İhtiyar şirketler kan kaybediyor hızla ufalanıyor

İş dünyasında sermaye el mi değiştiriyor? TÜSİAD'ın önemi azalıyor mu? Genç patronların ve Anadolu'nun önü mü kesiliyor? Son dönemde iş dünyasındaki sıcak gelişmeler bu sorular etrafında şekilleniyor. iş dünyasının önde gelen isimlerinden İSHAK ALATON ise bu konulardaki fikirleriyle ön planda olan bir isim. "Değişimi, demokrasiyi istemeyenler" olarak nitelendirdiği bazı TÜSİAD üyelerini sıkı şekilde eleştiriyor. "TÜSİAD'ı bırakıp fildişi kulelerinde yaşasınlar" diyecek kadar iddialı konuşuyor. Değişimin ancak genç patronlarla gerçekleşebileceğine inanan Alaton, sermayenin el değiştirdiği düşüncesine ise katılmıyor, "İhtiyarlamış şirketler yavaşlıyor, hızla ufalanıyor. Anadolu kaplanları dediğimiz genç, dinamik şirketler ise gittikçe büyüyor ve hızlanıyor" diyor. İshak Alaton, Alarko Holding'in yönetim kurulu başkanı. İş dünyasının en önemli isimlerinden biri... Son dönemde ise TÜSiAD'a karşı yaptığı eleştirilerle gündemde. Kendi değimiyle "Değişimi, demokrasiyi istemeyenleri" sert şekilde eleştiriyor. Onları dünde yaşamakla suçluyor. Hatta "TÜSİAD'ı bırakıp fildişi kulelerinde yaşasınlar" diyecek kadar da iddialı konuşuyor. Alaton'un bu fikirlerinin temelinde TÜSİAD'in büyük hata yaptığı düşüncesi var. 84 yaşında iş dünyasının en önemli isimlerinden biri olarak gösterilen Alaton'a göre TÜSİAD'da yönetim kurulu içinde tutucu bir politikayı yönetime dayatan kişiler mevcut. Hatta kısmen başarılı da oluyorlar. "Bundan 14 yıl önce nasıl Bülent Tanör'ün hazırladığı raporu reddettilerse referandum sürecinde de aynısını tekrarladılar" diyen Alaton'un TÜSİAD'a yönelik eleştirileri bunlarla sınırlı değil... Alaton, "Sonuçta hem referandum hem yeni Anayasa raporu çalışmalarında TÜSİAD büyük hata yaptı. Genç ve yaşlı kuşak arasında da büyük fark var. TÜSİAD'ın değişimi ancak genç patronlarla olacak. TÜSİAD'ın zihniyetinin köklü bir şekilde değişmesi için katkıda bulunmak istiyorum. Onları mantığa davet ediyorum" diye konuşuyor. Alaton'un Türkiye'de sermayenin el değiştirdiği görüşüyle ilgili de ilginç fikirleri var. Ona göre ihtiyarlamış şirketler yavaşlıyor, kan kaybediyor. Alaton, buna karşın genç ve dinamik olarak adlandırdığı Anadolu kaplanlarının gittikçe büyüyüp hızlandığına dikkat çekiyor ve "Kendi içinde gençliği yakalayabilen şirketler gelişiyor" diye konuşuyor. Türk iş dünyasının önde gelen isimlerinden İshak Alaton'la TÜSİAD'ı, Anadolu'nun gelişimini, kendi liderlik anlayışını ve Alarko'daki yeni gelişmeleri konuştuk:

Capital: Son dönemde TÜSİAD'la ilgili çıkışınızla dikkatleri üzerinizde topladığınız. TÜSİAD'ın bugünkü yerini nasıl değerlendiriyorsunuz?
- TÜSİAD'la ilişkilerim şu anda iyice nor-malleşti ve yatıştı. Ben Ümit Boyner'e her zaman destek verdim. Çünkü, çok iyi niyetli, ileriyi iyi analiz eden bir insan. Ancak, yönetim kurulu içinde dünde yaşamaya devam etmek isteyen insanlar var. Bunlar tutucu bir politikayı yönetime dayatıyorlar. Kısmen de başarılı oluyorlar. Bundan 14 yıl önce nasıl Bülent Tanör'ün hazırladığı raporu reddettilerse referandum sürecinde de aynısını tekrarladılar.

