Yeni işe 3 sektör dopingi

Son yıllarda iş dünyası enerji, sağlık ve telekoma odaklanmış durumda. Bu sektörler geleceğin yıldızları olarak görülüyor. Ortaya çıkan rakamlar da bu görüşü destekliyor: EPDK verileri, 2020 yılına kadar enerjideki yatırım ihtiyacının 130 milyar doları bulacağını gösteriyor. TOBB’un verilerine göre sadece 2010 yılının ilk 3 ayında, 151 enerji şirketi devreye girmiş durumda. Sağlık sektöründe ise 2009 yılında açılan şirket sayısı 929. Deloitte Türkiye verileri, sektöre 2006-2008 yılları arasında 1 milyar 82 milyon dolarlık yabancı yatırım geldiğini gösteriyor. Uzmanlara göre Türkiye, sağlıkta gelecek 10 yılda en büyük 10 pazardan biri olmaya aday.
Telekomda da hareketlilik tüm hızıyla devam ediyor. Sektöre son 5 yılda giren yabancı yatırım tutarı, 13 milyar dolar. Son 1 yıla bakıldığında ise telekom, yüzde 35,1’lik oranla en fazla büyüyen sektör olarak dikkat çekiyor.
Tüm bu veriler, telekom, sağlık ve enerjiyi istihdam piyasaları açısından da kilit konuma oturtuyor. Uzmanlar bu sektörlerde özellikle vasıflı istihdam açığının oldukça fazla olduğu görüşünde hemfikir. Son yıllarda bu alanlara yapılan yatırımlar, zaten İK piyasalarına önemli bir hareketlilik getirmiş durumda. Türkiye’nin önde gelen 13 head-hunter ve İK şirketinin son 1 yıl içinde telekomda 235, sağlıkta 184 enerjide ise 97 orta ve üst düzey yöneticiyi işe yerleştirmiş olması ise dikkat çekici.

SON 5 YILDA İVME KAZANDI
Uzmanlara göre bu 3 sektördeki hareketlilik özellikle son 5 yılda ivme kazandı. 2005 yılından bu yana enerji sektörüne 25 büyük ölçekli uluslararası şirketin gelmesi önemli bir gelişme. Ernst&Young Türkiye Kurumsal Finansman Bölüm Başkanı Müşfik Cantekinler, bunların arasında Tiway Oil, Gazprom, Statkraft, RWE, Manitoba, EnBW, CEZ, Verbund, GE Energy ve Transatlantic gibi önemli isimler olduğunu söylüyor. Sektördeki değer yaratan ortaklıklara da dikkat çekiyor ve ekliyor: “Avusturya menşeli Verbund’la EnerjiSA’nın ortaklığı önemli bir gelişmeydi. Yine Akenerji CEZ Grubu, Gama Enerji-General Electric, Polat Enerji-EDF Energies Nouvelles ve EnBW-Borusan Enerji arasında kurulan ortaklıklar da önemli anlaşmalar olarak sektöre dinamizm kattı.”
Turkcell Genel Müdür Yardımcısı Selen Kocabaş, son 5 yılda telekoma 13 milyar dolar civarında yatırım geldiğini söylüyor. “Bunların arasında en büyükleri 6,5 milyar dolarlık yatırımla Saudi Öger, 4,5 milyar dolarla Vodafone, 1,5 milyar dolarla ise Alfa Grubu’ydu” diye konuşuyor. Teknoloji dünyasındaki hızlı gelişim ve dinamik organizasyon yapıları sonucunda, son dönemde orta ve üst düzey yönetici arayışında da önemli artış olduğunu sözlerine ekliyor.
Deloitte Türkiye’den Güler Hülya Yılmaz ise sağlıkta son 5 yılda yasal reformlar yapıldığına dikkat çekiyor ve ekliyor: “Sadece 2009 yılında 929 adet sağlık kuruluşu açıldı. Türkiye, sağlık sektöründe yılda tahminen yüzde 10 civarı büyüme gerçekleştiği takdirde, gelecek 10 yılda ciddi bir ilerleme kaydedecek. Bu nedenle sağlık sektörü uzmanlarına ve orta ve üst düzey yöneticilere olan talep de artıyor ve artacak.” ~

