Global ağda Türkiye atağı!

P&G’den Unilever’e, Vodafone’dan Toyota’ya kadar son 10 yılda Türkiye pazarında cirosunu birkaç katına çıkarmayan global dev yok gibi…

21.10.2022 12:16:500
Paylaş Tweet Paylaş
Global ağda Türkiye atağı!

Ayçe Tarcan Aksakal

atarcan@capital.com.tr

 Bu durum, son 10 yılda global devlerin toplam cirosunda Türkiye’nin payının artmasına neden oluyor. Ayrıca Rusya’ya getirilen yaptırımlar nedeniyle Türkiye ofislerinin üretim ve yönetimsel önemi güçleniyor. Önümüzdeki dönemde global devlerin Türkiye’den yönettiği ülke sayısında artış öngörülürken bu durumun Türkiye’den yapılan ihracatı da olumlu etkilemesi bekleniyor.

Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımlar son dönemde önemli ölçüde azalsa da global şirketlerin Türkiye operasyonları büyümeye devam ediyor. 10 yıl öncesiyle karşılaştırıldığında milyar dolarlar kulübünde yer alan pek çok global devin toplam gelirleri içinde Türkiye’nin payı sürekli artıyor. Türkiye operasyonunun cirosu 2010-2011 mali yılında 3,7 milyar TL olan Vodafone Group’un aradan geçen 10 yılda cirosu 17,2 milyar TL’ye yükseldi. Grubun toplam gelirleri içinde Türkiye’nin payı 10 yılda yüzde 3,5’ten yüzde 4,7’ye çıktı. Global atıştırmalık devi Mondelez’in de Türkiye operasyonu son 5 yıldır yılda ortalama yüzde 10-15 büyüyor. Tüm olumsuzluklara rağmen son 10 yılda Türkiye pazarında büyümeye devam ettiklerini söyleyen P&G Türkiye, Kafkaslar ve Orta Asya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu, Rusya’ya yaptırımların global şirketlerin Türkiye operasyonunun önemini artırdığını belirtiyor. HIZLI BÜYÜME Son 10 yıla bakıldığında sadece gelirler açısından değil müşteri sayısı bakımından da Türkiye global devler için kilit pazar konumunu koruyor. Dünya çapında 21 ülkede 300 milyon mobil abonesi olan dünyanın en büyük telekomünikasyon şirketlerinden Vodafone Group’un müşterilerinin yüzde 8,2’si Türkiye’de bulunuyor. Aynı zamanda grubun Türkiye operasyonunun global ciro içindeki payı sistematik olarak artıyor. 2005 yılında toplam gelirlerinin yüzde 2,5’ini Türkiye’deki şirketinden elde eden Vodafone Group, bunu 2010 yılında yüzde 3,5 seviyesine çıkardı. Bugün ise grubun toplam gelirleri içinde Türkiye’nin payı yüzde 4,7 seviyesinde bulunuyor. Türkiye pazarında 16 yılı geride bıraktıklarını söyleyen Vodafone Türkiye CEO’su Engin Aksoy, “Bu süreçte Türkiye’nin en büyük uluslararası doğrudan yatırımlarından biri olarak ülkemizin büyümekte olan telekom pazarındaki yerimizi aldık” diyor. 2021-2022 mali yılında toplam 2,6 milyar TL yatırım yaparak Türkiye ekonomisi ve dijitalleşmeye katkıda bulunduklarını söyleyen Aksoy, 2025 yılına kadar Türkiye’nin en hızlı büyüyen yeni nesil bağlantı ve dijital servisler şirketi olmayı hedeflediklerini ifade ediyor. Vodafone Holding bünyesinde faaliyet gösteren 13 şirket ve 13 binden fazla çalışanla Türkiye pazarında her geçen gün daha da büyüdüklerini söyleyen CEO, “Türkiye’nin ve sektörümüzün geleceğine güven duyuyoruz, yatırımlarımıza devam edeceğiz” diyor. 

