Sıralama yine çok hareketli

GfK Türkiye ile birlikte yürütülen çalışma, yıllar itibarıyla hem iş dünyasının hem kamuoyunun KSS bilincinin nereden nereye geldiğini gösteriyor. 2012 araştırmasının halk sonuçlarında, en başarılı 3 şirket yine Sabancı Holding, Turkcell ve Koç Holding oldu. İş dünyası ise ilk 2'ye geçen yıl olduğu gibi Turkcell ve Koç Holding'i yerleştirirdi. Eczacıbaşı Topluluğu bir basamak yukarı çıkarak üçüncülüğe oturdu. Bu yılki listelerde başka anlamlı değişiklikler de var. Halk sonuçlarında Eti, Sanko Holding, İş Bankası'nın yükselişi dikkat çekici. İş dünyasını temsil eden sonuçlarda ise Vodafone, İş Bankası, Borusan Holding, Yıldız Holding, Eti ve Unilever yükselenler arasında. Capital Dergisi'nin geleneksel "Türkiye'nin Sosyal Sorumluluk Liderleri" araştırması sonuçlandı. Bu yıl 8'incisi gerçekleştirilen ve GfK işbirliği tarafından hazırlanan dev araştırma, halk ve iş dünyasının gözünde Türkiye'deki şirketlerin "Kurumsal Sosyal Sorumluluk" (KSS) performansını ortaya koyuyor. Alanında ilk araştırma olan bu çalışmayla kamuoyunun en çok takdir ettiği KSS çalışmaları, şirketlerin performansı ve hem iş dünyasının hem halkın KSS'ye bakışı net biçimde gözler önüne seriliyor. İki ayaklı araştırmanın halk anketi sonuçlarında ilk 5 yine değişmedi. Bu yılki listenin zirvesindeki şirketler sırasıyla Sabancı Holding, Turkcell, Koç Holding, Yıldız Holding ve Arçelik oldu. İş dünyasının profesyonellerinin katıldığı anketin sonuçlarına göre ise KSS konusunda en başarılı bulunan şirketler, Turkcell, Koç Holding ve Eczacıbaşı Topluluğu. Kamuoyunun en çok takdir ettiği çalışma "Baba Beni Okula Gönder" olurken, onu Turkcell'in "Kardelenler" projesi takip etti. Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı ise hem halkın hem iş dünyasının gözünde "en sorumlu lider" seçildi.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

HANGİ MESAJLAR ÇIKTI?
Araştırmanın 2012 sonuçları yine çok önemli mesajlar içeriyor. Dev araştırma, KSS konusunda en beğenilen şirketleri, projeleri ve liderleri belirlemekle kalmıyor, kamuoyuna göre eksik bulunan noktaları da gözler önüne seriyor. Halk genelinden 1.455, iş dünyası genelinden 339 yöneticinin katıldığı araştırmadan ortaya çıkan mesajlar şöyle: ? Halk anketinin sonuçlarına göre kamuoyu, iş dünyasının KSS konusunda daha sorumlu davranması gerektiğine inanıyor. Ankete katılanların yüzde 66'sı, "Özel sektör kurumlarının/iş dünyasının sosyal sorunlar konusunda sorumlulukları olduğunu düşünüyorum" diyor.
- Şirketlerin KSS konusundaki faaliyetlerini tam anlamıyla yeterli bulanların oranı sadece yüzde 24'e ulaşıyor.
- "Şirketlerin KSS faaliyetlerini ne ölçüde yeterli buluyorsunuz" şeklindeki soruya, ankete katılanların yüzde 49'u "Ne yeterli ne değil", yüzde 19'u "Yeterli değil", yüzde 5'i ise "Hiç yeterli değil" yanıtını veriyor.
- Halk anketine katılanların yüzde 57,1'i "yetersiz bulma nedeni" olarak "Daha fazla insana/bölgeye ulaşmalılar" diyor.~
ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI?
- Halka yönelik yapılan araştırmada, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesini temsilen seçilmiş 14 ilin kentsel kesimlerinde 15 yaş ve üzeri 1.455 kişiyle görüşüldü. Görüşmeler, 22 Aralık 2011 - 9 Ocak 2012 tarihleri arasında yapıldı.
- Araştırma, GfK Türkiye tarafından her ay düzenli olarak gerçekleştirilen yüz yüze Omnibus çalışmaları kapsamında gerçekleştirildi.
- Araştırma soruları Capital ve GfK Türkiye uzmanları tarafından hazırlandı.
- Görüşülen kişiler çok aşamalı yarı tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlendi.
- Saha çalışması, mesleki standartları düzenleyici bir meslek birliği olan ESOMAR kurallarına ve GAB prosedürlerine bağlı olarak gerçekleştirildi.
- İş dünyasına yönelik araştırma, GfK Türkiye tarafından online araştırma tekniği kullanılarak yapıldı. Araştırmaya 339 beyaz yakalı profesyonel katıldı.
- İş dünyası anketine katılanların yüzde 24,3'ü genel müdür ve genel müdür yardımcısı, yüzde 16,2'si pazarlama müdürü, yüzde 4,2'si insan kaynakları müdürü, yüzde 3'ü yönetim kurulu / kurucu ortak / şirket sahibi, geriye kalanlar ise farklı departmanlarda müdür seviyesinde çalışan kişilerden oluşuyor.
- İş dünyası anketine katılanların yüzde 16,2'si hızlı tüketim ürünleri, yüzde 11,2'si finans, yüzde 10'u otomotiv, yüzde 6,2'si telekomünikasyon, yüzde 5'i reklam ve geriye kalanı ise diğer sektörlerden.