BİR YILDA 516 YÖNETİCİ
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun 2010 yılı ilk 3 aylık verileri dikkate alındığında telekom sektöründe, Türk Telekom dışındaki mobil işletmecilerin 2009 yılında sağladığı toplam istihdamın, 2003 yılına göre yüzde 42 arttığı görülüyor. Türkiye’nin önde gelen head hunter ve İK şirketlerinden 13’ü ise son 1 yılda telekom, enerji ve sağlıkta toplam 516 yöneticiyi işe yerleştirmiş durumda. Bu yöneticilerin çoğunun genel müdür ve genel müdür yardımcısı seviyesinde olması ise dikkat çekici.  Head-hunter şirketlerinden Stanton Chase Türkiye, son 1 yılda bu 3 sektörde 19 üst düzey yönetici projesine imza attı. Şirketin yönetici ortağı Çağrı Alkaya, şu anda ise telekomda 2, sağlıkta 4, enerjide 2 üst düzey yönetici arayışında olduklarını söylüyor. Bu 3 sektörde regülasyon değişikliklerinin sektör dinamiklerinde ani ihtiyaçlara yol açabileceğine değiniyor ve “Bu tip sektörlere deneyimli profesyonel bulmak oldukça zor. Bu da yönetici arayışını çetrefilli hale getirebilen bir durum yaratıyor” diye konuşuyor. Bu 3 sektöre son 1 yılda 23 orta ve üst düzey yönetici yerleştiren Oneworld Consulting’in yönetici ortağı Tim Bright, sektörde talebin yüksek, arzın az olduğunu söylüyor ve ekliyor:“Bu sektörlerde özellikle orta ve üst düzeyde kalifiye eleman sıkıntısı var. Bu durum kaliteli insan kaynağının şimdiden yüksek ücretler talep etmesine de neden oluyor.” Fortune Danışmanlık Yönetici Ortağı Ayşen Arıduru ise son 1 yıl içinde bu 3 sektöre 6 genel müdür bulduklarına dikkat çekiyor.

ORTA KADEME DE HAREKETLİ
Enerjide üst düzeyde yaşanan hareketlilik, orta kademelere de yansıyor. Bu dinamik sektörlere son 1 yılda, orta kademe yönetici yerleştirme konusunda önde gelen şirketlerden Grafton Recruitment 66, Randstad Türkiye 53, Adecco Türkiye 49, HRM ise 42 yönetici yerleştirmiş durumda. Grafton Recruitment Ülke Müdürü Esra Elban, şu anda aktif olarak telekomda 100 kıdemli müdür ve uzman rolü üzerinde çalıştıklarını söylüyor. Bu sektörlerde yatırımların uzun vadeli olmasından dolayı hareketliliğin devam edeceğini düşündüğünü de sözlerine ekliyor.
HRM Kurucu Ortağı Aylin Coşkunoğlu Nazlıaka ise özellikle elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesiyle enerjide orta ve üst düzey yönetici transferlerinin ivme kazandığına dikkat çekiyor. 2010 yılı sonuna doğru meclisten yenilenebilir enerji yasa tasarısının geçmesiyle bu hareketliliğin artacağını belirtiyor ve “Bu durumda fotovoltatik ve diğer yenilenebilir enerji kaynakları alanlarında Türkiye’deki planlanmış yatırımlar devreye girmeye başlayacaktır. Böylece bu sektörde orta ve üst düzey yönetici transferleri daha da artacaktır” diye konuşuyor. Enerji sektöründe özellikle son 1-2 yıldır yoğun talep aldıklarını söyleyen MY Executive Kurucu Başkanı Müge Yalçın, yürütülen pek çok projenin belirli ortaklık ve yatırım kararlarının sonuçlanmasını beklediğini belirtiyor.

