TÜRK ŞİRKETLERİ, 2000’Lİ YILLARLA BİRLİKTE SINIR
ötesinde satın alma ve marka yatırımlarına başladı. Bölgesel
liderlik, global marka ve şirket olma hedefi, işte bu dönemde
şirketlerin ajandasında yer buldu. Bugün bu eğilim daha da
artmış durumda. Riskleri dağıtma ve portföyü çeşitlendirme
isteği, konjonktürün getirdiği fırsatların ve iş dünyasının sınır
ötesine yönelik özgüvenin yükselmesi yurt dışı arayışları ve yatırımları pozitif etkiledi. İşte bu tablo,
Deloitte Türkiye’nin son verilerine
göre Türk şirketlerinin son 2 yılda
yurt dışında 5,2 milyar dolarlık sıfırdan
yatırım ve 10 milyar dolarlık birleşme
ve satın alma işlemi gerçekleştirmesinin
de yolunu açtı.
Bugün pek çok büyük grup ve şirket,
dünyanın her yerinde fırsatları yakından
izliyor.
Godiva, United Biscuits gibi sınır
ötesinde yaptığı yatırımlarla global bir
strateji izlediğini ortaya koyan Yıldız
Holding, yurt dışındaki arayışını sürdürüyor.
Grup, önümüzdeki dönemde
Pasifik Kıyısı ve Güney Yarımküre’de
yeni pazarlara girmeyi hedefliyor. Afrika,
Amerika, Çin ve Orta Asya’nın hızlı
büyümesiyle öne çıktığını belirten Yıldız
Holding yetkilileri, özellikle Çin’in
önemli bir pazar olduğunun altını çiziyor.
Afrika ve Çin’de organik büyüme fırsatlarını
değerlendirdiklerini söylüyorlar.
Türkiye’nin başka büyük grubu Zorlu
Holding, dünya devleri arasında yer
almak için inorganik büyümeyi istiyor.
Patron Ahmet Zorlu, özellikle dayanıklı
tüketimde fırsatlarla ilgilendiklerini söylüyor.
“Fabrika almak gibi bir niyetimiz
yok. Marka satın almaya odaklıyız” diyen
Zorlu, Avrupa’daki fırsatları şöyle anlatıyor:
“Avrupa oldukça köklü bir pazar.
Geçmişte birçok güçlü marka bu pazardan
çıktı. Bu markalar bugün güçlerini
yitirse de bilinirlikleri hala yüksek.
Avrupa’dan yeni bir marka almak bizi
daha da güçlendirecek.”
Sadece Yıldız Holding ve Zorlu Holding değil dünya
ölçeğinde büyümek isteyen gruplar yurt dışında yeni pazar
arayışını hızlandırdı. Peki hangi ülkelere bakıyorlar?
İşte yanıtlar…
GÖZLER AFRİKA’DA
Afrika, pek çok grup ve şirketin göz hapsinde. Bu
gruplardan biri Limak… Limak Yatırım Yönetim Kurulu
Başkanı Ebru Özdemir, genellikle altyapı projeleriyle
yakından ilgilendiklerini belirtiyor. Özdemir, “Sofya
Havalimanı’nı ve Afrika’da birkaç havalimanının özelleştirme
süreçlerini takip ediyoruz. Özellikle Balkanlar,
Orta Doğu ve Afrika’daki yatırımları yakından izliyoruz.
Rusya ile yeni dönemde de yeni iş fırsatlarının ortaya
çıkacağına inanıyoruz” diyor.
Nurol Holding CEO’su Uğur Doğan, henüz keşfedilmemiş
ve sınırlı sayıda Türk şirketinin bulunduğu yerler
olması dolayısıyla yeni pazarlar olarak Kamerun, Gana,
Benin, Kongo, Ruanda gibi Sahra Altı Afrika’yı tercih
ettiklerini belirtiyor ve şöyle devam ediyor: “Altyapı projeleri
gerçekleştirmek amacıyla faaliyette bulunuyoruz.
