Zor yıl reçeteleri

Nilüfer Gözütok Ünal
[email protected]

Dünya genelinde ekonomik ve siyasi öngörülebilirliğin azaldığı, değişmez denen dengelerin alt üst olduğu bir dönemden geçiyoruz. 2017’de büyümenin dünya genelinde ve Türkiye özelinde daha zor olacağı tahmin ediliyor. Bu zor yılda yönetim uzmanı Hazım Ellialtı, büyük işlerini kısa vadeli geri dönüş sağlayacak, küçük işlerini ise 3-5 yıllık vadede zıplatacak şekilde şirketlerin kaynaklarını ayırmalarını doğru buluyor. Kapasite artışı ve ciddi inovasyon haricinde yatırım için pek doğru bir dönem olmadığının altını çizen Ellialtı, nakit akışı ve özellikle tahsilatın da yakın dönemde en çok dikkat edilmesi gereken konular olduğunu düşünüyor. “Ben şu anda danışmanlık yaptığım şirketlere rüştünü ispatlamış ürünlere çok daha büyük destek verilmesini öneriyorum. Yetkinliği az, maliyeti yüksek kişilerin bilgi ve becerisi yüksek çalışanlarla değiştirilmesi için yine bir fırsat dönemi olduğunu söyleyebiliriz” diyor. Ellialtı’ya göre bu kritik yılda sağlıklı olmak isteyenler, hızlı hareket edecek ve her kuruşun hesabını soracak bir reçete uygulamalı. Çeşitli sektörlerden 37 şirkete zor yılda sağlıklı kalma formüllerini sorduk. Ortaya 2017’ye yönelik 13 maddelik sağlıklı şirket reçetesi çıktı…

1 VAZGEÇME DÖNEMİ
Söz konusu sağlıklı olmak olunca fazlalıklardan kurtulmak liste başında yer alıyor. Ekol Lojistik, son yıllardaki hızlı büyümenin beraberinde getirdiği bazı verimsiz noktaları tespit edip hızla iyileştirmeye çalışıyor. Ekol Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Musul, “Yeterince değer yaratmayan alanlar ve kontratlar da dahil olmak üzere rekabet gücümüzü azaltacak her şeyden sakınacak bir yaklaşım içindeyiz” diyor. Gürallar Yönetim Kurulu Başkan Vekili Esin Güral Argat, iş modellerini, yatırımlarını ve tüm iş süreçlerini daha da iyileştirmek adına sürekli gözden geçirdiklerini belirtiyor. Attıkları her adımda verimliliğe bakacaklarını açıklayan Argat, kârsız işlerde kalmayacaklarını söylüyor. Bu yıl verimlilik ve kârlılık odaklı hareket ettiklerinin altını çizen Penti Yönetim Kurulu Başkanı Sami Kariyo, “Bu dönem maliyetleri artıran kalemlerin belirlenmesi ve buralarda tasarrufa gidilmesi önem kazanacak” diye konuşuyor. Morhipo Genel Müdürü Şule Kuban, verimliliği artırmak için bazı içeriklerden vazgeçeceklerini dile getiriyor. Bu noktada neler yapacaklarını ise şöyle anlatıyor: “Örneğin tıklanmayan fotoğraflar gibi içerikleri kaldıracağız. Depo verimliliğinde parça başı maliyeti düşürmeye yönelik çalışmalarımız olacak. Tedarikçi verimliliğinde ise söz verme tarihine uymayan, kâr getirmeyen tedarikçilerle yollarımızı ayıracağız.”

