Büyüklerin"Büyümesi" zorlaşıyor

Ekonominin tüm aktörlerini kapsayan araştırma, bu açıdan alanında bir ilk. Krizin en önemli dönemi olan 2009 yılını kapsayan araştırmada, şirketlerin cirosal anlamda yüzde 7 küçülmesi dikkat çekici. Listenin geneline yansıyan cirosal gerileme, milyarlar kulübünü de etkilemiş durumda. Dev şirketlerin cirosal performansı 2008 yılında yüzde 18 artış gösterirken bu yıl bu oran yüzde 8'e geriledi. Kulüp üyelerinin özellikle son 5 yıldır büyümede kan kaybettikleri de görülüyor. Listenin zirvesinde ise bir değişiklik yok. Son 3 yıldır Tüpraş, liderliğini koruyor. Vodafone Türkiye'nin katkılarıyla gerçekleştirilen bu dev araştırmada bu şirketi Petrol Ofisi ve Türk Telekom izliyor. Capital 1998 yılından bu yana iş dünyasıyla "Türkiye'nin En Büyük 500 Özel Şirketini" paylaşıyor. Bu yıl 13'üncüsü gerçekleştirilen araştırma, ekonominin genel gidişatını göstermesi açısından önemli mesajlarla dolu. Listenin geneline baktığımızda krizin başladığı 2008 yılına göre nominal anlamda yüzde 7'lik bir küçülme olduğu görülüyor. Reel anlamda ise devler liginde yer alan 500 şirketin toplam cirosu yüzde 11,7 küçülmüş durumda. Geçtiğimiz yıl şirketlerin bir önceki yıla göre pazar payından çok kârlılığa odaklanmış olması ise bu durumu yaratan en büyük etken. Listedeki şirketlerin 2008 yılında kârlılıklarında yüzde 24 gerileme yaşarken, bu yıl yüzde 14,6 büyüme kaydetmeleri de bu savı destekliyor. Reel anlamda kârlılıkta yaşanan artış oranı ise yüzde 8,8. Listenin genelindeki gerileme, milyarlar kulübünü de etkilemiş durumda. Geçtiğimiz yıl listede 75 şirket milyar TL bariyerini aşarken, bu yıl bu sayı 68'e geriledi. "Milyarlar kulübü"nde genel olarak son 5 yılda önemli bir erime yaşanması ise dikkat çekici. Kulüpte yer alan şirketlerin toplam cirosundaki artış hızı hemen hemen her yıl düşüyor. 2004 yılında yüzde 38 cirosal artış gerçekleştiren kulüp üyeleri, bu yıl sadece yüzde 8 cirosal artış kaydetmiş durumda. Yani devler büyüdükçe cirosal büyüme gerçekleştirmeleri her yeni yıl daha da zorlaşıyor.
Capital 500'ün liderlerini görmek için görsele tıklayın


İLK 5'İN PERFORMANSI
Listede yer alan ilk 5 şirketin performansına baktığımızda da benzer bir tabloyla karşılaşıyoruz. İlk 5'te yer alan şirketlerin cirosal büyüklüğü, bir önceki yıla göre yüzde 18 daralma gösterdi. Kârlılıkta listenin geneline yayılan tablo ilk 5'te de değişmedi. Zirvedeki şirketler, kârlılıklarını yüzde 3,7 oranında artırmayı başardı. Tüm bu gelişmelerde 2008 yılının birleşme ve satın almalar sonucunda ciroları artırmasının ardından, 2009 yılında şirketlerin daha temkinli ve agresiflikten uzak davranmasının etkisi büyük.
Zirvedeki şirketlerin yer aldığı sektörlerin geçtiğimiz yılki performansı da şirketlerin ciro ve kârlılık oynamalarında etkili. Zirvenin ilk iki oyuncusu olan Tüpraş ve Petrol Ofisi, akaryakıt sektöründe faaliyet gösteriyor. Sektörde krizin etkisiyle petrol fiyatlarının sürekli dalgalanması ve geçtiğimiz yıl yaşanan daralma, şirketlerin performansına da yansımış durumda. Sektörün iki dev oyuncusunun geçtiğimiz dönemde cirodan çok kârlılığa odaklanması stratejisi de cirosal küçülmede etkili oldu. İlk 5'te yer alan Türk Telekom ve Turkcell ise bir önceki yıla göre cirolarında az da olsa artış yakalamış örnekler. Yine de telekom sektöründeki çetin rekabet ve her şirket için geçtiğimiz yılın yatırım yılı olması nedeniyle şirketlerin performansında büyük sıçramalar göze çarpmıyor.~

