Mutlu iş yerinde bağlılık artıyor

Geçtiğimiz yıl listede yer alan şirketlerden sadece 26’sı yerini koruyabilirken bu yıl sıralamaya 49 yeni şirket girdi. Araştırmaya göre pandemi sonrasında doğru yönetim modellerini hayata geçiren şirketler hem çalışan mutluluğu hem finansal sonuçlarını yükseltmeyi başardı. Dönüşümü reddeden şirketler ise ciddi sorunlar yaşıyor. 

Pandemi geleneksel çalışma düzenini kökünden değiştirdi. Şirketler farklı modelleri deneyerek yeni normale ayak uydurmaya çalışıyor. Ancak yılların alışkanlıklarını bir tarafa bırakmak kolay değil. Bu durumdan şirketler kadar çalışanlar da olumsuz etkileniyor. Gallup’un 2022 iş gücü raporuna göre Türkiye’deki çalışanların yüzde 43’ü endişe, yüzde 66’sı günlük stres, yüzde 46’sı günlük kızgınlık hissederken, yüzde 40’ı kendini mutsuz olarak tanımlıyor. Ayrıca çalışanların yüzde 23’ü gelecek 12 ay içinde bulundukları bölgeyi değiştirmeyi düşünüyor. Bunun üzerine 6 Şubat 2023’te yaşanan deprem felaketi ve ekonomik belirsizlikler de eklenince çalışanların morali altüst olmuş durumda. Pek çok kişinin yaptığı işi ve yaşam amacını sorguladığı bir döneme girildiğini söyleyen Happy Place to Work Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Türker Baş, insanların kapısında sıraya geçtiği güçlü şirketlerin bile yüksek nitelikli çalışanları çekme ve elde tutma konusunda güçlük yaşadığını belirtiyor. Geleneksel çalışan bağlılığı programlarının cevap vermediğini, sadece çalışanların mutluluk arayışına cevap verebilen şirketlerin yüksek çalışan bağlılığını yakalayabildiğini söyleyen Baş, “Bu nedenle çalışanların mutluluğunu temel alıyoruz.

Çalışanın mutluluğu sağlandığında bağlılık otomatikman geliyor” diyor. Baş, çalışanların iş yerinde duygusal deneyimlerinin ölçülmesinin ve buna dayalı yapılan iyileştirme çalışmalarının, geleneksel çalışan bağlılığı programlarına göre daha yüksek bağlılık, motivasyon ve sürdürülebilir yüksek finansal performans sağladığını ifade ediyor. 

ARAŞTIRMA NASIL YAPILDI? 

Happy Place to Work tarafından Nisan 2022-Nisan 2023 tarihleri arasında bu yıl 2’ncisi gerçekleştirilen Türkiye’nin En Mutlu İş Yerleri araştırmasına 329 şirket katıldı. Örneklem yöntemi kullanılarak yapılan ankete 74 bin 201 çalışanı temsilen 21 bin 422 çalışan katıldı. Wellbeing Index-Çalışan Deneyimi anketinden 70 ve üzeri puan alan 104 şirket listeye aday oldu. Aday şirketlerin “insan yönetimi” uygulamaları bağımsız bir bilim kurulu tarafından değerlendirildi. Liste puanı, anket sonuçları yüzde 50, insan yönetimi uygulamaları yüzde 50 oranında ağırlıklandırılarak hesaplandı ve sektörlerinde en yüksek puan alan 75 şirket Türkiye’nin En Mutlu İş Yerleri Listesine girmeye hak kazandı. 12 sorudan oluşan Wellbeing Index ile çalışanların iş deneyimlerinin “başarı”, “gurur” ve “güven” boyutları altında ölçüldüğünü söyleyen Happy Place to Work Bilim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Türker Baş, “Ayrıca her çalışana uzun süre çalışma niyeti ve iş yerinin başarısı için ekstra çaba harcamaya hazır olma durumu soruldu ve bu sayede işteki mutluluğun, bağlılık ve performansa olan etkisi belirlendi” diyor.