2 MALİYETLER DÜŞÜYOR
Fit kalmanın en önemli formüllerinden biri, maliyetleri düşürmek. Ode Yalıtım Yönetim Kurulu Başkanı Orhan Turan, içinde bulunduğumuz dönemde özellikle maliyetlere odaklandıklarını söylüyor. “Önceliğimiz maliyetleri azaltmak ve eş zamanlı olarak operasyonel verimliliği optimize etmek. Bunun için verimsiz olduğumuz süreçleri yeniden inşa edip daha verimli hale getirmeye çalışıyoruz” diyor. Polonez de değişken maliyetlerin üzerine giderek buradaki giderlerini verimlilik artışını sağlayarak geri çekmek niyetinde. Bunun için de üretimde otomasyona ağırlık vereceklerini belirten Polonez Genel Müdürü Andaç Günsoy, bu kapsamda 2017’nin ilk 6 ayında teknoloji yatırımı yapacaklarını anlatıyor. Diğer yapılacaklar listesini de şöyle açıklıyor: “Sağlıklı kalmak için 2017’deki en önemli prensibimiz verimliliği artırmak. Sadece ciro üretmek amacıyla kârsız çalışmaktan kaçınacağız. Otomasyona giderek kapasiteyi artıracağız. İstihdamı optimum hale getireceğiz. Daha düşük stokla daha yüksek satışı sağlamak, kısaca stok devir hızını artırmak istiyoruz.” Tamek maliyetleri düşürmek için enerji tasarrufu gerçekleştiriyor. Geçtiğimiz yıl sadece iyileştirme projeleriyle 4,5 milyon TL’ye yakın tasarruf yaptıklarını ifade eden Tamek Genel Müdürü Burak Başeğmezler, bu yıl da gerek üretim hatlarında gerek iş gücü gereksiniminde gerçekleştirilecek iyileştirmeler ve enerji tasarrufuyla bu rakama ulaşmayı öngörüyor.

3 GÜNLÜK TAKİP
Şirketler gelişmeler karşısında hızlı aksiyon almak için yönetim süreçlerini de gözden geçiriyor. Uzun vadeli planlar yerine kısa vadeli planlarla hareket etmeyi tercih ediyor, kendilerine koydukları hedefleri günlük olarak takip ediyorlar… Bugün uzun vadeli değil orta vadeli planların bile çok çabuk boşa çıktığı bir dönem yaşadığımızı söyleyen Pupa Bilişim Hizmetleri Metin Ölken, “Yolumuza 6 aylık dönemlerle plan yaparak devam ediyoruz” diyor. Bu yıl sağlıklı olmak için hedeflerini de şöyle anlatıyor: “Hedefimiz kârlılığın ötesinde elimizdeki kaynakları doğru kullanmak. Tasarruf tedbirlerini uygulayarak ama cesaretli adımlar atarak çalışacağız.” Schott Genel Müdürü Hakan Gerdan, şirketin bütünlüğünü korumak için değişim yönetimi sistemini aktif olarak kullandıklarını belirtiyor. Bu sistemin dış ve iç çevreleri devamlı kontrol edip gelen sinyalleri değerlendirdiğini ifade eden Gerdan, “Bu değişiklikleri sürekli olarak yakından takip edip gerekli öngörüleri yapıp proaktif hamleler yapıyoruz” diyor. Gedik Yatırım Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Topaç, faaliyet alanlarının sonuçlarını hedeflerine göre günlük olarak izlediklerini ve kısa sürede verimsiz alanları görüp iyileştirme imkanına sahip olduklarını anlatıyor. Topaç, “Bölümlerimizde yöneticilerin performans tablolarını şeffaf bir şekilde izleyerek aksiyon almalarını kolaylaştırdık” diye konuşuyor. Birçok şirket de bu yıl çalışana yatırım yaparak daha sağlıklı olmaya çalışıyor. Penta Teknoloji de bu bir şirketlerden... Penta Teknoloji Genel Müdürü Mürsel Özçelik, 2017’nin ekibin uzmanlık alanlarında daha yetkin olmalarını sağlayacak eğitimlerle destekleneceği bir yıl olacağını söylüyor.~4 ÖMER YÜNGÜL / ZORLU HOLDİNG CEO’SU
“İŞLERİMİZE ODAKLANACAĞIZ”
KOLAY DEĞİL
Mevcut koşullar altında 2017’nin kolay bir yıl olmayacağı görülüyor. Her zaman uzun dönemli stratejik planlarımız doğrultusunda hareket ediyoruz. Bizim bir ilgi alanımız, bir de etki alanımız var. 2017’de ilgi alanımızı biraz daha daraltıp etki alanımız olan şu anki işlerimize odaklanacağız.
3 YILLIK PLAN
10 yılın sonunda varmayı düşündüğümüz hedeflere ulaşmak için özellikle 2017’de 3 yıllık planlarımıza daha fazla odaklanacağız. Mevcut ihracat pazarlarımıza ek olarak yeni pazar arayışları da bu dönemde üzerinde duracağımız bir konu olacak. Planlanmış yatırımlarımıza devam ederken diğer taraftan kaslarımızı daha çok çalıştırarak sağlıklı şirket olarak kalmaya devam edeceğiz.
RİSK YÖNETİMİ
Diğer taraftan küresel piyasa koşullarını da düşündüğümüzde risklerin arttığı ve finansman maliyetinin yükseldiği bir döneme girdiğimizi görüyoruz. Bu yüzden önümüzdeki dönem üzerinde hassasiyetle duracağımız konulardan biri de sıkı bilanço ve risk yönetimi olacak.