EN GÖZDE SEKTÖRLER
Son 2 yıldır Capital500 listesinin yıldız sektörlerinden olan enerji, bu yıl da ön plana çıkmış durumda. Capital500 listenin genelinde cirosal anlamda en büyük sıçrama gerçekleştiren ilk 10 sektörü sıraladığımızda, enerjinin yüzde 16,9'luk oranla en fazla payı aldığını görüyoruz. Sektörde Capital500'e giren şirket sayısı 25. Enerjide özellikle son yıllarda başlayan yatırım atağı, bu sektörün devler listesinde de ön sıralara çıkmasına neden oluyor. Sektörde son 3 yılda gerçekleştirilen ihale ve anlaşmaların 7 milyar 924 milyon dolarlık hacim yaratması bile dikkat çekici. Enerjiyi, aldığı yüzde 9,7'lik payla otomotiv sektörü izliyor.
Otomotiv sektörü, 2009 yılında ağırlıklı olarak ÖTV indiriminin etkisiyle büyüme kaydetmiş durumda. Bu durum devler listesinde de etkisini gösteriyor. Sektörde özellikle 2009 yılı kasım ve aralık aylarında yapılan kampanyalar sonucunda satışlarda bir önceki yıla göre önemli artışlar elde edilmesi de sektörün devler liginde ön plana çıkmasında etkili. Capital500 listesinde yer alan 72 şirketiyle gıda ve içecek sektörü en fazla ciroya sahip 3'üncü sektör. Listede yer alan 11 gıda ve içecek şirketi dışında 61'inin önemli büyümelere imza atmış olması dikkat çekici.




GİRİŞ BARİYERİ YİNE ARTTI
Türkiye ekonomisi, dünyada yaşanan krizden 2008 yılı son çeyreğinde etkilenmeye başlamıştı. Bu dönemde başlayan etki, 2009 yılında tüm ekonomiyi etkiledi. TÜİK'in verilerine göre, 2009 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 4,7 oranında daraldı. Ekonomi, 2001 krizinin ardından 8 yıl sonra ilk kez daralma yaşadı. Kişi başına milli gelir de 8 bin 590 dolara geriledi. Bu rakam, 2008 yılında 10 bin 436 dolar olmuştu. Capital500 liginin geneline ve ekonomiye yayılan bu cirosal erime, devler listesine giriş bariyerini olumsuz yönde etkilemedi. Listeye "giriş bariyeri", geçmişte olduğu gibi bu yıl da yükselmiş durumda. Listeye girmek için gereken minimum ciro 117,3 milyon TL iken, 2009 yılında yüzde 22 oranında artarak 143,2 milyon TL'ye yükseldi. Ciro ve kârlılık rakamlarında her yıl kon-jonktürel etkiler nedeniyle inişler ve çıkışlar yaşansa da listeye giriş bariyerinin 1997 yılından bu yana artış göstermesi dikkat çekici. Listeye bundan sadece 5 yıl önce girmek için gerekli olan minimum ciro 47 milyon TL iken bu oran bu yıl 5 yıl önceye göre yüzde 205 arttı.~

