Kârlılıkta müthiş ivme

Şirketler kârlılıklarını yüzde 22,5 artırarak, 2008 yılından bu yana devler kulübünde yaşanan en büyük artışa imza attılar. Hiç kuşkusuz bu yükselişte Capital500 şirketlerinin çoğunun geçtiğimiz yılı verimlilik adına önemli çalışmalarla geçirmesinin payı büyük. Cirosal anlamda ise Capital500 şirketlerinin büyüme hızında önemli bir kan kaybı söz konusu. Bir önceki yıl yüzde 35 büyümeye imza atan şirketler, bu yıl tek haneye düşerek yüzde 9,7’lik bir büyüme sergilediler. Ancak lige girme çıtasındaki yükseliş hala sürüyor. Devler liginde ilk iki sırada ise bir değişiklik yok. Tüpraş ve OMV Petrol Ofisi geçen yıl olduğu gibi ilk 2’yi paylaşırken, 3’üncü sıraya bu yıl Türk Hava Yolları oturdu.

16 yıldır gerçekleştirdiğimiz Capital500 araştırmasında her yıl çıta yükseliyor. Bu yıl 500’üncü sırada yer alan Boydak Dış Ticaret, 267 milyon 474 bin TL ciroya sahip. Bunu dolara çevirdiğimizde 149,4 milyon dolarlık bir çıtaya tekabül ediyor. Aşağıdaki tabloya baktığımızda, bu çıtanın istikrarlı şekilde yükseldiğini görüyoruz. Bu yükselişte hızlı gelişen ekonomiye paralel şirketlerin ölçek büyütmesi etkili. Ayrıca Capital500’ün 16 yılda yakaladığı prestij de bu yükselişte rol oynuyor. Daha önce araştırmamıza katılmayan pek çok dev, bu
olumlu algıya paralel olarak bilgi paylaşmaya başladı. Tüpraş, Türk Telekom, Petrol Ofisi gibi pek çok büyük kamu kurumunun özelleştirilmesiyle de listemize katılan şirket sayısı arttı. Bu da çıtayı yükselten bir etki yarattı.

Türkiye’nin devler liginin en tepesinde yer alan ilk 10 şirketin payı, son 4 yıldır değişmiyor. 2006-2008 arasında yüzde 25’in üzerinde seyreden bu oran, yüzde 25’e sabitlenmiş durumda. İlk 10 şirket, kârlılıkta başarılı bir performansa sahip. Toplam kârın yüzde 33’ü bu devler tarafından gerçekleştiriliyor. İhracat içindeki payı yüzde 15,4 olan ilk 10 dev, toplam istihdamın ise yüzde 12,6’sını yaratıyor. İlk 10’a ilişkin söylenecek başka bir önemli gelişme de geçen yıla göre yaşanan değişim. Ford Otosan ve Ereğli Demir Çelik bu yıl ilk 10’dan çıkarken Enka ve Arçelik giriş yaptı. Geçen yıl olduğu gibi bu yıl da ilk 10’da enerjipetrol sektöründen şirketlerin ağırlığı var.

Aşağıdaki tabloda son 10 yılın, Capital500 liderlerini görüyoruz. Araştırmanın yapıldığı ilk yıllara döndüğümüzde farklı bir tabloyla karşılaşıyoruz. 1997 yıl sonu verileriyle yapılan ve 1998'de yayınlanan ilk çalışmamızda, lider Arçelik'i Ford ve Mercedes-Benz Türk izliyordu. 1998-2000 yılları arasındaki 3 araştırmada da dayanıklı tüketim ile otomotivin devleri ilk 3 sırayı paylaştı. Değişim ise 2001'de başladı. 1994'te kurulan GSM sektörünün genç şirketi Turkcell, 2001 ve 2002'de ikincilik koltuğuna oturdu. Akaryakıt sektörünün iki temsilcisi Petrol Ofisi ve BP Türkiye de bu tarihlerde ilk 3'e girdi. 5 yıl Türkiye'nin en büyük özel şirketi unvanını koruyan Petrol Ofisi, 2006'da Tüpraş'ın devreye girmesiyle 2'nciliğe geriledi. Bu iki şirket 7 yıldır ilk 2'de yer alıyor.~
Tabloyu görmek için görsele tıklayın.
Capital500 şirketleri, 2012 yılını kârlılık odaklı geçirmiş durumda. Araştırmadan çıkan sonuçlar da bu savı destekliyor. Geçen yıl 500 şirket, reel anlamda toplamda zarar yazarken bu yıl ibre tersine döndü ve şirketler, reel olarak yüzde 14,7'lik bir kârlılık artışı yakaladı. Nominal olarak da kârlılıkta önemli bir büyüme gösteren şirketler, 2008 yılından bu yana en yüksek kârlılık artışına imza attılar.

Geçtiğimiz yıl Capital500 listesine büyümedeki sıçrama damgasını vurmuştu. Devler ligi, 2006 yılından bu yana en büyük atağını yaşamış ve nominal olarak yüzde 30,1 artmıştı. Bu yıl ise Capital500 listesinde yer alan şirketlerin büyüme ivmesinde gerileme söz konusu. Geçtiğimiz yıl nominal olarak yüzde 30,1'lik ciro artışına imza atan şirketler, bu yıl sadece 9,7'lik büyüme sergiledi. Enflasyonun etkisini bu verilerden çıkardığımızda ise şirketlerin reel anlamda geçen yılki yüzde 19,8'lik ciro artışına karşılık bu yıl yüzde 2,7'lik bir performans sergiledikleri görülüyor.

Devler liginde sektörel anlamda son 4 yıldır istikrarlı bir tablo söz konusu. Enerji ve petrol sektörü geçen yıl 29 şirketle cirodan yüzde 19 pay alırken bu yıl 37 şirketle yüzde 20,3'lük pay almış durumda. Enerjinin cirodan aldığı payın artmasında listeye giren şirket sayısının yüzde 27,5 artmasının yanı sıra listede yer alan şirketlerin enerji yatırımlarında önemli bir artış yapmaları da önemli bir faktör.