Savunma sanayi ürünleri satışı açısından bu pazarların
gelişme göstereceği kanaatindeyiz.”
Çin pazarını çok önemsediklerini belirten Aktaş Holding
CEO’su Sami Erol, alternatif pazar olarak da Afrika
ile ilgilendiklerini belirtiyor. “Özellikle de Kuzey
Afrika’nın en büyük pazarı olan Cezayir, Güney Afrika
ve Fas’ın bu anlamda öne çıkan pazarlar olduğunu görüyoruz.
Aktaş Holding olarak bu konuda da çeşitli çalışmalar
yürütüyoruz” diyor.
Sarten Ambalaj, Avrupa’da genişlemenin yanında orta
ve uzun vadede Ortadoğu ve Kuzey Afrika ülkelerinde
üretime yönelik planlar yapıyor. Tat Gıda da Sahra Altı
Afrika ve gelişmekte olan pazarlara girmeye çalışıyor.
HİNDİSTAN DA CAZİP
Liderlerin sıklıkla telaffuz ettiği ülkelerden bir diğeri de
Hindistan. Bu liderlerden biri de Eroğlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu. Eroğlu Holding,
Colin’s’in Avrupa operasyonunu gerçekleştirmek üzere
başta İngiltere ve İskandinav ülkelerinde faaliyete geçmeyi
planlıyor. Afrika ve Uzakdoğu ülkelerini de cazip
pazarlar olarak gördüklerini belirten Eroğlu Holding
Yönetim Kurulu Başkanı Nurettin Eroğlu, “Özellikle yatırımlarımızı
Hindistan ve Çin’de yoğunlaştırmayı hedefliyoruz”
diyor.
Arbel Grubu, Rusya ve Hindistan’a giriş hazırlığı yapıyor.
Rusya’da tarım ürünleri için çok geniş ve kullanılmayan
topraklar olduğunu belirten Arbel Grup CEO’su
Hüseyin Arslan, dünya bakliyat üretiminin büyük bölümünün
ileriki yıllarda Rusya’ya kayacağını, o nedenle
Rusya’da üretim kararı aldıklarını söylüyor.
Hindistan da gıda sektörü için en önemli pazarlardan
biri. Arslan, dünya gıda üretiminde yüzde 25’lik payıyla
lider ülke olan Hindistan’da yeni yatırım yapma olanaklarını
araştırdıklarını açıklıyor.
Aksa Jeneratör CEO’su Alper Peker, Hindistan’ın
günden güne potansiyelini gerçekleştiren ve hızla büyüyen
bir pazar olduğuna dikkat çekiyor. “Bu noktada
Hindistan ile ilgili tüm pazar fırsatlarına duyarlılığımız
yüksek ve çeşitli yatırımlarla ilgili araştırmalarımız sürüyor”
diyor.~ORTA DOĞU RADARDA
Orta Doğu, kaotik ortamına rağmen şirketlerin radarında
kalmaya devam ediyor. Özellikle İran, ambargonun
kalkmasıyla öne çıkmış durumda. Ekol Lojistik Yönetim
Kurulu Başkanı Ahmet Musul, İran’ı şöyle değerlendiriyor:
“İran tesisimizin konvansiyonel bölümünü 2017 yılının
ilk yarısında hizmete sunmayı hedefliyoruz. İran’daki
ticaret hacminin üçte ikisinin ya içinde ya da çok yakınında
olmamızı sağlayacak olan Tahran ve Qazvin’de
olmayı seçtik. Amacımız, özellikle Türkiye ve Azerbaycan
ticaret yolunun üzerindeki Qazvin’indeki tesisimizi
2020’ye dek Ortadoğu’nun en modern ve yüksek kapasiteli
lojistik üssü yapmak.”
