ye ihracatımızın tüm ihracattan aldığı pay geçen senenin sonunda yüzde 38’e kadar düşmüştü. Bu sene
bu oran tekrar yüzde 42’lere yükseldi.~
AB pazarında yaşanan toparlanmanın sürmesi ihracatımıza olumlu yansıyacak. Bunun yanı sıra Ortadoğu ve Afrika bölgesi radarımızda olmaya devam edecek. Bu bölgede büyük potansiyel olduğuna inanıyoruz. Amerika ve Uzakdoğu pazarlarındaki payımızı arttırmak için de fırsatları kollamaya devam ediyoruz.

Son dönemde kurlarda yaşanan yukarı hareketlilik ihracatçıları nasıl etkiledi?
İhracatımızın istikrarlı bir şekilde büyümesi için rekabetçi kur seviyeleri, ihracatçılarımızın en büyük beklentilerinin başında geliyor. Son dönemde kurlarda yaşanan yukarı dalgalanma kurların rekabetçi seviyelere çıkmasını sağladı. Dolayısıyla rekabetçi kur seviyeleri ihracatımıza olumlu yönde etki yapacaktır. Diğer taraftan kurlarda aşırı dalgalanma yaşanması ise ihracatçılarımıza negatif etki yapıyor. Çünkü sürekli olarak dalgalanan kurlar, ihracatçılarımızın gelecek öngörülerini belirsizleştirebiliyor. Bunun sonucunda da fiyat tutturmak büyük sıkıntı hale gelebiliyor. Diğer taraftan kurların aşırı yükselmesi de sanıldığı gibi ihracatçılarımızın lehine olan bir olgu değil. Rekabetçi kur seviyelerinin korunmasını talep ediyoruz. Ayrıca, ihracatçılarımızın çok düşük maliyetlerle kendilerine kur ve paritedeki dalgalanmalara karşı korumalarını sağlayacak “hedging” yöntemlerini daha incelemelerini tavsiye ediyoruz.

İHRACATCI NE BEKLİYOR?
İhracatçı eğilim anketimize göre ihracatçılarımız, ihracatın arttırılması için döviz kurlarının dengede kalmasını, enerji, istihdam ve vergi maliyetlerinin düşürülmesini, Ar-Ge ve ürün geliştirmeye önem verilmesini ve maliyetlerin düşürülmesini talep ediyorlar. İlgili tüm Bakanlıkların bugüne kadar desteğini hep arkamızda hissettik, bundan sonra da böyle olması için biz TİM olarak üzerimize düşeni yapmaya gayret edeceğiz.