"EN"LER LİGİNDE SON TABLO
- Listeye iller bazında baktığımızda İstanbul'un her yıl olduğu gibi en fazla şirkete sahip il olarak ön plana çıktığını görüyoruz. Listede yer alan 500 şirketin yüzde 55,6'sı İstanbul'dan çıkmış durumda. İstanbul'u 31 şirketle Ankara, 28 şirketle İzmir ve Bursa izliyor. Türkiye ekonomisine büyüklükleriyle yön veren şirketlerin çoğu, listenin pek çok "en" tablosunda da ön plana çıkıyor. Örneğin, listede en fazla kâr eden şirketlere baktığımızda da cirosal büyüklüklere paralel bir görünüm göze çarpıyor. En fazla kârlılık açıklayan şirket, Türk Telekom iken onu sırasıyla Turkcell, Enka İnşaat ve Tüpraş izliyor.
- En fazla çalışan sayısına sahip şirketlerde ise Türk Telekom 34 bin 86 çalışanıyla ilk sırada, Enka İnşaat 26 bin 232 çalışanıyla 2'nci sırada, Arçelik ise 16 bin 931 çalışanıyla 3'üncü sırada yer alıyor. İhracatta ise neredeyse 6 haneli sıçrama gerçekleştiren şirketler var. GSD Dış Ticaret, Birgi Birleşik Giyim ve Indesit Company 2009 yılının ihracatta gelirini en fazla artıran şirketleri olarak ön plana çıkıyor.





















~
Listenin yıldızı enerji sektörü

Cirosunu en çok arttıran ilk  25 şirketi görmek için görsele tıklayın








En çok kâr eden ilk 25 şirketi görmek için görsele tıklayın









İhracatını en çok artıran 25 şirketi görmek için görsele tıklayın







En fazla çalışanı olan ilk 25 şirketi görmek için görsele tıklayın~







"Katma değerli ürün ve hizmetlerimizle, yenilikçi strateji ve bölgesel girişimlerimizle Türkiye iletişim ve yakınsama teknolojileri alanındaki öncülüğümüzü sürdüreceğiz."
DR. PAUL DOANY / TÜRK TELEKOM

Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın















"Pazarın büyümediği, hatta bazı ürünlerde küçüldüğü 2010'da hedefimiz, satışlarımızı artırmak ve beyaz ürün pazar payımızı yüzde 17'lerin üzerine çıkarmak."
CÜNEYT AĞCA / OPET


Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın










~
"Şu anda 70 milyonluk ülkenin dünya listelerindeki perakendecisi olarak ilerliyoruz. Yenilikçi uygulamalar ve ilklerin hayata geçirilmesine de odaklıyız."
ÖZGÜR TORT / MİGROS



Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın













"İlaç sektörü, 2010'da önemli değişimlerden geçiyor ve bu değişimlerde bazı zorluklar yaşanıyor. Bu zor dönemi, hem müşterimiz hem kendimiz için fırsata çevireceğiz."
BÜLENT DENKDEMİR / HEDEF ALLIANCE

Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın













~
"Sürdürebilir büyüme hedefimizi koruyarak mevcut pazar içerisindeki etkinliğimizi artırarak sürdürmeyi amaçlıyoruz."
TURHAN TALU / PHILIP MORRIS TÜRKİYE


Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın












"2010 yılında yavaş da olsa bir toparlanma bekliyoruz. İlk 4 ayda 26 bin 236 araç ürettik. 2010'da yüzde 5, maksimum yüzde 10'luk büyüme olacağını düşünüyoruz."
ORHAN ÖZER / TOYOTA TÜRKİYE


Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın












~

"2010 için hedefimiz, Türkiye'nin en beğenilen akaryakıt şirketi olmaya devam etmek. Farklılaştırılmış yakıtlarda ve madeni yağlardaki liderliğimizi sürdürmeyi hedefliyoruz."
Capital500
GEORGE SPANOUDIS / SHELL&TURCAS
Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın













"Renault'nun elektrikli otomobil seri üretim hedefinde Fluence Z.E üretiminde çok önemli bir rol üstlendik. Fluence Z.E. gelecek yıl fabrikamızda üretilip dünyaya ihraç edilecek."
TARIK TUNALIOĞLU / OYAK RENAULT

Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın












~
"2010 yılını gerek dünya, gerek ülkemiz açısından iyimser sonuçların elde edileceği ve yeni fırsatların doğacağı bir yıl olarak görüyorum."
LEVENT ÇAKIROGLU / ARCELİK


Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın


















"2009'da taşıdığımız yolcu sayısı bakımından Avrupa'da 4'üncü sıraya oturmuştuk. 2010'da hedefimiz 31 milyon yolcu ile Avrupa 3'üncülüğüne ulaşarak aynı zamanda doluluk oranlarımızı artırmak."
TEMEL KOTİL / THY

Türkiye'nin en büyük 500 özel şirketini görmek için görsele tıklayın