YAPILANLAR YETERLİ Mİ?
Kamuoyuna göre, iş dünyasının ve şirketlerin bu konuda yapması gereken daha çok şey var. Yapılması gerekenlerin başında ise "eğitim" ve "sağlık" geliyor. Katılımcıların yüzde 27,9'u eğitim ve öğretime, yüzde 20,9'u sağlık hizmetlerine, yüzde 11,9'u çevre ve doğanın korunmasına, yüzde 9,9'u aile içi şiddet, kadın hakları, çocuk hakları gibi projelere, yüzde 8,5'i ise hayır işlerine destek verilmesi gerektiğine inanıyor. İş dünyasını temsilen anketimize katılan 339 beyaz yakalının görüşleri de benzer şekilde. Onlar da şirketlerin KSS konularında daha etkin olmasını arzuluyor. İş dünyasının yüzde 97,6'sı, şirketlerin sosyal sorunlar konusunda sorumlu olduğunu düşünüyor. Ve sadece yüzde 15'i yürütülen çalışmaları yeterli buluyor. Yüzde 49'u "Yeterli bulmuyorum", yüzde 10'u "Hiç yeterli bulmuyorum", yüzde 27'si "Ne yeterli ne yeterli değil" görüşünü bildiriyor. Profesyonellere göre de eğitim, şirketlerin KSS faaliyetlerinde öncelikli sırada yer almalı. Eğitimi ilk sıraya koyanların oranı yüzde 26,5. Ardından yüzde 17,4 ile çevrenin korunması, yüzde 7,5 ile STK'lara destek olunması, yüzde 6,6 ile sürdürülebilirlik konuları geliyor.~

ZİRVE YİNE DEĞİŞMEDİ
İş dünyası ve halk genelinde ilk 5'e baktığımızda, ciddi bir değişiklik yok. İş dünyasında ilk 2 sırayı yine Turkcell ve Koç Holding aldı. Turkcell yüzde 19,43, Koç Holding 10,53 indeks puanıyla zirvede. Geçen yılın 4'üncüsü olan Eczacıbaşı Topluluğu 5,16 olan puanını 7,31'e çıkararak bir basamak yükseldi ve 3'üncülüğe yerleşti. Onları Sabancı Holding ve Garanti Bankası izledi. Halk sonuçlarında ilk 5 geçen yılki ile aynı. Zirveyi sırasıyla Sabancı Holding, Turkcell, Koç Holding, Yıldız Holding ve Arçelik paylaşıyor. İlk 20'ye baktığımızda listeye yeni girenler ve yükselenler dikkat çekiyor. Teknosa'nın 7'nci, Enka'nın 9'uncu ve Boydak Holding'in 13'üncü sıradan listeye giriş yaptığı gözleniyor. Sanko Holding, Eti ve İş Bankası'nın yükselişi ise çarpıcı. Bu yılın halk anketi sonuçlarında Eti 11, İş Bankası 5, Sanko Holding ise 3 basamak birden yükselmeyi başarmış durumda. Eti'nin Doğal Hayatı Koruma Vakfı (WWF) ile yürüttüğü "Türkiye'nin Yarınları için iklime Uyum Seferberliği Projesi" bu yükselişte önemli bir pay sahibi.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