5 ÜRETİMDE YENİ PLANLAR
Birçok şirketin ajandasında üretimde otomasyon ve iyileştirme hamleleri var. Batı Anadolu Grubu sağlıklı kalabilmek için maliyet düşürücü çalışmalarla birlikte bölgedeki rekabet gücünü artırmayı planlıyor. Bunun için de yeni teknoloji ile Batısöke’de üretim yatırımı gerçekleştiriyor. Batı Anadolu Grubu İcra Kurulu Üyesi Feyyaz Ünal, bu yatırımla birlikte üretim maliyetlerinin yüzde 15 oranında düşeceğini açıklıyor. Demirdöküm, fabrikasındaki üretim hatlarını yeniden planlayarak daha verimli bir üretim sürecine geçmeyi hedefliyor. DemirDöküm Yönetim Kurulu Üyesi Erdem Ertuna, satış sonrası servis organizasyonlarını da daha etkin bir şekilde yapılandırmak istediklerini tasöylüyor. Enerjisa, dağıtımda operasyonel mükemmellik, verimlilik ve şebeke iyileştirme yatırımlarına devam ederken Ar-Ge ve teknolojik gelişmelere de önem veriyor. Enerjisa CEO’su Kıvanç Zaimler, “Dağıtım operasyonumuza ve şebekemize yatırım yapmaya devam edeceğiz. Bu iş kolumuza yıllık olarak yaklaşık 1 milyar TL yatırım yapmayı planlıyoruz” diyor. Industrial Bags Turkey Yönetici Direktörü Birol Varol, önümüzdeki dönemde makine parklarını iyileştireceklerini dile getiriyor ve sözlerine şöyle devam ediyor: “Kalite ve hızımızı artıracak yatırımlarla kalite ve maliyet açısından öne geçmek istiyoruz. Ayrıca müşterilerimizle birlikte maliyet optimize projeleri yapıyoruz; müşteri ihtiyaçlarına cevap verecek ama bir miktar da tasarruf sağlayacak seçenekler üzerinde çalışıyoruz. Bu planlarla satış hedeflerimizi yakalamayı hedefliyoruz ama bunun kârlılığımıza bir miktar negatif etkisi olacaktır.” Olmuksan, otomasyon sistemleriyle sabit giderleri artırmadan kapasite artırmaya çalışıyor.

6 BARAN DEMİR / İBRAHİM POLAT HOLDİNG CEO’SU
“YENİ ALANLARA GİRMEYECEĞİZ”
KUR RİSKİ
Mevcut işlerimize odaklanıyoruz yeni alanlara girmek istemiyoruz. Nakit akışı ön planda. Ciro kaybı olacak turizm sektöründe de maliyet kontrolüyle zararları minimize etmeyi ve başa baş noktasını yakalamayı istiyoruz. VAZGEÇİLENLER
Göreceli fırsat maliyetlerini dikkate alarak özellikle turizmde yenileme yatırımları yapıyoruz. Genel anlamda kapasite artırım yatırımları yapmayacağız. Fazla zaman harcatan, az kâr getiren, mal ve hizmet satımından vazgeçiyoruz. Örneğin cirosu düşük bayileri daha büyük bayilerimize devrediyoruz.
KADROLAR KÜÇÜLÜYOR
Yönetim organizasyonlarımızı da daha fazla katma değer yaratmak üzere değiştiriyoruz. Yönetim kadrolarını küçültüp daha fonksiyonel hale getiriyoruz. Aldığımız maliyet azaltıcı önlemler sayesinde grup olarak TL bazında yüzde 10-15 arasında büyümeyi ve kârlılığı da bu oranın üstünde gerçekleştirmeyi hedefliyoruz.