BAĞLILIK ARTIRIYOR 

Geçtiğimiz yıl listeye giren 50 mutlu şirketten sadece 26’sı yerlerini koruyabildi. Bu şirketler Turkcell, DeFacto, Memorial, Gratis, Metro Türkiye, Penti, Siemens, Doğanlar Mobilya Grubu, Borusan Lojistik, Divan, Türk Tuborg, Anadolu Sigorta, Pladis, ÇİMSA, Yves Rocher, Pfizer, Yatsan, Gözalan Group, Adel, Multinet Up, Little Ceasers Pizza, Hilti, Sestek, UPT, TSKB Gayrimenkul Değerleme ve Artsana Chicco oldu. Diğer yandan bu yıl listeye 49 yeni şirket giriş yaptı. Araştırmaya katılan çalışanlardan “çok mutsuz” grubunda yer alanların sadece yüzde 5’i mevcut iş yerinde uzun süre çalışmayı düşünürken, “çok mutlu” grubundaki çalışanlar için bu oran yüzde 96’ya çıkıyor. Prof. Dr. Türker Baş’a göre sessiz istifaların arttığı bu dönemde iş yerinde mutluluğun sağlanması nitelikli çalışanları elde tutmak için esas alınabilecek güçlü bir değişken. Mutluluğun, motivasyon üzerindeki ilişkisi incelendiğinde ise “çok mutsuz” çalışanların sadece yüzde 8’i işletmelerinin başarısı için ellerinden geleni yapacaklarını söylerlerken, bu oran “çok mutlu” çalışanlarda yüzde 95’e yükseliyor. 

FİNANSAL BAŞARI YÜKSELİYOR 

Mutluluğun şirketlerin finansal sonuçlarına etkilerini ölçmek için BIST30, BIST50 ve BIST100 şirketlerinin son bir yıllık hisse senedi performanslarını Türkiye’nin En Mutlu İş Yerleri listesinde yer alan ve İMKB’de işlem gören 12 şirketin hisse senedi performansıyla karşılaştırdıklarını söyleyen Prof. Dr. Türker Baş, elde ettikleri verilerin mutluluğu karlılığın önüne koyan şirketlerin finansal performanslarının diğer şirketlere göre oldukça yüksek olduğunu gösterdiğini belirtiyor. Karşılaştırmayı yaparken “Eğer 100 liranızı bundan 1 yıl önce söz konusu endekslerdeki şirketlerden eşit oranlarda hisse alarak değerlendirseydiniz bugün kaç liranız olurdu” sorusuna cevap aradıklarını söyleyen Baş, “100 lirasını bir yıl önce BIST 30’daki 30 şirketten eşit oranlarda hisse alarak değerlendiren bir kişinin 121 TL, BIST50 şirketlerine yatıran bir kişinin 122 TL, BIST100 şirketlerine yatıran bir kişinin 122 TL kazanırken, aynı yatırımı Türkiye’nin En Mutlu İş Yerleri şirketlerine yatıran bir kişinin 177 TL kazandığını belirledik” diye konuşuyor. 

BAŞARI HİSSİNİ YARATMAK 

Çalışanların kendilerini başarılı hissetmeleri için öncelikle kendileri için anlam ifade eden bir iş yapmaları gerektiğini söyleyen Prof. Dr. Türker Baş, “Bir işe sadece ücret ve yan imkanlar için giren bir kişi, eğer o yaptığı işe anlam yükleyemiyorsa kendini başarılı hissetmesi mümkün değil” diyor. Bu nedenle işe alımlarda adayların bitirdikleri okullardan ziyade geçmiş iş deneyimleri, hangi konulara odaklandıkları ve ne gibi başarılar elde ettiklerine odaklanmak gerekiyor. Ancak başarı hissinin ortaya çıkması için sadece kişinin yaptığı işi anlamlı bulması yeterli değil. Yaptığı işte tüm potansiyelini kullanması gerekiyor. Bu nedenle kişinin potansiyelinin çok altında kalan işleri tamamlaması başarı hissi yaratmıyor. Baş, bunu şöyle açıklıyor: “Rahat işler istesek de bu işler bizi mutlu etmiyor. Yapılan işin çalışanı geliştirecek nitelikte olması, başarı hissi için önemli bir faktör. Bu noktada güçlendirme, iş geliştirme ve rotasyon gibi çözümler uygulanabilir.”