Tüketim tasarruf fırsatları

PROF. DR. ALPAY FILIZTEKIN / SABANCI ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ
"YARIN YERİNE BUGÜN TÜKETİYORUZ'
TOPLUMUN TERCİHİ
Türk toplumu yarın tüketmek yerine bugün tüketmeyi tercih ediyor. Burada bir israf var mı, bence yok. Bu bir tercih meselesi. Ama bunun birtakım sonuçları var. Bu da yarın tüketecek daha az malımız olacağı anlamına gelir. Asıl soru ise bunun bedelini kimin ödeyeceği...
YAPISAL DÖNÜŞÜM
Türkiye'de toplam tüketim son 10 yıldır artıyor. 2001 yılında Türkiye bir kriz yasadı ve kriz sonrasında ciddi yapısal bir dönüşüm geçirdik. Enflasyon düştü. Ekonomi belli bir düzeye geldi. Şu anda yeni bir şeyler yapmak, yeni politikaları desteklemek gerekiyor. Öncelikle tasarruf teşvik edilmeli.
KORKUTAN 2 KONU
Öte yandan beni asıl korkutan iki konu var: Bunlardan birincisi, Türkiye nüfusunun yaşlanıyor oluşu. İkincisi de sosyal değişim. Büyük aile yapısı çekirdek aileye dönüşüyor. Önümüzdeki yıllarda emekli maaşlarını garanti edecek bir yapıya ihtiyaç var. Bunlar tüketimden daha az görünen ama daha tehlikeli gelişmeler. Çünkü tüketim, insanların tercihi, bugün lüks yaşayıp ileride sıkıntı yaşamayı tercih edebilirler. Ama bu insanlar, yarın yaşlanıp genç nüfusa sorun olacaksa tasarrufu desteklemek lazım.

TASARRUF AZALMA EĞİLİMİNDE
Türkiye'de tüketim artarken tasarruf yapma oranı giderek düştü. GSYH'ye oran açısından tasarrufların seyrini gösteren IMF Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'na göre Türkiye'de tasarruf oranı, 1989-1996 arasında yüzde 22 iken 2011 yılında yüzde 12,9'a geriledi. İşte bu tablo nedeniyle önümüzdeki dönemde devlet eliyle özellikle ithalata ve borçlanmaya dayalı tüketimde frene basılma yönünde hamleler konuşuluyor. Yeni dönemde tasarruf ön plana çıkarılırken şirketlerin de rotasını buraya çekmeleri bekleniyor. Sektörlere baktığımızda da birçok şirket tasarruf ekseninde pazarlama çalışmaları yapıyor. Tasarruf odaklı fırsat arayışı içinde çalışmalarını yürütüyor. Örneğin ING Bank, düşük tasarruf oranına dikkat çekmek için "Türkiye'nin Tasarruf Eğilimleri Araştırmasını gerçekleştirdi. Kendisini de Türkiye'nin lider tasarruf bankası olarak konumlandırdı.