Orka Group Bahreyn, Suudi Arabistan, Katar, Polonya
ve Çek Cumhuriyetleri’ne girmeyi istiyor. Orka Group Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu,
“Bu noktalarda hem mağaza açma hem ihracat yapma
planlarımız var” diyor.
Abdi İbrahim’in hedefinde, Körfez ülkeleri var. Bu
ülkelerin, 2020’ye kadar dünyanın en büyük 10 ilaç pazarı
arasına gireceğini ifade eden Abdi İbrahim Yönetim
Kurulu Başkanı Nezih Barut, şöyle konuşuyor: “Körfez
ülkelerinde eşdeğer ilaç pazarı hızla büyüyor ve dünyanın
geneline bakıldığında fiyatlar hala Türk şirketlerinin
rekabet edebileceği düzeylerde. Bu nedenle Körfez ülkeleri
Abdi İbrahim için önem arz ediyor.”
Kastamonu Entegre CEO’su Haluk Yıldız, Hindistan,
İran, Afrika ve Amerika kıtası gibi yeni ve kârlı pazarlara
yatırımlar yaptıklarını söylüyor.
YAYILMA SÜRÜYOR
TAV Havalimanları Holding, Orta Doğu, Afrika, Doğu
Avrupa, Asya ve CIS bölgelerini yatırımlar anlamında
cazip buluyor. TAV Havalimanları, İcra Kurulu Başkan
Yardımcısı Serkan Kaptan, “İlgili otoriteler tarafından
ihalesi çıkacak olan kamu-özel sektör işbirliği havalimanı
ihalelerini takip edeceğiz. Bununla birlikte uygun
fırsatlar doğarsa direkt satın alma yoluna da gidebiliriz”
diyor.
Index Grup başta Azerbaycan olmak üzere Orta Asya’daki
bölgesindeki 7 ülkeye açılmak üzere düğmeye
bastı.
Koton, kısa vadede, Tunus, Mısır, Hindistan, İngiltere,
Almanya pazarına, uzun vadede de Çin, ABD, Güney
Afrika ve Endonezya pazarına girmeyi planlıyor. 2016
yılının sonunda yurt içinde 40, yurt dışında 51 olmak
üzere, toplam 91 yeni mağazaya ulaşmayı hedeflediklerini
belirten Koton Yurtdışı Mağazacılık Satış Direktörü
Onur Baykal, şöyle konuşuyor:
“Öncelikli pazarlarımız, yabancı markaların iş yapmasına
yeni yeni açılan ya da büyüklük açısından yeterli pazarlar olma özelliğini taşıyor. Bunun dışında girdiğimiz
pazarlarda belli bir derinlik olmasını arzuluyoruz, bu
sayede büyüme potansiyelimizi kullanmak ve bu derinleşmek
istiyoruz. Bu sebeple büyük marketlere yönelmeyi
önemsiyoruz.”
KAYNAKLARA YAKINLIK
Arçelik, Asya Pasifik Bölgesinde büyümeyi hedefliyor.
Şirket, Endonezya ve Filipinler’de yeni satış şirketleri açmayı
planlıyor. Arçelik yetkilileri, “Türkiye ile Asya Pasifik
arasında istikrarlı ve güçlü bir varlık sağlayacağımız
bir ticari koridor oluşturmayı hedefliyoruz. İpek Yolu
üzerindeki ülkelerde liderlik pozisyonları için çalışacağız”
diyor.
Gübretaş, “hammadde kaynaklarına yakın olma”
stratejisi doğrultusunda “fosfat” bazlı bir yatırım arayışını
radarına aldı. Gübretaş Genel Müdür Vekili Tahir Okutan,
böyle bir yatırımın ancak dünyanın en büyük fosfat
kayası rezervlerinin bulunduğu Mısır, Ürdün’den Tunus,
Cezayir ve Fas’a kadar olan Ortadoğu ve Kuzey Afrika
kuşağı ülkelerinde düşünülebileceğini söylüyor. “Hammadde
kaynağına sahip ülkelerde gerçekleştireceğimiz
sanayi yatırımları, sektörün global tarafında bir oyuncu
olarak büyümemizi sağlayacak” diye konuşuyor.~YENİ PAZARA NASIL GİRECEKLER?
