PROF. DR. ALPAY FILIZTEKIN / SABANCI ÜNİVERSİTESİ ÖĞRETİM ÜYESİ
"YARIN YERİNE BUGÜN TÜKETİYORUZ'
TOPLUMUN TERCİHİ
Türk toplumu yarın tüketmek yerine bugün tüketmeyi tercih ediyor. Burada
bir israf var mı, bence yok. Bu bir tercih meselesi. Ama bunun birtakım
sonuçları var. Bu da yarın tüketecek daha az malımız olacağı anlamına
gelir. Asıl soru ise bunun bedelini kimin ödeyeceği... YAPISAL DÖNÜŞÜM
Türkiye'de toplam tüketim son 10 yıldır artıyor. 2001 yılında Türkiye
bir kriz yasadı ve kriz sonrasında ciddi yapısal bir dönüşüm geçirdik.
Enflasyon düştü. Ekonomi belli bir düzeye geldi. Şu anda yeni bir şeyler
yapmak, yeni politikaları desteklemek gerekiyor. Öncelikle tasarruf
teşvik edilmeli. KORKUTAN 2 KONU
Öte yandan beni asıl korkutan iki konu var: Bunlardan birincisi, Türkiye
nüfusunun yaşlanıyor oluşu. İkincisi de sosyal değişim. Büyük aile
yapısı çekirdek aileye dönüşüyor. Önümüzdeki yıllarda emekli maaşlarını
garanti edecek bir yapıya ihtiyaç var. Bunlar tüketimden daha az görünen
ama daha tehlikeli gelişmeler. Çünkü tüketim, insanların tercihi, bugün
lüks yaşayıp ileride sıkıntı yaşamayı tercih edebilirler. Ama bu
insanlar, yarın yaşlanıp genç nüfusa sorun olacaksa tasarrufu
desteklemek lazım.
TASARRUF AZALMA EĞİLİMİNDE
Türkiye'de tüketim artarken tasarruf yapma oranı giderek düştü. GSYH'ye
oran açısından tasarrufların seyrini gösteren IMF Dünya Ekonomik Görünüm
Raporu'na göre Türkiye'de tasarruf oranı, 1989-1996 arasında yüzde 22
iken 2011 yılında yüzde 12,9'a geriledi. İşte bu tablo nedeniyle
önümüzdeki dönemde devlet eliyle özellikle ithalata ve borçlanmaya
dayalı tüketimde frene basılma yönünde hamleler konuşuluyor. Yeni
dönemde tasarruf ön plana çıkarılırken şirketlerin de rotasını buraya
çekmeleri bekleniyor. Sektörlere baktığımızda da birçok şirket tasarruf
ekseninde pazarlama çalışmaları yapıyor. Tasarruf odaklı fırsat arayışı
içinde çalışmalarını yürütüyor. Örneğin ING Bank, düşük tasarruf oranına
dikkat çekmek için "Türkiye'nin Tasarruf Eğilimleri Araştırmasını
gerçekleştirdi. Kendisini de Türkiye'nin lider tasarruf bankası olarak
konumlandırdı.