ÜCRETLER YÜKSELECEK
Türkiye’nin önde gelen iş arama sitelerinde de telekom, enerji ve sağlık sektörleri yükselen bir grafiğe sahip. Kariyer.net’te enerji sektörüne yönelik son 1 yılda çıkan ilan sayısı 497. Bu ilanlardan 36’sı ise orta ve üst düzey yönetici bulmak için çıkmış durumda. Bir başka kariyer sitesi Elemanonline.com’da ise son 1 yılda telekom sektöründe 4.900, sağlıkta 1.696, enerjide ise 664 ilan çıkması dikkat çekici. Kariyer.net Genel Müdürü Yusuf Azoz, özellikle e-nerji, sağlık ve telekom gibi dinamik sektörlerde son dönemde tüm şirketlerin nitelikli eleman bulamamaktan şikayetçi olduğunu söylüyor.Uzman seviyesinden başlayan bu sıkıntının, yönetici pozisyonlarında arttığını belirtiyor. “Bu durum şirketleri stratejik olarak zor duruma sokuyor” diyen Azoz, artan talep nedeniyle de bu sektörlerde ücretlerin yükseleceğinin altını çiziyor. Elemanonline.com Genel Müdürü Akif Baransel de telekom, enerji ve sağlık sektörlerinde orta ve üst düzey kademelerde adaylara ulaşmakta zorluklar yaşandığını düşünenlerden. “Önümüzdeki dönemde bu sektörlerde transferlerin yoğun yaşanacağı ve ücretlerin de buna paralel diğer sektörlere oranla daha yukarılara tırmanacağı kanaatindeyiz” diyen Baransel, bu sektörlerde MT programlarına ağırlık verilmeye başlandığına da dikkat çekiyor. Oxygen Consultancy Genel Müdürü Tolga Bilgin ise özellikle ilaç sektöründe fazla sayıda şirketin sektöre giriş yaptığına dikkat çekiyor.Tüm değişikliklere ve sektöre özel düzenlemelere rağmen sağlık sektörüne yabancı ilgisinin azalmadığına dikkat çekiyor ve “Bu nedenle önümüzdeki dönemde sağlıkta üst düzey yönetici arayışı diğer sektörlere göre daha fazla olacaktır” diye konuşuyor. ~

TALEP FAZLA ARZ YOK
Bu sektörlerde yer alan dev oyuncular da bu alandaki talep artışına dikkat çekiyor. Sabancı Enerji Grubu Başkanı Selahattin Hakman, enerji sektörünün özel sektöre yeni açıldığına vurgu yapıyor ve “Bu alanda hem özel sektör bakış açısına sahip, özel sektörün yaklaşımlarını ve süreçlerini tanıyan, hem de enerji teknolojilerine ve elektrik piyasasının dinamiklerine hakim yönetici sayısı kısıtlı” diyerek bu alandaki sıkışıklığa dikkat çekiyor. Zorlu Enerji İK Direktörü Tansel Varan ise Türkiye’de son dönemde birçok şirketin enerji sektöründe yatırımlarını artırmasının az olan yetişmiş, deneyimli proje yöneticilerine ulaşmayı daha da zorlaştırdığını söylüyor ve “Enerji sektöründeki nitelikli çalışan ve yönetici sıkıntısının aşılabilmesi için şirketlere büyük iş düşüyor” diye konuşuyor.  Turkcell İş Destekten Sorumlu Genel Müdür Yardımcısı Selen Kocabaş, telekomda şirket içi dinamikler ve hedefler  doğrultusunda, iş yapış biçimlerinin değişmesine paralel olarak yeni pozisyonlar açıldığını söylüyor. “İş yapış biçimlerinin, iş tanımlarının ve gelişen teknolojinin etkisiyle arayışlar da farklılaştı. Klasik telko sektörel yetkinliklerinin yanı sıra medya, internet, finans, sağlık gibi farklı deneyim setlerini arar vaziyetteyiz” diye konuşuyor. Bu alanlarda üniversitelerin de yetersiz kaldığını düşünenlerin sayısı hiç de az değil. Ak Enerji Elektrik İK Direktörü Sevilay Uçar da bu görüşte. Sektörde kurulan yabancı ortaklıklar nedeniyle yabancı dil bilen deneyimli çalışan ihtiyacının oldukça fazla olduğunu söyleyen Uçar, sektörün hızlı büyümesine karşılık, oluşan açığı karşılamak konusunda yakın zamana kadar üniversitelerin yetersiz kaldığına dikkat çekiyor ve “Yine de üniversitelerde öğrenim gören öğrencilerin enerji sektörüne eğiliminin son yıllarda artmaya başladığını görüyoruz” diye konuşuyor.