Capital: TÜSİAD'ı nerede hatalı görüyorsunuz?
- Sonuçta TÜSİAD, hem referandum hem yeni Anayasa raporu çalışmalarında büyük hata yaptı. Ortaya konan rapor sonrasında, hazırlanan çalışma "TÜSİAD'ın değildir, bunu hazırlayan ilim adamlarını bağlar" denildi. Halbuki raporun üzerinde büyük harflerle TÜSİAD yazıyor. Kendisinin hazırlattığı rapora sahip çıkmadı. TÜSİAD yaptığı işi inkar eden bir dernek haline dönüştürüldü. Bunun da ayıbını benim de içinde olduğum bütün TÜSİAD üyeleri yaşadı.~

Capital: TÜSİAD'da genç bir kuşağın geldiğini söylemiştiniz. Hangi tip iş adamlarından söz ediyorsunuz. Bu genç kuşak neyi değiştirebilir?
- TÜSİAD'da genç ve yaşlı kuşak arasında büyük fark var. TÜSİAD'ın değişimi ancak genç patronlarla olacak. Ben buna destek veriyorum. Bu değişimin de gelecekte olacağını düşünüyorum. TÜSİAD'ın zihniyetinin köklü bir şekilde değişmesi için katkıda bulunmak istiyorum. Onları mantığa davet ediyorum. TÜSİAD'da genç kuşağın ön plana çıkmasını destekliyorum. TÜSİAD daha demokratik daha çok insan haklarına saygılı bir dernek olmalı. En önemlisi dünyanın değişen şartlarını anlamalı.

Capital: Yeni iş örgütleri, dernekler ortaya çıkıyor. Sizce TÛSİAD'ın önemi azalıyor mu?
- TÛSİAD'ın yanında TUSKON, MÜSİAD gibi iş dünyasını bir araya getiren yeni derneklerin gelişmesi mutluluk verici. Örneğin, Kandilli Hareketi adında 2 ayda bir toplanan bir platform var. Son dönemde çok önemli düşünce üretim platformu olarak öne çıkıyor. Ben de bu hareketi yeni tanıdım ve gönülden destekliyorum. Ayrıca konuşma yapmaya da gittim. Bu hareketin içinde genç işadamlarının olması beni mutlu etti. Çoğu Anadolu'dan İstanbul'a gelen bu grup, kendi dalında başarılı insanlardan oluşuyor. İçlerinde Ethem Sancak gibi çok başarılı işadamları da var. Ben de Ethem Sancak'ı Kandilli Hareketi ile tanıdım. Genç işadamlarına çok güzel bir rol model oluşturuyor.

Capital: TÛSİAD'da nesil farklılıklarından doğan görüş ayrılıkları var mı? En son Asım Kocabıyık bu nedenle ayrılmıştı?
- TÛSİAD'da dünde yaşamak isteyen insanların artık yönetimden ayrılmaları gerekiyor. Madem ki dünde yaşamak istiyorlar, TÛSİAD'ın yönetiminden ayrılıp kendi fildişi kulelerine çekilip orada yaşasınlar ve hayatlarının sonuna kadar mutlu olsunlar. Ama artık kendilerini Türkiye'nin ekonomisinde söz sahibi olarak ön plana çıkarmasınlar. Çünkü, onlar dünde yaşayan insanlar ve buna hakları yok. Onlar düne bağlı, bugünün gerçeklerini görmeyi reddediyorlar. Dünyanın nasıl bir hızla değiştiğinin farkında değiller.

Capital: Sizin hayalinizdeki TÜSİAD nasıl bir anlayışa sahip olmalı?
- Yarını görebilen, bugünü heyecanla yaşayan ve gelecek kuşakların daha mutlu olmaları için gereken tedbirleri alabilecek bir yapıya sahip dinamik bir platform olarak görmek istiyorum TÜSİAD'ı. Ancak henüz bu aşamaya gelinmedi. Daha çok istişarede bulunulan ve dünyanın değişen şartlarını anlayan bir yapı olmalı. Tüm bunlara uygun yeni metotlar geliştiren bir yönetim tarzı görmek istiyorum.