7 KATMA DEĞERE HÜCUM
Verimsiz bulduğu işlerden çıkanlar bütün konsantrasyonunu daha fazla katma değer yaratacak işlere, ürün ve hizmetlere yoğunlaştırıyor. Sofra Compass da bu şirketlerden biri… Zarar veren projelerden çıkarak katma değeri yüksek projelere odaklandıklarını belirten Sofra Compass Group Türkiye Yönetim Kurulu Başkanı ve CEO’su Nihat Kartal, “Hem üretimde hem işçilikte verimlilik sağladık, müşteri memnuniyetinde ciddi artışlar kaydettik” diyor. HP bu kapsamda yeni satın almalar ve iş birlikleriyle etki alanını genişletmeye çalışıyor. Şirket kısa bir süre önce Samsung Electronics’e ait yazıcı iş birimini satın alacağını duyurdu. HP Türkiye Genel Müdürü Filiz Akdede en önemli hedeflerinin tüketici taleplerini karşılayacak alanlarda kendilerini geliştirmek olduğunu söylüyor. Mitsubishi, dijital fabrika konsepti e-F@ctory ile kişiselleştirilmiş ürünler üretebilen, hızlı, verimli, enerji tasarruflu ve çevreci fabrikalar kuruyor. Mitsubishi Electric Türkiye Başkanı Masahiro Fujisawa, “Gelecekte insan ve robotun birlikte çalışacağını hatta yaşayacağını düşünüyoruz. Bu yönde çözümler geliştirmek üzerine çalışmalar yürütüyoruz” diyor. Türk Nippon Sigorta Genel Müdürü Baturalp Pamukçu, 2017’nin ürün yapılarını tekrar gözden geçirdikleri bir yıl olacağını belirtiyor. “Özellikle KOBİ’lerin yangın, nakliyat ve inşaat sigortalarında hem üretimini hem kârlılığını artırmayı hedefliyoruz” diye konuşuyor. Arvato, verimliliği artırarak maliyet avantajı sağlayacak yenilikçi ürünlere, hizmetlere ve iş birliklerine odaklanıyor. Olmuksan, stratejik segmentlerde farklılaşıp, rekabetin dışına çıkarak, buralarda inovatif olup kârlılık seviyesini yukarı çekmeyi planlıyor.~8 POLAT GÜLMAN / GÜLMAN GROUP YKB
“ÖNCELİĞİMİZ GELİR GETİREN MÜŞTERİDE”
KOÇLUK YAPACAK
Zaman alan fakat kâr getirmeyen tüm işlere olumsuz geri dönüş yapmaları için personele koçluk yapacağım. Şirketin sadece şanı yürüsün diye yapılan, fuzuli zaman ayırılan görüşmelerden uzak duracağız, öncelikli olarak gelir getiren müşteri ve onların problem veya cevap arayışlarına odaklanacağız.
NAKİT AKIŞI
Mal satışı hariç kârlılığı pozitif etkilemeyen hizmetlerden finansal olarak kaçınmayı planlıyoruz. Devreye almak istediğim en önemli konu nakit akışına her gün odaklı ve planlı bir şekilde yaklaşmak. Geçmişten gelen ve canlı olan sözleşmeleri takip edip süresi bitenleri tavsiye edeceğim.
ÇÖZÜM BULACAK
Ortaklıklarımızda verilen ve alınan teminatları neticelendireceğiz. Bunların dışında problem olup mahkemeye taşınan sorunları mahkeme dışında çözerek ilerlemeye hem vakit hem kaynak olarak çözüm bulacağız. Son olarak da fazlasıyla fuzuli görüşme talep eden şirketlerle yapılacak toplantıları sorgulayarak eleyeceğiz.

9 "BORÇSUZ ÇALIŞACAĞIZ"
Işıklar Holding Başkanı RIZA KUTLU IŞIK’ın yorumları şöyle: “Yeni iş kollarına girmeyi düşünmüyoruz. Ciromuza göre neredeyse borçsuz denebilecek seviyede az borçla çalışmaya devam edeceğiz. Doğru uluslararası şirketlerle ortaklık fırsatlarını da değerlendireceğiz.”