GLOBALDE KAÇINCI?

Türkiye pek çok global şirket için hızlı büyüyen ana pazarlar arasında yer alıyor. Türkiye, Avrupa’da Honda’nın birinci, Airbus’ın 3’üncü, DHL Express’in ise 6’ncı en büyük pazarı konumunda. Türkiye’nin en büyük pazarlarından biri olduğunu söyleyen Airbus Türkiye Başkanı Simon Ward, “Türkiye’de hizmette olan uçakların yüzde 52’lik pazar payına ve sipariş listesinin yüzde 61’ine sahibiz” diyor. Türkiye’nin küresel tedarik zincirlerinin ayrılmaz bir parçası haline geldiğini söyleyen yönetici, Türkiye’den temin ettikleri Türk malı komponent veya montajlar olmadan Airbus uçaklarının üretilmesinin düşünülemeyeceğini belirtiyor. Otomotivde global markaların Türkiye operasyonlarının dünya sıralaması daha yüksek. Türkiye, Opel’in dünyadaki en büyük 5’inci, Citroën’in ise 7’nci büyük pazarı konumunda. Türkiye’yi Almanya ve Birleşik Krallık’la birlikte ana pazarlarından biri olarak gördüklerini söyleyen Opel CEO’su Florian Huettl, “Global çapta yakaladığımız büyüme trendi ve başarılı grafikte Türkiye’nin payı çok büyük” diye konuşuyor. Huettl, geçen yıl Türkiye’deki satış hacimlerini pandemi ve çip krizine rağmen yüzde 15 artırarak 17 bin adet seviyelerine yükselttiklerini belirtiyor. Geçen yıl otomotiv pazarındaki daralmaya karşın Türkiye’de yüzde 5 büyüdüklerini söyleyen Citroën CEO’su Vincent Cobée de Türkiye’nin en hızlı büyüyen ana pazarları arasında yer aldığını belirtiyor. Cobée, “Son iki yılda dünya otomotiv pazarında ciddi düşüşler ve küçülmeler yaşandı. Ancak Türkiye operasyonumuz hem hacim hem pazar payı olarak büyümeyi başardı” diyor. 

BÖLGESEL LİDERLİK

Global devlerin Türkiye operasyonu hem jeopolitik konumu hem fiyat avantajlı kaliteli üretim kabiliyetinden dolayı dev şirketlerin en önemli yönetim ve üretim merkezleri arasında yer almayı sürdürüyor. Son 10 yılda tüm zor şartlara ve enflasyondaki rekor artışa rağmen hedefleri tutturduklarını söyleyen P&G Türkiye, Kafkaslar ve Orta Asya Yönetim Kurulu Başkanı Tankut Turnaoğlu, Türkiye’nin P&G’nin dünyadaki ilk 15 ülkesi arasında olduğunu belirtiyor. Son 4 yılda P&G Türkiye’nin globaldeki önemini artırdığını belirten Turnaoğlu, “Eskiden Rusya’ya bağlı olan Özbekistan, Moğolistan, Türkmenistan ve Tacikistan’ı artık biz yönetiyoruz” diyor. Son dönemde Rusya’ya yönelik yaptırımlardan dolayı global devler için Türkiye operasyonunun üretim ve yönetimsel öneminin arttığını ifade eden yönetici, Rusya’ya uygulanan yaptırımların P&G Türkiye’nin ihracat potansiyelini artırabileceğini söylüyor. 62 yıldır Türkiye’de faaliyet gösteren Cargill Gıda’nın Orta Doğu, Türkiye, Afrika ve Hindistan yönetim kurulu başkanı ve CEO’su Murat Tarakçıoğlu da bugün Orta Doğu, Türkiye, Afrika ve Hindistan’ı içine alan 67 ülkeyi ve buradaki 3 milyara yakın nüfusu, İstanbul’daki merkez ofislerinden yönettiklerini belirtiyor. Türkiye’de sadece gıda alanında değil biyoendüstri ve hayvan beslenmesi alanına da yatırım yapıtlarını söyleyen Tarakçıoğlu, şöyle konuşuyor: “10 yıl önce Türkiye’de sadece nişasta ve türevlerini üretirken bugün gıda, biyoendüstriyel ve hayvan besleme alanlarında da faaliyet gösteriyoruz. Türkiye pandemi sonrası dönemde önemli bir üretim ve yatırım bölgesi olarak öne çıkıyor. Her yıl Türkiye’deki teknoloji yatırımlarımızı ve Ar-Ge çalışmalarımızı artırıyoruz.” 