Capital: Türk iş dünyasında sermaye el değiştiriyor şeklinde bir görüş var. Siz katılıyor musunuz?
- Türkiye'de sermaye el değiştirmiyor. İhtiyarlamış şirketler yavaşlıyor, kan kaybediyor, hızla ufalanıyorlar. Kendi içlerinde gençliği yakalayabilen şirketler ise gelişiyor. Bunun yanında Anadolu'nun kaplanları dediğimiz genç, dinamik şirketler büyüyor, yurtdışına açılıyor. Bu açıdan Anadolu'nun KOBİ'lerini çok başarılı buluyorum. Her biri kendi alanında çok başarılı ve hızla zenginleşiyorlar.~

Capital: Bugünün iş dünyasında en beğendiğiniz liderler kimler?
- Dünyada en çok beğendiğim lider Nelson Mandela. İş dünyasında ise George Soros, Cem Boyner, Ethem Sancak ve Can Paker'i çok beğeniyorum. Eski komünist olan Sancak, çok yaratıcı ve içi insan sevgisi dolu bir insan. Cem Boyner ise genç yaşta işadamlığı sıfatının yanında siyasetin içinde yer aldı. Benim çok taktir ettiğim liderlerden biri. Ayrıca Can Paker'i de çok beğeniyorum. Henkel şirketini çok geliştirdi, başarılı bir insan yöneticisi oldu.

Capital: Genel ekonomiye baktığımızda Türkiye'de 2023 hedeflerine inanıyor musunuz?
- Hükümetin 2023 hedefleri çok iddialı değil. Türkiye'nin gelişmesinin gittikçe artan bir ivmesi var. Ortaya konan rakamlar gerçekçi rakamlar bana göre ve 500 milyar dolarlık ihracatı yakalayabiliriz. Son 10 yılda Türkiye'de demokratikleşme yolunda önemli adımlar atıldı. Son seçimle anladık ki bu istikrar en az 5 yıl daha devam edecek. Bu beni çok heyecanlandırıyor. Bugün dünyaya açılan bir ekonomimiz var. Bu da çok mutluluk verici. Ayrıca VI Türkiye, yüzde 11lik la^ müthiş bir büyüme yaşadı. Dünyanın bir numaralı ekonomisi oldu. Bundan daha büyük bir mutluluk düşünemiyorum.

Capital: Türkiye'nin önemli iş liderleri arasında yer alıyorsunuz. Başarınızı neye borçlusunuz?
- Ben Saint-Michel Lisesi'nde okudum. Felsefe hocam benim hayatımda önemli yol göstericilerimden biriydi. Bana felsefeyi sevdirdi. Bu, hayatımın en önemli dönüm noktası oldu. Hayat boyu hep felsefe okudum. Bir başarıdan bahsedilecek ise kendi kısıtlı başarımı felsefeye olan merakıma bağlarım. İnsan ilişkilerini, zihniyeti iyi ifade eden felsefe bilgisi sahibi olmak bence hayatta en önemli kazanımlarımın başında geliyor.

Capital: Kendinizi kariyeriniz boyunca nasıl bir lider olarak konumlandırmaya çalıştınız? Nasıl olmaya gayret ettiniz?
- Hayat boyu insanları motive eden, pozitif enerji üreten bir lider oldum. Çok bilgi sahibi olmaya çalışmadım. Fakat insanları iyi anlamaya çalıştım. İnsanları hep gözlemledim. İnsanların hangi yollardan motive edilebileceklerini incelemeye çalıştım. O yönde insanlara destek vererek, yüreklendirerek ve onların da benim gibi etraflarındaki insanlara motivasyon modeli olarak çalışmalarını önerdim. Bu konuda başarılı olduğumu düşünüyorum. Genel koordinatörümüz Ayhan Yavrucu'ya bütün sorumluluğu yüklerken aynı zamanda ona bütün motivasyonları da temin ettik. İşine karışmadık, ona güven duyduk. Kendisi güvenli ve huzurlu bir ortamda performansını üst noktasına kadar çıkardı. Türkiye'nin en başarılı CEO'su seçildi.