MARKASIYLA GİRİŞ YAPACAK
üretim tesisi bulunan Abdi
İbrahim Körfez Ülkeleri’ne
kendi markalarıyla
girmeyi planlıyor. Abdi
İbrahim Yönetim Kurulu
Başkanı NEZİH BARUT,
“Bazı ürünlerin ihracatını
Türkiye’den yaparken
bazı ürünleri ise stratejik
iş birliği yaptığımız
şirketlerin tesislerinde
ürettireceğiz” diyor.
MEXX İLEMAĞAZALAŞACAK
Eroğlu Holding’in
yönetim kurulu başkanı
NURETTİN EROĞLU,
“Hindistan’da hem
Colins hem Mexx ile
mağazalaşacağız.
Çin ise daha büyük
ve daha zor bir pazar.
Yeni bir marka satın
almayı şu aşamada
düşünmüyoruz, yeni
markamız Mexx’i
büyüteceğiz”diyor.
İKİ MODEL
KULLANACAK
Gübretaş Genel Müdürü
Vekili TAHİR OKUTAN,
mevcut bir tesise ortaklık
veya yeni bir tesis
kurma modellerinin söz
konusu olabileceğini
söylüyor. “Fosfat bazlı
orta ölçekte bir tesis
yatırımının, yaklaşık
300-400 milyon dolar
civarında bir bütçeyle
gerçekleşebileceği
öngörülüyor” diyor.
TESİS
KURACAKLAR
Sarkuysan Yönetim
Kurulu Başkanı HAYRETTİN
ÇAYCI, Doğu Avrupa
ülkelerinin tesis kurarak
gelişim sağlanacak
pazarlar olduğunu
söylüyor. Arçelik
ise Asya Pasifik’te
büyüme hedeflerini
gerçekleştirmek için
üretim tesisi yatırımı,
birleşme ve satın alma
fırsatlarını değerlendiriyor.
“PLANLARIMIZ AFRİKA İLESINIRLI DEĞİL” FUAT TOSYALI / TOSYALI HOLDİNG YKB
AFRİKA
Afrika ve Doğu Bloku’nun Türk yatırımcılar açısından güzel
fırsatlar sakladığı görüşündeyiz. Bunlardan Afrika’da yeni
yatırımlarla yola devam etme kararı aldık ve onu uyguluyoruz.
Cezayir’e toplam yatırımımız 2 milyar doları aşacak. Karadağ’da
ise satın alma yapmayı tercih ettik. Bundan sonraki dönemlerde
de hangi yöntem ticari hedeflerimiz için uygun ise o şekilde
devam edeceğimizi söyleyebilirim. İki modele de açığız.
80 ÜLKE
İhracatta, zaman zaman cazibesini kaybeden ve zaman zaman
parlayan pazarlarımız oluyor. Örneğin Amerika bizim için önemli
bir pazar. Burada kayagazı sondajında kullanılan borulardan
tutun da birçok farklı kategoride ihracatımız bulunuyor. Aynı
şekilde Avrupa’ya ve Orta Doğu’yu kapsayan coğrafyada 80’i
aşkın ülkeye ürünlerimiz ihraç
ediliyor.
PLANLAR
Fizibilitesi yüksek ve bizim
gücümüze güç katacak
yatırım fırsatlarını çok
dikkatlice değerlendirdiğimizi
söyleyebilirim. Planlarımız
sadece Afrika veya Doğu Bloku
ülkeleriyle de sınırlı kalmayacak.
