İlk işin peşinde

Ne kadar zamandır iş arıyor, ne tür şirketleri tercih ediyor, hangi pozisyonda işe başlamak istiyorlar? İş bulmalarını ne zorlaştırıyor? Genç Capital, Yenibiris.com'la bir araya gelerek özel bir çalışma gerçekleştirdi. 3 bin 918yeni mezuna bu soruları sordu. Elde edilen yanıtlar gençlerin işe bakışlarına ve iş dünyasından beklentilerine ilişkin çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor. Önce hayaller kuruldu, sonra zorlu bir maraton başladı. Yıllar süren eğitim, her seferinde yeterliliklerini tekrar tekrar ölçen sınavlar derken beklenen an geldi. Ellerinde diplomalarıyla iş dünyasına adım atmaya hazır binlerce yeni mezun şimdi hayatın en kritik dönemeçlerinden birini yaşıyor. ilk işlerini arıyorlar... Birçok noktadan çeşitli kuruluşlara ulaştırdıkları özgeçmişleriyle kendilerini geleceğe taşıyacak, hayatlarına yön verecek işi bulmanın peşindeler. Peki bu yolculuk onlar için nasıl geçiyor? Ne zamandır iş arıyorlar? Hangi şirketlerde çalışmanın hayalini kuruyorlar, bir şirketi onlar açısından cazip kılan kriterler neler? ilk görüşmelerinde talep ettikleri pozisyon ne, ilk görüşmeleri nasıl geçti, iş bulmak konusunda onları en çok ne zorluyor? İşte Genç Capital tüm bu soruların yanıtlarını bulmak daha da önemlisi yeni mezunlara yol göstermek için Yenibiris.com'la biraraya gelerek özel bir çalışma gerçekleştirdi. Yenibiris.com'un veri tabanı üzerinden 3 bin 918 yeni mezuna bu soruları sordu. Elde edilen yanıtlar gençlerin işe bakışlarına ve iş dünyasından beklentilerine ilişkin çarpıcı sonuçlar ortaya koyuyor.

NE ZAMANDIR İŞ ARIYORLAR?
Yapılan çalışmaya göre katılımcıların yüzde 62'si son 1 ila 3 aydır iş arayışında. Yüzde 11'i de 1 ila 2 yıldır iş arayışını sürdürüyor. Uzmanlara ve şirketlere göre bu tablo oldukça makul. Sony Ericsson Ticari Pazarlama Müdürü Didem Usluer, "İşveren tarafında şüphe uyandırmayacak ve normal iş arama periyodu olarak algılanacak süre en fazla 3-4 aydır diyebiliriz" diyor. Egon Zehnder Yönetici Ortağı Murat Yeşildere de süreyi endişe verici bulmuyor. Ancak sürenin uzamasının adaylarda tedirginliği artırdığını, işverenlerin de adayın kredibilitesini ve pazardaki değerini daha çok sorgulamalarına neden olduğunu ifade ediyor. PwC Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü Murat Demiroğlu ise yeni mezunlara yönelik piyasada çok iş olmadığını belirtiyor. "Türk ekonomisi deneyimli iş gücüne daha çok prim veren bir piyasa. O nedenle yeni mezunların yetişme pozisyonları ya da ilk işe giriş konusunda zorlandıkları bir pazar. Son yıllarda akademik kariyer yapanların sayısındaki artış da bu durumdan kaynaklanıyor" diyerek durum saptamasında bulunuyor.
Katılımcıların yarıdan fazlası iş arayışını sürdürürken ne kadar zamanda iş bulacaklarına dair kendilerine koydukları zamana farklılık içeriyor. Ankete katılan yeni mezunların yüzde 31'i 3 ila 6 ay arasında iş bulabileceğini düşünürken, yüzde 21'i 1 ila 3 ay arasında iş bulma umudu taşıyor. Yüzde 37'si de 9 aydan 2 yıla kadar bir zamanda iş bulmayı beklediğini dile getiriyor.~

İLK GÖRÜŞMELER OLUMSUZ
İlk iş görüşmesi herkes için heyecan ve kaygının birlikte yaşandığı en kritik anlardan biri. Yeterliliklerin sorgulandığı, acemiliklerin üstesinden gelinmeye çalışıldığı bu görüşmelerde sonucun olumsuz olması ise birçok adayın kariyer yolculuğundaki ilk hayal kırıklığına neden olabiliyor. Yapılan çalışma da ilk iş görüşmesinden yeterli sonuç alamayan adayların çoğunlukta olduğunu ortaya koyuyor. Adayların yüzde 31'i "İlk iş görüşmeniz nasıl geçti?" sorusuna 'Yeterli geri dönüş alamadım" şeklinde yanıt verirken, yüzde 22'si de "Verimli, ancak bir sonuç çıkacağını sanmıyorum" diyor. Peki bu durum ne anlama geliyor? Philip Morris/Sabancı İnsan Kaynakları Müdürü Cliff Rumbold, pazardaki kalifiye iş gücünün artmış olmasıyla birlikte rekabetin arttığının altını çiziyor. "Ancak bu artışa paralel fırsatların olmaması karamsarlık yaratıyor olabilir.
Gençlere önerimiz karamsarlığa düşmeden kendi gelişimlerine yönelmeleri, kendilerini yetkinlik anlamında farklılaştırmaları. Bu sayede rekabet ortamında bir adım öne çıkabilirler" diyor. Fortune Danışmanlık Yönetim Kurulu Üyesi Alper Arıduru da görüşmeleri olumluya çevirmek için yeni mezunlara bireysel farklılıklar yaratmalarını tavsiye ediyor. "Ne istediklerini ve ne beklediklerini bilmeliler. Yeni mezunlar ne kadar çok iş görüşmesine giderse o kadar çok farklı insan ve iş alanı tanıma şansı edinir. Bu da onları başarıya ulaşma konusunda deneyim sahibi yapar" diyerek duruma pozitif bir bakış açısıyla yaklaşıyor.

