Hedefimiz 5 bin kadın

Ekonomist Dergisi ve Garanti Bankası, 2007 yılından bu yana Türkiye'deki ilginç kadın girişimci öykülerini ortaya çıkarmak, onların örnek olmasını sağlamak üzere "Türkiye'nin Kadın Girişimci Yarışması"nı düzenliyor. Yarışmaya olan ilgi her geçen yıl artıyor. İlk yıl 113 olan başvuru sayısı, 2010'da 3 bin 600'e yükseldi.
Garanti Bankası, şirketlerde hakim ortak olma kriterini sağlayan, portföyündeki 10 bin 300 kadın girişimciye çok özel koşullarda kredi ve çeşitli hizmetler de sunuyor. Kadın girişimcilere kullandırdığı kredi tutarı 310 bin TL'ye ulaşmış durumda. Garanti Bankası, 2010'da kadın girişimci projesiyle European Excellent Awards'ın (Avrupa Mükemmellik Ödülleri) Avrupa birinciliğini aldı. Garanti Bankası Genel Müdürü Nafiz Karadere, bu ödülün kendilerini cesaretlendirdiğini söylüyor ve ekliyor: "2011 yılından itibaren bu konuya daha fazla güç, enerji ve kaynak ayıracağız."
Kadın girişimci yarışmasıyla ilgilenenlerin Nafiz Karadere ile yaptığımız bu söyleşiyi okumasında fayda var:

Capital:  Türkiye'deki kadın girişimcilerin oranı anonim şirketlerdeki ortaklar dikkate alınarak hesaplandığında
yüzde 12,5 olarak karşımıza çıkıyor. Gerçek tablo nasıl? Bu oranda son 1 yılda bir değişim var mı?
-Bu rakamın içinde, anonim şirketlerde 5'inci ortağı doldursun diye şirkete ortak edilen eşler veya kız çocukları da var. Bu gibi örnekler elenirse Türkiye'deki kadın girişimci oranının tek haneli bir rakam olacağı kesin. Türkiye'de kadına sadece girişimcilik açısından değil ekonomide aldığı rol açısından bakmak gerekiyor. Diğer yandan nüfusumuzun yarısı kadın ama kadınların işgücüne katılım oranı sadece yüzde 26 olarak görülüyor. Bu konuda da Türkiye'nin yapması gereken çok şey var.

Capital: Eğitimli kadınlarımız var ama bunun girişime dönüşme, iş hayatına katılma oranı hala yetersiz. Sizce bu tablonun arkasındaki nedenler nedir?
-Kadın girişimcilerimizin hikâyelerine baktığımız zaman aslında birçoğunun mecbur olduğu için ihtiyaçtan iş yaşamına atılmış olduğunu görüyoruz. Elbette yarışmacılarımız arasında girişimci olmayı hedeflemiş ve bu doğrultuda kendini geliştirmiş adaylarımız da var ama bunlar istisna. Biz de zaten ne istediğini bilerek girişimci olanları seçmeye çalışıyoruz. Çünkü makbul olanı o. Bu istisna profillerin girişimci olduktan sonra başarılarının hep yukarıya doğru gittiğini görüyoruz. Mecburiyetten girişimci olanlar, eğer bir destek almazlarsa veya şansları yaver gitmezse bu yolda daha çabuk tökezliyor.Önce kız çocukları okuyacak ondan sonra girişimci olmaya başlayacak. Bu tablonun birdenbire değişmesini beklemek mümkün değil. Ama ısrarla bu işin peşinden koştuğunuzda değişim gerçekleşecek. Devlet bu konuda politikalarını çok net ortaya koyar ve üzerine giderse, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları da bu konuda çalışmalarını ısrarla sürdürürlerse bu olur. Olmaması için hiçbir neden yok.