BÜYÜK DEĞİŞİM 

Son 10 yılda Türkiye pazarında büyüyen global şirket olduğu gibi küçülen, hatta istediğini bulamadığı için Türkiye operasyonunu kapatanlar da bulunuyor. Türkiye’de Indesit ve Hotpoint markalarıyla tanınan ABD’li beyaz eşya tekeli Whirlpool Corporation, 4 yıl önce Türkiye pazarından çekilme kararı aldı. Geçtiğimiz mayıs ayında Arçelik, grubun Manisa’daki fabrikasını 78,3 milyon Euro’ya satın aldığını açıkladı. Son 10 yılda, Türkiye’de faaliyet gösteren global devler arasında birleşme ve satın almalarla isim değiştirenler de oldu. Özellikle otomotiv ve lastik sektörlerinde yaşanan konsolidasyonlar büyük grupların Türkiye yapılanmalarını önemli ölçüde değiştirdi. Geçtiğimiz yıl ocak ayında Opel’den Peugeot ve Citroën’e kadar global markaların Türkiye operasyonları Stellantis çatısı altında toplandı. 2017 yılının Mart ayına kadar Pirelli Grubu bünyesinde faaliyet gösteren Prometeon Tyre Group o tarihten bu yana bağımsız olarak faaliyetlerini sürdürmeye başladı. Beş kıtada yaklaşık 8.000 çalışanı bünyesinde bulundurmakta ve ürünleri ile 160 ülkeye ulaşmakta. Türkiye'de hem Pirelli Türkiye hem de Prometeon Türkiye iki ayrı şirket olarak faaliyetlerini sürdürüyor. Bugün gruptaki 75 ülkenin yönetim merkezi konumunda olduklarını söyleyen Prometeon Türkiye, Afrika, Orta Doğu, Rusya, Orta Asya ve Kafkaslar CEO’su Gökçe Şenocak, 5 yıl öncesine göre cirolarını 2 katına çıkardıklarını ve 175 milyon Euro’yu aşan bir ciroya ulaştıklarını belirtiyor. Türkiye’deki şirketlerinin grup cirosunun yaklaşık yüzde 15’ini, Türkiye’nin yönettiği bölge cirosunun ise grup cirosunun yaklaşık 3’te birini oluşturduğunu belirten Şenocak, Türkiye’deki fabrikalarının dünyadaki 4 üretim merkezlerinden biri olduğunu ifade ediyor. Şenocak, “Yıllık 1,5 milyon adetlik ticari lastik üretimiyle coğrafyamızdaki en yüksek üretim kapasitesine sahip fabrikayız ve üretimimizin yüzden 50’den fazlasını ihraç ediyoruz” diyor. 