Capital: Sizce iyi bir lider bugün hangi özellikleri taşımalı?
- İyi bir lider beraber çalıştığı insanların mutlu ve huzurlu bir ortamda çalışabilmesi için gereken şartları yaratan liderdir.

Capital: Yöneticilerinizden temel beklentileriniz nelerdir? Onlara ne öğütlüyorsunuz?
- Yöneticilerime sürekli pozitif enerji üretmelerini, insanları doğru yolda motive etmelerini öneriyorum. Güven ve huzurun olduğu ortamda performans artıyor. ~

Capital: İşle ilgili pişmanlıklarınız, yapmasaydım dediğiniz hatalarınız oldu mu?
- Büyük pişmanlık duyduğum bir olay hatırlamıyorum. Ancak hayat boyu arada bir aldığım yanlış kararlar oldu. Yanımdakilerin ikazlarını dinleyerek doğru yolu buldum. Alarko'da eleştiriye açık bir yapı var. Altımızdaki insanların ikazlarını dikkate alırım. Biz bu şekilde tanınıyoruz. Bizde eleştiri istenir. Eleştiri devam eden bir süreçtir.

Capital: Sizin ardınızdan Alarko'da işin başına kimin geçmesini istiyorsunuz?
- Bizim şirketimizde önemli bir felsefi prensip vardır. Şirket içinde hissedarlarla profesyonelleri yarıştırmıyoruz. Şirketi profesyoneller yönetiyor. Hissedarlar bundan nemalanırken aynı zamanda iyi profesyonelleri motive ederek onlara destek veriyor. Hissedarlarımızın profesyonellerin yerine geçme çabaları ve beklentileri yok.

TÛSİAD'da kritik 10 başlık
1- TÜSÎAD'ın içinde geçmişte yaşayan, tutucu bir politikayı devam ettirmek isteyenler var. Kısmen başarılı da oluyorlar.
2- TÜSİAD daha demokratik ve insan haklarına saygılı bir dernek olmalı. En önemlisi dünyanın değişen şartlarını anlamalı.
3-  Dünde yaşamak isteyen insanların artık yönetimden ayrılmaları gerekiyor. Madem ki dünde yaşamak istiyorlar, yönetimden ayrılıp kendi fildişi kulelerine çekilip orada yaşasınlar.
4-  Genç ve yaşlı kuşak arasında büyük fark var. TÜSİAD'ın değişimi ancak genç patronlarla gerçekleşebilir. TÜSÎAD zihniyetinin köklü bir şekilde değişmesi gerek.
5- TUSKON ve MÜSİAD gibi iş dünyasını bir araya getiren yeni dernekler gelişiyor. Örneğin Kandilli Hareketi gibi, desteklediğim platformlar ortaya çıkıyor.
6-  Genç kuşağın ön plana çıkmasını destekliyorum. TÜSİAD'ın değişimi ancak gelecek yıllarda olacak diye düşünüyorum.
7-  Türkiye'de sermaye el değiştirmiyor. İhtiyarlamış şirketler yavaşlıyor, kan kaybediyor, ufalanıyorlar. Kendi içlerinde gençliği yakalayabilen şirketler gelişiyor.
8-  Anadolu'nun kaplanları dediğimiz genç, dinamik şirketler büyüyor, yurtdışına açılıyor. Bu açıdan Anadolu'nun KOBİ'lerini çok başarılı buluyorum.
9-  Hayalimde TÜSİAD'ın yarını görebilen, bugünü heyecanla yaşayan ve gelecek kuşakların daha mutlu olması için gerekli tedbirleri hızla alan dinamik bir platform olması var.
10- TÜSİAD'da daha çok istişarede bulunan, en önemlisi dünyanın değişen şartlarını anlayan onlara uygun yeni metotlar geliştiren bir yönetim tarzı görmek istiyorum.