HANGİ KONULARDA ZORLANIYORLAR?
Peki yeni mezunlar iş bulmakta neden zorlanıyor? Bu soruya yanıt verenlerin yüzde 80'i, "Çünkü hep deneyim aranıyor" diyor. Yüzde 20'lik dilimde yer alan diğerleri ise dil bilmemenin, kendilerini yeterince ifade edememenin ve şirket sınavlarının çok zor olmasının iş bulmalarını zorlaştırdığı görüşünde. Uzmanlar deneyim istenmesinin doğal olduğunu düşünüyor. Yeni mezunların bu durumun üstesinden staj yaparak gelebileceklerini savunuyorlar. "Adayların mutlaka üniversitede yaz aylarında ve ders programları elverdiği ölçüde kış aylarında part time olarak staj yapmaları gerekiyor" diyen PwC Türkiye İnsan Kaynakları Direktörü Murat Demiroğlu, yaz aylarında çalışmanın, okul ve çeşitli şirketlerde projelerde yer almanın iş hayatına adım atmak anlamına geldiğini ifade ediyor. Coca-Cola Türkiye, Coca-Cola Avrasya ve Afrika Grup Ofisi İK Direktörü Rengin Onay da erken dönemde yapılan anlamlı ve bilinçli stajların çoğu şirket tarafından deneyim olarak değerlendirildiğini söylüyor. "Dolayısıyla öğrenciler yaz döneminde staj yaparak mezun olduklarında en azından 1 yıla yakın bir iş tecrübesini edinmiş olurlar. Farklı alanlarda deneyim kazanıp, hep çalışmayı arzu ettiği şirkete, deneyim kazandıktan sonra girip çalışabilirler" diye konuşuyor.~

TEK İSTEDİKLERİ DENEYİM
Yeni mezunlar en çok hangi şirketlerde çalışmak istiyor? Bu soruya yanıt veren her 2 kişiden 1'i iyi deneyim kazanabileceği şirketlerinkendisi için en cazip şirket olduğunu belirtiyor. Büyük ölçekli ve köklü şirketler de yeni mezunların en çok çalışmak istediği şirketler arasında yer alıyor. Bu konuda mutlak bir doğru olmadığını düşünen Egon Zehnder Yönetici Ortağı Murat Yeşildere, yine de ilk iş tecrübesinin daha büyük ölçekli şirketlerde edinilmek istenmesinin normal olduğunu belirtiyor. "Muhtemelen bu şirketler, sahip oldukları planlı ve kontrollü eğitim ve gelişim imkanları nedeniyle iş hayatına entegrasyonu kolaylaştıracağı için talep görüyor. Ancak girişimci yanı ağır basan, kariyerinin erken aşamalarında daha fazla inisiyatif almak isteyen bireylerin daha küçük hatta yeni kurulan işletmeleri de seçtiği birçok örnek verilebilir" diyor.

GÖZLERİ ORTA KADEMEDE
İş arayan yeni mezunlar başlangıç aşamasında en çok orta düzey bir pozisyonda çalışmak istiyor. Araştırmaya katılanların yüzde 41'i bu yönde görüş belirtirken, yüzde 20'si "Farketmez, önemli olan işe başlamak" diyor. Geri kalan yüzde 20'si asistan, yüzde 14'lük bir bölüm de uzman pozisyonunu kabul edebileceğini belirtiyor. Sony Ericsson yetkilileri, bu sonuçları değerlendirirken kişinin eğitim geçmişinin ve potansiyelinin isteklerinde etkili olabileceğinin altını çiziyor. Coca-Cola Türkiye, Coca-Cola Avrasya ve Afrika Grup Ofisi İK Direktörü Rengin Onay ise "Deneyim en temelden başlayıp tepeye doğru gittiği zaman anlamlı ve kuvvetli olur. Şirketler kendi bünyelerinde başlangıç görevlerinden başlayarak üst kademelere yükselmiş yöneticilerin hikayelerini paylaşarak gençlere destek olup yol gösterebilirler" diye konuşuyor.