YENİ DÖNEM HEDEFİ

Global şirketler Türkiye operasyonlarını ve buradan elde ettikleri ciro ve pazar payını büyütmeyi sürdürmek niyetinde. Örneğin otomotiv sektörünün devlerinden Citroën, satışlarını hızlandırdığı Türkiye’yi dünyadaki en büyük 5’inci pazarı yapmayı hedefliyor. Son 10 yıldır Türkiye’de pazar lideri olduklarını söyleyen DHL Express Türkiye CEO’su Mustafa Tonguç da Türkiye pazarındaki güçlü büyümelerini yeni yatırımlarla desteklediklerini belirtiyor. Türkiye’nin Deutsche Post DHL Group için kilit pazarlardan biri olduğunu ifade eden Tonguç, “Özellikle son iki yılda yeni müşteri sayımızda ciddi artış var. 2020 yılından bu yana yeni müşteri sayımız yüzde 45 oranında arttı” diyor. İstanbul Havalimanı’ndaki yeni operasyon merkezlerini 135 milyon Euro yatırımla hayata geçirdiklerini ve yeni yatırımlar sayesinde yurt dışı gönderim kapasitelerinin günde 10 bin adetten saatte 9 bine çıktığını söyleyen Tonguç, hedeflerinin yeni yatırımlarla Türkiye pazarında büyümek ve daha iyi performans göstermek olduğunu belirtiyor. Türkiye’ye 2021 ve 2023 yılları arasında 40 milyon dolarlık bir yatırım daha planladıklarını söyleyen Prometeon Türkiye, Afrika, Orta Doğu, Rusya, Orta Asya ve Kafkaslar CEO’su Gökçe Şenocak ise “Şu an Türkiye pazarındaki her dört lastikten biri Prometeon imzasını taşıyor. Gelecekteki yatırımlarımızla pazardaki liderliğimizi pekiştirmeye ve ürettiğimiz yüksek katma değerli ürünler vesilesiyle ihracatımızı da artırmaya devam edeceğiz” diyor. Airbus Türkiye Ülke Başkanı Simon Ward da 2030 yılına kadar Türk tedarikçilerinden kümülatif 5 milyar dolarlık ciro elde etmek için Türkiye’deki kaynak kullanımını geliştirmeye devam ettiklerini ifade ediyor. 

BÜYÜMEYE DEVAM 

Global şirketlerin bu büyüme ivmesini sürdürmek için geleceğe yönelik yatırım planları da hazır. Türkiye’nin Avrupa’da en fazla satış yaptıkları pazar olduğunu söyleyen Honda Türkiye Kıdemli Genel Müdür Yardımcısı Bülent Kılıçer, bundan sonraki süreçte ürün gamlarını genişletmeye ve hibrit model sayısını artırmaya devam etmeyi amaçladıklarını söylüyor. Uzun vadede Türkiye’deki gelişmelere paralel elektrikli modellerini de Türk tüketicilerle buluşturmayı hedeflediklerini belirten yönetici, “Otomotivde yaşanan elektrikliye geçiş sürecine Honda Türkiye olarak entegre olmayı hedefliyoruz” diyor. BSH Group’un dünyadaki en büyük ikinci üretim tesisinin Türkiye’de olduğunu söyleyen şirketin Türkiye CEO’su Gökhan Sığın, yeni yatırımlarda gaza bastıklarını, yeni ürün ve platform geliştirme projelerinin olduğunu belirtiyor. Sığın, “Türkiye’de kapasiteyi artırmaya yönelik yatırımlarımız var” diyor. 6 yılda Türkiye’de 3,5 milyon üyeye ulaştıklarını söyleyen Netflix Türkiye, Ortadoğu ve Afrika Kamu İlişkileri Direktörü Pelin Mavili de hızlı büyüme sonucunda geçen yıl Türkiye ofisini açtıklarını belirtiyor. Türkiye’nin EMEA bölgesinin en önemli pazarlarından biri haline geldiğini ifade eden yönetici, “Son 4 yılda yalnızca orijinal diziler alanında yaptığımız yatırım, Türkiye’de 583 milyon TL’yi aşan bir ekonomik etki yarattı” diyor.