Capital: Bu yarışma gerçekten farklı öyküleri ortaya koymayı ve onların insanlara model olmasını sağlamayı hedefliyor. Yarışmaya katılan niş işler, niş öyküler çoğalmaya başladı mı?
-Elbette, başladı. Basının yaptığı görev de çok önemli. Sizler bu öykülerle daha fazla ilgilenmeye başladınız. Bunlar daha çok gazete, dergi sayfalarına çıkmaya ve okunmaya başladı. Bu hikayelerden etkilenip yola çıkan eminim birçok insan, birçok kadın girişimci oluyor. Yarışmamızın da ben bu yönde fayda sağladığını dü-şünüyorum. Çünkü Anadolu'yu gezerken kadın girişimcilerle bir araya geldiğim toplantılarda, yaptığım birebir söyleşilerde onlar da zaten bunu dile getiriyor. Toplantılarımızdan birine katılan bir hanım söz aldı ve şöyle dedi: "Ben girişimci değilim ama buraya dinlemeye geldim. Şimdi görüyorum ki bu toplantıda bundan sonra benim kadın girişimci olma yolum kapalı değil. Bir çok imkan var. Bilmediğim bir çok konuyu öğrendim. Ekonomist Dergisi burada Garanti Bankası burada, dolayısıyla ben şimdi daha cesurum."~

Capital: Bu ruh hali yarışmaya nasıl yansıyor? İlgi yıllar içinde nasıl arttı?
-Bunlar çok önemli şeyler. Biz de ümitliyiz açıkçası. Yarışmaya ilk yıl 113 kişi, ikinci yıl 800 kişi katıldı. Ondan sonra rakam 2 bin 119'a çıktı. Geçtiğimiz yıl 3 bin 600 kadın girişimci katıldı. Bu yıl neden 5 bin kadın girişimci katılmasın? Bence olabilir. Bu gelişme çok önemli, demek ki cesaret alıyorlar.

Capital: Siz Garanti Bankası olarak kadın girişimcilerin hangi ihtiyaçlarını tespit ettiniz? Bu taleplere nasıl cevap veriyorsunuz?
-Biz kadın girişimci konusuna ilk kez 2006'da parmak bastık. Bankacı olarak öncelikle işin finansman tarafına bakarız. Türkiye'de kadın girişimcilerin neye ihtiyacı var saptamak için bir araştırma yaptık. Onların ihtiyaçlarının 3 kategoride toplandığını gördük. Bunlardan bir tanesi banka kredisine ulaşım yani finansman. Diğeri cesaretlendirme... Bir üçüncüsü de eğitim. Dolayısıyla kadınların kredilerimize çok kolay ulaşabilmesi için onlara cazip gelecek, "kadın girişimci destek paketi" adı altında bir finansal paket hazırladık. Burada sadece kredi değil hayatlarında ihtiyaç duyabilecekleri tüm finansal ihtiyaçları göz önüne aldık. Sigortadan POS cihazına kadar hepsi özel oranlarla donatılmış birtakım ürünler de içeren özel bir paket hazırladık. Bankanın, taksitli krediler grubunda yer alan en düşük faizli kredisini kadın girişimcilere sunduk. Kredi Garanti Fonu ile özel anlaşma yaptık ve KGF'nin bu konularda bankalara uyguladığı, bankaların da müşterilerine yansıttığı komisyon oranını da erkek girişimcilerin yarısı düzeyinde tuttuk. Kadınlara her konuda pozitif ayrımcılık yaparak yola çıktık. Bugün geldiğimiz noktada toplam 10 bin 300 kadın girişimcimizle çalışıyoruz. Yüzde 51'i kadınların yönetimindeki bu şirketlere 310 bin lira kredi kullandırdık. Kadın girişimcilere sunduğumuz özel destek paketinden yararlanmak için hakim veya hakim ortak olma kriteri bizim için esas. Anonim şirkette kadının payı her zaman yüzde 51 olmayabilir, yüzde 30 olabilir ama öyle bölünmüştür ki diğer hisseler yüzde 10 veya 15 düzeyindedir. Hakim ortak, işinin başında, kendi yönetiyor anlamına gelir ki bizim için kadın girişimci budur.

Capital: Kadın girişimcilere yönelik gelecekte neler yapacaksınız?
- Bu yıl kadın girişimcilik konusunda Avrupa birinciliği ödülünü aldık. European Excellence Awards'da aldığımız bu birincilik bizi çok gururlandırdı. Demek ki doğru bir iş yapıyoruz, doğru bir yolda gidiyoruz. 2011 yılından itibaren bu konuya daha fazla güç, enerji ve kaynak ayıracağız