Örneğin Amerika’da çok ciddi
yatırım imkanları olduğunu
gözlemliyoruz. Bölge önemli
değil, önemli olan yatırım
yapacağımız pazarın ihracat
kapasitesine sahip olması...
YÜKSEL YILDIRIM / YILDIRIM ŞİRKETLER GRUBU İCRA KURULU BAŞKANI
FONLARLA GÖRÜŞÜYORUZ”
İMZALAR ATILDI
ABD, Latin Amerika, Avrupa ve Afrika pazarlarıyla
ilgileniyoruz. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip
Erdoğan’ın Şubat 2016’daki Ekvador ziyaretinde,
Ekvador Devlet Başkanı Rafael Correa’nın da katılımıyla
Puerto Bolívar Limanı’nın satın alma ön anlaşmasını,
iki başkan huzurunda imzalamıştık. Son olarak
ağustos ayında bu limanın 50 yıllık satın alma ve devir
sözleşmesini imzalıyoruz. Haziran ayında Solventaş
Limanı’nı satın aldık.
TAKİPTEKİ PROJELER
Ekvador’da Puerto Bolivar Limanı’nın işletme haklarını
50 yıllığına satın aldık. Dolayısıyla limancılıkta hem
yurt içi hem yurt dışı pazarında satın alma projelerini
değerlendiriyoruz. ABD,
Latin Amerika, Avrupa
ve Afrika pazarlarına
odaklanan bir yatırım
planımız bulunuyor.
Son 2 yıldır temaslarda
bulunduğumuz
ABD’nin en büyük
liman operatörü Ports
America şirketinin
satış ihalesinde
bulunuyoruz. İhalede
ikinci tur görüşmelerini
sürdürüyoruz. Satın
alma finansmanı için
Kanada’da ve ABD’de
fonlarla görüşüyoruz.
YILDIRAN ZORLUKLAR
ORTA DOĞU FAKTÖRÜ
Aktaş Holding CEO’su
SAMİ EROL, özellikle Orta Doğu
coğrafyasına yönelik yatırım
düşüncelerinin bulunmadığını
söylüyor. “2009’da Brezilya
pazarında, dış yatırımcıya
uygulanan ağır vergi yükleri
nedeniyle bazı çalışmalarımızı
yavaşlattık. Ancak mevcut
pazarı takip ediyoruz ve son
yıllardaki kanuni yapılanmaların
da bölgeye yeniden yatırım
düşüncelerimizi hızlandırdığını
söyleyebiliriz”diyor. GERİ ADIM
Zorlu Holding patronu
AHMET ZORLU, “Suriye
kaynaklı istikrarsızlıklar,
bizi bu pazarlarda
geri adım atmaya itti.
Rusya pazarında ise
enerji ve elektronikte
geçmişte yatırımlarımız
olmuştu ama sonra
öngöremediğimiz
bazı sorunlar ve kan
uyuşmazlıklarından
dolayı geri adım
attık” diyor TELAFİ NEREDE?
Sarkuysan
Yönetim
Kurulu Başkanı
HAYRETTİN ÇAYCI,
“Ortadoğu ve
Kuzey Afrika
pazar kayıplarını,
Doğu Avrupa
ülkeleri ve
Orta Afrika
ülkelerine satarak
telafi etmeye
çalışıyoruz”
diyor. STANDARTLAR GERİDE
Nurol Holding CEO’su
UĞUR DOĞAN,
“Halen iş yapmakta
olduğumuz Fas’ta
hukuk altyapısındaki
standartlar çok geride.
Adli uygulamaların
yetersizliği nedeniyle
Fas pazarı konusunda
birtakım endişelerimiz
var. Bu sebeplerden
dolayı dikkatli olunması
gerektiğini düşünüyoruz”
diyor.
Türkiye ve dünya ekonomisine yön veren gelişmeleri yorulmadan takip edebilmek için her yeni güne haber bültenimiz “Sabah Kahvesi” ile başlamak ister misiniz?