“İHRACATI 3,5 KATINA ÇIKARDIK”
ERDOĞAN ŞAHİN TOYOTA OTOMOTİV SANAYİ TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ & CEO’SU

10 YILLIK BÜYÜME 
Türkiye operasyonumuzun yıllık üretim kapasitesi son 10 yılda yüzde 198 artarak 77 binden 230 bin adede yükseldi. İhracatımızsa son 10 yılda 1,1 milyar dolardan 3,5 kat artarak 3,9 milyar dolar oldu. Son 10 yılda Türkiye’ye yaptığımız yatırımı 2 katına yakın artırdık. Bu yıl Türkiye’ye yaptığımız toplam yatırım 2,2 milyar Euro seviyesinde gerçekleşti. Son 10 yılda çalışan sayımızsa 2 bin 300’den 5 bin 500’e yükseldi.

ÜRETİM ÜSSÜ 2016’da üretimine başladığımız Toyota C-HR ile Japonya dışında Toyota Yeni Global Platformu (TNGA) modeli üreten ilk fabrika olduk. Sonraki dönemde bu yeni teknolojinin Avrupa’da da uygulanması ve mühendisliğinde öncü rol oynadık. Türkiye’nin ilk hibrit otomobili Toyota C-HR’ın üretimiyle kazandığımız tecrübeyi şimdi ikinci hibrit otomobilimiz Corolla Sedan’a aktararak Sakarya’yı Türkiye’nin hibrit üssü haline getirdik.

YÜZDE 30’A YÜKSELDİ Sonuç olarak 10 yıl önce Toyota’nın Avrupa satışlarının yüzde 16’sını bizim ürettiğimiz araçlar oluştururken, bugün yaklaşık yüzde 30’unu oluşturuyor. Yıllık 280 bin adetlik üretim kapasitemizle Toyota’nın Avrupa’daki 7 ülkedeki 9 üretim tesisi arasında en yüksek üretim hacmine sahip otomobil üretim merkezi konumundayız.



“PAZAR LİDERLİĞİNİ SÜRDÜRECEĞİZ”
EMRE HANTALOĞLU LENOVO TÜRKİYE GENEL MÜDÜRÜ

CİRO ARTIŞI 
Son 3 finansal yılda ciromuzu yaklaşık yüzde 60 artırdık. IDC sonuçlarına göre 2022 yılının ilk çeyreğini yüzde 21 pazar payıyla birinci sırada kapattık. Önümüzdeki dönemde pazar liderliğimizi sürdürmeyi hedefliyoruz.

5’İNCİ SIRAYA YÜKSELDİ 
Lenovo Türkiye EMEA Cluster kapsamındaki 16 ülke içinde bilgisayar pazar payı açısından son 2 yıldır ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Bundan 10 yıl önce bu sıralamada ilk 10 ülke arasındaydık.

YATIRIMA DEVAM Türkiye’de teknoloji kullanımının daha çok öğrenilip yaygınlaştırılması alanında pek çok yatırım yaptık ve bu yatırımlarımızı önümüzdeki yıllarda devam ettireceğiz.



“BÜYÜMEYE DEVAM EDİYORUZ”
AHMET ZEYTİNOĞLU SODEXO TÜRKİYE CEO’SU

3,5 KAT BÜYÜDÜ
Türkiye’deki faaliyetlerimizin 30’uncu yılındayız. Kurulduğumuz günden bu yana faaliyetlerimizi büyüterek sürdürüyoruz. Son 6 yılda Euro bazında yaklaşık 3,5 kat büyüdük. 5 bine yakın çalışanımızla her gün 150 bin kişiye hizmet veriyoruz. Bu sayı da yeni müşterilerimizle birlikte her geçen gün hızla artıyor.

180 MİLYON TL YATIRIM 
Türkiye operasyonu organizasyonel büyüklük olarak bölgenin en büyük 5 ülkesinden biri. Önümüzdeki 3 yıl içinde Türkiye’ye yaklaşık 180 milyon TL yatırım yapılması planlanıyor. Bu yatırımlarla birlikte Türkiye pazarındaki pazar payımızı artırarak hem ülkemizde hem de Sodexo dünyasında daha da önemli bir yer edineceğiz.

Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?


İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR

Yorum Yaz