ÖNE ÇIKAN LİDERLER
Araştırma, kurumsal sosyal sorumluluk alanında öne çıkan şirketlerin yanı sıra iş insanlarını da ortaya koyuyor. Hem halk hem iş dünyası, KSS konusunda en başarılı bulduğu iş insanı olarak Sabancı Holding Yönetim Kurulu Başkanı Güler Sabancı'yı seçiyor. İş dünyasının zirveye taşıdığı diğer isimler yüzde 7,70 ile Hayrettin Karaca, yüzde 6,20 ile Rahmi Koç ve yüzde 4,40 ile Bülent Eczacıbaşı şeklinde sıralanıyor. Halka göre bu konuda Güler Sabancı'nın ardından gelen "en sorumlu liderler" Dilek Sabancı, Rahmi Koç ve Aydın Doğan. Halk anketinde yüzde 22,13 oran alan Güler Sabancı'yı, yüzde 16,29 ile Dilek Sabancı, yüzde 16,15 ile Rahmi Koç ve yüzde 7,08 ile Aydın Doğan takip ediyor. Koç Holding Yönetim Kurulu Üyesi ve Vehbi Koç Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Semahat Arsel ve TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Ümit Boyner, beyaz yakalıların "en sorumlu liderler" listesindeki yeni isimler. Oya Ezcacıbaşı ise halk listesine bu yıl ilk kez giriyor. Uzmanlara göre bu isimlerin ortak noktası eğitim, sağlık, kültür-sanat ve toplumsal sorunlara dönük projelere olan destekleri.

Tabloyu görmek için görsele tıklayın.

EN GÖZDE PROJELER
Araştırma sonuçları, kamuoyunun en çok takdir ettiği, en başarılı bulduğu KSS projelerini de gözler önüne seriyor. Sonuçlara göre ilk 3'te yer alan projelerin tümü, eğitim-öğretime destek amacıyla yürütülen ulusal çaplı kampanyalar. Kamuoyunun eğitime destek konusundaki hassasiyetini bu sonuçlar da ispatlıyor. Halk anketinin sonuçlarına göre en başarılı bulunan KSS projelerinde ilk 3 geçen yıl ile aynı. Doğan Gazetecilik'in "Okumayan Kızımız Kalmasın!" sloganıyla yürüttüğü eğitime destek kampanyası "Baba Beni Okula Gönder", yüzde 20,75 ile listesinin zirvesinde bulunuyor. Onu, yüzde 13,74 ile Turkcell'in Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ile birlikte yürüttüğü "Kardelenler - Çağdaş Türkiye'nin Çağdaş Kızları" projesi izliyor. 2000 yılında 5 bin burs ile başlayan Kardelenler kampanyasında bugüne kadar verilen burs sayısı 85 bini geçti. Üçüncü sırada ise yine kız çocuklarının eğitimine odaklanan bir çalışma var. Halka göre Türkiye'nin en başarılı KSS projelerinden biri olan UNICEF'in "Haydi Kızlar Okula" kampanyası, yüzde 9,47 ile listemizin üçüncü sırasında yer alıyor. ~

'KSS, KAMUOYU İÇİN NE ANLAMA GELİYOR?'
FULYA DURMUŞ / GFK TÜRKİYE GENEL MÜDÜR YARDIMCISI
KSS TANIMI YAYGINLAŞIYOR
Kurumsal sosyal sorumluluk alanında halk ve iş dünyası nezdinde ortak ve ayrışan değerlendirmeleri izlediğimiz araştırmanın 2012 sonuçları, geçtiğimiz yıla göre artış gösterse de halen halkın yarısından azının kurumsal sosyal sorumluluk tanımını yapabildiğini gösteriyor. Yapılan tanımlamalar kurumsal sosyal sorumluluğun, "kurumların yaptığı yardımlar" ve "kurumların halkın sorunlarına, ihtiyaçlarına karşı görevleri" olarak algılandığını ortaya koyuyor.
FAALİYETLER YETERLİ DEĞİL
Araştırma sonuçlarına göre kurumsal sosyal sorumluluk alanında yürütülen faaliyetler kamuoyu tarafından yeterli bulunmuyor. Nedenleri sorulduğunda, halk, kurumların daha kapsamlı ve daha çok ses getiren çalışmalar yapması gerektiğini belirtirken, iş dünyası ise yapılan çalışmaları reklam ya da finansal amaçlı buluyor. Halkın kurumlardan yatırım yapmalarını beklediği en önemli alan eğitim ve öğretim olmaya devam ediyor.
ÖNCELİKLİ ALANLAR
Çevre duyarlılığı ikinci sıradaki yerini yükselen bir grafikle korumaya devam ediyor. Geçtiğimiz yıl önemi yükselmeye başlayan çevre ve doğanın korunmasına yönelik çalışmalar, bu yıl da halk nezdinde kurumlar tarafından yatırım yapılması beklenen öncelikli toplumsal sorumluluk alanlarından. Halk nezdinde beklentilerde artış gösteren diğer bir alan ise yine "aile içi şiddet, kadın ve çocuk hakları".