10 "HEDEF NAKİTTE KALMAK"
Reysaş Yönetim Kurulu Başkanı DURMUŞ DÖVEN, şunları söylüyor: “Planlarımızı hayata geçirirken verimlilik ve gider kontrolü yapıyoruz. Bu konularda çok titiz ve dikkatli davranıyoruz. Kârlılığımızı artırmak, kesin nakitte kalmak ve mevcut nakdimizi korumak 2017 ve önümüzdeki yıllardaki hedefimiz.”

11 "İŞLEYİŞİMİZİ REHABİLİTE EDİYORUZ"
Makro Market Yönetim Kurulu Başkanı MEHMET SONGÖR, kendi formülünü şöyle anlatıyor: “Nakit kabiliyetimizi artırmaya yönelik çalışmalar planlıyoruz. İşleyişimizi rehabilite ederek verimliliği artırmaya yönelik çalışmalar yapıyoruz. Zarar eden şubeleri kapatmakta sağlıklı işletme adına yaptığımız işlerden...”

12 YURT DIŞINDA BÜYÜYECEKLER
2017 yılında birçok şirket ve grup yurt dışında büyüme konusunda daha atak davranacak. Orka Grup Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, bu yıl markalı ihracatta yüzde 80 oranında büyüme planladıklarını söylüyor. “Şu an bütün gücümüzle yurt dışında gelişmiş ve gelişmekte olan pazarlarda markalarımıza olan ilgiyi pozitif anlamda değerlendirmek istiyoruz” diyor. Sarar da ihracatı için yeni pazarlara daha fazla yoğunlaşmak niyetinde. Penti Yönetim Kurulu Sami Kariyo, “Önümüzdeki dönem yurt dışı yatırımlarımız hızlanacak” diye konuşuyor. Ant Yapı, Amerika pazarında şirket kurarak yeni işler geliştiriyor. Ant Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Okay, “Sadece taahhüt değil proje geliştirme işleri yaparak konut pazarlamayı da planlıyoruz” diyor. Güral Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Esin Güral Argat, LAV markasıyla üretimlerinin yarısını 136 ülkeye ihraç ettiklerini hatırlatıyor. 2017’de bu sayıyı 140’a çıkarmayı hedeflediklerini açıklıyor. Ekol Lojistik’in yurt dışı pazarlardaki stratejisi 2017’de yüzde 80 civarında bir büyüme yakalamak. Yönetim kurulu başkanı Ahmet Musul, bu yıl 5-6 ülkeye açılacaklarını söylüyor.

13 BORÇLAR YAPILANDIRILDI
Söz konusu bir şirketin sağlığı olduğunda finansallar kritik önem taşıyor. Şirketler de bu yıl hiç olmadığı kadar hassas yaklaşıyor. Borçlarını yeniden yapılandırıyor, nakit akışını en ideal seviyeye çekmeye çalışıyorlar. Oti Holding, bu konuda en hassas şirketlerden... Kreditörleriyle kredi borçlarını orta vadeli olarak tekrar yapılandırdıklarını belirten Oti Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Bektaş, “Nakit akışında bir küçülme olacak ama bunu başka destinasyonlarla telafi etmeye çalışıyoruz. Ayrıca Avrupa’da, özelikle de Almanya’da yapılanma hedefimiz var” diyor. İnoksan, dengelenmiş nakit akımına ulaşmak için öncelikle yurt içi ve yurt dışı malzeme ve hizmet tedarikçileriyle vade uzatma çalışmaları yürütüyor. Securitas, düzenli olarak alacaklarını takip ederek riskini kontrol altında tutmaya ve nakit akışını planlamaya çalışıyor. Ulusoy Un Yönetim Kurulu Başkanı Eren Günhan Ulusoy da piyasadaki dalgalanmaları göz önünde bulundurarak risk yönetimi teknikleri üzerinde iyileştirme çalışmaları gerçekleştiriyor. Risklerin şirket finansalları üzerindeki negatif etkilerini hafifletmeye çalıştıklarını belirten Ulusoy, “Sektörün içinde bulunduğu düşük kâr marjı sorununu üretim ve ticari faaliyetlerimizi yeniden yapılandırarak aşmaya çalışıyoruz” diyor.